Wîkîferheng

Wîkîferheng:Xwestin/kurmancî

< Wîkîferheng:Xwestin

cemaş, eyiş, şimiran, tedbîl, muftîn, heremz, direft, dilguş, qulatîn, nedîm, qawey, qelbex, nebizaft, matk, xulas, xilan, xilûs, teeluq, erbaed, xewxa, qewaîd, sirûr, sûq,tekfîn, meqber, bezil, ixtisar

1. Remedolk: selika ji bo hejîra bi dar û çîta hatî çêkirin lê dora wê bi çerm pêçayi ye

2. Qewas (meyger meygêr): kesê meyê di gerînê

3. Paqlok: serî, ciwanê bela xwe li qîzikê didê qîzik dibêjê ez rahijim vî kevîrî li paqloqê te bidim an ji dora min here

4. Dêwil: ya ku pê avê ji bîrê derdixin

5. Lefênî xwarin lefandin: xwarina bi lezgînî û bi dil xweşî

6. Hemerî: bi vexwarina ava zêde mirov hemerî dibin ango adiz dibin

7. Şexelî: bi xwarina zêde mirov şexelî dibê

8. Hêşerat: ji cureyên heywanên biçûk û xeter re tê gotin

9. Çelejor: xwe piştikî avêtiye erdê û lingê xwe ji hev vekirine û hildane

10. Şêjin: barekî xwehr di hilgirtina barekî cir nexweş de an jî dîwana kesekî de cir nexweşî li hev ne kirin

11. Gêtik: ji zendê qelew yên zarokan re tê gotin

12. Xilêr: ji bona bi xew ve çunê re tê gotin

13. Gerew / gêwre / gêdew: dema mirov kêriyek pez ji yekî bi kirê bi deyn

Mînak, hinek pez an jî beran bi hêlê li cem xwedî xwedî di berdêla pera de
Dema perê xwe anîn wanê mayîn jî dibê (bila beran gêdew li vir bê)

14. Cêma: Saziyeke dewletê ye, ji bo xwedîkirina zarokên bê dê û bav

Cêma ango ji dê ma

15. Çeqebîlî: Dema hinek şer dikin û bi kelecan li der dora xwe li tiştekî digerin pê li hev bidin.

16. Kujî / kwijik: ji 4 koşeyekî anîşkek a balgeh / palgeh

Rahije kwijikê wî balgehî û bîne

17. Kujik: pezên lewaz yên li derê malê, zaroka kujik birine li dora gund di çêrînin

18. Şiluf / gizir /nehîte: ji hevalê xwe mezintir, kuro şilufo çima tu xwe dikê hevalê wan zaroka ango çima tu şerê wa yê ji xwe biçûktir dikê

19. Loqloqe: ji kesekî bejin dirêj re tê gotin, lê bêhtir ji kesayetek sivik re tê gotin ( loqloqê bê aqil çima tu wilo dikê)

20. Pîjoq / pîjaq: ji bo lingê dirêj tê gotin, ez ê bi pîjoqê te bigirim, te li vî dîwarî bidim

21. Tîxal: zeîf, lewaz kuro bi sekine tîxalo derdê te çiye ?

22. Serşinêrek / hîz / şirek / şir: ji kesên bênamus re tê gotin

23. Xişpirim: ji reva rovî re ya bi lez û xap û fetlonek re tê gotin

24. Pijilandin / kwirisandin: ji jêkirina çiqilên dara re tê gotin

25. Neperûşk: ji neynokê se û pisîk whd. Re tê gotin. Pisîkê neperûşkê xwe avêtin pişta destê wî / wê

26. Çepil: ji mila heta bi dest re tê gotin

27. Ferfitî: ji çava ferfitî û mir yekî çavoker çav lêda

28. Ppirç: ji dev ppirç kirin , avê ji dev ppirç dikê derve

29. Cebiland: keçikê ruyê xwe ji dermên cebilandiye ango zêde derman li ruyê xwe daye

30. Tişahbet: mekroh û bi tirsnakî sehw xeyalet

31. Herhitandin: dema gewdeyê du kesa ji rê tengî adiziyê didê hev

Nêzîkî hesikînê ye

32. Çik: ji hev çik kirina pez û bizina bêhtir ji bo veqetandina bizina ji nav pêz re tê gotin

| width="20%" valign="top" |

Hatiye xwestin ku rûpelek ji her yekê ji van peyvan re bêt amadekirin û wateya wan bêt diyarkirin. Alîkariya me bike û wan çêbike:

| width="20%" valign="top" |

Amûrên Şerrî

biguhêre

Leşkerî

biguhêre

Gotinên kurdî ku di nav kurdên Ermenistanê da mane

biguhêre

MOSKOVA, 4/7 2008 — Carna bûyarek dibe sebeb ko meriv gotarekê binivîse. Carna jî daxwaza ko di hêla zimên da kevirekî danî ser «dîwarê xanîyê kurmancî», te ber bi qelemê dibe. Bûyareke wisa berî çendik û çend salan bi min ra bû. Min di sohbeta bi hevalekî ra got: «ez îro bi vî karî va gîro bûm». Hevalê min li min vegerîya, got: «Ev gotina “gîro” min berî 30 salan ji pîrika xwe bihîstibû û heta roja îro jî ne ji yekî din bihîstibû û ne jî bi kar anîbû. Îcar çima emê dewsa gotina “gîro” gotina “mijûl” bi kar bînin, ko erebî ye?». Dû ra min texmîn kir ko di zaravê kurdên Ermenistanê da gotinên wa ne yek û ne dudu ne. Min ew gotin berev kir û bûne 100î zêdetir.

Ev gotinên ko ez li jêr raberî we dikim, piranî li Ermenistanê bi kar tînin û pirê wan jî li tu derên kurmancîaxêv da bi kar naynin. Bi bawerîya min, hemû jî kurdî ne û meriv dikare dewsa wan gotinan bi kar bîne ko ji zimanên din ketine nava zimanê me. Wek ko Celadet Bedirxanê mezin dibêje: «Zimanê me mîna kaya bêderê ye, bayê lêxistîye, bela-belayî kirîye, her gotinek di warekî da birîye. Îcar gerekê em libên kayên belavbûyî berevî bêdera xwe bikin». Min jî hewil daye bi keda xwe temî û şîretên wî zanyarê kurdan yê mezin pêk bînim. Îcar di wî karî da çiqasî bi ser ketime, ew jî li ser xwendevanan dimîne.

  • adan: Bi rûn, bi qinyat, dagirtî. Wek mînak "Adanîya şîr 3% e". Ji berheman ra jî tê gotin, wek "Bira qelema te bi adan be". Sînonîm: çivir; bi soranî: çewrî.
  • agûr: kelpîç, kelpînç, kerpîç.
  • alkan: Pêl. Pêlên deryayê.
  • ardû: Hemû tiştên ko têne şewitandinê.
  • aşûn: Tayê şûjina, ko pê çewalan didirûn. "Arşûjin" jî tê gotin.
  • axlêve: Dema baharê zexîra zivistanê xilaz dibe û tiştên nû jî hela şîn ne bûne, wê demê ra dibêjin "axlêve" ye. Hinek kurdên Kurdistana Başûr meha adarê ra "Axlêve" dibêjin.
  • axûn: Azart, li tiştekî germbûn, heyecan.
  • badîhewa: Belasebeb, vala. ("Te badîhewa usa kir", ango "te nekira çêtir bû"). Sînonîm: badilhewa.
  • batinî: Tiştekî ecêb xweş, bedew, ciwan. Piranî ji cîyên bona hêsabûnê ra tê gotin. "Çi cîkî batinî ye!", ango hikyatî ye, usa ciwan e, ko îdî nayê gotin.
  • bativk: Kînorê ko ser sûretê merîyan çê dibe û bi avî ye, an jî hewa (ba) tê da heye. Wexta ew diteqe, dibêjin "Ava rûyê wî qetîya", ango îdî hew şerm dike.
  • Sînonîm: Peq, peqilk, avzelêlk.
  • belapêjgar: Dema kesek belasebeb dest davêje qirka (pêsîra) yekî, bi yekî ra pev diçe, dibêjin "belapêjgarî wî bû". Sînonîm: Rapelikî, bezîya, rakişîya.
  • beloq: "Çavê yekî beloq bûn": ango, bawerîya wî bi tiştekî qet nayê, ji çevê xwe bawer nake. Sînonîm: mat, matmayî.
  • berbihêr: Bi tehemûl, kesê bi sebir.
  • bergirtin: Kopî. Sînonîm: jibergirtin.
  • berxweş: Qasika (an jî amaneke din), ko ne tijî ye, ne jî nîvî ye, di navbera wan da ye. Ango, eger xwerina (an jî ava) tê da ji nîvî zêdetir be û ji tijebûnê kêmtir be, dibêjin "berxweş e".
  • beyanî: Hov, wehş.
  • betavebûn: Tiştê, an jî kesê ko nişkêva ber çavan unda dibe, dibêjin "betavebû".
  • betreng: Sînonîma "sipîçolkî", "zerhimî" ye. "Reng lê ne maye, reng lê çûye, betreng bûye". Bedreng jî tê bikaranîn, wek rengê xirab.
  • biramak: Birayên ji dayîkekê, lê ne ji bavekê.
  • birîya: Tiştê heyî bi carekê va xilaz bû, pûç bû, xirab bû, qut bû, bilîya.
  • conî: Cîyê dan lê tê kutan, ji keviran tê çêkirin. Sînonîm: curn.
  • çerxesiyar: Biskilêt, duçerxe, hespikê hesinî.
  • çêt: Di navbera cûcikê û varik da. Sînonîm: ferxik.
  • çingil: Cûrekî kevira ye, ko piranî li zozana didine ser hev, dikine qûç.
  • çir: Tenê ji şekir ra tê gotin. "Çirek şekir bide": ango, şekirek, libek şekir. Sînonîm: dendî, kab.
  • danavî: Kesê ko ji gelek tiştan ber xwe ketîye û êdî hew dikare ber xwe bide, danavî bûye. sînonîm: hinavkutî.
  • dapalandin: Wek mînak, dema mast parzûn dikin, bendê disekinin heta ava tê da gişk jê here, ango dapale. Sînonîm: dawervîn (dadiwerive).
  • deb: Bi swêdî: "livsföring".
  • den: Reng. Dara, dîwaran û h.w.d. reng dikin, lê perçe (qumaş) den dikin, dikine denê.
  • derc: "Derc dike", ango fêm dike, ser va diçe, tê derdixe. Ji merivan ra gava bêjin "fêm nakî", ew dikare bixeyîde, ji ber wê jî bi nermî dibêjin "derc nakî".
  • derz: Qelş. Wek mînak, "derza dîwêr", ko ji qelşê tengtir e; hestuyê destê merivan jî diderize (lê naşikê).
  • deya: Badilhewa, badîhewa. "Keda wî deya ne çû", ango kêrî tiştekî hat, pûç ne bû.
  • dêm: Xwelîya qir, bê ber, ko nayê bêcerkirinê, nayê avdan. Ji "xozanê" cuda ye. Xozan jî nehatîye bêcerkirinê, lê dikare bê bêcerkirinê. Herweha tê mana "bengz", "rû", "sikûm" û h.w.d. jî.
  • dêris: Xerckirina zêde. Wek mînak, kesê ko xwerinê zêde dadigre, nikare gişkî bixwe, yê bermayî dirêje; ango dêris dike.
  • dibûrî: Kesê ko dilê wî zêde li ser merivên wî yên nêzîk naşewite, dilsar e, bêxem e. Ew yek piranî ser wan merivan tê gotinê, ko demeke dirêj ji merivên xwe qut bûne, li şaristanan mane, an jî ji jîyana kurdeyatîyê bi dûr ketine.
  • dilmeyî: Hêka nîvkelandî (tenê hêkan ra tê gotin).
  • dilovan: Xêrxwaz, kesê ko bi merivên xwe ra gelekî girêdayî ye, bêrîya wan dike.
  • dilq: Rol. "Flankes di fîlmê da di dilqê sereke da dilîze". Bi awakî mayîn jî tê bikaranîn, wek: "Flankes ketiye dilqê bêvankesê"; ango rola wî-wê dilîze, wek wî-wê dike. Sînonîm: nîgar.
  • dîrek: Ortik, kakil. Wek mînak: "dîreka kon" - ew sitûna orta kon, ko kon radigre. Di sitiranan da "dîreka dinyayê" jî derbaz dibe.
  • dolîdang: Bi swêdî: "gunga". Sînonîm: hêlan.
  • êgin: Jîr, zîrek. (tenê jinan ra tê gotin).
  • ferezî: Wek mînak: "Tu zanî, lê ferezî xwe dewsa nezanan datanî".
  • firtone: Bagerîk, bahoz.
  • gîro: Mijûl. "Ew bi karekî va gîro ye", "Ez we gîro nekim".
  • gono: Kesê, ko behsa wî tê kirin, lê naxwezin ew bizanibe, ko derheqa wî da xeber didin. Ev gotin wî çaxî jî tê bikaranîn, dema behsa merivê hukumetê, an jî polîsekî dikin. Dibêjin: "yê gono hat, yê gono got" û h.w.d. Sînonîm: parsûqalind, çêleka belek, ewr e.
  • govek: Nîvê xeleqê ye, nîv girover e. Dibe gotina "govend" ji wê hatibe. Herweha dibêjin "hevt govek bavê filankesê", ango "hevt nislet (nesil)". Di sitiran da "goveka dinyayê" jî derbaz dibe.
  • gicûce: Cûrekî kevira ye, gilover e. Pir caran dîwarên axûran bi wan keviran çê dikin.
  • guhbel: Xinzîr, beraz. Bi fikra "muxbir", "casûs" jî tê bikaranîn.
  • guhdirêj: Ker, merkeb.
  • gulmast: Bi swêdî: "glass"; bi tirkî: dondurma". Sînonîm: qeşîr.
  • girgîn: Aktîv. Bi awakî din jî tê bikaranîn: "Zivistana me zivistaneke hêce girgîn e, buhara me buhareke bi gul û çîçek û rêhan û şîn e, havîna me havîneke germ e bi tîn e, payîza me payîzeke zer e, bi ta û ba pelweşîn e". Tê mana "zivistana dijwar e".
  • hahanga: Bi lez, destxweda, nişkêva. Ha anka, ha nuha.
  • helan: Navtêdan, pînckirin, niçandin. "Helanan dide wî" - ango, wî dike xîretê, ko filan tiştî bike, an li filankesî xe. Sînonîm: halan.
  • hesîn: Hîs; bi swêdî: "känslor". Bi soranî "hest", "sehkar"; pênc sehkarên mirovan hene: dîtin, bihîstin, tamkirin, bînkirin û destdan.
  • hesperêz: Meydana hespan, rêza hespan, cirîda hespan.
  • heytehol: "Şayî bi heytehol derbaz bû", ango gelek deng da, milet pir bû û şayî bi eşq derbaz bû. Belkî ji "heyte-heytê" tê. Sînonîm: hinge-ding.
  • heywangeh: Balkon.
  • hêlan: Bilindayî. "Flankes gihîştîye hêlanên bilind", ango gihîştîye serketinên mezin.
  • hêle: Bêqusûr, lihevhatî. "Merivekî hêle ye", ango bê kêmasî ye, xêrxwez e, dilpak e. An jî "ewî karekî hêle kir", ango karekî bêqusûr kir.
  • hêna me: Di dema me da, di wextê me da, ango gelek salan pêşda. Sînonîm: hîn, heyn.
  • hêvşandin: Pere paşxistin, aborîya xwe bi aqilane birêvebirin, karkerê, ko usa kar dike, ko çiqas ji wî tê qinyatên ber destê xwe pûç nake. Bi swêdî: "spara".
  • hilgêr, dagêr: Çûyîna li zozanan û vegera ji zozanan.
  • hoç: Bi swêdî dibêjin "smörgås".
  • kaxçîn: "Xwelîya kaxçînê". Ji wê kûzikan çê dikin.
  • kan: Meden (kanên neftê).
  • karî: Kivark. ("Karî-karî, la min kî… te xwerî").
  • kastîn: "Kastîna sa ye". Sa wî çaxî dikaste, dema yekî kevir avîtîyê û ji êşê kastînîya wî ye (ji "ewtînîyê" cuda ye).
  • kelefe: Mala (gundê, bajarê) hedimandî. "Piştî erdhejê bajar bû kelefe".
  • ketine qoşê: Ketine lecê, çika kê zû direve, an jî kê zû dixwe, kê zû karekê xilaz dike û h.w.d., kê zora kê dibe.
  • kevezan: Darê destan, gopal.
  • kevz: Kefa ber kenarên behrê. ("Merîyê ko çare ser tê birîn, an jî dixeniqe, destê xwe davêje kevzan jî"). Ew şînkaya, ko bi kevir û gemara di nav avê da digre. Bi tirkî: yosun.
  • kîp: Lap ber hev, usa, ko di navbera wan da tu tişt namîne. Wek nimûne: "Em di şahîyê da kîp rûniştibûn, ji ber ko cî kêm bû".
  • kolge: Qula rûvî, holika rûvî.
  • kurn: Kurnê avê, ko ji kevirê taybetî tê çêkirin, av ser demeke dirêj tê da sar dimîne.
  • lêpok: Berdevk, kesê ko bi gotina hinekan dike. Ji pêkenîyê sîrkê ra jî tê gotin. Dewsa gotina "kosegeldî" dikare bigre. Sînonîm: şahdîk (dîkê şahîyê).
  • liqat: Piştî çinîna gênim an jî cêh, similê ko li erdê maye.
  • megîran: Jina ko giran e (ducanî ye) û dilê wê diçe xwerinekê (piranî tiştên tirş). Ji wan ra "jina megîran" tê gotin. Sînonîm: nebîran.
  • meke: Bi swêdî dibêjin "mays". "Garisê Sitembolî", "garisê Misrî" jî tê gotin. Sînonîm: lazût, gilgilê zer.
  • merx: Dara sersalê, ko tê xemilandin. Wî cinsê darê ra dibêjin "dara merxê". Di sitiranan da ”Dara min ji dara bîyê, lê dirêsim hirîya mîyê”, ”Dara min ji dara merxê, lê dirêsim liva berxê”.
  • mêl bû: Xar bû ser alîkî, an jî xwe da ser yekî. Wek mînak, dema kêleka nexweşan rûdinên û pê ra dipeyîvin, an jî mêl dibine ser mirîyan, ji kula dilan ra dilûbînin.
  • mêşindar: Kesê ko bi tivingê an jî bi kevirekî rast li nîşanê dixe, dibêjin, "merivekî mêşindar e". Ango, heta dikare tûşa mêşê jî bigre û lêxe-bikuje. Sînonîm: nîşandar.
  • navno: Zaroyên, ko tu çi jî bidêyî, çiqasî jî bidêyî, her ne razî ye. Ew yek bal hinek mezinan jî heye. (Çi yekî/e navno ye!). Ew kesê ko navê wî bi notî derketîye. No: tûj, cirnexwaş.
  • nar: Rengê sor. Sorê tarî, gevez, rengê hinarê.
  • nemam: Xayîn, xiniz ("’Hîz û diz û xiniz").
  • nivatin: Sitiranên ser şînê. Kilama davêjine ser merivên zêndî, lê sitiranên li ser mirîyan ra dibêjin "nivatin". Sînonîm: nuhirandin (dinuhurîne), bilandin, lûbandin.
  • nuxurî: Zara pêşin. Sînonîm: ziknixî.
  • parç: "Parça dilê wî danî", ango "kela dilê wî danî", "hêrsa wî danî".
  • pelepistûkî: Kesê ko ber yekî helekarîyan an fêlbazîyan dike ji bo li wî xweş bê, dibêjin "pelepistûkîyan dike". Sînonîm: şalûzî, nangenimî, kûtgermî.
  • peranî: "Peranîya guran", wek "kerîyê pêz", "refê teyran", "garana dêwêr" û h.w.d.
  • perseng: Berbend, perde. Wek mînak: "Persenga devê wî tune", ango kesê ko çi tê ber devê wî dibêje. Sînonîm: bizmik.
  • pesar: Berpala di qûntara çiyê da, cîyê çêreya naxirê.
  • pesarî: Rêxa heywanê ko li çolê rêx kirîye, lê ew rêx hela zuha (hişk) nebûye.
  • peşmûrde: Şaş, metel, ecêbmayî. Kesê ko rê ji riya dernaxe, ji rewşa ketîyê nikare çarekê bibîne, derkeve.
  • pêpeskirin: Binpêkirin. Wek mînak, li Romê mafên merivan têne pêpeskirinê.
  • pirêze: Piştî dirûna ceh, genim û nîskan, ew perçê ko ber dimîne, jê ra dibêjin "pirêze".
  • pirçû: "Pirçûyê xwe kirîye", ango xeyîdîye, hew maye ko bigirî. Sînonîm: "Lêva xwe daliqandîye".
  • pînc: Ew jî hema bêje wek "helan"ê ye, lê nêgatîvî tê da pirtir e. Sînonîm: pîjkirin.
  • qaranî: "Qaranîya malê ketiye situyê min". Tenê jin dibêjin û tenê di vê kontêkstê da tê gotin, ango "giranîya kar ketîye ser min".
  • qaşûrk: Hûrikên ko ber birrîna daran dimînin, wek kayê ne, lê jê girtir in. Sînonîm: qaşil.
  • qeşirandin: Kesê ko li tiştekî dûr, an kesekî dinihêre, lê tê dernaxe çi ye, an jî kê ye, dibêje "Çavê min naqeşirîne".
  • qol: Îmze.
  • ra pê nabe: Çare pê nabe, nayê zevtê, her ya xwe dike. ("nayê rayê", ango teslîm nabe, kes nikare zora wî bibe, an jî wî bîne ser rê).
  • rêj: Xwelîya ekindar, ko berê baş dide.
  • rozgar: Qeder, felek. Wek "demsal" jî tê bikaranîn.
  • sarîk: Derdanê, ko şivan mastê xwe dikê. Ji şûşan tê çêkirin. Derdanê, ko şivan nanê xwe dikê, jê ra dibêjin "hevan".
  • sayî (nanê sayî): Dema dibêjin "nan bîne", tê fêmkirin, ko "xwerinê bîne", lê dema bixwezin bêjin "tenê nan bîne", dibêjin "nanê sayî bîne".
  • semer: Sed mî. (tenê ji mîyan ra tê gotin). Semerek pez = sed pez.
  • senger: Sûr, çeper, berbend. Sînonîm: kozik.
  • seqirandin: bêdengî, aşbûn. "Guhê min ji van zaran seqirî", ango îdî hew dikine qerebalix. "Li Rohilata Nêzîk rewş seqirî ye". Ango, bêdengî ye, şer-dew tune.
  • sewdaser: Kesê, ko hişê xwe unda kirîye, an jî tiştên ne li rê dike. Sînonîm: şeplepêketî.
  • sêlav: Dema ava çêm ji kenarên xwe dertê, an jî ava belekîyan dihele, jorda tê xarê û her tişt ber xwe dibe. Bi soranÎ. "sûlav".
  • sêrek: Eksî gotina "six" e. Daristana ko kêm dar tê hene, porên ko cî-cîna warîyane. Sînonîm: firk.
  • sîs: Sipî. Piranî ji mîyan ra tê gotin: "Mîya sîs". Dikare dewsa gotina "keçel" jî bigre. Ermenî ji çiyayê Araratê ra dibêjin "Masîs". Belkî ji gotina kurdî hatibe, ango "ma sîs", ji ber ko serê wî çiyayî tim berf e.
  • sil: Kesê ko ji yekî, an tiştekî aciz be, dibêjin ji filankesî an filan tiştî sil e, disilike. (bi awakî mayîn "koma gû" ye jî).
  • sivder: Korîdor.
  • six: Ser hev, pir; "daristana six", "porên six". Eksî gotina "sêrek" e.
  • soron: "Pişîka soron", ango "çilek", "nevsek" (tenê pişîkê ra tê gotin). Ji teyran ra dibêjin "teyrê atmace".
  • sût: Rengê şîn, bi swêdî: "blå". Wek: çavşîn; ango çavsût.
  • şek: "Şeka min neşkêne", ango "hewasa min neşkêne".
  • şene: Sêtilî, aletê ko gîha didine ser hev, dikine lod. Belkî gotina "şe" ji wir hatibe.
  • tanga min: Kêleka min, rex min.
  • telalok: Kuçikê (agir), ko dadidin û ser ra banz didin, an li dorê direqisin.
  • tem: "Temê wî dikişîne xwerinê"; "Temê wî heye ecêbekê bike". Kesê ko dilê wî da niyetek heye, dixweze pêk bîne.
  • temetîsk: Dêlîkatês. Sînonîm: tametîtk.
  • temorî: (temberî, temerî)- Tûncika ber enîya kuran. Sînonîm: pêşenîk.
  • tendûrek: bi swêdî "vulkan". Bi qerejdaxî: "volqan".
  • terewil: Hemû heywan.
  • teyrede: Hemû teyr û tû. Sînonîm: tilûr.
  • tisî: "Nanê tisî", tenê nan, bê pêxwerin. ("Nanê tisî, pê fetisî...").
  • tiradan: Beza hespê ya çapik û çeleng. Tenê ji hespê ra tê gotin, dema meriv ji beza hespê lezetê dibîne, dibêjin "çawa dide tirada!". Ji wan kesan ra jî bi qerf tê gotin, yên ko ji tiştekî nerazîne û nikarin di cîyê xwe da rehet rûnên. Ji wan ra tê gotin "çi didî tirada?!".
  • to: Piştî kelandina şîr, an jî piştî ko şîr dimeyînin, bona bikine mast, peyda dibe. Ango, rûnê şîr radibe ser. Sînonîm: qeymax.
  • tolan: 1. Holika kûçikan. 2. Seyê durre, di navbera tajî û se da ye, ne direyê wek se, ne jî wek tajî nêçîrê dike.
  • tomik: Mişk dikevine telikê û nikarin jê derên, meriv jî dikevine tomikê. Sînonîm: tor.
  • totik: Bi swêdî dibêjin "kakor". Weke kada ye.
  • toxavk: Mastê bi rûn. (bi swêdî dibêjin "grädde").
  • turuş: Rîsk, culet, cesaret.
  • tûzîk: Sînonîma gotina "gede" ye, ko bi awakî qerf tê gotinê. (Wek: "Filankes xwe nagire bê şahîya me, dewsa xwe tûzîkê xwe dişîne").
  • waşîya-warîya: Belg diwaşin, lê por diwarin.
  • werzeba: Bayê pir qalim, bayê werzan.
  • xerz: Kavîar. Hêkên masîyan.
  • xewa hingorê: Xewa kûr û şîrin.
  • xilîdang: Çeltê biçûk, ko mêr digirine destê xwe, an jî di situyê xwe da darda dikin; ji çerm çê dibe. Ji çentê destê şivanan ra dibêjin "hevan". Sînonîm: xelîtk, xelîdeng:
  • xiringêle: Tevlihevî, bêterbetî, qalmeqalm. Sînonîm: xirecir.
  • xizek: Pê wê ser bûzê xwe dişimitînin.
  • xizik: Tenê kartolan (patate) ra tê gotin, dema kelandinê ji hev naçe, nahelçiqe, pimpoxî ye û xweş e.
  • xurmaş: Kesê ko dihênije, xewê zor lê kirîye, jê ra dibêjin "xurmaş bûye".
  • xurûş kir: Êrîş kir, piranî ji bo heywanan tê gotin.
  • xût: Eynî. "Xût ew e", ango "ji sedî sed ew e", an jî "usa weke wî ye, ko hema bêje merî nikare ji hev derxe".
  • zarî bûyîn: Kesê ko ji tiştê bihîstî nişkêva şaş dibe, hew dikare fêm bike çi qewimî. Wek nimûne, "ez ber wî zarî bûm", ango zar-zimanê min negerîya (ketine hev) tiştekî bêjim.
  • zendegirtî: Şaşmayî, ecêbmayî, metelmayî.
  • zêrzemîn: Bi swêdî dibêjin "källare"; zindanê di binê erdê da, şikeftên kûr di erdê da. Ji "jêr zemînê" tê.
  • zûkîn: Dema se şeva dikine hewar-gazî. Sînonîm: kazîn, zûrîn.
  • zûr bû: Bi şaşmayîn, bi heyr-hijmekar li yekî nihêrîn. Wî çaxî jî meriv zûr dibe, dema çevê wî li rê ye, li benda yekî ye, çavê xwe naqurpîne.

zorga::????

Çavkanî: Nefel.com, 7/2008

Perwîz Cîhanî

biguhêre
  • alole: labiriyênt, (labyrinth) kolana pirr pêç û levaliyayî, ku rêka derketina ji wê pirr dijware.
  • holik: kolka biçûk
  • xosewîst: xosdivî, xostevî, ezîz
  • tipil: tilî, qamik, pêçik
  • lawandin: dest li seri danan û ezîz kirin
  • gijik: porrê aloz
  • gilingo: hirîya ku bixwe ji lesê pezi weriyabe, û ka û kulî û gild û gemar lê aliyabe û aloz û gemarîn bûbe.
  • hisk û hola: req û rût
  • berjeng: yekimîn pirûskên baranê ku berî yên dî dijenin, bi wateya nîsaneyê.
  • aso: hêsû, hêsî, ufuq
  • xist: rebeq, tam,
  • qaqir: hisk û bê av
  • bêyavan: çol, besta bê av û hisk
  • havîbûyî: peza ku ji `kerîyi biqete û aware û bê mebest lev bigerre. havîbûn nexwesîyek pezane.
  • sût: daîre, gurroverrk
  • hing: (bi hêya qelew) hêz, zor, heja ji bo rabûnê,
  • tewl: ew bend yan werîs û zincîra ku pê ajelekê girêdidin. Peyvên tewle û tewlexane ji vê peyvê hatine vergirtinê.
  • sike: sîng yan pîncê asinîn, ku di erdê da dikutin û tewla ajelan davêjinê.
  • kevirê pêsokê: kevirekî resî qulqukîye, ku taybetî sûtina panî û binê pîyane.
  • reskopesko: res û tarî, rewseke ku li ber serêsîyê yan westiyanê çav res û tarî dibin û nesên bas bibînin.
  • nesî: nezan, tazekar, ecemî
  • belas: belabûyî, ji hev berdayî
  • dîmen: bînber, berçaven, menzere
  • kelefe: kavil, xirbe
  • Qelem: `kelem, dirrik û her tista ku wekî dirrikan serê wê tûj û dirêj be. Peyva qelem ku hindekan bi çewtî navê wê kirine pênûs yan pênivîs peyveke resene kurdîye û ji zimanê kurdî ra ketîye nav zimanê erebî. Lew ra ku pêsda gava ku mirovan taze dest bi nivîsîna li ser kelpûçan kirin bi darrikên sertûj yan jî bi dirrikan, ku navê wê yê dî di kurdî da `kelem, yan qelemedinivîsîn.

Pasê bo nivîsîna li ser beran qelemên asinîn hatin çêkirinê. Li dû ra jî he xelkê pê `keleman yan jî qamûsên ku serê wan wekî `keleman tûj dikirin, dinivîsîn, ku ta roja îro jî xosnivîs bi wan curre qelemana dinivîsin. Ta roja îro jî ew asinê ku bertiras bikar dibin, jê ra dibêjin qelem. Peyvên pênivîs û pênûs ne navê qelemê, lê siroveya navê wêye.

  • casqelem: li kurdistana rojhelat da gel ji wan kesên ku bi navê nivîskaran dijî gelê xwe û keyanê gelê xwe dinivîsin û xwe û qelema xwe difirosin, casqelem dibêjin.
  • kerbes: curek kerenge ku li kelefe û li nav zibil da hêsîn dibe. Melayê Cizîrî dibêje: qedrê gulan çi zanit, kerbes divêt kerê res
  • devdîs: dirrikeke ku li cîhê germ û soreket da sîn dibe.
  • dabetulerd: gorekî efsaneyan tebayeke li rengê mirovan da, ku ji devi ta pîyan hûre û her çi li ber dikeve dixwe.
  • kênc :( bi kêya qelew) ês, teseneya êsê
  • ispêne kirin: inikas kirin, lê zivirrîn
  • telas: ew kelefê rîsê ku badane û amadeyî reng kirinêye. kinayete ji mirovên zor bilind û lawaz ûdirêj.
  • pîrhepok: pîrheposk, pîra mirovxor
  • kewjal: kêvjale, kêmjal, kêwjal (xerçeng, seretan)
  • nitilandin: neqisandin. kolînkarî. kolan û neqisandin û nivîsîna li ser dar, ber û asinan
  • istewreewr: ewrê istewr, ewrên ku dihurmin lê baran jê nayê
  • berzeq: hisk û canverroj
  • kartîx: qewre, amraza tûjkirina kêrik û tistên weke wê
  • çavhêsînk: kespikek hêsîne ku dikin uskura ajelan yan gerdena zarokan da û gorekî bîr û hizrên gelîrî berga çavan digre û dijî çavên çavnebarane û çavên çavnebaran sîn û `kor dike.
  • gift: qewl, soz
  • serbizêv: serhejîn, kesê/a ku serê xwe dibizivîne. Ev têgîna ji layê dagîrkeran va ji wan kesana ra tê gotinê, yên ku dijî zor û zulmê rabin.
  • a.hay
  • şû
  • şûşe
  • şûşeî şirînqe
  • şûşebend
  • şûbat
  • şûqe
  • şût
  • şîkar
  • şîkerewe
  • şîkirdinewe
  • şînî asmanî
  • şînbûn
  • şê
  • şaş
  • şêdar
  • şêrpence
  • şêwandin
  • şêwaw
  • şêwe
  • şad
  • şadî
  • şagird
  • şanazî
  • şaneheng
  • şaney filçeyî
  • şax
  • şaxî ask
  • şayetîdan
  • şaz
  • şeşgoşe
  • şeşla
  • şemşemekuêre
  • şepqe
  • şerkirdin
  • şermezar
  • şerragirtin
  • şikandinewe
  • şitumek
  • şiwan
  • şkodar
  • şuênî lengergirtin
  • Adar
  • Asya
  • Azar
  • a
  • a.bra
  • a.lèra
  • ab
  • ab.dast
  • ab.dozak
  • ab.jo
  • ab.khana
  • ab.u.tab
  • abad
  • abat
  • abe.rrû
  • abe.rrû.berden
  • abe.rrû.çûn
  • abe.rrû.tekan
  • ablloqa
  • ablloqa.dan
  • abûna
  • abûnman
  • abûr
  • abûri
  • açar
  • açar
  • ad
  • ada
  • adè
  • ada
  • adan
  • adam
  • adami.zad
  • adar
  • adi
  • adisha
  • aên
  • af
  • af.kerden
  • afat
  • afarên
  • afarem
  • afat
  • aferanden
  • aferanen
  • aferr
  • afû
  • afû.kerden
  • aftaw
  • aftawa
  • aga
  • aga.bûn.awa
  • aga.dar
  • ager
  • ager.baran
  • ager.bazi
  • ager.bar.dan.awa
  • ager.berden
  • ager.berrên
  • ager.dan
  • ager.gêra
  • ager.gerten
  • ager.gushk
  • ager.khosh.kerden
  • ager.pezhèn
  • ager.tè.bar.bûn
  • agera
  • agerên
  • ageri
  • agerok
  • agh.zûna
  • agha
  • agha.yati
  • aghall
  • aghllab
  • aghza
  • agurdi
  • ah
  • aha.rra
  • ahèn
  • ahak
  • ahang
  • ahang.gèrran
  • ahi
  • ahir
  • aho
  • ahû
  • ail
  • ailama
  • ain
  • ain.u.oin
  • ainda
  • aini
  • air
  • aira
  • airên
  • aisan
  • aisha
  • ajêl
  • ajegi
  • ajurr
  • akam
  • akar
  • akenji
  • akh
  • akh.dar
  • akh.hall.kèshan
  • akh.llèva
  • akha.ban
  • akha.lèwa
  • akha.yok
  • akhaften
  • akhên
  • akhen.raw
  • akhenên
  • akher
  • akher.khèr
  • akher.sharr
  • akher.u.okher
  • akhera.mên final; last; end
  • akherat
  • akheri
  • akherka
  • akhi
  • akhlla
  • akhllèf
  • akho
  • akhoran
  • akhoran.bakhoran
  • akhund
  • akhurr
  • akhwa
  • akhwirk
  • akhya
  • al
  • al.khwaj
  • alèk
  • alaish
  • alal
  • alasten
  • alaka
  • alam
  • aleng
  • alenk
  • alg
  • alha
  • ali
  • ali.kar
  • alk
  • all
  • all.dûz
  • all.u.boll
  • all.u.gorr
  • alla
  • alla.bèzh
  • alla
  • allakh
  • allan
  • allash
  • allat
  • allat
  • allên
  • allef
  • allefta
  • alleg
  • allek
  • alleshk
  • allk
  • allo
  • allû
  • allû.ballû
  • allûça
  • allûda
  • allûla
  • allosh
  • alloz
  • allqa
  • allqa.ba.gwè
  • allqa.rrèz
  • allu
  • allu.ballu
  • allyan
  • aluz
  • am.pa
  • am.pialla
  • am.yar
  • ama
  • amèkhta
  • amèr
  • amèz
  • amèzha
  • amèzhan
  • ama.u.lway
  • amada
  • amaê
  • amall
  • aman
  • amanat
  • amanj
  • amarat
  • amay
  • amazh
  • amazha
  • amad
  • ambaz
  • amêr
  • amêta
  • amêten
  • amek
  • amekhta
  • amer
  • amlla
  • amo
  • amo.za
  • amo.zhen
  • amûr
  • amûsh
  • amosh
  • amozh.gar
  • amozh.gari
  • amozh.yar
  • amraz
  • amwêr
  • amyan
  • an
  • ana
  • aneshk
  • anesk
  • anqas
  • apora
  • aqar
  • ar
  • ara
  • araisht
  • aram
  • aran
  • araq
  • ard
  • ardaina
  • ardû
  • ardu
  • ari
  • armanj
  • armish
  • arû
  • aru
  • aryan
  • as
  • asè
  • asaish
  • asaisht
  • asawar
  • ash
  • ash.batall
  • ash.khana
  • ash.paz
  • ash.pazi
  • ash.van
  • ashèw
  • ashakha
  • ashk
  • ashkera
  • ashna
  • ashna.yati
  • asho.pasho
  • ashû
  • ashot
  • ashqa
  • asht
  • ashtaba
  • askoll
  • asmên
  • aso
  • aspaê
  • asrem
  • ast
  • astam
  • atag
  • atash.para
  • avahi
  • avi
  • aw
  • aw.dar
  • aw.dar
  • aw.dez
  • aw.dez.bûn
  • aw.duzak
  • aw.jez
  • aw.kerden
  • aw.khora
  • aw.mall
  • aw.perrzhèn
  • aw.rreshèn
  • awa.çorra
  • awa.rro
  • awa.sû
  • awèza
  • awa
  • awa.kerden
  • awan
  • awanta
  • awaq
  • awar
  • awêta
  • aweng
  • awer
  • awer.dan
  • awerr
  • awes.bûn
  • awi
  • awqa
  • awqat
  • awqati
  • awra
  • awra
  • awray
  • awreng
  • awrisham
  • awya
  • awya.dan
  • awzan
  • aya
  • aya
  • aya.kû
  • aza
  • azad
  • azar
  • azêz
  • azhawa
  • azhenên
  • azho
  • azmûda
  • azûqa
  • azranden
  • azri
  • azyat
  • azyat.bar
  • Ĥenna
  • ĥîle bike
  • ĥîle kirin
  • ĥîleker
  • ĥît
  • ĥêştir
  • ĥêcet
  • ĥêl
  • ĥaşa bike
  • ĥaşa kirin
  • ĥabik
  • ĥabkê mane’
  • ĥak
  • ĥakim
  • ĥakimek zalim
  • ĥasîbe
  • ĥazir
  • ĥeçî
  • ĥeşerat
  • ĥebis
  • ĥec
  • ĥecî
  • ĥecku
  • ĥedîqe
  • ĥefik
  • ĥefle
  • ĥeft
  • ĥeftî
  • ĥeftîa çûî
  • ĥeftîa dî
  • ĥeftê
  • ĥekîm
  • ĥekake
  • ĥelal
  • ĥelan
  • ĥelaq
  • ĥelefe
  • ĥeleqe
  • ĥelqa
  • ĥemî
  • ĥemî pêk ve
  • ĥemî tişt
  • ĥemîa
  • ĥemalê barkirnê
  • ĥemam
  • ĥenefî
  • ĥenun
  • ĥeq
  • ĥeqî
  • ĥerîq
  • ĥerîqe
  • ĥeram
  • ĥeraret
  • ĥeres
  • ĥerif
  • ĥes
  • ĥes bike
  • ĥes ke
  • ĥes kirin
  • ĥesîdî
  • ĥesar
  • ĥesas
  • ĥesasî
  • ĥesasîa
  • ĥeta
  • ĥeta min hebit
  • ĥewale
  • ĥewş
  • ĥewce bîn
  • ĥewce be
  • ĥewdik
  • ĥeyat
  • ĥeyrî
  • ĥeywan darî dixwit
  • ĥeywanêt şîrî
  • ĥeywanêt edrî ve çin
  • ĥeywanêt elîf
  • ĥeywanêt kîvî
  • ĥeywanêt ne elîf
  • ĥeywanêt ne kîvî
  • ĥeywanêt weĥşî
  • ĥişik
  • ĥicula
  • ĥidîd
  • ĥikmî bike
  • ĥikmî kirin
  • ĥikmêzatî
  • ĥikme
  • ĥikmet
  • ĥikumî
  • ĥilî
  • ĥilîk
  • ĥilîka ĥişik
  • ĥizib
  • çûl
  • çûn
  • çûn mêhvan
  • çûn sîkê
  • çûn u hatin
  • çûnejûrewe
  • çîa
  • çîa herifî
  • çîçik
  • çîn
  • çînî erîstokratî
  • çînkî
  • çîrok
  • çê bîn
  • çê be
  • çê bibe
  • çêdibin
  • çêke
  • çêkirî
  • çêkirin
  • çêl
  • çêlperês
  • çênebî
  • çêng
  • çêsht lêner
  • çêtir
  • çêydank
  • çak
  • çakî
  • çakêt
  • çake
  • çalak
  • çalakî
  • çalepka çûn
  • çalepka biçe
  • çandin
  • çap
  • çar
  • çar kujî
  • çarê
  • çarêk gelen
  • çarêkek
  • çarşemb
  • çarde
  • çav
  • çav vekirî
  • çavik
  • çaw
  • çawa
  • çawîlke
  • çawan
  • çawdêrîkirdin
  • çawerrwanî
  • çawerrwanbe
  • çaweruankirdin
  • çawnetirs
  • çaxane
  • çayê xane
  • çdirge
  • çeşekirdin
  • çeşin
  • çek
  • çekûş
  • çekûsh
  • çekîç
  • çekmeçe
  • çelek u çespan
  • çem
  • çemandin
  • çenakedirêj
  • çend
  • çend ca
  • çend dîr
  • çend salek dî
  • çendek
  • çenebazî
  • çenedan
  • çeng
  • çente
  • çep
  • çeplelêdan
  • çeprew
  • çeqmaq
  • çequk
  • çerçef
  • çerim
  • çermêney hêlke
  • çerwan
  • çeshekirdin
  • çeshin
  • çespaw
  • çetal
  • çete
  • çewir bike
  • çewir kirin
  • çewit
  • çewt
  • çi
  • çi ca
  • çi cara
  • çi dî
  • çi dem
  • çi lê bê
  • çi lê hatin
  • çi ne
  • çi tişt
  • çi tişt ne
  • çi wext
  • çi wextê te hebit
  • çiçik
  • çifte
  • çiklêt
  • çil
  • çilon
  • çinîn
  • çinar
  • çinko
  • çipçip
  • çipik
  • çips
  • çiqil
  • çira
  • çirç
  • çirçira didana
  • çirî
  • çirpandin
  • çirpe
  • çirr u pirr
  • çizdank
  • çkêtî
  • çon
  • çpî yekem
  • çuk
  • çul
  • çun be mîwanî
  • çun bo bazar
  • çunku
  • çwar
  • çwarde
  • çwarem
  • çwaremîn
  • çwarshemme
  • çwnke
  • îştîha
  • îştîhakerewe
  • î’ade bike
  • î’ade kirin
  • îşî
  • îşa’ê bistîne
  • îşa’e
  • îşa’e standin
  • îbrahîm
  • îcar
  • îcaza sîaqetê
  • îcaze
  • îdman
  • îmam
  • îman
  • îmza
  • îmza bike
  • îmza kirin
  • îna
  • înî
  • înan
  • înan der
  • înan derê
  • înc
  • înglîzî emerîkî
  • înzar
  • îprax
  • îsfenc
  • îshtîha
  • îshtîhakerewe
  • îsik
  • îsik kirin
  • îsikê bike
  • îstiqalekirdin
  • îtêl
  • îte
  • îte bike
  • îte kirin
  • îtekirî
  • îza’ê
  • îzbare
  • Çawan î
  • Çirîa êkê
  • Çirîa duê
  • ‘îbadet kirin
  • ‘îbadetê bike
  • ‘îc
  • ‘îd
  • ‘îd li ab
  • ‘îd li um
  • ‘îd mîlad
  • ‘îd zewac
  • ‘îda ĥecîa / ‘îda eqha [4 days long 3-4 months after Ramadan whiç commemorates Abraham’s
  • ‘îda Remezanê
  • ‘îlaqet
  • ‘îmar
  • ‘îrik
  • ‘êciz
  • ‘abûs
  • ‘aciz
  • ‘ade
  • ‘am
  • ‘amil
  • ‘aqil
  • ‘aqil bîn
  • ‘aqil be
  • ‘asîfe
  • ‘asîme
  • ‘Îd mîlada ‘Îsaî
  • ‘Îd mîlata te pîroz bit
  • ‘Îda Rabûna ‘Îsaî
  • ‘Îsa
  • ‘eşîret
  • ‘eba
  • ‘ecêb girtî
  • ‘ecêb maî
  • ‘ecêbî
  • ‘edese
  • ‘edet
  • ‘edir
  • ‘edré şov
  • ‘edrê rast
  • ‘efu bike
  • ‘efu kirin
  • ‘ekis
  • ‘elaqe
  • ‘elbik
  • ‘elem
  • ‘elik
  • ‘elimîn
  • ‘elimandin
  • ‘elu’eluk
  • ‘emad kirin
  • ‘emade bike
  • ‘Emanuêl
  • ‘emelî
  • ‘emelîat
  • ‘emelîat bike
  • ‘emelîat kirin
  • ‘emir
  • ‘eqet zewac
  • ‘erabane
  • ‘erd
  • ‘Erebî
  • ‘erebane
  • ‘esab
  • ‘esabî
  • ‘esebî
  • ‘esker
  • ‘eslî
  • ‘esman
  • ‘etîadî
  • ‘etle
  • ‘eyb
  • ‘eyb bike
  • ‘eyb kirin
  • ‘eyn
  • ‘eynwan
  • ‘ezî
  • ‘ezîmet
  • ‘ezîz
  • ‘ilum
  • ‘omle
  • aşkira
  • aşkirabûn
  • êş
  • êşikgir
  • êş
  • êş
  • êşa zirav
  • êşan
  • êşandin
  • êdî
  • êdz
  • êk
  • êk ji heştê
  • êk rê
  • êk ser
  • êk u dû
  • êkşemb
  • êlek
  • ême
  • êsh
  • êshikgir
  • êsqan
  • êvar
  • êvarî
  • êwaret bash
  • êxtîar
  • aş
  • ağa
  • aşıti
  • ağeleb
  • aşivan
  • aşkira bîn
  • aşkira bibe
  • aşkira bike
  • aşkira kirin
  • aştî
  • ab
  • abûrî
  • abûrîkirdin
  • abûrîzan
  • abad
  • abadan
  • abadi
  • abakos
  • abar
  • abd
  • abdall
  • abed
  • abllaq
  • abluqê aburî
  • Abraham
  • abro
  • abtar
  • abuqat
  • ada
  • adab
  • adabi
  • adabiat
  • Adar
  • adarî
  • adarîê vekirî
  • adêb
  • Adem
  • adese
  • adi
  • adwa
  • af
  • af.kerden
  • afandi
  • afateteyk ke sêx bikat be pare
  • Afghanistan
  • afik
  • afiûn
  • afir
  • afû
  • afû.kerden
  • afret
  • afretan
  • afsar
  • afsûn
  • afsûn.gar
  • afyûn
  • agadar
  • agadarî
  • agadarkirdin
  • agar
  • agar.çê
  • agar.na
  • agara.kû
  • age.na
  • agedar bîn
  • agedar bibe
  • agedarî
  • agên
  • agêt
  • agêti
  • aghez
  • aghllab
  • aghyar
  • agir
  • agir jê hat der
  • agirbes
  • agirperês
  • agra
  • agrî bûrkan
  • ah
  • ahak
  • ahali
  • ahd
  • ahed
  • ahel
  • aheng
  • ahmaq
  • Ahriman
  • ahwall
  • aib
  • ailo
  • aina
  • ainak
  • Aini
  • aink
  • air
  • aira.kellè
  • aiwan
  • aiynî Islam
  • ajal
  • ajans
  • ajawe
  • ajaweşî
  • ajawegêr
  • ajaweshî
  • ajel
  • ajenda
  • ajer
  • ajza
  • ajza.çê
  • ajza.khana
  • akè
  • akhbar
  • akhem
  • akht
  • akhta
  • akhtan
  • aki
  • al.moda
  • ala
  • alan
  • alanga
  • alaterik
  • alem
  • alhad
  • alho
  • alizî
  • allamat
  • Allah
  • allmas
  • allmasa
  • allmas
  • allûja
  • allqa
  • alluzha
  • allwada
  • Alman
  • Almanî
  • Almanya
  • alo.jalo
  • alûka
  • aloz
  • alp
  • altûn
  • altûnçî
  • altûnçêtî
  • am
  • am.das.u.aw.das
  • am.das.u.aw.das.kerden
  • am.ja
  • am.jar
  • am.jara
  • am.rro
  • am.sall
  • am.shaw
  • am.sho
  • ama
  • amè
  • amèsta
  • aman
  • amana
  • amanat
  • amanati
  • amar
  • amîn
  • amîret
  • amêr
  • amêrî jimardin
  • amêrêkî mosîqaî russiye dengî wek mandolîn derdeka
  • amêtekirdin
  • amade bike
  • amade kirin
  • amadebûn
  • amadenebun
  • amaha this one
  • amak
  • amal
  • aman
  • amanc
  • amang
  • ambar
  • amd
  • amdi
  • amên
  • amêr
  • amen
  • amer
  • Amerîka
  • amin
  • amir
  • amma
  • ammar
  • amn
  • amojgar
  • amojgarî
  • amojgarîkirdin
  • amû
  • amûst
  • amraz
  • amrazî nenasîn
  • amrazî nenasraw
  • amrazî peiywendî
  • amro
  • amujgarî
  • amujgarî bike
  • amujgarî kirin
  • anèshk
  • ana
  • anam
  • ananas a pineapple
  • anaza
  • anîşk
  • anîshk
  • ananas
  • ananyet
  • andèsha
  • andam
  • andaza
  • andamî bun
  • andamêtî
  • andarûn
  • angèwa
  • angèza
  • angell
  • ango
  • angûr
  • angora
  • angustêla
  • anjêna
  • anjuman
  • anqast
  • antar
  • antika
  • anusê
  • apartman
  • aqil
  • ar
  • ara.basta
  • arè
  • aragèll
  • araj
  • aramî
  • arambûnewe
  • aramkerewe
  • arbab
  • areqxor
  • arezû
  • arezûî xuardin
  • arezûbexiş
  • arezûbexish
  • arezûmendane
  • arini
  • Ariyan
  • ark
  • Armenî
  • arra
  • arshif
  • arwa
  • arz
  • arzan
  • arzaq
  • arzen
  • as
  • Asîa
  • asan
  • asansor
  • asayîsh
  • ashk
  • ashkara
  • ashkawt
  • ashkenja
  • ashkira
  • ashkirabûn
  • ashnayî
  • ashq
  • ashqama
  • ashqi
  • ashtî
  • ashya
  • asin
  • asinger
  • askamel
  • askana
  • askekêwî
  • askerbî
  • asko
  • askû
  • asku
  • Êlîas
  • aslaha
  • aslli
  • asman
  • asmanewan
  • Ême
  • aso
  • asoyî
  • asp
  • asp.shè
  • asp.swar
  • aspanagh
  • aspon
  • aspûl
  • asrèlk
  • Êran
  • asrên
  • asrelk
  • asrilk
  • asro
  • ast
  • astèra
  • astèra.gari
  • astèra.nas
  • astèray.bar.bayan
  • astêrenas
  • astam
  • asteng
  • asterrên
  • Êvarî bi xêr
  • Asya
  • Asyaî biçûk
  • asyayî
  • atek
  • atombomb
  • atwan
  • av
  • av ber dan
  • ava şîşe paqijkirnê
  • ava ğelğerê ya didana
  • ava bîn
  • ava bibe
  • ava bike
  • ava cam paqijkirnê
  • ava fêqî
  • ava gula
  • ava kirin
  • avîn
  • avê ber de
  • avêtin
  • avdall
  • aw
  • aw u hewa
  • aw xwardinewe
  • awa
  • awè
  • awèsta
  • awa
  • awan
  • awî karî zina deka
  • awîn
  • awand
  • awanda
  • aware
  • awat
  • awaz
  • awaz u goranî
  • awdall
  • awdêr
  • awdan
  • awdest
  • awelfiman
  • awelmindal
  • awelnaw
  • awey
  • awey amjê
  • awja
  • awjarr
  • awkesey surarî paskil bûe
  • awq
  • awqa
  • awr
  • awra
  • awra
  • awraz
  • awrîl
  • awrishim
  • ax
  • axawtin
  • axiftin
  • axiftina xwe mezin bike
  • axiftina xwe mezin kirin
  • axir
  • ay
  • aya
  • ğûn
  • ayagh
  • ayar
  • şî bike
  • şî kirî
  • şî kirin
  • şîan
  • şîşe
  • şîştin
  • şîkirin
  • şîmal
  • şîn
  • şîn bîn
  • şîn bibe
  • şîr
  • şîr duşan
  • şîr u veke
  • şîr u vekirin
  • şîrî biduşe
  • şîrê bi duhin
  • ğîre
  • şîtik
  • şîv
  • şîvik
  • şîwe
  • ğaîb
  • şa’er
  • şêlim
  • şêr
  • şêst
  • şêx
  • şaş
  • şaşe
  • ğabe
  • şagird
  • şahid
  • şamî
  • şans
  • şaq
  • şari’
  • şarq
  • ğas
  • şax
  • şazde
  • şeş
  • şeş kujî
  • şebelut
  • ğedar
  • şef
  • ğefirandin
  • şefqe
  • şeh
  • şeh ke
  • şeh kirin
  • şehereza
  • şehreza
  • şekir
  • şekirdan
  • şekirk
  • şel u şepik
  • şelît
  • ğelğere bike
  • ğelğere kirin
  • şeluwan
  • şelwal
  • şem’edan
  • şemalk
  • ğemam
  • şembî
  • şemendefer
  • şemilk
  • şempu
  • şeq
  • şer
  • ğerîb
  • şerab
  • ğerb
  • şerbet
  • şerim
  • şerim bike
  • şerim kirin
  • ğeriqîn
  • şermîn
  • şerr
  • şerr kirin
  • şerrî bike
  • şerte
  • ğesala şîştinê
  • ğesala zihakirnê
  • ğesale
  • ayet
  • şev
  • şev tira dî
  • şeva bêt
  • şeva dî
  • şeva têt
  • şevê dî
  • şevek dî
  • şexsî
  • şeytan
  • şeytanperês
  • ğezal
  • ğezeb
  • şi’er
  • şibihîn
  • şihadê bistîne
  • şihade
  • şihade standin
  • şikandin
  • şikeft
  • şikestî
  • şikestin
  • şikil
  • şiklê ezman
  • şiklê hêkê
  • şil
  • şilindir
  • şilqandin
  • şimik
  • şipe
  • şiq
  • şirîn
  • şirenqe
  • şirka avê
  • şivan
  • şivanê çêla
  • şivik
  • şixate
  • aymjê
  • ğorfe
  • ştî
  • ştî êk
  • şufer
  • şul
  • şul bike
  • şul kirin
  • şula xwe veşêre
  • şula xwe veşartin
  • şurbe
  • şuv
  • Az jite hastýkým
  • aza
  • azad
  • azadî
  • azadbun le qunah
  • azar
  • azardan
  • azêz
  • Şemğun
  • Şeva te xweş
  • Şeytan
  • Şibat
  • Şihud Yehwe
  • Azirbaîcan
  • azirbaîcanî
  • Îlun
  • azman
  • azmûda
  • Îmrro
  • Îmze
  • Înglizî
  • Înis
  • Îran
  • Îranî
  • Îraq
  • Îraqî
  • Îslam
  • Îsraîl
  • azwa
  • azyat
  • azyat.dan
  • ba
  • ba.aga
  • ba.astam
  • ba.amag
  • ba.amer
  • ba.ba
  • ba.bar
  • ba.ben
  • ba.berresht
  • ba.dam
  • ba.daq
  • ba.dar
  • ba.das
  • ba.dasta.waw
  • ba.daw
  • ba.dê.kerden
  • ba.dell
  • ba.farr
  • ba.gêr.ga
  • ba.ghêrat
  • ba.juj
  • ba.kèsh
  • ba.khawan.kerden
  • ba.lawa.çûn
  • ba.nav
  • ba.pan.awa
  • ba.pesht
  • ba.rrè.kerden
  • ba.rrè.u.jè
  • ba.rrèwa.berden
  • ba.rra
  • ba.rrasti
  • ba.rrozh
  • ba.sar.çûn
  • ba.sar.hat
  • ba.sar.haten
  • ba.taqat
  • ba.umer
  • ba.yar
  • ba.yaka.çûn
  • bè
  • bè ar
  • bè.ar
  • bè.bèn
  • bè.bav
  • bè.bakht
  • bè.berr
  • bè.berran.awa
  • bè.çak
  • bè.dad
  • bè.dar
  • bè.dawi
  • bè.damar
  • bè.dang
  • bè.dar
  • bè.das
  • bè.gav
  • bè.hall
  • bè.hanjêr
  • bè.jè
  • bè.khabar
  • bè.khud
  • bè.parkam
  • bè.rrè
  • bè.rrû
  • bè.saman
  • bè.sar.u.bar
  • bè.sari
  • bè.shek
  • bè.tam
  • bè.tar
  • bè.taw
  • bè.tal
  • bè.to
  • bè.tûta
  • bè.war
  • bè.zhar
  • bèçû
  • bèçula
  • bèll
  • bèrk
  • bèsh
  • bèshka
  • bèten
  • bèz
  • bèza
  • bèzha
  • bèzhan
  • bèzhak
  • bèzhan
  • bèzhên
  • bûmelerze
  • ba
  • ba.angèw
  • ba.berda
  • ba.berdû
  • ba.dan
  • ba.dan.awa
  • ba.dari
  • ba.hèr
  • ba.khwè
  • ba.khwarden
  • ba.pèç
  • ba.puska
  • ba.qorra
  • ba.u.bezh
  • ba.yar
  • baa
  • baam
  • bab
  • baba
  • babat
  • baberdû
  • babo
  • babolla
  • badawa
  • baê
  • bag
  • baghall
  • baghçay sawa
  • baho
  • baj
  • baji
  • bakhall
  • bakûrra
  • bal
  • bal.dar
  • balav
  • ball
  • balla.ban
  • balla
  • balleng
  • ballenj
  • ballta
  • baloka
  • balûk
  • balûka
  • baluka
  • bam
  • ban
  • ban.shan
  • bana
  • bang
  • banû
  • baqer
  • bar
  • bar.berden
  • bar.geran
  • bar.haten
  • bar.hengèv
  • bar.kèsh
  • bar.kerden
  • bar.khesten
  • bar.rrast.kerden.awa
  • bar.sûk
  • bara
  • bara.ça
  • bara.ga
  • barani
  • barêk
  • barêkan
  • barên
  • baresh
  • bari
  • barik
  • barik.an
  • bask
  • batinok
  • baw
  • bawa
  • bawarr
  • bawat
  • bawi
  • bay
  • baz
  • bazarr.kerden
  • bazh
  • bazi.ça
  • bazraqa
  • bî bam
  • bîanî
  • bîşeng
  • bîber
  • bîbera sorr
  • bîcame
  • bîf
  • bîjin
  • bîk
  • bîmbağ
  • bîn
  • bîn biskuşk
  • bîn esker
  • bînasazî
  • bîne
  • bîne [said if the desired object is at a distance
  • bîne der
  • bîne derê
  • bîner
  • bîr
  • bîre
  • bîrhatin
  • bîro
  • bîst
  • bîst u êk
  • bîstan
  • bîstraw
  • bîtaqe
  • bîwestêne
  • bîze
  • bê
  • bê ‘aqil
  • bê azar
  • bê cir’et
  • bê eqil
  • bê gaê
  • bê hîvî
  • bê hinek dî
  • bê hinekê
  • bê kêmasî
  • bê kes
  • bê mal
  • bê nivêj
  • bê raman dubare bike
  • bê raman dubare kirin
  • bê sitar
  • bê xîret
  • bê xem
  • bê zeĥmet
  • baş
  • başêtî
  • başe
  • baştirkirdin
  • baçwergir
  • baî
  • baî u babelîsk
  • baî u baruv
  • baîncan
  • bêayîn
  • bêayÅin
  • bêazar
  • bêber
  • bêcî
  • bêcge
  • bêdîn
  • bêdeng
  • bêdengî
  • bêdestallat
  • bêeqil
  • bêgerd
  • bêguman
  • bêhîwa
  • bêhêz
  • bêhin
  • bêhin fireh
  • bêhin ke
  • bêhin kirin
  • bêhin teng
  • bêhina xwe bikêşe
  • bêhina xwe bike
  • bêhina xwe kêşan
  • bêhina xwe kirin
  • bêhina xwe veke
  • bêhina xwe vekirin
  • bêhinişk
  • bêhinijîn
  • bêje
  • bêjer
  • bêkihûl
  • bêmana
  • bêmanayî
  • bênaw
  • bêpare
  • bêsbal
  • bêsbal bike
  • bêsbal kirin
  • bêt
  • bêt Allah
  • bêt el ‘êbede
  • bêtwana
  • bêwejin
  • bêxua
  • bêxuên
  • bağ
  • baş
  • başî
  • baştir
  • baştirîn
  • bêzarkirdin
  • bab
  • baba
  • baban
  • babê ____
  • babba
  • babe
  • babelîsk
  • babet
  • babik
  • babla
  • babu
  • bacêr
  • bacan reş
  • bacan surk
  • bacgir
  • baça.baz
  • baçeg
  • baçek
  • baçk
  • baçka
  • bad
  • bad.wèzh
  • badan
  • badem
  • badi
  • bag
  • baghêl
  • bah
  • bahè
  • baha
  • baher
  • bahlawa
  • bahr
  • bahra
  • baidas
  • bain
  • bait
  • bajêr
  • bajêrr
  • bakgrawind
  • bakhêl
  • bakhshên
  • bakhshenda
  • bakht.kerden
  • bakhta
  • bal
  • bal.bûn
  • bala.gawr
  • balader
  • balash
  • balîfk
  • balê
  • balaçak
  • balak
  • balangaz
  • balasa.bûn
  • Balash
  • balav
  • balav bike
  • balav kirin
  • baldar
  • bale
  • balefir
  • ball
  • ballèn
  • ballak
  • ballaki
  • balleg
  • ballekh
  • ballg
  • ballk
  • ballka
  • ballkem
  • ballkon
  • ballkû
  • balmêt
  • balon
  • balyoz
  • bamî
  • ban
  • banîo
  • banan
  • band
  • band.bûn
  • bandan
  • bandan
  • bandar
  • bandek
  • bandi.jegar
  • bang
  • bang bide
  • bang dan
  • bangi
  • bangkirdin
  • bani
  • banq
  • banzîn
  • banzînxane
  • bapîr
  • bapîrê bab
  • bapîrê deyk
  • bapêr
  • baq
  • baqil
  • baqob
  • baqtanden
  • baqtên
  • bar
  • bar.av
  • bar.awêten
  • bar.awerd
  • bar.awa
  • bar.baê
  • bar.bar
  • bar.bas
  • bar.bast
  • bar.bûg
  • bar.bûn
  • bar.çaw
  • bar.çaw.tarêk
  • bar.çawi
  • bar.dan
  • bar.dar
  • bar.dasht
  • bar.dam
  • bar.darga
  • bar.dark
  • bar.dast
  • bar.delk
  • bar.dell
  • bar.ger
  • bar.gerten
  • bar.hav
  • bar.jawan
  • bar.kani
  • bar.kar
  • bar.kawten
  • bar.kaya
  • bar.khesten
  • bar.khor
  • bar.khwarden
  • bar.kull
  • bar.mall
  • bar.malla
  • bar.mallk
  • bar.nav
  • bar.pèç
  • bar.pash
  • bar.parç
  • bar.shêw
  • bar.u.bo
  • bar.u.dwa
  • bar.waj
  • bara
  • bara.ga
  • bara.jazhna
  • bara.jeft
  • bara.jût
  • barè
  • barambar.kè
  • barambari
  • barat
  • baraza
  • barîn
  • barak
  • baran
  • baran bê
  • baran barîn
  • baran hatin
  • baraw.khesten
  • barbara
  • barda
  • barên
  • barega
  • barg
  • bari
  • barik
  • barimte
  • bark
  • barkem
  • barkirin
  • baro
  • barometer
  • barq
  • barra
  • barrû
  • barsul
  • barza
  • barzak
  • barzakh
  • bas
  • basal
  • bash
  • bash.bûn
  • bashêtî
  • bashe
  • bashqa
  • bashtir
  • bashtirkirdin
  • bashtriyn
  • basma
  • bast
  • basta
  • basta.zeman
  • bastak
  • basten
  • basti
  • batall
  • bataq
  • batell
  • batllan
  • batraf
  • batriq
  • batros
  • bau
  • baubapîran
  • bavêje
  • baweşênkirdin
  • bawegewre
  • bawer
  • bawer bike
  • bawer kirin
  • bawerî
  • bawername
  • bawerrkirdin
  • baweshênkirdin
  • bawiş bîn
  • bawiş bibe
  • bawik
  • bawkêtî
  • bawkane
  • bawn
  • bawr
  • bawra.shêna
  • bawsh
  • bawz
  • baxçe
  • baxçeî ajellan
  • baxçewan
  • baxewan
  • baxive
  • bayakh.dar
  • bayan
  • bayani
  • bayanî bash
  • baybay
  • baz
  • baza
  • bazan
  • bazar
  • bazar kirin
  • bazarî bike
  • bazarr kirdin
  • bazdan
  • bazdên
  • bazên
  • bazem
  • bazer
  • bazine
  • bazink
  • bazirgan
  • bazirganî
  • bazm
  • be
  • be andam bun
  • be dumang carêk
  • be erebkirdin
  • be giştî
  • be gishtî
  • be manay piyaw dêt
  • be rêwebirdin
  • be rezamendiyewe
  • be taybetî
  • be zutrîn kat
  • be.gèrr
  • beĥir
  • beĥsa bike
  • beĥsa kirin
  • beaşkira
  • beaga
  • beagahênan
  • beagahênanewe
  • beagahatin
  • beasanî
  • beashkira
  • beş
  • beşûş
  • Beğda
  • beğemî
  • bebê
  • beblla
  • bebon
  • bebrray
  • becêhêlraw
  • becerg
  • beçem
  • beciya
  • bed
  • beda
  • bedîl
  • bedaxewe
  • bedbexit
  • bedel bike
  • bedel kirin
  • beden
  • bedengî berz
  • bedestallat
  • bedesthênan
  • bedil ke
  • bedil kirin
  • bedillniyayewe
  • bedle
  • bê
  • bêbar
  • bêbêla
  • bêbên
  • bêhen
  • bêk
  • bên
  • bên.gerten
  • bêna
  • bênên
  • bêr
  • bêr.berden
  • bêr.kerden
  • bêra.war
  • bêra.wari
  • bêra
  • bêraz
  • bêzhok
  • befir
  • befir bê
  • befir gelek barî
  • befir hatin
  • befirbarin
  • begar
  • begarden
  • begerden
  • begra.barda
  • behêlerewe
  • behêminî
  • behêz
  • behêzkirdin
  • behar
  • beheşt
  • behêten
  • behen
  • beherhal
  • behesht
  • behir
  • behir bike
  • behir kirin
  • behira pitir
  • behre
  • beiyani
  • beiyaniyan
  • bekar
  • bekelorya
  • bekirêgirtin
  • bekomell kushtin
  • bekrêgirtin
  • bektirya
  • bel
  • bela
  • belaw
  • belê
  • belaş
  • belaş
  • belangaz
  • belash
  • belav
  • belav bike
  • belav kirin
  • belave bike
  • belave kirin
  • belaveke
  • belavekin
  • belavekirin
  • belbel
  • Belcîke
  • beled
  • beleh
  • belem
  • belezet
  • belg
  • belgenewîst
  • belkî
  • bella
  • bellaça
  • bellaça.kerden
  • bellaw
  • bellaw.kerden.awa
  • bellê
  • bellam
  • beloq
  • belsem
  • belwèr
  • bem
  • bemanaî çonî
  • beme
  • ben
  • ben.awan
  • ben.çakh
  • ben.das
  • ben.ga
  • bena
  • bena.pêt
  • bena.rrat
  • benèsht
  • benar
  • benasht
  • benîşt cîtin
  • benîştî bicî
  • benawbang
  • benc
  • benckirdin
  • bend
  • bender
  • bendinxane
  • bendkirdin
  • benhênî
  • benk
  • benka
  • benyad
  • benyat
  • bepît
  • bepêî twanaî xom
  • beq
  • beqal
  • beqil
  • beqlewa
  • ber
  • ber bide
  • ber dan
  • ber de
  • ber xwe kirin
  • berçavik
  • berçavk
  • berçavk yê tavê
  • berî
  • berîd
  • berîk
  • berîn
  • berînî
  • berîne
  • berîvan
  • berê
  • berê xwe bide
  • berê xwe dan
  • berêkewt
  • berên
  • berêweber
  • berêweberî qutabxane
  • berêweberayetî
  • beramber
  • beramberî
  • beramberî ‘edrê
  • beramberî seqfî
  • beran berî êk
  • beraz
  • berazî zewî
  • berbûnewe
  • berber
  • berbest
  • berbillaw
  • berd
  • berdî kareba
  • berdaî
  • berdawam bîn
  • berdawam bibe
  • berdawambûn
  • berdesk
  • berdeskê dixturî
  • berdewamî
  • berêti
  • berehm
  • bereh'm
  • berela
  • bereng
  • berenj
  • berenjok
  • beresk
  • bereskan
  • berew dua
  • berg
  • bergî hewa
  • bergirî
  • bergirîkirdin
  • berhelistîkirdin
  • berhelistkar
  • berhelistkirdin
  • berhem
  • berhemhênan
  • beri
  • beri.kar
  • berj
  • berk
  • berkoşe
  • berkoshe
  • berlêvê avê
  • berma
  • bermîl
  • bermawe
  • bermil
  • bername
  • bernamic
  • bernava
  • berok
  • berpirsyar
  • berq
  • berr
  • berr.berra
  • berr.ga
  • berra
  • berran
  • berran.awa
  • berrana
  • berrak
  • berrên.awa
  • berrehaî
  • berresht
  • berritanî
  • berrka
  • berru
  • berrwa
  • berryan
  • bersh
  • bersiv
  • bersiv bide
  • bersiv dan
  • berusk
  • beruskan
  • beruskên
  • berwanke
  • berwepêshçun
  • berx
  • beryati
  • berz
  • berzî
  • berzayî
  • berzbûnewe
  • berze
  • berzholl
  • berzkirdinewe
  • bes
  • besî
  • beserhat
  • besh
  • beshêkî koandamî zauzêye mêyîne
  • beshêkî zor
  • beshkozh
  • beska
  • besmara
  • best
  • besta
  • bestek
  • bestû
  • bet
  • betal
  • betal bike
  • betal kirin
  • betawawî
  • betemen
  • beten
  • betenî
  • betenha
  • betil
  • betira pêr
  • betle
  • betwana
  • beva
  • bever
  • bexşîş
  • bexşîn
  • bexşinde
  • bexêrhat
  • bexêrhatin
  • bexêrhatin kirdin
  • bexeberhênan
  • bexit
  • bexo
  • bexogitinî mindal
  • bexshîn
  • bexshîsh
  • bexshinde
  • bext
  • Beweis
  • beyan bike
  • beyan kirin
  • beyana biçîk
  • beyanî
  • beyankirdin
  • beyarmatî
  • beydax
  • beyna
  • beyt
  • Beytleĥim
  • bez
  • bez.dan
  • beza
  • bezèw
  • bezûî
  • bezdanden
  • bezdin.ok
  • bezer
  • bezerrkan
  • bezh
  • bezhall
  • bezhang
  • bezhar
  • bezhar.kerden
  • bezhara
  • bezharda
  • bezharden
  • bezharn.awa
  • bezharten
  • bezhan
  • bezhêw
  • bezheng
  • bezhi
  • bezhnên
  • bezhun
  • bezok
  • bezûten
  • bezoq
  • bi
  • bi ĥal
  • bi ĥalekê
  • bi ĥalekê bikeve
  • bi ĥalekê ketin
  • bi ‘aqil
  • bi avê şîştin
  • bi avê bişo
  • bi şul
  • bi bizav
  • bi cir’et
  • bi dîv bikeve
  • bi dîv ketin
  • bi deyn bide
  • bi edeb
  • bi hîvî
  • bi hêz
  • bi kar înan
  • bi kar bîne
  • bi kar bê
  • bi kar hatin
  • bi keyf
  • bi keyf u xweşî
  • bi kirê bigire
  • bi kirê girtin
  • bi lez
  • bi lez u bez
  • bi mereq
  • bi navê Xwedê mezi
  • bi qowet
  • bi rê ve çûn
  • bi rê ve herre
  • bi reĥim
  • bi rojî bîn
  • bi rojî bibe
  • bi serda birrêje
  • bi serda riştinn
  • bi sitar
  • bi tazî bîn
  • bi tazî bibe
  • bi taze
  • bi tişt
  • bi tişt bikeve
  • bi tişt ketin
  • bi tinê
  • bi xîret
  • bi xêr bê
  • Bi xêr biçî
  • bi xêr hatin
  • Bi xatra te
  • bi xem
  • bi xew
  • bi xurtî
  • bi xwê
  • bi xwe şulek bibîne
  • bi xwe şulek dîtin
  • bi xwe bîn
  • bi xwe bibe
  • bi xwe bide şulî
  • bi xwe dan şulî
  • bi xwe jê bigire
  • bi xwe jê girtin
  • biani
  • biĥele
  • biçîk
  • biçîk çûn
  • biçîk bîn
  • biçîk biçe
  • biçîk ji ber xwe bibe
  • biçîk ji ber xwe birin
  • biçîkî bibe
  • biçîkê çarê
  • biçîkê sîê
  • biçîkatî
  • biçîne
  • biçe
  • biçe mêhvan
  • biçe sîkê
  • biçemîne
  • biçine
  • biçkole
  • biçuk
  • bi’elimîne
  • bi’elime
  • biêşîne
  • biêşe
  • biğeriqe
  • bişilqîne
  • bişkê
  • bişkêne
  • bişkurîn
  • bişo
  • bişu
  • bibîne
  • bibêhinje
  • bibare
  • bibe
  • bibe dadgehê
  • bibe biskuşk
  • bibe esker
  • bibişkure
  • bibihîze
  • bibirre
  • biburîne
  • bibure
  • bide
  • bide êk
  • bide şulî
  • bide bi kirê
  • bide rê
  • bide’me
  • bidewsîne
  • bidirîne
  • bidrî
  • bidrîne
  • bifetise
  • bifiroşe
  • bifiruşe
  • bifrêne
  • bifrre
  • bigehîne
  • bigehe
  • bigehene
  • bigemarîne
  • bigirî
  • bigirêde
  • bigire
  • biguhêze
  • biguhişe
  • biguhişe u biqehire
  • biguhurre
  • biha
  • bihîstin
  • bihêle
  • bihar
  • bihavêje
  • bihavêne
  • biheje
  • bihijmêre
  • bihilavê
  • bihinêt buxîrê
  • bijî
  • bikêşe
  • bike ğar
  • bike şulî ra
  • bike ber xwe
  • bike di firnê da
  • bike di nav şulî da
  • bike kezî
  • bike sernîvî
  • bike xêr
  • bikelîne
  • bikele
  • bikene
  • bikerewe
  • bikeve
  • bikeve avê
  • bikirre
  • bikuj
  • bikuje
  • bikule
  • bikuxe
  • bilûk
  • bilîl
  • bilîse
  • bilêne
  • bilawkirdinewe
  • bilind
  • bilindahî
  • bilive
  • biluz
  • bimîne
  • bimêje
  • bimale
  • bimje
  • bimre
  • bin
  • bina
  • binçîne
  • binçîneî
  • binçîneyî
  • binçuk
  • binê textî
  • binêşt
  • binêsht
  • binaxe
  • binbaxel
  • bindest
  • bineyadem
  • binhêre
  • binhengil
  • biniyn
  • binke
  • binvîne
  • binvîse
  • binve
  • binxêve
  • binyat
  • bipîve
  • bipêje
  • biparêze
  • bipeqe
  • biperêse
  • biqehire
  • biqelîne nav duhinî da
  • biqetîne
  • biqewme
  • biqosîne
  • biqote
  • bir
  • bira
  • birînewe
  • birîsk
  • birîsk lê dan
  • birîsk virrêkirin
  • birîskê lê bide
  • birîskê virrêke
  • birêje
  • biraştin
  • biraderî
  • birame
  • birdinewe
  • bireh
  • bireqise
  • birhu
  • birin
  • birinc
  • birkan
  • birrî
  • birrîn
  • birrêje
  • birrğî
  • birrecife
  • birrevîne
  • birreve
  • birro
  • birrq u birîsî
  • birs
  • birsî
  • birsêtî
  • bisekine
  • biserrman
  • bisk
  • bisoje
  • bistîne
  • bistin
  • bistuçwar seate
  • bisuje
  • biteqîne
  • biteraşe
  • bitewîne
  • biteze
  • bitirrse
  • bitirse
  • biuse
  • bivê
  • biweste
  • bixçik
  • bixêrî
  • bixaze
  • bixelhe
  • bixemilîne
  • bixeniqe
  • bixurîne
  • bixwîne
  • bixwîne ve
  • bixwîr
  • bixwaze
  • bixwe
  • bixwire
  • bizane
  • bizavê
  • bizavtin
  • bizin
  • bizinmasî
  • bizirre
  • bizivirrîne ve
  • bizmar
  • bizurî
  • blok
  • blok/besh
  • bo
  • bo bedesthênan
  • bo dwawe
  • bo geyshtin be
  • bo halsan be kirdinî karêk
  • bo hemîşe
  • bo hetahetaye
  • bo min
  • bo piştewe
  • bo.çûn
  • bo.dar.çûn
  • bo.dar.haten
  • bo.gan
  • bo.gerten
  • boş
  • boçî
  • boî
  • bodre
  • bodwawe
  • bogen
  • bokis
  • boll
  • bolla
  • bom
  • bomb
  • bombaî etomî
  • bombi atomî
  • bon
  • bona
  • bonkirdin
  • bûk
  • bûn
  • bûr
  • bûrden
  • bûrên
  • bûz
  • bûzhan.awa
  • bopiştewe
  • bopishtewe
  • boq
  • boqî
  • bora
  • borr
  • borranden
  • borrên
  • borri
  • bose
  • bosedanan
  • bosh
  • boshayî gewre
  • boz
  • bperiste
  • bra
  • brîndar
  • brêq
  • brêqa.dan.awa
  • briîn
  • brikar
  • brrîn
  • brrinewe be mishar
  • brunzî
  • bu
  • buçî
  • buîmbağ
  • buş
  • bufê
  • buk u zawayî
  • bul
  • bulanê bike
  • bulanê kirin
  • burî
  • burîn
  • burîzan
  • burandin
  • burek
  • burj
  • burkan
  • burr
  • butil
  • buyağ
  • buyağa rîa
  • buyax ke
  • buyax kirin
  • bwèr
  • bwèzh
  • bwar
  • bwarden
  • bzwên
  • bzwêner
  • cûn
  • cûtyar
  • cîhan
  • cîhanî
  • cîhaz
  • cîhazê biçîk
  • cînz
  • cîr
  • cîran
  • cîtar
  • cê klîl
  • caçke
  • cêbawer
  • cêgîr
  • cêgêy nustin
  • cêgir
  • cêgirê daraî
  • cêlocya
  • caş
  • cab
  • cab bide
  • cab dan
  • cabî
  • cad
  • cade
  • cahêl
  • callcalloke
  • cam
  • camî’a
  • cami’
  • camxane
  • can
  • canewer
  • canta
  • cantay destî
  • car
  • carê
  • carêkîtir
  • carekê
  • ceîş
  • ceban
  • cebir
  • ceduwel
  • ceh
  • cehenem
  • cehnem
  • cejin
  • cejina şîkirin
  • Cejina Derbazbunê
  • cejnî ledaiykbûn
  • cejnî ledaiykbunî mesîh
  • cel
  • Celîl
  • celadê ĥepsîa
  • celal
  • celalê avê
  • cemawer
  • cemed
  • cemedanî
  • cemelon
  • cemidî
  • cemserî
  • cencall
  • cenderme
  • cendirme
  • ceng
  • cengîn
  • cengawer
  • cerîde
  • cerde
  • ceres
  • ceribîne
  • ceribandin
  • cerr
  • cerrîfik
  • cerrîfikê kehrebê
  • cerrîfkê kehrebê paqij bike
  • cerrîfkê kehrebê paqij kirin
  • cerrîfkê paqij bike
  • cerrîfkê paqij kirin
  • cerrîfkê zihakirnê
  • cerrik
  • cew
  • cewdik
  • cewher
  • cewisifir
  • ceza bike
  • ceza kirin
  • cezîre
  • Cezaîr
  • Cezayr
  • cezayrî
  • cgerekêshan
  • ça
  • çè
  • çè.keren
  • çèl
  • çèra
  • çèrr
  • çèw
  • ça
  • ça.bûn
  • ça.paz
  • çaçola
  • çak
  • çak.kerden
  • çakh
  • çall
  • çallma
  • çam
  • çan
  • çanden
  • çap
  • çap.çê
  • çap.kerden
  • çar
  • çar.çav
  • çar.çash
  • çar.pa
  • çar.paya
  • çar.shèw
  • çar.shaw
  • çar.sho
  • çara
  • çark
  • çash
  • çashni
  • çasht
  • çashtèn.ga
  • çatma
  • çav.çenok
  • çav.dan
  • çav.ga
  • çav.kez
  • çav.nèr
  • çav.sest
  • çav.va.keri
  • çaw.band
  • çaw.bast
  • çaw.çenok
  • çaw.ga
  • çaw.hallaten
  • çaw.ka
  • çaw.kez
  • çaw.lè.berrên
  • çaw.lèk.nan
  • çaw.na.kerawa
  • çaw.na.zèr
  • çaw.poshan
  • çaw.poshên
  • çaw.poshi.kerden
  • çaw.qaim
  • çaw.qûçanden
  • çaw.rraw
  • çaw.rrûni
  • çaw.shekan
  • çaw.shekanden
  • çaw.sûr.kerden.awa
  • çawa
  • çawa.qûlla
  • çawana
  • çawêlka
  • çaweg
  • çawg
  • çawilka
  • çawri
  • çay.mani
  • çî
  • çêsht xane
  • çak
  • çaka
  • çakhar
  • çakhmakh
  • çakma
  • çakma.bor
  • çal
  • çala
  • çalak
  • çalang
  • çallama
  • çalltek
  • çam
  • çam.aw
  • çama
  • çamar
  • çambar
  • çamên
  • çamêsh
  • çan
  • çan.jûz
  • çanè
  • çand
  • çandè
  • çandan
  • çang
  • çangall
  • çani
  • çap
  • çap.kan
  • çap.khûn
  • çap.lar
  • çap.u.rrast
  • çapa
  • çapa.wana
  • çapalla
  • çapalli
  • çapar
  • çapar.bandan
  • çapêl
  • çapell
  • çapi
  • çapk
  • çapka
  • çaq
  • çaq.aw
  • çaqan
  • çaqall
  • çaqana
  • çaqên
  • çaqnay
  • çarekh
  • çarkh
  • çarkhama
  • çarkhi
  • çarm
  • çarma
  • çarma.sara
  • çarma.sari
  • çash
  • çashen
  • çashka
  • çashta
  • çat
  • çatall
  • çater
  • çatlamar
  • çawasha
  • çawr
  • çawra
  • çeçek
  • çê
  • çêçek
  • çêçerk
  • çêk
  • çêl
  • çêla
  • çêlan
  • çêlk
  • çêlka
  • çên
  • çên.çên
  • çêna
  • çênçek
  • çêr
  • çêrr
  • çêrr.bûn.awa
  • çêt
  • çêtek
  • çêtk
  • çef
  • çefan
  • çefanden
  • çeka.çeka
  • çekan
  • çekanden
  • çeki
  • çekka
  • çel.mèra
  • çela
  • çelask
  • çelêk
  • çeli
  • çell
  • çella
  • çella.popa
  • çellak
  • çellak
  • çellk
  • çellyan
  • çelyan
  • çema
  • çenar
  • çençek
  • çenên
  • çenên.awa
  • çeng
  • çeng.kawten
  • çenga
  • çengall
  • çeqo
  • çeragh
  • çerakh
  • çerç
  • çerk
  • çerkanden
  • çero
  • çerûk
  • çerûsan
  • çerp.u.çap
  • çerpa
  • çerr
  • çerra
  • çerra.bandan
  • çerra.çaman
  • çerranden
  • çerta
  • çesh
  • çesht
  • çet
  • çez
  • çeza.lè.dan
  • çezanden
  • çezyan
  • çia
  • çia
  • ço
  • çogha
  • çokha
  • çol
  • çol.berr
  • çoll
  • çoll.u.holl
  • çomakh
  • çû
  • çûk
  • çûl
  • çûn
  • çûna.zhèr.bar
  • çûz
  • çûzan
  • çopa
  • çopa.wana
  • çoqanden
  • çorr
  • çorra
  • çort
  • çortem
  • çuçek
  • çukhem
  • çukhur
  • çuklla
  • çune derewe
  • çuresk
  • çwala
  • çwar.çak
  • çwar.hangell
  • çwar.khall
  • ciĥêl
  • ciĥêlatî
  • ciğare
  • ciğrafî
  • cibexane
  • cibraîl
  • cida
  • cida ke
  • cida kirin
  • cidî
  • cidabîn
  • cige le
  • cih
  • Cihî
  • cihê jîanê
  • cihê l’abika
  • cihê pêa
  • cihê rîniştinê
  • cihê seyranê
  • cihê teksî
  • cihê timbêlê
  • cihê tu lê Xwedê daî
  • cihêt wana biguhurre
  • cihêt wana guharrtin
  • cihekî emîn
  • cihekî veşartî
  • cilik
  • cilkê şulî
  • cim’e
  • cimil
  • cin
  • cindî
  • cinet
  • cinis
  • cinoke
  • cinoside
  • cins
  • cinsîe
  • cinub
  • cipis
  • cipis bike
  • cipis kirin
  • Lê vekirin : Parvekirin.
  • Befş: Aleveka dar û pehn ya dar-tevnê ye.
  • Hestîve: Alevek ya mêşvaniyê ye û pê hingivî ji kurbikan tête derxistin.
  • Tifik: Kuçik. Cihê ko ji pijandin û behtinê re hatî amadekirin. Bi taybet ji sê kuçan(keviran) pêk têt û li ser wê wecên agirxwaz têne pêkanîn.
  • Mangax: Ew tişta ko dema pale dirûnê dikin diêxin tiliyê destê xwe da ko zehfttir giya an go wîşî li ber destê wan bikeve. Serê wan têl in û binê wan çerm in. Qeynaxê dirûnê (devoka Şirnexê)
  • Awîte: Alavek ya ji çolê pincar (kereng, goriz hwd..) komkirinê ye û serê wê hêsin û destikê wê dar e. Adodek.
  • Piri(k): Kuçik/tifika seyar û hêsin. 2. Ew hêsinê ko ser kuçkê re tête dayin da ko quçkane ne keve.
  • Muqate: Ji bo xurtkirina tiştekê ew stûna ko li ber tête çikilandin û nehêle bête xwarê. Gilte(devoka Şirnexê)
  • Bangewîlk: Banger, bangur.
  • Kowîlk: Metereyê ko ji axê hatî çêkirin. Cerik
  • Tiştîr. Bizina mê ya ko [piştî du salîyê] hêj ne zayî . Nêrê tiştîrê kûr e. Ew tiştîra ko bizê jê re kowişkî tête gotin.
  • Hebane: Kevilê ko tiştên hişk/zuha tête xistin. Ew kevilê nermtir tiştên wek dohn/ron, penîr dikevitê jê re “eyar” tête gotin û kevilê ko tiştên rehn dikevitê “meşk” e.
  • Mikare: Hêsincekî stûr, serê wî pehn û zirav e û bi taybet pê darên mezin û hukmê bivirê jê negire tête hûrkirin.
  • Badek: Metqeba kevnar. Badar
  • Strok: Alavekî ji şaxê/qiloçê ajalan e û ji bo hêsandina alevên wek tirpan,şalok,dasik, bivir hwd. tête bikaranîn û hûndirê wî ji bo hesanî daxirtî dohn e.
  • Hesko: Kepçeya mezin a dar. Simker. Koder.
  • Aşîrek: Alavekî ya dirûtinê ye. Binê wê dar e bi taybet ji bo kunkirina tiştên ko wek meşkan stur tê şixulandin. Dirêşik(devoka Şirnexê)
  • Kovik: Hûnî
  • Çorak: Cerikê ji axê yê biçûk. Şerbik.
  • Kilabe: Darikên ko stûyê dewarê cotî ve tête girêdan.
  • Simtraş: Ew alava ko pê simên dewaran tête birîn.
  • Varîk: Mirîşka salê. Mamir
  • Dîklozok: Dîkilê salê. Feric/fericok
  • Taxe-bêr(bêr): Merbûra ko sedîsed/xwerû ji darî hatî çêkirin. Bi taybet ji bo rêx-avitinê tête şixulandin.
  • Milhîv: Sêguha/sêtilka ko ji darî. Heft anjî neh tilîyê wê hene û pişta tiliyan çerm e.
  • Kaşo: Wexta ko demsala zivistanê berf têt û hatinûçûyîn zehmet dibe li ser vê alavê çilo diînin ji ajalan re. Alavekî xijek e. Qol(devoka Şirnexê)
  • Kotan: Erdê ko hatî sînckirî û tixûbê wê eşkere. 2. Hevşiyê pêz
Ji "https://ku.wiktionary.org/w/index.php?title=Wîkîferheng:Xwestin/kurmancî&oldid=5883764" hatiye standin.