hejîn

Kurmancî

Bilêvkirin

• IPA^(kilîd): /hɛˈʒiːn/
• Kîtekirin: he·jîn

Lêker

hejîn (lêkera negerguhêz)
Rehê dema niha:
RP. Niha
	ez	dihejim
	tu	dihejî
	ew	diheje
	em, hûn, ew	dihejin
Fermanî	Yekjimar	biheje
	Pirjimar	bihejin
Rehê dema borî:
RP. Boriya sade
	ez	hejîm
	tu	hejî
	ew	hejî
	em, hûn, ew	hejîn
Formên din: Tewandin:hejîn

hejîn lêkera xwerû, negerguhêz

1. pêşûpaş li hewa livîn
   • Şaxên hîro yên ku di tozê de mabûn, hejiyan. Ew pinpinîka şîn jî hejiya lê ji cihê xwe tevneliviya. — (Dara Hinarê, Yaşar Kemal, Weşanên Nûdem)
2. hezîn, cirifîn, lerizîn, wekî erdhejî
   • Dest û çongên wê wilo dihejiyan, ku mirov digot a wextî ew were xwarê. — (Firat Cewerî, Girtî, Weşanên Nûdem, 1986)
3. naveke bo keçan
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: هه‌ژین‎

Herwiha

 

• hejan
• hejhan
• hejhîn
• hejihan
• hejihîn
• hejiyan
• hijhan
• hijhîn
• hijihan
• hijihîn
• hijiyan
• hijîn

Jê

 

• hejbar
• hejbarî
• hejber
• hejberî
• hejhejok
• hejhejokî
• hejok
• hejokî

Têkildarî

• hejandin

Nêzîkî

• lerizîn

Bide ber

 

• firîn
• livîn
• meşîn

Binêre herwiha

 

• hejandin
• hejandî
• hejiyayî
• hejîner
• hejînerî

Etîmolojî

Ji erebî هَزَّ‎ (hazza, “hejandin”) ji rehê ه ز ز‎ (h z z) + paşgira kurdî -în. Di peyvên biyanî ên ku dikevin kurdî de, /d/ dibin /z/ û /z/ dibin /j/; bide ber miraz, pêşniyaz, diroz, mêj. Herwiha, gelek caran teşeyên nekurdandî jî peyda dibin wek hezîn. Ji heman rehî herwiha soranî هەژان‎ (hejan). Chyet jî peyvê dide ber erebî هَزَّ‎ (hazza); ÇabolovTsabolov idia dike ku bi "pêşlêker"a "he-" ji jenîn e lê ev ihtimala vê pir kêm e.

<sup>Çavkanî:
* Chyet, Michael L. (2003): Kurdish-English Dictionary, Ferhenga Kurmancî-Inglîzî, Yale University Press.
* Tsabolov, R. L., Ferhenga etîmolojî ya zimanê kurdî ["Цаболов, Р. Л.: Эмцмолоƨцческцц̆ словарь курδскоƨо языка"], Moskova, 2001-2010</sup>

Werger

• Almanî: beben → de, schwingen → de, schaukeln → de, schwanken → de, Anregung → de m, Erschütterung → de m, Vibrieren → de, pendeln → de, schlottern → de, sich wiegen → de, vibrieren → de, zittern → de, zucken → de, ^?Fluktuation → de m, ^?Ruck → de m
• Çekî: houpat se → cs
• Çînî:

  Mandarînî: 擺動 → zh, 摆动 → zh (bǎidòng), 搖擺 → zh, 摇摆 → zh (yáobǎi), 擺蕩 → zh, 摆荡 → zh (bǎidàng), 擺 → zh, 摆 → zh (bǎi)

• Erebî: تأرجح‎ → ar (ta'árjaHa), الإهتزاز‎ → ar, ^?التمرمر‎ → ar, ^?التهزز‎ → ar, ^?الملد‎ → ar
• Esperantoyî: balanci → eo
• Farisî: لرزه‎ → fa, لرزش‎ → fa, لرزیدن‎ → fa, تکان خوردن‎ → fa, ارتعاش‎ → fa
• Fînî: heilua → fi, keinua → fi
• Fransî: osciller → fr, se balancer → fr, balancer → fr
• Îngilîzî: to swing → en, to sway, shake → en, spouse → en, tremble → en, waggle → en, wave → en, jiggly → en, stirring → en, vacillating → en, convulsionary → en, ^?concussion → en, ^?flutier → en, ^?oscillate → en, ^?pendulate → en, ^?quacking → en, ^?quake → en, ^?quivering → en, ^?rattle → en, ^?shiver → en, ^?shudder → en, ^?succussion → en, ^?thrill → en, ^?tremor → en, ^?vacillate → en, ^?vacillation → en, ^?whiffet → en, ^?whiffle → en, ^?wiggle → en
• Îzlendî: sveiflast → is
• Japonî: 振れる → ja (ふれる, fureru), 揺さぶる → ja (ゆさぶる, yusaburu), 揺れる (ゆれる, yureru)
• Mecarî: leng → hu, himbálózik → hu
• Portugalî: balançar → pt
• Romanyayî: balansa → ro, legăna → ro
• Rusî: качаться → ru (kačát’sja), раскачиваться → ru (raskáčivat’sja)
• Swêdî: gunga → sv, svinga → sv
• Tirkî: deprenmek → tr, sarsılmak → tr, sallanmak → tr
• Yûnanî: κουνιέμαι → el (kouniémai)

Navdêr

Zayenda mê ya binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	hejîn	hejîn
Îzafe	hejîna	hejînên
Çemandî	hejînê	hejînan
Nîşandera çemandî	wê hejînê	wan hejînan
Bangkirin	hejînê	hejînino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	hejînek	hejînin
Îzafe	hejîneke	hejînine
Çemandî	hejînekê	hejîninan

hejîn mê

1. Maneya vê peyvê hê nehatiye nivîsîn. Heke hûn maneya wê bizanin, kerem bikin binivîsin.
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Werger

• Tirkî: deprenme → tr, sallanış → tr, sallanma → tr, sarsılış → tr, sarsılma → tr, sallantı → tr, sarsım → tr, tezelzül → tr, rakıs → tr