hewa

KurdîBiguhêre
BilêvkirinBiguhêre
Biguhêre
Zayenda nêr a binavkirî | ||||
---|---|---|---|---|
Rewş | Yekjimar | Pirjimar | ||
Navkî | hewa | hewa | ||
Îzafe | hewayê | hewayên | ||
Çemandî | hewayî | hewayan | ||
Nîşandera çemandî | wî hewayî | wan hewayan | ||
Bangkirin | hewayo | hewayino | ||
Zayenda nêr a nebinavkirî | ||||
Rewş | Yekjimar | Pirjimar | ||
Navkî | hewayek | hewayin | ||
Îzafe | hewayekî | hewayine | ||
Çemandî | hewayekî | hewayinan |
hewa nêr
- esman û cihên dî yên vala li raserî erdê
- gazên seqayê anku atmosferê pêk tînin (nîtrojen û oksîjen)
- seqayê derve
- seqayê em nefes dikin
- livîna li raserî erdê
- rewşa seqayî (baran û berf û ba û ewr û sarma û germa yan yek yan hin ji wan)
- ba
Ji wêjeya klasîkBiguhêre
- Enqa ne şigara kes e davan tu biçîn ver
Dava ko li 'enqa tu vedî bad-i hewa girt
Herkes seherê talibê tiştek bi çimen hat — (— (Dîwana Melayê Cizirî ~1640, Melayê Cizîrî))
Bi alfabeyên dinBiguhêre
HerwihaBiguhêre
JêBiguhêre
Bide berBiguhêre
TêkildarBiguhêre
EtîmolojîBiguhêre
Hevreha soranî ھەوا (hewa), farisî هوا (heva), pehlewî heva, hexamenişî hveyav- ji zimanên îranî, ji hu- (baş, xweş, bixêr - binere "huner, horî") + *-veyav (ba), bide ber avestayî vaytî-, sanskrîtî वायु (vayû, “ba”) hemû ji proto-hindûewropî *h₂wḗh₁- (“ba hatin”) ku herwiha serekaniya ba ya kurdî ye jî. هَوَاء (hawāʾ) ya erebî, hava ya tirkî, ہوا (heva) ya urdûyî, हवा (heva) ya hindî, ਹਵਾ (heva) ya puncabî û hewa ya swahîlî ji zimanên îranî hatine wergirtin.
WergerBiguhêre
- Bretonî: aer → br
- Erebî: هَوَاء → ar (hawāʾ), ?مُنَاخ → ar (munāḵ)
- Bulgarî: въздух → bg m (vǎzduh)
- Çînî: 空氣 → zh, 空气 (kōngqì)
- Almanî: Luft → de m, Laune → de m, Wetter → de n, Nimbus → de m, ?Witterung → de m, ?Ambiente → de m
- Farisî: هوا → fa (havâ), جو → fa, جو زمین → fa, ھوا → fa, هوای بیرون → fa
- Fînî: ilma → fi
- Fransî: air → fr m
- Guwaranî: yvytu → gn
- Holendî: lucht → nl
- Îbranî: אביר → he m
- Indonezî: udara → id
- Inglîzî: air → en, ambiance → en, ambience → en, aura → en, climate → en, weather → en, pneumat- → en
- Înterlîngua: aere → ia
- Îtalî: aria → it m
- Japonî: 空気 → ja (くうき, kūki)
- Katalanî: aire → ca m
- Koreyî: 공기 [空氣] (gonggi)
- Latînî: aer → la
- Lîtwanî: oras → lt m
- Malezî: udara → ms
- Polonî: powietrze → pl n
- Portugalî: ar → pt m
- Romanyayî: aer → ro n
- Rusî: воздух → ru m (vozdux)
- Slovakî: vzduch → sk m
- Slovenî: zrak → sl m
- Spanî: aire → es m
- Swêdî: luft → sv g, atmosfär → sv g
- Tirkî: hava → tr, atmosfer → tr, esir → tr, ?laf → tr
- Tupînambayî: ybytu
- Ûkraynî: повітря → uk n (povitrja)
- Viyetnamî: không khí → vi
- Yûnanî: αήρ → el (aḯr), αέρας → el m (aéras)