esman
Bikarhênerek dixwaze ev peyv were standardkirin. Ji kerema xwe tevlî nîqaşa li ser Daxwazên standardkirinê bibin.(+) | |
esman / asman |
Bilêvkirin
biguhêreNavdêr
biguhêreZayenda nêr a binavkirî | ||
---|---|---|
Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
Navkî | esman | esman |
Îzafe | esmanê | esmanên |
Çemandî | esmanî | esmanan |
Nîşandera çemandî | wî esmanî | wan esmanan |
Bangkirin | esmano | esmanino |
Zayenda nêr a nebinavkirî | ||
Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
Navkî | esmanek | esmanin |
Îzafe | esmanekî | esmanine |
Çemandî | esmanekî | esmaninan |
esman nêr
- cihê di ser erdê re
- Firoke ji axê hilket esmanan.
- dinyayek yan çend dinyayên di ser dinyaya me re ku tê bawerkirin Yezdan û firîşte lê ne
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
- bilindtirîn cih yan cihek pir bilind
- Gihişt ber perên esmanan. (Gihiştin cihek pir bilind.)
- valageh, feza
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
Ji wêjeya klasîk
biguhêre- 120. Di wê sa'etê suwar kirin
121. Şêx me esman niyet e
Ya Reb em û ev qiset e — (Feqiyê Teyran, )
Bi alfabeyên din
biguhêreHerwiha
biguhêreBide ber
biguhêreJê
biguhêreEtîmolojî
biguhêreproto-hindûewropî:*ekmon- ("kevir")
- proto-îranî *heçmen-
- sanskrîtî: āčman ("kevir")
- yûnanî: ākanē ("kevir")
- almanî: hammer ("çekûç")
- îngilîzî: hammer ("çekûç")
- hîtîtî: aku ("kevir") ...
Çavkanî: Horn p.8, Watkins p.2, Etymonline | Pokorny: 18
Agadarî: Di proto-arî de wateya ”esman” ji kevirî guherî û bû kanzayek. Paşî jî wateya ”esman”î girt.
Werger
biguhêre- Abxazî: ажәҩан (āž°ʿ°ān)
- Adîgeyî: ошъуапщэ (oŝ°āpš̍ă)
- Afrîkansî: lug
- Aguarunayî: nayaim
- Akanî: wim
- Aklanon: eangit
- Albanî: qiell n
- Almanî: Himmel n
- Amharî: ሰማይ n (sämay)
- Apaçî:
- Aramî:
- Arawak: hayumu
- Argobbayî: ሱማይ (sumay)
- Aromanî: tser n
- Arrernteyiya rojavayî: alkere
- Asamî: আকাশ (akax)
- Astûrî: cielu n
- Avestayî: 𐬀𐬯𐬨𐬀𐬥 (asman), 𐬥𐬀𐬠𐬀 (naba)
- Aymarayî: alaxa pacha, laqampu
- Aynuyî: ニㇱ (nis), カンド (kando)
- Azerî: göy, səma → az
- Baskî: zeru
- Başkîrî: күк (kük)
- Baureyî: ani
- Belarusî: не́ба nt (njéba)
- Belûçî: آزمان (ázmán), آسمان (ásmán)
- Bengalî: আকাশ → bn (akaś)
- Bîkoliya naverast: langit
- Bontociya rojhilatî: ad ocho
- Bretonî: oabl n, neñv → br
- Bruneyî: langit
- Bugî: langiq
- Bulgarî: небе́ nt (nebé)
- Burmayî: ကောင်းကင် (kaung:kang), မိုး → my (mui:)
- Buryatî: тэнгэри (tengeri)
- Buyî: mbenl
- Cingphoyî: lamu
- Çamicuroyî: ikejta
- Çamoroyî: långet
- Çeçenî: стигал (stigal)
- Çekî: nebe nt, obloha → cs m
- Çerokî: ᎦᎸᎶᎢ (galvloi)
- Çîkasawî: shotik
- Çînî:
- Çuvaşî: тӳпе (tüpe)
- Dalmatî: cil n
- Danmarkî: himmel
- Divehî: އުޑު (uḍu)
- Endonezyayî: langit → id
- Erebî: سَمَاء m (samāʾ)
- Ermenî: երկինք (erkinkʻ)
- Erzayî: менель (menelʹ)
- Esperantoyî: ĉielo
- Estonî: taevas
- Etiyopiya klasîk: ሰማይ (sämay)
- Etrûskî: 𐌀𐌉𐌈𐌕𐌓𐌀 (aiθtra)
- Evenkî: няӈня (ņaŋņa)
- Farisiya kevn: [skrîpt hewce ye]tneg (asa-nmänah) Şablon:rfscript
- Farisiya navîn: 𐭠𐭮𐭬𐭠𐭭 (ʾsmʾn /āsmān/)
- Farisî: آسمان (âs(e)mân), سپهر → fa (sepehr), جو → fa (javv)
- Fenîkî: 𐤔𐤌𐤌 (šmm)
- Ferî: himin n, himmal → fo n
- Fînî: taivas
- Frankoprovansî: cièl n
- Fransî: ciel → fr n
- Friyolî: cîl n
- Frîsiya saterlandî: Heemel n
- Frîsî: himel → fy g
- Galîsî: ceo n
- Gujaratî: આકાશ → gu nt (ākāś)
- Gurcî: ცა (ca)
- Guwaranî: yvága
- Haîtî: syèl
- Hawayî: lani
- Hawsayî: samà
- Higaononî: gabon, langit
- Hindî: आसमान → hi n (āsmān), आकाश → hi n (ākāś), अम्बर → hi (ambar), गगन → hi (gagan), नभ → hi (nabh), आभ → hi n (ābh)
- Hîlîgaynonî: ginhanan, sielo
- Hîtîtî: 𒉈𒂊𒁉𒅖 (nēpis)
- Hmongî: ntuj
- Holendî: hemel → nl n, lucht → nl g
- Hunsrikî: Himmel n
- Îbanagî: langit
- Îbranî: שמיים / שָׁמַיִם → he m (šamáyim)
- Îdoyî: cielo → io
- Îlokanoyî: langit
- Îngilîziya kevn: heofon n, lyft m
- Îngilîziya navîn: welken, heven, lift, sky, skew
- Îngilîzî: sky
- Îngriyî: taivas
- Îngûşî: сигале (sigale)
- Înuîtî: ᕿᓚᒃ
- Îrlendî: aer → ga n, spéir → ga m
- Îstro-romanyayî: țer nt
- Îtalî: cielo → it n
- Îzlendî: himinn → is n
- Japonî: 空 → ja (そら, sora), 大空 → ja (おおぞら, ōzora), 天空 → ja (tenkū), 天 → ja (ame)
- Jarawa: paŋnaŋ
- Javayî: langit → jv
- K'içe': kaj
- Kabardî: уафэ (wāfă)
- Kalingayiya başûrî: langit
- Kalmîkî: теңгр (teñgr)
- Kannadayî: ಆಕಾಶ → kn (ākāśa), ಗಗನ → kn (gagana)
- Kapampanganî: banwa, banua
- Karaxanîdî: تَنكْرىٖ (teŋrī)
- Kaşûbî: niebò nt
- Katalanî: cel → ca n
- Keçwayî: hanaq pacha
- Kirgizî: асман → ky (asman), көк → ky (kök)
- Kîngalî: අහස → si (ahasa), ආකාශය (ākāśaya)
- Komançî: tomoobi
- Koreyiya navîn: 하ᄂᆞᆶ〮 (hànólh)
- Koreyî: 하늘 → ko (haneul)
- Kornî: ebron m
- Ladînoyî: sielo n
- Latgalî: dabasi
- Latînî: caelum → la nt
- Latviyayî: debesis → lv m pj
- Lawsî: ທ້ອງຟ້າ → lo (thǭng fā), ຟ້າ (fā)
- Lazî: მცა (mca)
- Lezgînî: цав (cav)
- Lîtwanî: dangus → lt n, padangė m
- Lîvonî: tōvaz
- Lombardî: ciel n
- Lubuagan kalingayî: langit, tiyeb
- Lueyî: ᦝᦱᧉ (faa2)
- Lugandayî: eggulu
- Luksembûrgî: Himmel n
- Maguindanaoyî: langit
- Makedonî: небо nt (nebo)
- Malagasî: lanitra → mg
- Malayalamî: ആകാശം → ml (ākāśaṃ), മാനം → ml (mānaṃ)
- Malezî: langit → ms
- Maltayî: sema n
- Mançûyî: ᠠᠪᡴᠠ (abka)
- Mansakayî: langit
- Mansî: то̄рум (tōrum)
- Maorî: rangi → mi
- Maranaoyî: langit
- Maratî: आकाश (ākāś)
- Marquesan:
- Marquesana bakur: 'aki
- Marquesana başûr: 'ani
- Masayî: enkai m
- Mayayiya yukatekî: kaʼan
- Mecarî: ég → hu, égbolt → hu
- Megleno-romanyayî: țer, tser
- Megrelî: ცა (ca)
- Melanauyiya navendî: langit
- Misrî:
(pt m) - Mîrandî: cielo n
- Mongolî: тэнгэр → mn (tenger)
- Muongî: tlời
- Nahwatlî: iluikatl → nah, ilhuicatl → nah
- Nanayî: боа
- Napolîtanî: cielo n
- Navajoyî: yá
- Nepalî: आकाश → ne (ākāś)
- Nhêngatûyî: iuaka
- Normandî: ciel n
- Norwecî: himmel → no n
- Ojibweyî: giizhig, giizhigoon pj
- Okînawanî: すら (sura)
- Oksîtanî: cèl → oc n
- Oriyayî: ଆକାଶ (akaśô)
- Oromoyî: samii
- Osetî: арв (arv), уӕларв (wælarv)
- Osmanî: آسمان (âsmân), سما (semâ), سموات pj (semâvât), كوك (gök)
- Oyguriya kevn: tnkry (teŋri)
- Oygurî: ئاسمان (asman), كۆك → ug (kök)
- Ozbekî: koʻk → uz, osmon → uz, falak → uz
- Papyamentoyî: shelu
- Partî: assamän
- Peştûyî: هسک → ps n (hask), آسمان n (āsmān)
- Pîpîlî: ilwikak, ilhuicac
- Plodîşî: Himmel n
- Polabî: nebü nt
- Polonî: niebo → pl nt, firmament → pl m inan
- Portugaliya kevn: ceo
- Portugalî: céu → pt n
- Prusiya kevn: dāngs n
- Puncabî: ਅਸਮਾਨ → pa (asamān), ਆਕਾਸ਼ → pa (ākāś)
- Purepeçayî: auanda
- Qazaxî: аспан → kk (aspan), көк → kk (kök)
- Qiptî:
- Rapanuyî: rangi
- Rarotongî: rangi
- Romagnolî: zil n
- Romancî: tschiel n, tschêl n
- Romanyayî: cer → ro nt, чер nt
- Rusî: не́бо nt (nébo)
- Rusînî: не́бо nt (nébo)
- Saanîçî: ŦI¸ŦEȽ
- Sahoyî: caran
- Sanskrîtî: दिव → sa (diva), आकाश → sa (ākāśa)
- Sardînî: chelu n
- Sicîlî: celu → scn n
- Sidamoyî: gordo
- Sirananî: heimel
- Sirboxirwatî:
- Skotî: lint
- Slaviya kevn:
- Slaviya rojavayî ya kevn: небо nt (nebo)
- Slovakî: nebo nt, obloha m
- Slovenî: nebo → sl nt
- Somalî: cir
- Sorbî:
- Spanî: firmamento → es n, cielo → es n
- Sundanî: awang
- Svanî: დეც (dec)
- Swahîlî: mbingu → sw 9 an 10, anga → sw
- Swêdî: himmel → sv g, sky → sv g
- Şanî: ၽႃႉ (phâ̰a)
- Tàyî: fạ
- Tabasaranî: зав (zav)
- Tacikî: осмон → tg (osmon), фалак (falak)
- Tagalogî: kalangitan, langit → tl
- Tahîtî: raʻi
- Tamîlî: ஆகாயம் → ta (ākāyam)
- Taosî: p’ȍpə́na
- Tarifitî: ajenna n
- Tausugî: langit
- Tayiya bakurî: ᨼ᩶ᩣ
- Tayî: ฟ้า → th (fáa), ท้องฟ้า → th
- Tayî nüa: ᥜᥣᥳ (fȧa)
- Telûgûyî: ఆకాశము → te (ākāśamu), గగనము → te (gaganamu)
- Temazîxtiya atlasa navendî: ⵉⴳⵏⵏⴰ n (ignna)
- Teterî: күк → tt (kük)
- Tetûmî: lalehan
- Tigrînî: ሰማይ (sämay)
- Tirkiya kevn: 𐰚𐰇𐰚 (kük /kök/), 𐱅𐰭𐰼𐰃 (t²ŋr²i /teŋri/)
- Tirkî: gökyüzü → tr, gök → tr
- Tirkmenî: asman → tk, gök
- Tîbetî: གནམ (gnam)
- Tongî: langi
- Torangî: ciale, cieu
- Toxarî A: eprer
- Tzotzîlî: vinajel
- Udî: ҝоьй (gʲöj), гоьг (gög), гог (gog)
- Udmurtî: ин (in), инбам (inbam)
- Ugarîtî: 𐎌𐎎𐎎 (šmm)
- Umbunduyî: ilu
- Urdûyî: آسمان → ur n (āsmān), آکاش → ur n (ākāś), گگن (gagan)امبر → ur (ambar)
- Ûkraynî: не́бо nt (nébo)
- Vepsî: taivaz
- Viyetnamî: trời → vi
- Volapûkî: sil → vo
- Voroyî: taivas
- Votî: taivöz
- Walonî: cir → wa n, stoelî → wa n
- Warayî: langit
- Weylsî: awyr → cy m, wybren m, wybr m
- Wîlamowî: hymuł n
- Wolofî: asamaan → wo
- Ximêrî: មេឃ → km (meik)
- Xosayî: isibhakabhaka 7 an 8
- Yagnobî: осмон
- Yakutî: халлаан (xallaan)
- Yamanayî: seyf
- Yamî: angit
- Yidîşî: הימל n (himl)
- Yiyiya siçuwayî: ꃅ
- Yûnanî: ουρανός → el n (ouranós)
- Kevn: οὐρανός n (ouranós)
- Zêlandî: 'emel n
- Zhuangî: mbwn, fax
- Zuluyî: isibhakabhaka 7 an 8, izulu → zu 5, amafu 6
- ǃXóõ: kùu ǂèe