dêran
Bilêvkirin
biguhêreNavdêr 1
biguhêreZayenda mê ya binavkirî | ||
---|---|---|
Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
Navkî | dêran | dêran |
Îzafe | dêrana | dêranên |
Çemandî | dêranê | dêranan |
Nîşandera çemandî | wê dêranê | wan dêranan |
Bangkirin | dêranê | dêranino |
Zayenda mê ya nebinavkirî | ||
Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
Navkî | dêranek | dêranin |
Îzafe | dêraneke | dêranine |
Çemandî | dêranekê | dêraninan |
dêran mê
- fermana veqetandin û kuştin yan jî ceza kirina kesên ji rengekî, ji eşîretekê, ji gelekî, ji dînekî ku ji aliyê hêzên desthilatdar ve wek dijmin hatine pejirandin
- dêran li fileyan rabû
- dêran e li me dêran e
- Her kesê rabî di behsê carekê mehder bikit
Xeyr-i heftî hec didêrit belko bihtir ew sewab
We'de dabû dê şehîd kim wî bi şîrê xwey şerîf — (Melayê Cizîrî, Dîwana Melayê Cizirî, ~1640)
Jê
biguhêreWerger
biguhêreRengdêr
biguhêredêran
Jê
biguhêreWerger
biguhêreNavdêr 2
biguhêredêran mê
- bênder, bêder, berba, ka li ba kirin,
karê bi bayî,
tiştên wek ka û zad ji hev veqetandinê- Em ji dêranê dihên.
Jê
biguhêreWerger
biguhêreLêker 1
biguhêreLêkera gerguhêz | |
---|---|
Rehê dema niha | -dêr- |
Rehê dema borî | -dêrî- |
TEWANDINA LÊKERÊ |
dêran lêkera xwerû, gerguhêz
Herwiha
biguhêreNîşe
biguhêreGelek kêm di axivîna rojane de peyda dibe. Hevreha -dar e (ji rehê dema niha yê lêkera farisî داشتن. (Di paş peyvan da em paşgira -dar- pirr dibînin, ew paşgir mane û maneya xwedîbûnê dide peyvan û ji peyvan rengdêr derdikevin: mînak “birîn” birîn-dar, ango kesê/kesa ku birînê didêre an kesê/kesa ke birîna xwe heye)
Jê
biguhêreEtîmolojî
biguhêreJi berê *dartin, yeksanî farisî داشتن (daşten, “*dartin, hebûn, girtin”), dema bihûrî *dart û lêkereke gerrguhêz ku dikare wek girtin jî li kar bibe. Ji proto-hindûewropî *dʰer-, hevreha îngilîzî firm (“pihêt”) (<latînî firmus), throne (“text”) (<yûnaniya kevn θρόνος (thrónos)), farisiya navîn 𐫅𐫀𐫢𐫤𐫗 (daşten), farisiya kevn 𐎭𐎠𐎼𐎹𐎫𐎡𐎹 (dareyetî)...
Di ti zimanek din ê kurdî de nemaye, ji bilî ku hinan (nexasma ên nêzîkê farisî wek pallewanî û hewramî) ku daştin ji farisî wergirtiye lê ew jî tenê di dema bihûrî de bi kar tê. Li deverinan di biwêjine archaic de bi kar tê wek guh bidêre (guh bide, guh bigire) û çavdêrî; û di wêjeya klasîk de jî diyar e lê ew jî merzkirî devera xwe ye anku Botan û Badînan û hwd.
Werger
biguhêreNavdêr 3
biguhêredêran mê
- Maneya vê peyvê hê nehatiye nivîsîn. Heke hûn maneya wê bizanin, kerem bikin binivîsin.
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
Werger
biguhêreFormeke navdêrê
biguhêreZayenda mê ya binavkirî | ||
---|---|---|
Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
Çemandî | sêvê | sêvan |
dêran mê