kuştin

Kurmancî biguhêre

Bilêvkirin biguhêre

IPA^(kilîd): /kʊʃˈtɪn/
Deng (Bidlîs)
Kîtekirin: kuş·tin

Lêker biguhêre

kuştin (lêkera gerguhêz)
Rehê dema niha: -kuj-
`RP.` Niha
	ez	dikujim
	tu	dikujî
	ew	dikuje
	em, hûn, ew	dikujin
Fermanî	Yekjimar	bikuje
Fermanî	Pirjimar	bikujin
Rehê dema borî: -kuşt-
`RP.` Boriya sade
	min	kuşt
	te	kuşt
	wê/wî	kuşt
	me, we, wan	kuşt
Formên din: Tewandin:kuştin

Çend kes kesekî dikujin.

kuştin lêkera xwerû, gerguhêz, k-ya nerm, t-ya nerm

Jiyana mirovekê/î yan candarekê/î bi dawî anîn.
Wî sê kes bi demanceyê kuştine.
Bûn sedema mirinê.
Cigareyan û bîreyê ew kuşt.
(mecazî) Rê lê birîn.
Gotinên wî diyaloga navbera herdu aliyan kuşt.
(mecazî) Bêbandor kirin.
Gulavê hemî bêna nexweş kuşt.
(mecazî) Pirr êşandin.
Vê jana piyan ez kuştim.
(mecazî) Pirr xemgîn kirin.
Evîna te ez kuştime.
(mecazî) Pirr westandin.
Ev dereceyên bêdawî dirêj min dikujin.
(mecazî) Xwe pê pirr westandin.
Te xwe bi xwendinê kuşt.
Temirandin, vemirandin.
Ka lampeyê bikuje berî ku werî binivî..
(bêyî ku ti tiştek giring bike) Dem borandin.
Li vir ti nakim, tenê dema xwe dikujim.

Ji wêjeyê biguhêre

Adetê Eqradan di şerî de weko mirovek ji hespê ket û esîr bû êdî mimkûn nîne ewî nakujin. — (Adetên Kurdîstan, M. Mahmut Beyazîdî, werger: Delîlo Îzolî)

Ji wêjeya klasîk biguhêre

Di vê dewran û çerxê da
Hebîbê bêxeta kuştim
Bi derba firqetê axir — (Melayê Cizîrî, Dîwana Melayê Cizirî, ~1640)

Bi alfabeyên din biguhêre

kurdî-erebî: کوشتن‎

Herwiha biguhêre

kujtin

Etîmolojî biguhêre

Ji proto-hindûewropî *keu- ("lê dan, derbe lê dan"), proto-îranî *kauş- ("lê dan, şer kirin"), avestayî: kauş- ("şer kirin "), partî: kuş- ("şer kirin "), pehlewî: kuş- ("şer kirin "), farisî: kuş- ("kuştin"), belûçî: kuş- ("kuştin"), kîrîbatî: kuš- ("kuştin"), kurmancî: kuştin /-kuj-/- ("kuştin"), soranî: kuştin /-kuj-/- ("kuştin") , zazakî: kişten /kiš-) ("kuştin"), hewramî: kuştay /-kuş-- ("kuştin") ... ^{alfabeya arî}, latînî: cudere ("lê dan"), tokerî: koş- ("kuştin; xirabkirin"), almanî: hauen ("birîn, jê kirin"), îngilîzî: hew ("birîn, jê kirin"),

Çavkanî: Cheung p.251, Watkins p.37, Etymonline

Jê biguhêre

Werger biguhêre

Afrîkansî: vermoor
Ahomî: 𑜁𑜠 (kha)
Aklanon: patay
Albanî: vras → sq
Almanî: töten → de, umbringen → de, ermorden → de
Elmanîşî: tööde
Asamî: মাৰ (mar), মাৰি পেলা (mari pela), হত্যা কৰ (hoitta kor)
Astûrî: matar → ast
Avarî: чӏвазе (č̣waze)
Azerî: öldürmək → az
Baskî: hil
Başkîrî: үлтереү (ülterew)
Belarusî: забіва́ць impf (zabivácʹ), забі́ць pf (zabícʹ)
Bengalî: হত্যা করা (hôtja kôra), বধ করা (bôdh kôra)
Bororoyî: bito
Bulgarî: уби́вам impf (ubívam), уби́я pf (ubíja)
Burmayî: သတ် → my (sat), သတ်ဖြတ် → my (sathprat)
Buryatî: алаха (alaxa)
Çeçenî: де (de), ден (den)
Çekî: zabít → cs
Çerokî: ᎠᎯᎭ (ahiha)
Çîkasawî: abi
Çînî:
Kantonî: 殺 (saat³), 殺死 (saat³ sei²)

Dunganî: са (sa), дасы (dasɨ)

Ganî: 殺 (sah⁶)

Hakkayî: 殺 (sat)

Jinî: 殺 (sah⁴)

Mandarînî: 殺 → zh (shā); 殺死 → zh (shāsǐ); 戕殺 (qiángshā); 宰 → zh (zǎi) ; 弄死 → zh (nòngsǐ, nèngsǐ); 搞死 (gǎosǐ) ; 整死 (zhěngsǐ) ; 打死 → zh (dǎsǐ)

Min beî: 殺 (suŏi), 刣 (tî)

Min dongî: 刣 (tài), 刣死 (tài-sī)

Minnanî: 刣 → zh-min-nan (thâi), 刣死 (thâi--sí)

Wuyî: 殺

Xiangî: 殺 (sa⁶)
Çukçî: тэгинӈэтык (tėginṇėtyk)
Danmarkî: dræbe → da, ihjelslå → da, slå ihjel
Drungî: svt
Elfdalî: ev ijel, ela
Endonezyayî: membunuh → id
Erebî: قَتَلَ‎ → ar (qatala)
Erebiya cezayirî: قتل‎ (qtel)

Erebiya misrî: قتل‎ (ʾatal), موت‎ (mawwit)

Erebiya hîcazî: قَتَل‎ (gatal), مَوَّت‎ (mawwat), ذبح‎ (dabaḥ)

Erebiya fasî: قتل‎ (qtal)

Erebiya başûrê şamê: قتل‎ (ʾatal)
Ermenî: սպանել → hy (spanel)
Esperantoyî: mortigi
Estonî: tapma → et
Evenî: мадай (madaj)
Evenkî: вами (wami)
Farisî: کشتن‎ → fa (koštan)
Ferî: drepa → fo
Fînî: tappaa → fi, surmata → fi, nirhata → fi
Fransî: tuer → fr, couiquer → fr, occire → fr, buter → fr, zigouiller → fr, descendre → fr, dévitaliser → fr, dézinguer → fr, envoyer chez saint Pierre, exterminer → fr, faire avaler son extrait de naissance, faire disparaître, faire la peau → fr, neutraliser → fr, liquider → fr, fumer → fr, refroidir → fr, trucider → fr, ôter la vie
Fransiya navîn: occire

Fransiya kevn: ocire
Friyolî: maçâ, copâ
Frîsî: deadzje
Gaelîka skotî: marbh, cuir gu bàs
Galîsî: matar → gl
Galûrîsî: iscatteddare
Gotî: 𐌳𐌰𐌿𐌸𐌾𐌰𐌽 (dauþjan), 𐌲𐌰𐌳𐌰𐌿𐌸𐌾𐌰𐌽 (gadauþjan)
Gujaratî: મારવું (mārvũ)
Gurcî: კვლა (ḳvla), მოკვლა (moḳvla), ბოლოს მოღება (bolos moɣeba)
Hawayî: hoʻomake
Higaononî: hunatayan, minatay
Hindî: मार डालना (mār ḍālnā), मारना → hi (mārnā), हत्या करना (hatyā karnā), वध करना (vadh karnā), प्राण ले लेना (prāṇ le lenā), कतल करना (katal karnā)
Hmongî: tua
Holendî: doden → nl, vermoorden → nl
Îbranî: הרג‎ → he n (harag)
Îdoyî: mortigar → io
Îngilîziya kevn: ofslēan
Îngilîzî: kill → en
Îngriyî: tappaa, surmata, leikata
Îngûşî: ве (we)
Îrlendî: maraigh
Îrlendiya kevn: marbaid
Îtalî: uccidere → it, ammazzare → it, assassinare → it, terminare → it, eliminare → it
Îzlendî: drepa → is
Japonî: 殺す → ja (ころす, korosu)
Javayî: matèni → jv
Kabîlî: enɣ
Kalalîsûtî: toquppaa
Kalmîkî: алх (alx)
Kamberayî: pameti
Kannadayî: ಕೊಲ್ಲು → kn (kollu)
Karaçay-balkarî: ёлтюрюрге (öltürürge)
Katalanî: matar → ca
Keçwayî: wañuchiy → qu
Kirgizî: өлтүрүү → ky (öltürüü)
Kîngalî: මරනවා (maranawā)
Komî-permyakî: вины (viny)
Komorî: uula
Koreyî: 죽이다 → ko (jugida)
Lamboyayî: haʼmate
Latgalî: nūsist, nuoveit
Latînî: occidō → la, interficiō → la, necō → la, caedō → la, concidō, mortificō, exanimō, mactō, letō → la, consumō → la, deiciō
Latviyayî: nāvēt, nogalināt → lv
Lawsî: ຂ້າ → lo (khā)
Lîtwanî: žudyti
Lombardî: mazzà, massà
Lueyî: ᦃᦱᧉ (ẋaa²)
Makedonî: убива impf (ubiva), убие pf (ubie)
Malayalamî: കൊല്ലുക → ml (kolluka)
Malezî: membunuh, bunuh → ms
Maltayî: qatel
Mançûyî: ᠸᠠᠮᠪᡳ (wambi)
Mansakayî: bono, patay
Maorî: whakamate, patu
Maranaoyî: bono'
Maratî: मारणे (mārṇe), हत्या करणे (hatyā karṇe)
Mecarî: öl → hu, megöl → hu, gyilkol → hu, kioltja az életét, életét követeli, halálát okozza, életét veszti
Misrî:

(smꜣ)
Mînangkabawî: bunuah
Mongolî: алах → mn (alah)
Nanayî: ва-
Napolîtanî: accidere
Nedersaksî:
Almaniya jêrîn a almanî: doot maken
Nepalî: मार्नु (mārnu)
Normandî: tuer, occi
Norwecî: drepe → no
Ohloniya bakur: meme
Oksîtanî: tuar → oc, matar → oc, aucir → oc
Oriyayî: ମରେଇବା → or (môreiba)
Osetî: марын (maryn)
Oygurî: ئۆلتۈرمەك‎ (öltürmek)
Ozbekî: oʻldirmoq → uz
Palî: ghāteti
Peştûyî: قتلول‎ → ps (qatlawᶕl), مړه کول‎ (mṛǝ́kawǝ́l)
Plodîşî: aufschaufen, dootmoaken
Polonî: zabijać → pl impf, zabić → pl pf, dobić → pl pf
Portugalî: matar → pt
Puncabî: ਮਾਰ ਸੁੱਟਣਾ (mār suṭṭaṇā)
Qazaxî: өлтiру (öltiru)
Romancî: mazzar, mazar, mazzer
Romanyayî: omorî → ro, ucide → ro, lua viața
Rusî: убива́ть impf (ubivátʹ), уби́ть pf (ubítʹ)
Samiya bakurî: goddit, sorbmet, goddalit
Samoayî: fasioti
Sanskrîtî: हन्ति → sa (hanti)
Sardînî: bochire, bochíere, buchíere, ochídere
Sardînî: bocciri

Sardînî: bocchire, occhíere
Sassarîsî: bocchire
Sebwanoyî: patay
Sirboxirwatî:
Kirîlî: уби́јати impf, у̀бити pf, у̀смртити pf, поби́јати impf, по̀бити pf, ликвиди́рати impf an pf

Latînî: ubíjati → sh impf, ùbiti → sh pf, ùsmrtiti → sh pf, pobíjati → sh impf, pòbiti → sh pf, likvidírati → sh impf an pf
Sîlhetî: ꠝꠣꠞ (mar), ꠎꠛꠧ ꠇꠞ (zobo xor)
Slovakî: zabíjať impf, zabiť pf
Slovenî: ubijati impf, ubíti → sl pf
Sorbî:
Sorbiya jêrîn: wusmjerśiś pf, wusmjerśowaś impf, skóńcowaś pf, kóńcowaś impf

Sorbiya jorîn: kóncować → hsb impf, skóncować → hsb pf
Sotoyiya başûr: bolaya → st
Spanî: matar → es, dar matarile
Sundanî: telas
Sûmerî: 𒄮 (SÙR), 𒄤 (GAZ)
Swahîlî: kuua
Swêdî: döda → sv, dräpa → sv, avliva → sv, mörda → sv
Şanî: ၶႃႈ (khāa)
Şerpayî: བསད (se)
Şîngazîcayî: hura hitswa
Tacikî: куштан → tg (kuštan)
Tagalogî: patay → tl, patayin
Tamîlî: கொல் → ta (kol)
Tausugî: bunu
Tay dam: ꪄ꫁ꪱ
Tayî: ฆ่า → th (kâa)
Telûgûyî: చంపు → te (campu)
Teteriya krîmî: gebertmek, öldürmek
Teterî: үтерергә → tt (üterergä)
Tetûmî: oho
Tirkî: öldürmek → tr
Tirkmenî: öldürmek
Tîbetî: གསོད (gsod)
Tokpisinî: kilim
Tongî: tāmate'i
Toxarî B: kau-
Tuvanî: өлүрер (ölürer)
Udmurtî: виыны (viyny)
Ugarîtî: 𐎅𐎗𐎂 (hrg)
Urdûyî: مارنا‎ (mārnā)
Ûkraynî: вбива́ти impf (vbyváty), убива́ти impf (ubyváty), вби́ти pf (vbýty), уби́ти pf (ubýty)
Venîsî: copar → vec, maẑar, masar
Viyetnamî: giết → vi
Volapûkî: deidön → vo
Walonî: touwer → wa
Weylsî: lladd → cy
Xakasî: ӧдірерге (ӧdírerge), ӧдір саларға (ӧdír salarğa)
Ximêrî: សម្លាប់ → km (sɑmlŏəp), ឃាត → km (khiət)
Yakutî: өлөр (ölör)
Yidîşî: טייטן‎ (teytn), אומברענגען‎ (umbrengen), אַוועקהרגענען‎ pf (avekhargenen), אַוועקלייגן‎ pf (avekleygn)
Yûnanî: σκοτώνω → el (skotóno), θανατώνω → el (thanatóno), φονεύω → el (fonévo)
Kevn: ἀποκτείνω (apokteínō), κτείνω (kteínō), ἐπέφνον (epéphnon), καίνω (kaínō), κατακτείνω (katakteínō), κατέπεφνον (katépephnon), φονεύω (phoneúō), ὄλλυμι (óllumi), ἀπόλλυμι (apóllumi), καταχράομαι (katakhráomai), ἀποπνίγω (apopnígō), ἀνύω (anúō), ἀναλίσκω (analískō), ἀναιρέω (anairéō), αἱρέω (hairéō), ἀείρω (aeírō)
Zêlandî: doôddoeë
Zhuangî: gaj

Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.

Navdêr biguhêre

Zayenda mê ya binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	kuştin	kuştin
Îzafe	kuştina	kuştinên
Çemandî	kuştinê	kuştinan
Nîşandera çemandî	wê kuştinê	wan kuştinan
Bangkirin	kuştinê	kuştinino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	kuştinek	kuştinin
Îzafe	kuştineke	kuştinine
Çemandî	kuştinekê	kuştininan

kuştin mê

qetilkirin, bidawîanîna jiyana mirovekî yan candarekî:
kuştina mirovan,
kuştina heywanên çolê,
kuştina gulan bi avnedanê
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Werger biguhêre

Almanî: Töten → de nt, Erlegen → de nt
Çînî:
Mandarînî: 殺 → zh (shā)
Çoktawî: abi
Danmarkî: drab → da nt
Erebî: قَتْل‎ → ar n (qatl)
Erebiya cezayirî: قتل‎ (qetl)
Esperantoyî: mortigo
Fînî: tappaminen → fi
Fransî: meurtre → fr n
Gurcî: მკვლელობა (mḳvleloba)
Îngilîziya kevn: mansliht n, sleġe n
Îngilîzî: killing → en, murder → en
Îtalî: uccisione → it m, omicidio → it n, assassinio → it n
Japonî: 殺すこと → ja (ころすこと, korosu koto)
Latînî: nex → la m, interfectiō m, mactatio m, mortificatio m, caesum nt, exanimatio m, letum → la nt
Makedonî: убиство nt (ubistvo)
Ojibweyî: nitaagewin
Portugalî: assassinato → pt n
Rusî: уби́йство nt (ubíjstvo), убо́й n (ubój), умерщвле́ние nt (umerščvlénije), убие́ние nt (ubijénije), лише́ние жи́зни nt (lišénije žízni)
Sanskrîtî: घात → sa n (ghāta)
Spanî: asesinato → es n
Telûgûyî: చంపుట → te (campuṭa)
Tirkî: katledilme, öldürülme → tr
Toxarî B: kāwälñe
Walonî: touwaedje → wa n, moude → wa n

Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.