dem
KurmancîBiguherîne
BilêvkirinBiguherîne
Biguherîne
| Zayenda mê ya binavkirî | ||||
|---|---|---|---|---|
| Rewş | Yekjimar | Pirjimar | ||
| Navkî | dem | dem | ||
| Îzafe | dema | demên | ||
| Çemandî | demê | deman | ||
| Nîşandera çemandî | wê demê | wan deman | ||
| Bangkirin | demê | demino | ||
| Zayenda mê ya nebinavkirî | ||||
| Rewş | Yekjimar | Pirjimar | ||
| Navkî | demek | demin | ||
| Îzafe | demeke | demine | ||
| Çemandî | demekê | deminan | ||
dem mê
- Wext, çax, heyam, zeman,
pergalek e bo hejmartina rojan û hefteyan û mehan û salan yan saniyeyan û deqeyan û seetan.
Ji wêjeya klasîkBiguherîne
- Heta gehame vê demê
Ma yek nebû d'vê alemê— (Feqiyê Teyran ~1620)
Bide berBiguherîne
EtîmolojîBiguherîne
Ji proto-hindûewropî *dī- (“dem”), têkildarî dīti ("dem") ya sanskrîtî, տի (tî, "jî, temen, umr; sedsal, qirn") ya ermenî, ditë ("roj") ya elbanî, dydd ("roj") ya weylsî, δαΐζω ("parve kirin") ya yûnanî, time ("dem") ya inglîzî, Zeit ("dem") ya elmanî, tid ("dem") ya swêdî... Têkildarî jî (temen, umr) ya kurdî.
JêBiguherîne
Bi zaravayên dinBiguherîne
- Soranî: kat
WergerBiguherîne
- Afrîkansî: tyd → af
- Belarusî: час → be n (čas)
- Bretonî: amzer → br m
- Bulgarî: време → bg nt (vréme)
- Çekî: čas → cs n
- Danmarkî: tid → da g
- Almanî: Datum → de nt, Zeit → de mê, ?Augenblick → de m, ?Zeitmaß → de
- Erebî: وقت → ar, زمن → ar n (zeman), ?الأجل → ar, ?الأمد → ar, ?الأوان → ar, ?الأوجس → ar, ?الحرس → ar, ?الحزة → ar, ?الحفز → ar, ?الحقبة → ar, ?الدد → ar, ?الزمان → ar, ?السبات → ar, ?السهب → ar, ?العتك → ar, ?العدان → ar
- Ermenî: ժամանակ → hy (žamanak)
- Esperantoyî: tempo → eo
- Estonî: aeg → et
- Eweyî: ɣeyiɣi → ee nt
- Farisî: زمان → fa, وقت → fa, ?ایام → fa, ?دم چاي → fa, ?لحظه → fa, ?دم → fa
- Fînî: aika → fi
- Fransî: temps → fr n
- Fransiya kevn: tans → fro n
- Frîsî: tiid → fy
- Galîsî: vez → gl m
- Gaelîka skotî: àm → gd n
- Gurcî: დრო → ka (dro)
- Hindî: समय → hi (samay)
- Holendî: tijd → nl n
- Mecarî: idő → hu
- Îbranî: זמן → he n (zman)
- Inglîzî: time → en, ?bedtime → en, ?juncture → en, ?point → en, ?stoup → en, ?tempo → en, ?try square → en, ?tryst → en, ?cornicle → en
- Îtalî: tempo → it n
- Îzlendî: tími → is n, tíð → is m
- Japonî: 時間 → ja (jikan), じかん → ja (jikan), 時 → ja (toki), とき → ja (toki)
- Katalanî: temps → ca n
- Koreyî: 시간 → ko (sigan)
- Sirboxirwatî: vrijeme → sh nt
- Latînî: tempus → la nt
- Latviyayî: laiks → lv n
- Makedonî: време → mk nt (vréme)
- Malayalamî: സമയം → ml (samayaṃ)
- Maltayî: darba → mt
- Mandarînî: 時間 → zh, 时间 → zh (shíjiān), 時光 → zh, 时光 → zh (shíguāng)
- Maorî: tāima → mi, wā → mi
- Minnanî: 時間 → zh-min-nan (sî-kan), 时间 → zh-min-nan (sî-kan)
- Nahwatlî: cāhuitl → nah
- Navajoyî: ookił → nv
- Norwecî: tid → no n
- Slaviya kevn: врѣмѧ → cu nt (vrěmę)
- Norsiya kevn: tíð → non m
- Polonî: czas → pl n
- Portugalî: tempo → pt n
- Rusî: время → ru nt (vrémja)
- Sirboxirwatî: vreme → sh nt
- Slovenî: čas → sl n
- Spanî: tiempo → es n
- Swêdî: tid → sv g
- Tacikî: замон → tg (zamon), вақт → tg (vaqt)
- Tayî: เวลา → th (waylaa)
- Teteriya krîmî: vaqıt → crh
- Tîbetî: དུས་ཚོད། → bo (dus tshod)
- Tirkî: zaman → tr, ?ahit → tr, ?saat → tr, ?vakit → tr, ?zamane → tr, ?abanıyorum → tr, ?baktım → tr, ?getiriyor → tr, ?getirmiş → tr, ?güldüler → tr, ?güldüm → tr, ?yakınır → tr, ?yapacağım → tr, ?yapacağız → tr, ?yapmayacağım → tr, ?yapmayacağız → tr
- Ûkraynî: час → uk n (čas)
- Weylsî: amser → cy
- Viyetnamî: thời gian → vi
- Yûnanî: χρόνος → el n (chrónos), καιρός → el n (kairós)
- Yûnaniya kevn: χρόνος → grc n (khronos)
Biguherîne
dem mê
JêBiguherîne
WergerBiguherîne
Formeke lêkerêBiguherîne
dem
JêBiguherîne
Bi taybetî li Behdînan û Hekariyê.
4. lêdana tirimpêlêBiguherîne
| Cureyê peyvê nehatiye dayîn: Alîkarî:Cureyên peyvan |
- (lêdana tirimpêlê) Binere: deim
SoranîBiguherîne
Biguherîne
dem
Biguherîne
dem
Bi alfabeyên dinBiguherîne
DanmarkîBiguherîne
Biguherîne
dem
AlmanîBiguherîne
BilêvkirinBiguherîne
Deng
Biguherîne
dem
NorwecîBiguherîne
Biguherîne
dem
SwêdîBiguherîne
Biguherîne
dem
TirkîBiguherîne
Biguherîne
dem