dem
KurmancîBiguhêre
BilêvkirinBiguhêre
Biguhêre
| Zayenda mê ya binavkirî | ||||
|---|---|---|---|---|
| Rewş | Yekjimar | Pirjimar | ||
| Navkî | dem | dem | ||
| Îzafe | dema | demên | ||
| Çemandî | demê | deman | ||
| Nîşandera çemandî | wê demê | wan deman | ||
| Bangkirin | demê | demino | ||
| Zayenda mê ya nebinavkirî | ||||
| Rewş | Yekjimar | Pirjimar | ||
| Navkî | demek | demin | ||
| Îzafe | demeke | demine | ||
| Çemandî | demekê | deminan | ||
dem mê
- Wext, çax, heyam, zeman,
pergalek e bo hejmartina rojan û hefteyan û mehan û salan yan saniyeyan û deqeyan û seetan.
Ji wêjeya klasîkBiguhêre
- Heta gehame vê demê
Ma yek nebû d'vê alemê— (Feqiyê Teyran ~1620)
Bide berBiguhêre
JêBiguhêre
EtîmolojîBiguhêre
Ji proto-hindûewropî *dī- (“dem”), têkildarî dīti ("dem") ya sanskrîtî, տի (tî, "jî, temen, umr; sedsal, qirn") ya ermenî, ditë ("roj") ya elbanî, dydd ("roj") ya weylsî, δαΐζω ("parve kirin") ya yûnanî, time ("dem") ya inglîzî, Zeit ("dem") ya elmanî, tid ("dem") ya swêdî... Têkildarî jî (temen, umr) ya kurdî.
Bi zaravayên dinBiguhêre
- Soranî: kat
WergerBiguhêre
- Afrîkansî: tyd → af
- Belarusî: час → be n (čas)
- Bretonî: amzer → br m
- Bulgarî: време → bg nt (vréme)
- Çekî: čas → cs n
- Danmarkî: tid → da g
- Almanî: Datum → de nt, Zeit → de mê, ?Augenblick → de m, ?Zeitmaß → de
- Erebî: وقت → ar, زمن → ar n (zeman), ?الأجل → ar, ?الأمد → ar, ?الأوان → ar, ?الأوجس → ar, ?الحرس → ar, ?الحزة → ar, ?الحفز → ar, ?الحقبة → ar, ?الدد → ar, ?الزمان → ar, ?السبات → ar, ?السهب → ar, ?العتك → ar, ?العدان → ar
- Ermenî: ժամանակ → hy (žamanak)
- Esperantoyî: tempo → eo
- Estonî: aeg → et
- Eweyî: ɣeyiɣi → ee nt
- Farisî: زمان → fa, وقت → fa, ?ایام → fa, ?دم چای → fa, ?لحظه → fa, ?دم → fa
- Fînî: aika → fi
- Fransî: temps → fr n
- Fransiya kevn: tans → fro n
- Frîsî: tiid → fy
- Galîsî: vez → gl m
- Gaelîka skotî: àm → gd n
- Gurcî: დრო → ka (dro)
- Hindî: समय → hi (samay)
- Holendî: tijd → nl n
- Mecarî: idő → hu
- Îbranî: זמן → he n (zman)
- Inglîzî: time → en, ?bedtime → en, ?juncture → en, ?point → en, ?stoup → en, ?tempo → en, ?try square → en, ?tryst → en, ?cornicle → en
- Îtalî: tempo → it n
- Îzlendî: tími → is n, tíð → is m
- Japonî: 時間 → ja (jikan), じかん → ja (jikan), 時 → ja (toki), とき → ja (toki)
- Katalanî: temps → ca n
- Koreyî: 시간 → ko (sigan)
- Sirboxirwatî: vrijeme → sh nt
- Latînî: tempus → la nt
- Latviyayî: laiks → lv n
- Makedonî: време → mk nt (vréme)
- Malayalamî: സമയം → ml (samayaṃ)
- Maltayî: darba → mt
- Mandarînî: 時間 → zh, 时间 → zh (shíjiān), 時光 → zh, 时光 → zh (shíguāng)
- Maorî: tāima → mi, wā → mi
- Minnanî: 時間 → zh-min-nan (sî-kan), 时间 → zh-min-nan (sî-kan)
- Nahwatlî: cāhuitl → nah
- Navajoyî: ookił → nv
- Norwecî: tid → no n
- Slaviya kevn: врѣмѧ → cu nt (vrěmę)
- Norsiya kevn: tíð → non m
- Polonî: czas → pl n
- Portugalî: tempo → pt n
- Rusî: время → ru nt (vrémja)
- Sirboxirwatî: vreme → sh nt
- Slovenî: čas → sl n
- Spanî: tiempo → es n
- Swêdî: tid → sv g
- Tacikî: замон → tg (zamon), вақт → tg (vaqt)
- Tayî: เวลา → th (waylaa)
- Teteriya krîmî: vaqıt → crh
- Tîbetî: དུས་ཚོད། → bo (dus tshod)
- Tirkî: zaman → tr, ?ahit → tr, ?saat → tr, ?vakit → tr, ?zamane → tr, ?abanıyorum → tr, ?baktım → tr, ?getiriyor → tr, ?getirmiş → tr, ?güldüler → tr, ?güldüm → tr, ?yakınır → tr, ?yapacağım → tr, ?yapacağız → tr, ?yapmayacağım → tr, ?yapmayacağız → tr
- Ûkraynî: час → uk n (čas)
- Weylsî: amser → cy
- Viyetnamî: thời gian → vi
- Yûnanî: χρόνος → el n (chrónos), καιρός → el n (kairós)
- Yûnaniya kevn: χρόνος → grc n (khronos)
Biguhêre
dem mê
JêBiguhêre
WergerBiguhêre
Formeke lêkerêBiguhêre
dem
JêBiguhêre
Bi taybetî li Behdînan û Hekariyê.
4. lêdana tirimpêlêBiguhêre
| Cureyê peyvê nehatiye dayîn: Alîkarî:Cureyên peyvan |
- (lêdana tirimpêlê) Binere: deim
SoranîBiguhêre
Biguhêre
dem
- Bi alfabeya latînî nivîsina دەم (dem).
DanmarkîBiguhêre
Biguhêre
dem
AlmanîBiguhêre
BilêvkirinBiguhêre
Deng
Biguhêre
dem
NorwecîBiguhêre
Biguhêre
dem
SwêdîBiguhêre
Biguhêre
dem
TirkîBiguhêre
Biguhêre
dem