meh

Kurmancî

Bilêvkirin

IPA^(kilîd): /mɛh/
Kîtekirin: meh

Navdêr

Tewandina meh
Zayenda mê ya binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	meh	meh
Îzafe	meha	mehên
Çemandî	mehê	mehan
Nîşandera çemandî	wê mehê	wan mehan
Bangkirin	mehê	mehino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	mehek	mehin
Îzafe	meheke	mehine
Çemandî	mehekê	mehinan

meh m

30 roj, 1/12 ji salê,
heyamek anku demek ji 30 yan 31 rojan pêkhatî (lê meha 2yem ji salnameya romî 28 yan 29 roj e.)
12 meh dibin salek.

Her demsalek ji sê mehan pêk tê.
- Ta çend-i bi hecra xwe tu min tecribe înî
  Zêrê ji xwe xalis mehek û gaz-i çi hacet — (Melayê Cizîrî, Dîwan, ~1640)

Herwiha

Hevmane

Agahdarî

Di hin devokên kurmancî de peyva "meh" nayê bikaranîn. Bi mebesta "30 roj" jî peyva "heyv/hîv" di wan devokan de tê xebitandin.

Etîmolojî

proto-hindûewropî: *mē- ("pîvan") > *me(n)ses- ("heyv")
proto-îranî:

avestayî: māh- ("heyv, meh")

farisiya kevn: māh- ("heyv, meh")

farisî: māh ("heyv, meh")

belûçî: māh ("heyv, meh")

osetî: māyā ("heyv, meh") ... ^{alfabeya arî}

kurmancî: meh ("meh")

soranî: mang ("heyv, meh")

hewramî: mānga ("heyv, meh")

zazakî: mang ("heyv, meh")

sanskrîtî: mas- ("heyv, meh")

yûnanî: mene ("heyv, meh")

latînî: mensis ("heyv, meh")

ermenî: mis ("heyv")

almanî: Mond ("heyv")

îngilîzî: moon ("heyv") month ("meh") ...

Çavkanî: Horn p.216, Watkins p.51, MacKenzie P.129, Etymonline
Hevreh: heyv, pîvan

Jê

Bi zaravayên din

Kurmancî: meh
Soranî: mang

Werger

Abxazî: амза (āmzā)
Adîgeyî: мазэ (mazɛ)
Afrîkansî: maand → af
Akanî: abosome
Albanî: muaj → sq n
Almanî: Monat n
Altayiya başûrî: ай (ay)
Amharî: ወር (wär)
Amuzgoyî: chi'
Aramî:
Aramiya nû ya asûrî: ܝܲܪܚܵܐ n (yārḳa)

Siryaniya klasîk: ܝܪܚܐ n (yarḥā)

Aramiya cihû: יַרְחָא n (yarḥā)
Aromanî: mes → roa-rup n, lunã m
Asamî: মাহ (mah)
Astûrî: mes → ast n
Avarî: моцӏ (mocʼ)
Azerî: ay → az
Balînî: bulan, sasi
Baskî: hil, hilabete
Başkîrî: ай (ay)
Belarusî: ме́сяц n (mjésjac)
Belûçî: ماہ (máh)
Bengalî: মাস → bn (maś), মাহ → bn (mah)
Bretonî: miz → br n, mizvezh → br n
Bruneyî: bulan
Bulgarî: ме́сец n (mésec)
Burmayî: လ (la.)
Buryatî: һара (hara)
Buyî: ndianl
Çamoroyî: pulan
Çeçenî: бутт (butt)
Çekî: měsíc n
Çerokî: ᏏᏅᏙ (sinvdo), ᎧᎸᎢ (kalvi)
Çîçewayî: mwezi
Çînî:
Kantonî: 月 (jyut⁶)

Dunganî: йүә (yüə)

Mandarînî: 月 (yuè), 月份 (yuèfèn)

Minnanî: 月 → zh-min-nan (ge̍h / goe̍h)
Çuvaşî: уйӑх (ujăh)
Dalmatî: mais n
Danmarkî: måned g
Dusuniya navendî: wulan
Endonezyayî: bulan → id
Erebî: شَهْر n (šahr)
Erebiya misrî: شهر n (šahr)

Erebiya kendavî: شهر n (šahar)

Erebiya hîcazî: شهر n (šahar)

Erebiya fasî: شهر n (šhar)

Erebiya başûrê şamê: شهر n (šáher)
Ermenî: ամիս (amis)
Ermeniya kevn: ամիս (amis)
Erzayî: ков (kov)
Esperantoyî: monato
Estonî: kuu
Eweyî: dzinu, ɣleti
Farisî: ماه (mâh)
Ferî: mánaður n
Fînî: kuukausi, kuu → fi
Fransî: mois n
Friyolî: mês n
Frîsiya bakur: moune; muun n
Frîsiya saterlandî: Mound
Frîsî: moanne g
Gaelîka skotî: mìos n
Galîsî: mes → gl n
Godoberî: пурццу
Gotî: 𐌼𐌴𐌽𐍉𐌸𐍃 n (mēnōþs)
Gujaratî: મહિનો → gu n (mahino)
Gurcî: თვე (tve)
Haîtî: mwa
Hawayî: mahina
Hawsayî: wata → ha
Hindî: महीना → hi n (mahīnā), मास → hi n (mās), माह → hi n (māh)
Hîlîgaynonî: bulan
Hmongî: hli
Holendî: maand → nl m
Îbranî: חודש \ חֹדֶשׁ → he n (khódesh)
Îdoyî: monato → io
Îlokanoyî: bulan
Îngilîziya kevn: mōnaþ n
Îngilîziya navîn: moneth
Îngilîzî: month → en
Îngûşî: бутт (butt)
Înterlîngua: mense
Înuîtî: ᑕᖅᕿᖅ (taqqiq)
Îrlendî: mí m
Îstriyotî: miz
Îtalî: mese → it n
Îzlendî: mánuður → is
Japonî: 月 → ja (つき, tsuki), 月間 → ja (げっかん, gekkan)
Javayî: sasi → jv
Kabardî: мазэ (mazɛ)
Kabîlî: ayyur n
Kalmîkî: сар (sar)
Kannadayî: ಮಾಸ → kn (māsa), ತಿಂಗಳು → kn (tiṅgaḷu)
Kaqçikelî: ik’
Karelî: kuu
Kaşûbî: miesąc n
Katalanî: mes → ca n
Keşmîrî: رؠتھ (ryath)
Khmuyî: ເນື່ອນ
Kirgizî: ай → ky (ay)
Kîkûyûyî: mweri sinif c3
Kîngalî: මාසය → si (māsaya)
Koreyî: 달 → ko (dal), 월 → ko (wol)
Kornî: mis n
Korsîkayî: mese n
Ladînî: meis, mens, mëns
Latînî: mensis → la n
Latviyayî: mēnesis n
Lawsî: ເດືອນ → lo (dư̄an)
Lezgînî: варз (varz)
Lîgûrî: méize n
Lîtwanî: mėnuo → lt n
Lîvonî: kū
Lombardî: mes n
Makedonî: месец n (mesec)
Malayalamî: മാസം → ml (māsaṃ)
Malezî: bulan → ms, purnama
Maltayî: xahar → mt n
Mançûyî: ᠪᡳᠶᠠ
Manipurî: ꯊꯥ (thā)
Maorî: marama
Maranaoyî: bolan
Maratî: महिना → mr (mahinā)
Marî:
Mariya rojavayî: тӹлзӹ (tÿlzÿ)
Mecarî: hónap → hu
Mongolî: сар → mn (sar)
Mwanî: mwezi
Nahwatliya klasîk: mētztli
Nandî: arawa
Navajoyî: náhidizídígíí, náhidizííd, yiził
Nedersaksî:
Saksoniya jêrîn ya holendî: maond

Almaniya jêrîn a almanî: Maand n, Monat n
Nepalî: महिना (mahinā)
Normandî: mais n
Norwecî:
Norweciya bokmålî: måned → no n

Norweciya nînorskî: månad → nn n
Ohloniya başûr: hemetscha char
Ojibweyî: giizis
Oksîtanî: mes → oc
Oriyayî: ମାସ → or (masô)
Oromoyî: baatii
Osetî: мӕй (mæj)
Oygurî: ئاي → ug (ay)
Ozbekî: oy → uz
Pa'o karen: လာ
Papyamentoyî: luna
Pelayî: la̠³⁵, lɛ̠̃³⁵ma³¹
Peştûyî: مياشت → ps n (myāšt)
Pîpîlî: metzti
Plodîşî: Moonat m
Polonî: miesiąc → pl m nezindî
Portugalî: mês → pt n
Puncabî: ਮਹੀਨਾ (mahīnā)
Qazaxî: ай (ai)
Qiptî: ⲁⲃⲟⲧ n (ɑouːt), ⲉⲃⲟⲧ n (aouːt), ⲁⲃⲏⲧ p (ɑouat), ⲉⲃⲁⲧⲉ p (aouɑda)
Romancî: mais n
Romanî: masek n, ćhon n
Romanyayî: lună → ro m
Rusî: ме́сяц n (mésjac)
Rusînî: мі́сяць n (mísjacʹ)
S'gaw karenî: လါ (lah)
Samiya bakurî: mánotbadji
Samiya înarî: mánuppaje
Samiya skoltî: mään, määnpââ´jj
Sanskrîtî: मास → sa (māsa)
Sardînî: mese, mesi
Sicîlî: misi → scn n
Silesî: mjeśůnc n
Sindhî: مهنو
Sirboxirwatî:
Kirîlî: ме̏се̄ц n, мје̏се̄ц n

Latînî: mȅsēc → sh n, mjȅsēc → sh n
Slaviya kevn:
Kirîlî: мѣсѧць n (měsęcĭ)
Slaviya rojavayî ya kevn: мѣсѧць n (měsęcĭ)
Slovakî: mesiac → sk n
Slovenî: mésec → sl n
Somalî: bil → so
Sorbî:
Sorbiya jêrîn: mjasec n

Sorbiya jorîn: měsac → hsb n
Sotoyiya başûr: kgwedi → st
Spanî: mes n
Sundanî: sasih
Swahîlî: mwezi → sw sinif c3/c4
Swêdî: månad → sv g
Şerpayî: ལའ (la')
Tabasaranî: ваз (vaz)
Tacikî: моҳ → tg (moh)
Tagalogî: buwan → tl
Tamîlî: மாதம் → ta (mātam), மாசம் → ta (mācam), திங்கள் → ta (tiṅkaḷ)
Tayî: เดือน → th (dʉʉan), มาส → th (mâas)
Telûgûyî: నెల → te (nela), మాసము → te (māsamu)
Temazîxtiya atlasa navendî: ⵢⵓⵔ (yur)
Teteriya krîmî: ay
Teterî: ай → tt (ay)
Tigrînî: ወርሒ (wärḥi)
Tirkî: ay → tr
Tirkmenî: aý → tk
Tîbetî: ཟླ (zla)
Tokpisinî: mun
Toxarî A: mañ
Toxarî B: meñe
Tuvanî: ай (ay)
Ugarîtî: 𐎊𐎗𐎃 (yrḫ)
Urdûyî: مہینا n (mahīnā), مہینہ n (mahīnah), ماہ n (māh), ماس n (mās)
Ûkraynî: мі́сяць n (mísjacʹ)
Venîsî: méxe
Vepsî: ku
Viyetnamî: tháng → vi (𣎃)
Volapûkî: mul → vo
Weylsî: mis → cy
Ximêrî: ខែ → km (khae)
Yagnobî: моҳ (moh)
Yakutî: ый (ıy)
Yidîşî: חודש → yi n (khóydesh), מאָנאַט n (monat)
Yûnanî: μήνας → el n (mínas)
Kevn: μήν n (mḗn)

Yûnaniya mîkenî: 𐂵
Zhuangî: ndwen
Zimanê destan ê emerîkî: 1@TipFinger-PalmBack-1@CenterChesthigh-FingerUp 1@BaseThumb-PalmBack-1@CenterChesthigh-FingerUp
Zuluyî: inyanga → zu sinif c9/c10

Lîsteya mehan

zayînî (mîladî, gregoriyanî

Li ser navê mehan di navbera zimanzan û weşanan de lihevhatinek tune. Îro gelek lîsteyên mehan hene ku tên bikaranîn. Lîsteyek wiha ye:

Ev nav jî gelek tên bi kar anîn:

koçî (hicrî)

rojî (şemsî)

bahayî

Navdêr 2

meh m

(Ûrmîye) mey, bade, şerab
- Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Werger

Farisî: می → fa, باده → fa, شراب → fa
Îngilîzî: wine → en
Tirkî: şarap → tr

Îngilîzî

Bilêvkirin

Rengdêr

meh

bêkeyf, bêcoş
- Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Zhuangî

Navdêr

meh

(malbat) dayik, dê
- Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]