sal

Binêre herwiha: şal û sał

KurdîBiguhêre

BilêvkirinBiguhêre

IPA^(kilîd): /sˤɑːl/, /sˤɑːɫ/, صاڵ, صال
Deng (Bidlîs)
Kîtekirin: sal

NavdêrBiguhêre

Zayenda mê ya binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	sal	sal
Îzafe	sala	salên
Çemandî	salê	salan
Nîşandera çemandî	wê salê	wan salan
Bangkirin	salê	salino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	salek	salin
Îzafe	saleke	saline
Çemandî	salekê	salinan

sal mê

12 meh, 365 roj, 52 hefte
bihar û havîn û payiz û zivistan bi hev re
- Hate gêrran hêj ne behsa Ademê
  Nê hezaran salê çûne axîrî
  Ew nebûbû Adem, hêj av û herî — (Mela Hisênê Bateyî: Mewlûd)

Bi alfabeyên dinBiguhêre

Gotinên pêşiyanBiguhêre

serê salê, binê salê, Xwedê kurekî bide kevaniya malê
sal bi sal, xwezî li par
sal wekî bawîşka tên û diçin
sala du bihar û zilamê bi guhar û pîra bi yar
salekê şivan e, deh salan heywan e
salê carek mêranî, mehê carek mêvanî, rojê carek domanî

Binêre herwihaBiguhêre

EtîmolojîBiguhêre

Hevreha soranî ساڵ‎ (sał), kurdiya başûrî sał, hewramî sał, belûçî سال (sal), farisî سال‎ (sal), tacikî сол (sol), talîşî سال (sal) û sor, pehlewî 𐭱𐭭𐭲‎ (/sāl/), pertî 𐫘𐫀𐫡‎ (/sar/), zazakî serre, osetî сӕрд/сӕрдӕ (særd/særdæ: havîn), (avestayî 𐬯𐬀𐬭𐬆𐬜𐬀‎ (sarəδa), hexamenişî 𐎰𐎼𐎭 (θ-r-d), sanskrîtî शरद् (şered: 1. payiz 2. sal)... hemû ji proto-hindûewropî *ḱelh₁- (“germ bûn”) ku herwiha serekaniya bo nimûne calēre (germ bûn) ya latînî ye.

سال (sal) ya urdûyî û साल (sal) ya hindî ji zimanên îranî hatine wergirtin; peyva sanskrîtî शरद् (şered) di wan de maneya "payiz"ê dide. Bo hin nimûneyên din jî ku "-rd-" ya îraniya kevn di kurmancî de dibe "l", binêre "gul, al, gel, çil (40), kalan"...

Di makezimanê proto-hindûewropî de peyva bi wateya "sal" *yóh₁r̥ ku bo nimûne year ya inglîzî, Jahr ya almanî û år ya swêdî jê hatine. Di nav zimanên îranî de ew di avestayî de wek 𐬫𐬁𐬭𐬆‎ (yārə: sal) û di hexamenişî de wek 𐎯𐏁𐎹𐎠𐎼𐎶 (duşi-yāram: hişkesal, sala kêm baran) hatiye qeydkirin. Ew wek peyveke serbixwe di zimanên niha yên îranî de nemaye lê di kurdî de di peyva pêrar (du sal berî niha) û di hevwateya wê ya farisî پیرار‎ (pîrar) de maye ku herdu ji forma îraniya kevn ya *pere-yar hatine ku li dawiyê wê "-yar" bi maneya "sal" e.

Peyva sal û peyva zazakî serre hinekî dişibin hevwateya xwe ya erebî sene (şene, şente bi zimanên din yên samî) û herwiha hevwateyên xwe yên bi zimanên tirkîkî jî, bo nimûne qazaxî û kirgîzî жыл (cıl - bi tirkî yıl) lê nêzîkiya wan ya dengî tenê tesedifî ye. Lê tirkî herwiha peyva sene bi kar tîne ku ji erebî hatiye wergirtin.

Çavkanî: Çabolov, Chyet r. 527, 450, Mayrhofer r. 616