gul

KurdîBiguhêre
BilêvkirinBiguhêre
Biguhêre
Zayenda mê ya binavkirî | ||||
---|---|---|---|---|
Rewş | Yekjimar | Pirjimar | ||
Navkî | gul | gul | ||
Îzafe | gula | gulên | ||
Çemandî | gulê | gulan | ||
Nîşandera çemandî | wê gulê | wan gulan | ||
Bangkirin | gulê | gulino | ||
Zayenda mê ya nebinavkirî | ||||
Rewş | Yekjimar | Pirjimar | ||
Navkî | gulek | gulin | ||
Îzafe | guleke | guline | ||
Çemandî | gulekê | gulinan |
gul mê
- (riwek) giyayên kulîlkdar, giyayên bikulîlk,
giyayên ku kulîlk pê ve şên dibin.- Mane li dorê cema
Hin gulê bo'enber in
Hin di şîrîn esmer in— (Dîwana Melayê Cizirî ~1640, Melayê Cizîrî)
- Mane li dorê cema
Bi alfabeyên dinBiguhêre
TêkilîBiguhêre
Hin cûnên gulanBiguhêre
Bide berBiguhêre
QafiyeBiguhêre
Gotinên pêşiyanBiguhêre
- gul be gula biharê li bin darê çinarê
- gul bê bîn nabe
- gul bê istirî nabin, rind bê kêmasî nabin
- gul bê qisûr nabin
- gul bû, baran hat şil bû
- gul dan kerê ku bêhn bike, kerê gul xwar
- gul ew gul bû, baran jî lê hat şil bû
- gul hene gula winda dikin, kulin jî hene kula winda dikin
- gul heye gula winda dikê, kul heye kula winda dikê
- gul jî bi istirî ne
- gul jî di zibil de şîn dibin
- gul li gulê dinêre, sor dibe
- gula ber derîya şîn bibe, wê her roj di bin linga de be
- gula govenda, bûk e
- gula ku her kes bênke, bên tê de namîne
JêBiguhêre
EtîmolojîBiguhêre
hevreh soranî گوڵ (guł), farisî گل (berê "gul", niha "gol"), tacikî гул (gul), pehlewiya nûtir 𐭢𐭫 (gul) pehlewi kevntir wred, lekî gil, zazakî vil, hewramî vilî, semnanî û talîşî vile, pertî 𐫇𐫀𐫡 (war), sogdî werd, avestayî 𐬬𐬀𐬭𐬆𐬜𐬀 (varǝδa-), inglîziya kevn word (teraş, devî, dehl), norwecî orr / erre (teraş), albanî hurdhe (daralînk), latînî rubus (dirîk, strî)... hemû ji proto-hindûewropî *wr̥dʰo- (nesrîn).
Ev peyva îranî di sê serdemên cuda de ketiye gelek zimanên cîran û dûrtir jî:
- Serdema kevn belkî ji zimanên îranî → yûnaniya kevn βρόδον (brodon) / ῥόδον (rhódon) → latînî rosa → fransî, inglîzî û gelek zimanên din yên ewropî rose
- Serdema navîn yan serdema kevn ji zimanên îranî → aramî ורדא (werda), siryanî ܘܪܕܐ (werda), erebî وردة (werde), ermenî վարդ (vard)
- Serdema nû ji zimanên îranî → osmanî گل (gül), tirkî/azerî/tirkmenî gül, ozbekî gul, hindî गुल (gul), ûrdûyî گل (gul), bengalî গুল (gul), qazaxî гүл (gül), sirbokroatî ђул / đul...
- Çavkanî: Çabolov r. 399-400, Chyet r. 224, Horn r. 206, Watkins r. 102, MacKenzie r. 133, Etymonline
Bi zaravayên dinBiguhêre
WergerBiguhêre
- Afrîkansî: blom
- Albanî: lule → sq
- Almanî: Blume → de m
- Altayiya başûrî: чечек (čeček)
- Angevinî: fiour
- Inglîzî: flower → en
- Erebî: زَهْرَة → ar (zehret)
- Ermenî: ծաղիկ → hy (całik)
- Aromanî: floare
- Azerî: çiçək → az
- Başkîrî: сәскә (säskä)
- Bambarayî: fyere
- Baskî: lore → eu
- Bleami m :
- Bengalî: ফুল → bn (phul)
- Belarusî: кветка (kvetka)
- Bûrgûndî: fleur
- Bretonî: bleunienn → br, bleuñv → br
- Bulgarî: цвете → bg n (tsvete)
- Katalanî: flor → ca
- Şawî: ajjig
- Çînî: 花朵 → zh (huāduǒ)
- Şorî: чақкийек
- Çukçansî: ʔeːlaw
- Koreyî: 꽃 → ko (kkot)
- Korsîkayî: fiore → co
- Kreyoliya morîtanî: fler
- Sirboxirwatî: cvet
- Danmarkî: blomst → da
- Spanî: flor → es
- Esperantoyî: floro → eo
- Estonî: lill
- Ferî: blóma ; blomstur
- Fînî: kukka → fi
- Fransî: fleur → fr
- Frîsî: blom → fy
- Gaelîka skotî: blàth
- Îrlendî: bláth → ga
- Gagawzî: çiçek
- Galîsî: flor → gl
- Galoyî: fllour m
- Weylsî: blodyn → cy
- Gurcî: ყვავილი → ka (q̇vavili)
- Gotî: 𐌱𐌻𐍉𐌼𐌰 n (blōma)
- Yûnanî: λουλούδι → el nt (louloúdi)
- Yûnaniya kevn: ἄνθος n (ánthos)
- Gujaratî: ફૂલ → gu (phūl)
- Gwichinî: atʼan
- Hindî: फूल → hi n (phūl)
- Hmongî: paj
- Mecarî: virág → hu
- Yakutî: чэчик (çeçik)
- Îdoyî: floro → io
- Indonezî: bunga → id, kembang → id
- Înuîtî: ᐱᕈᖅᑐᓴᔭᖅ (piruqtusajaq)
- Îzlendî: blom
- Îtalî: fiore → it
- Japonî: 花 → ja (hana)
- Qazaxî: гүл (gül)
- Kotavayî: imwa
- Xakasî: чахайах (çaxayax)
- Kînyarwandayî: rabo, ururabo
- Kirgizî: гүл → ky (gül)
- Kumikî: чечек (çeçek)
- Latînî: flos → la
- Latviyayî: puķe → lv
- Lîtwanî: žiedas
- Makedonî: цвет (cvet)
- Malezî: bunga → ms
- Maltayî: fjura
- Maratî: फूल (phūl)
- Mayayiya yukatekî: lol, nikte’
- Mongolî: цэцэг → mn (tsetseg)
- Holendî: bloem → nl
- Nepalî: फूल → ne (phūla)
- Nogayî: шешекей (şeşekey)
- Normandî: flleur m
- Norwecî: blomst → no
- Nlûyî: bloemsi
- Oksîtanî: flor → oc
- Urdûyî: پھول m (phoûl)
- Ozbekî: chechak → uz, gul → uz
- Papyamentoyî: flor
- Puncabî: ਫੁੱਲ (phulla)
- Farisî: گل → fa (gol)
- Pîrahayî: xaóobaí
- Polonî: kwiat → pl
- Portugalî: flor → pt
- Qiwenyayî: ambalotsë → qya, lótë → qya, indil → qya, lotsë → qya
- Romanyayî: floare → ro
- Rusî: цветок → ru m (tsvetok)
- Samiya bakurî: guhkká, lieđđi
- Sanskrîtî: पुष्प → sa (púṣpa), पुल्ल → sa (pulla)
- Sawayî: buŋa
- Sirboxirwatî: цвет → sh (cvet)
- Şîngazîcayî: ɓaua (baua)
- Slovakî: kvet
- Slovenî: cvet → sl
- Sirananî: bromki
- Swêdî: blomma → sv, blomster → sv
- Swahîlî: ua → sw
- Takanayî: shasha
- Tacikî: гул → tg (gul)
- Tagalogî: bulaklák
- Tamîlî: பூ → ta (pū), மலர் → ta (malar)
- Teteriya krîmî: çiçek
- Teterî: чәчәк → tt (çäçäq)
- Çekî: květina → cs, květ → cs
- Çuvaşî: чечек (čeček)
- Tayî: ดอก (dààwk)
- Tofalarî: аӄаш
- Torangî: flour m, fieur
- Tuvanî: чечек (çeçek)
- Tûpiya kevn: potyra
- Tirkî: çiçek → tr
- Tirkmenî: gül
- Ûkraynî: квітка → uk m (kvitka)
- Viyetnamî: hoa → vi
- Norsiya kevn: blóm, blómstr
- Yidîşî: בלום (blum)
- Zaparoyî: yárishaya
Cureyê peyvê nehatiye dayîn: Alîkarî:Cureyên peyvan |
- (devkî) gulê bûn:
guh lê bûn, bihîstin- Mi gul te nebû. (Min guh li te nebû. Min dengê te nebihîst.)
- Mi gul muzîkê bû. (Min muzîk bihîst. / Dengê muzîkê hat min.)