lal

Kurmancî

Rengdêr 1

Pozîtîv	Komparatîv	Sûperlatîv
lal		herî lal

lal

1. kesa/ê zimanê wê / wî qet yan baş nagere û nikare bipeyive anku biaxive
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: لال‎

Hevmane

• bêziman

Bide ber

• kerr
• kor

Jê

• (Lêker) lal bûn
• (Lêker) lal kirin
• (Navdêr) lalbûn
• (Navdêr) lalkirin
• (Rengdêr) lalbûyî
• (Rengdêr) lalkirî
• lalî
• lalîtî
• zimanlal
• zimanlalî

Etîmolojî

Hevreha soranî لاڵ‎ (lall) (lał), farisî لال‎ (lal), ji zimanên îranî

Werger

bêzar, bêziman

• Adîgeyî: бзако (bzāko)
• Almanî: stumm → de

  Nedersaksî: dumm → nds

• Aragonî: mudo
• Aromanî: mut
• Astûrî: mudu → ast
• Azerî: lal → az
• Baskî: mutu
• Bau bidayuh: bebe'
• Belarusî: нямы́ (njamý)
• Bulgarî: ням → bg (njam)
• Burmayî: အ → my (a.)
• Çamicuroyî: majnachalelo
• Çekî: němý → cs n
• Çînî:

  Kantonî: 啞 (aa²)

  Mandarînî: 啞巴 → zh (yǎba), 啞 → zh (yǎ)

• Danmarkî: stum → da, umælende
• Endonezyayî: bisu → id
• Erebî: أَخْرَس‎ (ʾaḵras), أَبْكَم‎ → ar (ʾabkam)

  Erebiya misrî: أخرس‎ (aḵras)

• Ermenî: համր → hy (hamr), լալ → hy (lal)
• Esperantoyî: muta → eo
• Farisî: لال‎ → fa (lâl), گنگ‎ → fa (gong)
• Ferî: málleysur, dumbur
• Fînî: mykkä → fi
• Fransî: muet → fr, assourdi → fr
• Friyolî: mut
• Gaelîka skotî: balbh
• Galîsî: mudo
• Gotî: 𐌳𐌿𐌼𐌱𐍃 (dumbs)
• Haîtî: bèbè
• Hindî: गूंगा (gūṅgā), मूक → hi (mūk)
• Holendî: stom → nl
• Îbranî: אילם‎ n ('ilém)
• Îngilîziya kevn: dumb
• Îngilîziya navîn: dumb, muet
• Îngilîzî: mute → en (unable to speak)
• Îngriyî: mykkä
• Îrlendî: balbh
• Îtalî: muto → it
• Îzlendî: mállaus
• Japonî: 黙々 → ja (もくもく, mokumoku), 唖の → ja (おしの, oshi-no), 口の利けない (くちのきけない, kuchi no kikenai)
• Javayî: bisu → jv
• Kabardî: бзагуэ (bzāg°ă)
• Kalalîsûtî: oqajuitsoq
• Katalanî: mut → ca
• Keçwayî: amu → qu
• Kîngalî: ගොලු → si (golu)
• Latgalî: māms n
• Latînî: mūtus → la n, infans
• Latviyayî: mēms n
• Luksembûrgî: stomm
• Makedonî: нем (nem)
• Malezî: bisu, kelu, gagu, tunawicara
• Mançûyî: ᡥᡝᠯᡝ (hele)
• Maorî: wahangū
• Mecarî: néma → hu
• Normandî: muet
• Norwecî: stum → no
• Oksîtanî: mut → oc
• Oriyayî: ମୂକ → or (mūkô)
• Ozbekî: lol → uz
• Polonî: niemy → pl n
• Portugalî: mudo → pt
• Romanyayî: mut → ro
• Rusî: немо́й n (nemój), бесслове́сный (besslovésnyj)
• Samiya bakurî: gielaheapme
• Sanskrîtî: मूक → sa (mūka)
• Sardînî: mudu, mutu
• Sirboxirwatî:

  Kirîlî: не̑м, није̑м, му̏тав

  Latînî: nȇm → sh, nijȇm → sh, mȕtav → sh

• Slovakî: nemý → sk, nehovoriaci
• Slovenî: nem → sl
• Sorbî:

  Sorbiya jêrîn: nimy

• Spanî: mudo → es
• Sundanî: pireu, wisu
• Swêdî: stum → sv
• Tacikî: лол (lol)
• Tagalogî: pipi → tl n
• Tarifitî: aynaw n, agnaw n, aziyzun n
• Tayî: เงียบ → th (ngîiap)
• Tirkî: dilsiz → tr
• Ûkraynî: німи́й (nimýj)
• Viyetnamî: câm → vi
• Votî: nʹemoi
• Walonî: mouwea → wa n, mouwale → wa m
• Weylsî: mud → cy
• Yûnanî: άλαλος → el (álalos)

  Kevn: ἄλαλος (álalos), ἐνεός (eneós), ἄναυδος (ánaudos), ἄφωνος (áphōnos)

Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.

Rengdêr 2

lal

1. (nadir, helbestkî) sor, al
   • Doza ciwanê can e lê
     Cama lebaleb daye min
     Ma kî ji lêvên erxewan
     Cama şerabê namijî?
     Cama şeraba lal û dur
     Min lêv bi ser lêvan de bir
     Pêncsed qedeh min jê vexwar
     Tîna dilê min nakujî. — (Cegerxwîn: Dîwana III, Pesnê yar)

Etîmolojî

Hevreha farisî lal û lale (lale), pehlewî elaleg (lale, elale), ji zimanên îranî. Wek le'l ji zimanên îranî ketiye erebî û di navê Le'lê, Le'lîxan de li kurdî vegeriye.

Jê

• lalî
• lalîtî
• laltî

Werger

• Almanî:^?Granat → de

Daçek

lal

1. (devokî) li aliyê..., li alê, li layê
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Etîmolojî

li + al / alî.

Rohingyayî

Rengdêr

lal

1. (reng) sor
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Azerî

Rengdêr

lal

1. lal (bêzar, bêziman)
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Çavkanî

Ev peyv ji wergerên lal hatiye çêkirin. Dibe ku tê de xeletiya wergerê hebe.^{[rûpelên din]}

Kabîlî

Lêker

lal

1. ji dayik bûn, hatin dinyayê, welidîn, bûn
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Çavkanî

Ev peyv ji wergerên bûn hatiye çêkirin. Dibe ku tê de xeletiya wergerê hebe.^{[rûpelên din]}