çil

Kurmancî

Bilêvkirin

•  IPA^(kilîd): /t͡ʃʰɘl/ ~ /t͡ʃʰɜl/

• Deng (Amed)

• Kîtekirin: çil

Hejmar

çil ç-ya req, l-ya zirav

1. jimare 40 anku XL
   • Ehda me webit tenê bibînim
     Çil zêrî biçim ji bo we bînim«
     Şêx go »tu here bibîn wişaqan— (Mem û Zîn ~1692, Ehmedê Xanî)

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: چل

  (edebiyata klasîk) چل‎ (çil)

Herwiha

• çel

Jê

• çila, çilan, çilem, çilemî, çilemîn, çilemînî
• (Lêker) çil dan
• (Navdêr) çildan

Etîmolojî

Têkildarî çar

• proto-hindûewropî: *k^wetwor-komt ("çil")

• proto-îranî:

avestayî: çathwarsata- ("çil")

pehlewî: çihal, çil ("çil")

farisî: çihil, çil ("çil") … ^{alfabeya arî}

kurmancî: çil > çel ("çil")

soranî: çil ("çil")

zazakî: çewres ("çil")

sanskrîtî: çatvārinśat ("çil")

yûnanî: tessarákonta ("çil")

latînî: quadrāgintā ("çil") ...

Çavkanî: Horn p.101 | Pokorny: -

Werger

• Afrîkansî: veertig → af
• Nedersaksî: vertig → nds, vertich → nds
• Baskî: berrogei → eu
• Sirboxirwatî: četrdeset → sh
• Bretonî: daou-ugent → br
• Bulgarî: четиридесет (četirideset)
• Çekî: čtyřicet → cs
• Çînî: 四十 (sìshí)
• Danmarkî: fyrre → da
• Albanî: dyzet → sq
• Almanî: vierzig → de
• Erebî: اربعون (’árbaʕu:n), ^?أربعین‎ → ar
• Esperantoyî: kvardek → eo
• Estonî: nelikümmend → et
• Farisî: چهل‎ → fa
• Ferî: fjøruti → fo
• Fînî: neljäkymmentä → fi
• Fransî: quarante → fr
• Frîsî: fjirtich → fy
• Galîsî: quarenta → gl
• Gujaratî: ચાળીસ (tchâlîs)
• Hindî: चालीस (tchâlîs)
• Holendî: veertig → nl
• Mecarî: negyven → hu
• Indonezî: empatpuluh → id
• Inglîzî: forty → en, spotless → en, ^?widemouthed → en, ^?сорок → en
• Înterlîngua: quaranta → ia
• Îrlendî: daichead → ga, ceathracha → ga
• Îtalî: quaranta → it
• Îzlendî: fjörutíu → is
• Japonî: 四十 (shi-jū), しじゅう (shi-jū)
• Katalanî: quaranta → ca
• Koreyî: 마흔 (maheun), 40 (sasip)
• Sirboxirwatî: četrdeset → sh
• Latînî: quadraginta → la
• Lîtwanî: keturiasdešimt → lt
• Nawrûyî: ama → na
• Norwecî: förti → no
• Noviyalî: quaranti → nov
• Papyamentoyî: kuarenta → pap
• Polonî: czterdzieści → pl
• Portugalî: quarenta → pt
• Keçwayî: tawa chunka → qu
• Romanyayî: patruzeci → ro
• Rusî: сорок (sórok)
• Sanskrîtî: चत्वारिंशत (catvāriṁśat)
• Sirboxirwatî: четрдесет (četrdeset)
• Slovakî: štyridsať → sk
• Slovenî: štirideset → sl
• Spanî: cuarenta → es
• Swahîlî: arobaini → sw
• Swêdî: fyrtio → sv
• Tagalogî: apatnapu → tl, apat na pu → tl
• Tirkî: ^?fidan → tr, ^?loğusa → tr, ^?nefsine düşkün → tr, ^?ekti → tr, ^?kırk → tr, ^?nefis → tr, ^?şikemperver → tr, ^?yarasa → tr
• Ûkraynî: сорок (sórok)
• Weylsî: deugain (20-tallig), pedwar deg (10-tallig)
• Yûnanî: σαράντα (saránta)
• Yûnaniya kevn: τεσσαράκοντα (tessarákonta)

Rengdêr

çil ç-ya nerm, l-ya qelew

1. çilek, xwazok, xwestek, nefs
   kesa/ê tiştên xelkê ji xwe re dixwaze yan hêvî dike ku xelk ji yê xwe bidiyê
   (bi taybetî zarok dema zarokek din şirînahiyek hebe

Herwiha

• çel

Bide ber

• çikûd
• çirrîk
• nemerd
• tema
• dilbijok

Jê

• çilî

Soranî

Navdêr

çil

1. çiq, şax

Tirkî

Navdêr

çil

1. sûsek
2. zîwan
3. leke, lekeya li eynikê
4. porik, rehik û rîçal
5. deqdoqok, belek, belekot
6. nû û îsokî