Wîkîferheng

deh

KurdîBiguhêre

BilêvkirinBiguhêre

HejmarBiguhêre

 
hejmar 10

deh

  1. 10, hejmar 10 (X, ۱۰)
    deh kes, deh roj, deh car
    bi dehan kes
    Saet deh û nîv e. (10:30)
    Kurik dehsalî ye û keçik heştsalî ye.

Bi alfabeyên dinBiguhêre

HerwihaBiguhêre

BizelêvBiguhêre

  • deh in, bi reh in

JêBiguhêre

Binêre herwihaBiguhêre

Hejmarên sade yên kurdî

QafiyeBiguhêre

Bi zaravayên dinBiguhêre

  • Soranî: de
  • Kurdiya başûrî: de
  • Lekî: de
  • Hewramî: de
  • Zazakî: des

EtîmolojîBiguhêre

Hevreha soranî ده‌‎ (de), kurdiya başûrî de, lekî de, goranî/hewramî de, belûçî دہ‎ (deh, de), farisî ده‎‎ (deh), tacikî даҳ (dah), pehlewî 𐫅𐫍 (dh, /deh/, zazakî des, partî 𐫅𐫘‎ (des), osetî дӕс (dæs), avestayiya nûtir 𐬛𐬀𐬯𐬀‎ (dasa, /dese/), avestayiya kevntir 𐬛𐬀𐬯𐬁‎ (dasā, /desa/), bextiyariya kevn λασο (laso /las/), peştûyî لس‎ (lës)... sanskrîtî दश (dáśa), hindî दस (das), ûrdûyî دس‎‎ (des), bengalî দশ (dôś)... latviyayî desmit, lîtwanî dešimt, bulgarî де́сет (déset), çekî deset, polonî dziesięć, rûsî û ukraynî де́сять (désyatʹ), serbokroatî десет / deset... latînî decem, îtalî dieci, diece, portugalî dez, spanî diez, fransî dix, romanî zece... îrlandî diech, bretonî dek... yûnanî δέκα (déka)... ermeniya kevn տասն (tasn), ermeniya niha տաս (tas)... inglîzî ten, holandî tien, almanî zehn, danmarkî û norwecî ti, swêdî tio... hemû ji proto-hindûewropî *déḱm̥ (deh).

Peyva proto-hindûewropî texmînen ji *dwóh₁ ("du") û *ḱomt ("dest, anku tiliyên herdu destan") çêbûye.

Peyv ji zimanên hindûîranî bi berfirehî ketiye zimanên ûralî jî, bo nimûne komî-ziryayî дас (das), ûdmûrtî дас (das), macarî/hungarî tíz û fînî/fînlandî (kah)deksan (heşt, 8, "du ji dehan kêm") û (yh)deksän (neh, 9, "yek ji dehan kêm").

Çavkanî:
  • Cathcart, Chundra Aroor (2015): Iranian Dialectology and Dialectometry, Doctoral dissertation, University of California at Berkeley.
  • Chyet, Michael L. (2003): Kurdish-English Dictionary, Ferhenga Kurmancî-Inglîzî, Yale University Press.
  • Horn, Paul. (1893): Grundriss der neupersischen Etymologie [Bingehê etîmolojiya farisî] (bi almanî). Strassburg
  • Novák, Ľubomír (2013) Problem of Archaism and Innovation in the Eastern Iranian Languages (PhD dissertation)‎[[1]], Prague: Univerzita Karlova v Praze, filozofická fakulta.
  • Расторгуева В. С., Эдельман Д. И. Этимологический словарь иранских языков. [Rastorguyeva V.S., Edelman D.I.: Ferhenga Etîmolojî ya Zimanên Îranî] (bi rûsî) 2000-2011-.
  • Schmitt, Rüdiger (1989): Compendium Linguarum Iranicarum‎, Wiesbaden: Reichert Verlag
  • The Tower of Babel - An Etymological Database Project [Birca Babilê - Projeyeke Danegeha Etîmolojî] (bi inglîzî û rûsî): http://starling.rinet.ru/
  • Tsabolov, R. L., Ferhenga etîmolojî ya zimanê kurdî ["Цаболов, Р. Л.: Эмцмолоƨцческцц̆ словарь курδскоƨо языка"], Moskova, 2001-2010
  • Watkins, Calvert, The American Heritage Dictionary of Indo-European Roots [arşîv], Houghton Mifflin Co., 2007, çapa 2em

WergerBiguhêre

Bi hejmaranBiguhêre

TirkîBiguhêre

BaneşanBiguhêre

deh

  1. de , dê
Ji "https://ku.wiktionary.org/w/index.php?title=deh&oldid=5022931" hatiye standin.