av

Naverok

KurdîBiguherîne

Navdêr	Yekjimar	Pirrjimar
Netewandî û diyar	av	av
Netewandî û nediyar	avek	avin
Diyar û serbixwe	avê	avan
Diyar û girêdayî	ava	avên
Nediyar û serbixwe	avekê	avan
Nediyar û girêdayî	aveke	avin

Av ji henefiyekê dirije birkekê.

navdêr, mê

WateBiguherîne

1. Vexwirakek bêreng (zelal) û bêtam e
   (û ji hemî lawir û şênkatiyan re pêdivî ye, nîşana kîmyayî H₂O)
   • Nê hezaran salê çûne axîrî
     Ew nebûbû Adem. hêj av û herî— (Mewlûda Kurdî ~1470, Mela Hisênê Bateyî)

Bi alfabeyên dinBiguherîne

• kurdî-erebî: ئاڤ

Bide berBiguherîne

• bav
• çav
• dav
• gav
• nav
• tav
• xav

JiBiguherîne

Têkildarî aw ya soranî, ab ya zazakî, ab ya farisî û ape yan epe yên avestayî

proto-hindûewropî *ap- ("av")

proto-aryayî *ap- ("av")

avestayî: ap ("av")

farisiya kevn: ap ("av")

farisî: ab, āw ("av")

belûçî آپ (ap: av)

kurmancî: av ("av")

soranî: aw

hewramî: awî ("av")...

zazakî: awe, awi, awk (’’av’’* ^{alfabeya arî}

sanskrîtî: ap ("av")

AnagramBiguherîne

• va

JêBiguherîne

• ava baranê
• ava bilind
• ava germ
• kêmav
• kêmavî
• balafirra avê
• kulîlka avê
• avdan
• avdar
• avdayî
• avdest
• avdestxane
• averû

• avik
• avis
• avrêj
• avrêjk
• avrêşk
• avsark
• teraziya avê

Bi zaravayên kurdîBiguherîne

• Hewramî: awî
• Kurmancî: av
• Soranî: aw
• Zazakî: awe, awi, aw, awk

WergerBiguherîne

• Açiyî: haa ^→ acr
• Afrîkansî: water ^→ af
• Akadî: mu ^→ akk
• Nedersaksî: water ^→ nds
• Mono-alûyî: atele ^→ mte
• Aluneyî: 'wele ^→ alp
• Amarayî: eiki ^→ aie
• Ambayî: mereha ^→ amk
• Ambonezî-malezî: air ^→ abs
• Anakalunguyî: wei ^→ akg
• Aragonî: aigua ^→ an
• Argunî: wir ^→ agf
• Astûrî: agua ^→ ast
• Romanşî: ñio ^→ aua
• Atayalî: usiak ^→ tay
• aut-ru*: vai ^→ aut-ru
• Mûrî: rarum ^→ mhz
• Awhelawayî: we'aha ^→ kud
• Aymarayî: uma ^→ ay
• Azerî: su ^→ az, سو ^→ az
• Babatanayî: mbisi ^→ baa
• Babuzayî: to ^→ bzg
• Balînî: yeh ^→ ban
• Bambarayî: ji ^→ bm
• Bangî: beig ^→ bdg
• Banjarî: banyu ^→ bjn
• Banonî: koromo ^→ bcm
• Bantîkî: ake ^→ bnq
• ubm-la*: suŋay ^→ ubm-la
• Baskî: ur ^→ eu, ura ^→ eu
• Bataktobayî: aek ^→ bbc
• Bayerî: wassa ^→ bar
• Belarusî: вада ^→ be
• Bembayî: amenshi ^→ bem
• Bengalî: জল ^→ bn
• lod-lt*: pi ^→ lod-lt
• ita-berg*: ègua ^{→ ita-berg}
• Bîkoliya naverast: tubig ^→ bcl
• nak-bi*: lalu ^→ nak-bi
• Bîmayî: oi ^→ bhp
• Bîslamayî: water ^→ bi
• Biwaydokayî: dauda ^→ bwd
• Biyakî: wār ^→ bhw
• Blakfotî: aohkíí ^→ bla
• Bobotî: way ^→ bty, wai ^→ bty
• Bolognees: âcua
• Bosnî: voda ^→ bs
• Bresciaans: aiva
• Bretonî: dour ^→ br, deur ^→ br
• Bruneyî: aying ^→ kxd
• Bugotûyî: bea ^→ bgl
• bug-so*: uae
• Bukatî: danum ^→ bvk
• Bulgarî: вода ^→ bg
• Bulî: waya ^→ bzq
• Bûrî: wae ^→ mhs
• Burmayî: yei ^→ my
• Buşî: rano ^→ buc
• Kaloyî: pañí ^→ rmr, clariosa ^→ rmr, jurba ^→ rmr
• Calabrisch: aqua, acqua
• mwo-pe*: mbei ^→ mwo-pe
• mxz*: 'wei ^→ mxz
• maz*: réhé ^→ maz
• ny*: madzi ^→ ny
• Çamoroyî: aqua ^→ ch, hanom ^→ ch
• che*: khi ^→ che
• Çekî: voda ^→ cs m
• Çînî: 水 ^→ zh
• Çîpewî: tú ^→ chp
• Çûkî: chaan ^→ chk, kkónik ^→ chk
• Dagarî: koɔ ^→ dgd
• Damariya rojhilat: 'er ^→ dmr
• Damariya rojava: 'vio ^→ drn
• Danmarkî: vand ^→ da
• Dehûyî: medrixadra ^→ dhv
• Dobûyî: boasi ^→ dob
• Dzoratâi: îguie
• fud*: vai ^→ fud
• vme*: 've ^→ vme
• Elatî: was ^→ bnd-el
• Elbanî: ujë ^→ sq
• Elmanî: Wasser o
• Elmanîşî: Wasser ^→ gsw
• Elzassisch: wàsser
• Emayî: vai ^→ mmw
• Embalohî: danum ^→ emb
• Emiliyano-romanolî: aqua ^→ eml
• Erebî: ماء ^→ ar
• Ermenî: ջոլը ^→ hy
• Esperantoyî: akvo ^→ eo
• Estonî: vesi ^→ et
• art-euri*: aquu ^{→ art-euri}
• Farisî: آب ^→ fa, مايع ^→ fa, ^?اب ^→ fa
• Ferî: vatn ^→ fo
• Ferrarees: aqua
• Fîjî: wai ^→ fj
• Fînî: vesi ^→ fi
• Frensî: eau ^→ fr m
• Frensiya kreyolî: dlo ^→ cpf
• Friyolî: aghe ^→ fur
• Frîsî: wetter ^→ fy
• Futuna-anîwayî: vai ^→ fut
• Samoayî: vai ^→ sm
• Galîsî: agua ^→ gl m, auga ^→ gl m
• roa-gal*: aèv ^→ roa-gal
• Ganeyî: waya ^→ gzn
• Gapapaywa: okoa ^→ pwg
• Garî: ko ^→ gri
• Gayoyî: wih ^→ gay
• Gebeyî: wa ^→ gei
• Gêdagêd: naz ^→ gdd
• Gelayî: mbeti ^→ nlg
• ges*: ar ^→ ges
• Gorontaloyî: taluhu ^→ gor
• Griko Salentino: nerò
• Guwaranî: y ^→ gn, î ^→ gn
• Gujaratî: પાણી ^→ gu
• Gurcî: წყალი ^→ ka
• Haîtî: dlo ^→ ht
• hnn*: danúm ^→ hnn
• bnc-gb*: danúm ^→ bnc-gb
• Hawayî: wai ^→ haw
• lml*: wai ^→ lml
• Hereroyî: iva ^→ hz
• Hindî: पानी ^→ hi
• Hîtîtî: watar ^→ hit
• Hitûyî: wael ^→ htu
• Hoavayî: kuma heleana ^→ hoa
• Holendî: water ^→ nl
• Hopîyî: kuuyi ^→ hop
• Mecarî: víz ^→ hu, öntöz ^→ hu
• Îdoyî: aquo ^→ io
• ivv-it*: ranum ^→ ivv-it
• Îbanagî: danum ^→ ibg
• Îbranî: מים ^→ he
• Îlîwunî: ēr ^→ ilu, 'e ^→ ilu
• Îlokanoyî: danum ^→ ilo
• Îmroîngî: 'weje ^→ imr
• Indonezî: air ^→ id
• Inglîzî: water ^→ en, air ^→ en, watercourse ^→ en, ran ^→ en, y ^→ en, H₂O ^→ en, hydro- ^→ en, triphibian ^→ en, ^?hydraulics ^→ en
• Inglîziya kevn: wæter
• Interlingua: aqua ^→ ia
• Înuîtî: imiq ^→ iu
• Îrarûtûyî: were ^→ irh
• Îrî: uisce ^→ ga
• Îtalî: acqua ^→ it m
• it-ge*: ægua
• Îzlendî: vatn ^→ is, á ^→ is, sjór ^→ is
• sne-si*: piin ^→ sne-si
• Japonî: 水 ^→ ja, みず ^→ ja
• ja-ro*: mizu
• jv-so*: toya ^→ jv-so
• Javayî: banyu ^→ jv, wway ^→ jv, wwe ^→ jv, bañu ^→ jv
• Jaweyî: we ^→ jaz
• Kanakanabuyî: canúmu ^→ xnb
• xbr-le*: wai ^→ xbr-le
• xbr-ur*: wei ^→ xbr-ur
• Kamberayî: wai ^→ xbr
• Yakamulî: riaŋ ^→ ykm
• Kapampanganî: danúm ^→ pam
• Kapîngamarancîyî: wai ^→ kpg
• Kapverdî: águ ^→ kea
• Karolînî: schaal ^→ cal
• Katalanî: aigua ^→ ca m
• kxg*: danum ^→ kxg
• Kavalanî: ranúm ^→ ckv
• Kayrîrûyî: r̃yan ^→ kxa
• Kayupulauyî: na ^→ kzu
• Kêdangî: wei ^→ ksx
• Keyî: wear ^→ kei
• sge-ke*: nguy ^→ sge-ke
• Kerînçî: ayey ^→ kvr
• tlx-le*: bo ^→ tlx-le
• Kîlîvîlayî: sopi-momon ^→ kij
• Kînyariwandayî: amazi ^→ rw
• Kîrîbatî: ran ^→ gil
• Kîsî: dan ^→ kis
• Kîsarî: oiri ^→ kje
• Klîngonî: bIQ ^→ tlh
• Kodî: wèyo ^→ kod
• kod-ng*: weiyo ^→ kod-ng
• Komorî: maji ^→ swb
• Konkanî: उदाक ^→ kok
• kng*: maza ^→ kng
• Koreyî: 물 ^→ ko
• Kornî: dowr ^→ kw n
• bpr*: qeqel ^→ bpr
• Korsîkayî: acqua ^→ co
• Kosraeyî: kof ^→ kos, sroano ^→ kos
• Kovêyî: eau ^→ kvc
• Kowyayî: wálar ^→ kwh
• Xirwatî: voda ^→ hr
• Pazehî: dalúm ^→ uun, dalom ^→ uun, darūm ^→ uun
• nee-ne*: wi ^→ nee-ne
• kwf*: kafo ^→ kwf
• Ladînî: ega ^→ lld
• Ladînoyî: agua ^→ lad
• Lahananî: danum ^→ lhn
• slp-la*: wai ^→ slp-la
• Lamboyayî: we ^→ lmy
• Lamogayî: urí ^→ lmg
• Lampungî: way ^→ ljp
• Latînî: aqua ^→ la m, liquor ^→ la
• Latviyayî: ūdens ^→ lv
• Lawî: kafo ^→ llu
• lbv*: ndan ^→ lbv
• Leccees: acqua
• Leyponî: d̃an ^→ lek
• Lênakelî: nu ^→ tnl
• Leonees: augua
• Lêtîyî: w̃era ^→ lti
• Lîmbûrgî: water ^→ li
• Lingalayî: mai ^→ ln
• Li’oyî: aē ^→ ljl
• Lîtwanî: vanduo ^→ lt n
• Logudoroyî: abba ^→ src
• Lojbanî: djacu ^→ jbo
• Lojbanî: wei ^→ loj
• Luksembûrgî: waasser ^→ lb
• ma*: вода
• Masayî: engare ^→ mas
• Madurayî: aeŋ ^→ mad
• zgr*: voi ^→ zgr
• Maysînî: yun ^→ mbq
• fos-maka*: ralum ^{→ fos-maka}
• Malagasî: rano ^→ mg, siniben-drano ^→ mg, ráno ^→ mg
• Malezî: air ^→ ms
• Malayalamî: പയസ്സ് ^→ ml
• mgl-ma*: nako ^→ mgl-ma
• Maltayî: ilma ^→ mt
• Mambayî: era ^→ mgm
• mvd*: ve ^→ mvd
• Manamî: daŋ ^→ mva
• Mançûyî: muke ^→ mnc
• mrv*: vai ^→ mrv
• tlv-mang*: wayo ^{→ tlv-mang}
• mqy*: waé ^→ mqy
• Manksî: ushtey ^→ gv, ushtaghey ^→ gv
• Mantuaans: aqua
• Maorî: wai ^→ mi, hane ^→ mi
• arn*: ko ^→ arn
• mrw*: ig ^→ mrw
• Maratî: पाणी ^→ mr, जल ^→ mr
• Marşalî: ren ^→ mh, aiboj ^→ mh
• bnf*: wai ^→ bnf
• Mayayî: ha' ^→ yua
• Mêkêoyî: fei ^→ mek
• mxe*: vai ^→ mxe
• mee*: me ^→ mee
• Mînangkabawî: aie ^→ min
• mwl*: auga ^→ mwl
• mpx*: wewel ^→ mpx
• mnb-sm*: oe
• mxd*: hanguy ^→ mxd
• Modenees: aqua
• Mohawkî: ohnekanos ^→ moh, ohneka ^→ moh
• Mongolî: ус ^→ mn
• mog*: tubig ^→ mog
• xmz*: uwoi ^→ xmz
• mtt*: pei ^→ mtt
• meu*: ranu ^→ meu
• mwh*: aki ^→ mwh
• wiv*: naru ^→ wiv
• mnb*: oē ^→ mnb
• emi*: ateio ^→ emi
• mwh-mo*: aki
• Nahwatlî: atl ^→ nah
• Nawrûyî: ebok ^→ na
• Napolîtanî: acqua ^→ nap
• Nehanî: laur ^→ nsn, kodom ^→ nsn
• nxg*: vacé ^→ nxg
• nij*: danum ^→ nij
• nia*: idanõ ^→ nia
• Nîwî: vai ^→ niu
• llp-ng*: noai ^→ llp-ng
• alp-nc*: kwele ^→ alp-nc
• mrq*: vai ^→ mrq
• Sepedî: meetse ^→ nso
• Norwecî: vann ^→ no, vatn ^→ no
• nkr*: vai ^→ nkr
• sij*: tina ^→ sij
• Occidentaals Lombardisch: àcqua, àqua
• ogn*: ayax ^→ ogn
• oia*: 'ira ^→ oia
• Oksîtanî: aiga ^→ oc
• tpw*: y ^→ tpw, yg ^→ tpw, ygua ^→ tpw
• ojv-lu*: vai ^→ ojv-lu
• onz*: vatn
• Oromoyî: bishaan ^→ om, biye ^→ om
• stn-sa*: wai ^→ stn-sa
• pma-sp*: oai ^→ pma-sp
• Paduaans: aqua
• Palawî: ralm ^→ pau, dáob ^→ pau
• Palawî: danum ^→ plw, danúm ^→ plw
• bcx*: uë ^→ bcx
• Papyamentoyî: awa ^→ pap
• Parmezaans: acqua
• gfk*: tah ^→ gfk
• plh*: waele ^→ plh
• pnh*: vai ^→ pnh
• Piëmontees: eva
• pny*: shuǐ ^→ pny
• plt-me*: ranu
• Ponpeyî: pihl ^→ pon
• Polonî: woda ^→ pl
• Portugalî: água ^→ pt m
• pt-br*: água ^→ pt-br
• Oksîtanî: aiga
• Pugliees: acque
• pkp*: yua ^→ pkp
• fuc*: ndiyam ^→ fuc
• Parsî: ਪਾਣੀ ^→ pa, ਜਲ ^→ pa, ਆਬ ^→ pa
• pyu*: ane ^→ pyu, nnai ^→ pyu, a-tuei ^→ pyu
• Keçwayî: yaku ^→ qu, unu ^→ qu
• Rapanuyî: vai ^→ rap
• Rarotongî: vai ^→ rar
• eml-regg*: aqua ^{→ eml-regg}
• rej*: biyoa ^→ rej
• mnv*: bai ^→ mnv
• rri*: bic ^→ rri
• Romanî: apǎ ^→ ro m
• Romî: aqua ^→ rom m
• rtm*: tạnu ^→ rtm
• rug*: kolo-na ^→ rug
• rsh*: aua
• dru*: achilai ^→ dru
• Rusî: вода ^→ ru m
• apb*: wäi ^→ apb
• sxr*: satloum ^→ sxr
• hvn*: ei ^→ hvn
• xsy*: ralom ^→ xsy
• Samiya bakur: čáhci ^→ se
• Sanskrîtî: जल ^→ sa
• sps-ta*: aurom ^→ sps-ta
• bps*: yeqel ^→ bps
• Sardîniya kampîdanî: àcua ^→ sro
• sas*: aiq ^→ sas
• fin-savo*: vesj ^{→ fin-savo}
• Sebwanoyî: túbig ^→ ceb
• ssg*: kan ^→ ssg
• skz*: wer ^→ skz
• slu*: wer ^→ slu
• ssz*: e-ki ^→ ssz
• Sesotho: metsi
• Tswanayî: metsi ^→ tn
• Şonayî: mvura ^→ sn
• Sicîlî: acqua ^→ scn, occa ^→ scn, vuvù ^→ scn
• ski*: wair ^→ ski
• sky*: vai ^→ sky
• Kîngalî: wathura ^→ si
• Sirananî: watra ^→ srn
• fos*: salom ^→ fos, ralaum ^→ fos, dalum ^→ fos, rarum ^→ fos
• Sirbî: voda ^→ sr, вода ^→ sr
• Sorbiya jorîn: woda ^→ hsb m
• Skotî: uisge ^→ sco
• Slovakî: voda ^→ sk m
• Slovenî: voda ^→ sl
• ssq*: wae ^→ ssq
• Sobeyî: rani ^→ sob
• Somalî: biyo ^→ so, waraabin ^→ so
• Sonsorolî: saru ^→ sov, tati ^→ sov
• Soranî: aw ^→ ckb, ئاو ^→ ckb
• erk*: nai ^→ erk
• tvk*: oei ^→ tvk
• vbb*: 'we ^→ vbb
• nwi*: nu ^→ nwi
• Spanî: agua ^→ es m
• tay-sq*: usiak ^→ tay-sq
• swp*: goila ^→ swp
• suf*: dan
• Sûmerî: a ^→ sux
• Sundanî: cai ^→ su
• Swahîlî: maji ^→ sw
• Swêdî: vatten ^→ sv
• tbf-tab*: da ^→ tbf-tab
• rob*: wai ^→ rob
• Tagalogî: túbig ^→ tl
• tah*: vai ^→ tah, pape ^→ tah
• Tayî: น้ำ ^→ th
• Taivoaans: ralum
• Taiwanees: chúi
• nho*: vai ^→ nho
• ilw*: 'we ^→ ilw
• Tamîlî: தண்ணீர் ^→ ta
• Tarokoyî: kasia ^→ trv
• Teterî: su ^→ tt
• tbl*: qel ^→ tbl
• tkw*: ero ^→ tkw
• tvm*: 'vejei ^→ tvm
• tio*: ruene ^→ tio
• twu*: oe ^→ twu
• tdt*: we ^→ tdt
• ssf*: sazum ^→ ssf
• tgc*: rurum ^→ tgc
• Tigrînî: mai ^→ ti
• tkp*: vai ^→ tkp
• tih*: timug ^→ tih
• Tirkî: su ^→ tr, ur ^→ tr, geçit vermemek ^→ tr, esami ^→ tr, esma ^→ tr
• Tirkmenî: suw ^→ tk
• mlu*: kafo ^→ mlu
• Tobî: tat ^→ tox, tati ^→ tox, char ^→ tox, taht ^→ tox, tah'roo ^→ tox
• Tohono O'odam: shuhthagi
• Tokelawî: vai ^→ tkl
• art-top*: telo ^→ art-top
• Tokpisinî: wara ^→ tpi
• Tongî: vai ^→ to
• tnt*: rano ^→ tnt
• ita-trst*: acqua ^{→ ita-trst}
• Tsongayî: Metsi ^→ ts
• tsu*: chúmu ^→ tsu
• pmt*: vai ^→ pmt
• tzn*: 'er ^→ tzn
• Tumbukayî: maji ^→ tum
• tjg*: anum ^→ tjg
• Tupînambayî: 'y ^→ tpn
• Tuvalûyî: vai ^→ tvl
• Çamûlayî: vo' ^→ tzc
• ubr*: sareo ^→ ubr
• udj*: way ^→ udj
• Ukraynî: вода ^→ uk m
• Urdûyî: آب ^→ ur
• tva*: mbetse ^→ tva
• Valenciaans: aigua
• vrs*: mbesi ^→ vrs
• Venîsî: aqua ^→ vec, ensa ^→ vec, lensa ^→ vec
• ita-vies*: acqu' ^{→ ita-vies}
• Qereçî: panì ^→ rmy, staven ^→ rmy
• Volapûkî: vat ^→ vo
• rro-ro*: bei ^→ rro-ro, ena be ^→ rro-ro
• wls*: vai ^→ wls
• Walonî: aiwe ^→ wa, êwe ^→ wa
• lbq*: saŋen ^→ lbq, goreg ^→ lbq
• wad*: maria ^→ wad
• wnk*: wei ^→ wnk
• Warayî: tubig ^→ war
• wrp*: rauno ^→ wrp, ghai ^→ wrp
• wah*: al ^→ wah
• Weylsî: dŵr ^→ cy, dwfr ^→ cy
• mbb*: wahig ^→ mbb
• West-Indisch Creools: dlo
• wew-tr*: we'e
• Viyetnamî: nước ^→ vi
• woc*: dan ^→ woc
• wlo*: uwe ^→ wlo
• Wolofî: ndoh ^→ wo
• wuv-wu*: xanu ^→ wuv-wu
• xbr-ss*: wei
• Xosayî: amanzi Şablon:kl6
• jmd*: wéye ^→ jmd
• tao*: ranúm ^→ tao
• Yapî: rawn ^→ yap, daay ^→ yap
• Yewnanî: νερό o, υδρóβιóς ^→ el
• Yewnaniya kevn: ύδωρ ^→ grc
• Yidîşî: װאַסער ^→ yi
• Yorubayî: omi ^→ yo
• Zazakî: ab ^→ diq
• Zuidelijk Bobo Madaré: zou
• Zuluyî: amanzi Şablon:kl6

TirkîBiguherîne

navdêr

WateBiguherîne

1. nêçîr, rav, şikar, seyd
   • Babası ava gitmiş.

     Bavê wê çûye nêçîrê.

   • Bu gün avımız iyi.

     Îro nêçîra me baş e.