av

Kurmancî

Bilêvkirin

Navdêr

Tewandina av
Zayenda mê ya binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	av	av
Îzafe	ava	avên
Çemandî	avê	avan
Nîşandera çemandî	wê avê	wan avan
Bangkirin	avê	avino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	avek	avin
Îzafe	aveke	avine
Çemandî	avekê	avinan

Av.

av m

Vexwarina bêreng (zelal) û bêtam ku bo hemû heywan û şênkatiyan pêdivî ye, nîşana kîmyayî H₂O.
Ava vexwarinê, ava zelal, ava genî.

Cil bi av û sabûnê şûştin.

Avek li xwe kirin. ― Dûş kirin.
- Ew reng dibêt ava zelal
  Buhrîn li min çend mah û sal
  Qet kes nekir li min sual
  Heta giham vê sa'etê — (Feqiyê Teyran)
- Nê hezaran salê çûne axirî
  Ew nebûbû Adem, hêj av û herî — (Mela Hisênê Bateyî)
Çem an robar û jêdereke din ya avê.
Ava Mezin (Dîcle), Ava Şîn (çemek li Başûrê Kurdistanê)

Bi alfabeyên din

Herwiha

aw — hin devokên kurmanciya rojhilatî yên nêzîkî soranî
ov, ow

Jê

Têkildar

Binêre herwiha

Serekaniyên avê

Anagram

va

Etîmolojî

Dara etîmolojiyê

Proto-hindûewropî
*h₂ep- (“av”)

Proto-hindûîranî
*Hā́ps (“av”)

Proto-îranî
*Hā́fš (“av”)

Kurmancî
av

Mîrasmayî ji proto-îranî *Hā́fš (“av”), ji proto-hindûîranî *Hā́ps (“av”), ji proto-hindûewropî *h₂ep- (“av”).

Hevreha soranî ئاو (aw), kurdiya başûrî aw, lekî aw, zazakî awe, hewramî awî, farisî (ab), peştûyî آب (āb) (ab), belûçî آپ‎ (ap), pehlewî 𐭠𐭯‎ (ap), avestayî 𐬀𐬞‎ (ap-), hexamenişî 𐎠𐎱𐎡𐎹𐎠 (apiya), sanskrîtî अप् (ap) (áp), hîtîtî 𒄩𒉺𒀸 (ḫa-pa-aš, “çem, robar”), prûsiya kevn ape (robar, çem), lîtwanî upė (robar, çem), latviyayî upe (robar, çem), bretonî avon (robar, çem), weylsî afon (robar, çem), îrlandiya kevn aub (robar, çem), albanî amë (kanî), latînî amnis (robar, çem)...

Ji bilî peyva *h₂ep-, di makezimanê proto-hindûewropî de du peyvên din jî yên bi maneya "av" hebûn: 1) *wódr̥ ku serekaniya bo nimûne peyva îngilîzî water û ya rusî вода́ (vodá) ye û 2) *h₂ékʷeh₂ ku serekaniya bo nimûne aqua ya latînî û eau ya fransî ye. Anku tevî nêzîkiya dengî ya av/aw ya kurdî û eau ya fransî, ew ji du rehên cuda ne.

Bi zaravayên din

Hewramî: awî
Lekî: aw
Soranî: ئاو (aw)
Zazakî: awe, awi, aw, awk

Werger

Bo lîsteya dirêj ya wergeran binêrin: av/Werger

Açiyî: haa
Afrîkansî: water → af
Akadî: 𒀀 (mû)
Albanî: ujë → sq
Almanî: Wasser
Aluneyî: 'wele
Amarayî: eiki
Ambayî: mereha
Ambonezî-malezî: air
Anakalunguyî: wei
Aramî: ܡܝ̈ܐ (meyya)
Argunî: wir
Astûrî: agua → ast
Asumboayî: ñio
Atayalî: usiak
Awhelawayî: we'aha
Aymarayî: uma → ay
aynûyî: ワッカ (wakka)
Azerî: su → az, سو → az
Babatanayî: mbisi
Babuzayî: to
Balînî: yeh
Bambarayî: ji
Bangî: beig
Banjarî: banyu
Banonî: koromo
Bantîkî: ake
Baskî: ur → eu, ura → eu
Bataktobayî: aek
Bayerî: wassa
Belarusî: вада → be (vada)
Belûçî: آپ (ap)
Bembayî: amenshi
Bengalî: জল → bn (jôl)
Biwaydokayî: dauda
Biyakî: wār
Bîkoliya naverast: tubig
Bîmayî: oi
Bîslamayî: water
Blakfotî: aohkíí
Bobotî: way, wai
bolognezî: âcua
bresanî: aiva
Bretonî: dour → br, deur
Bruneyî: aying
Bugotûyî: bea
Bukatî: danum
Bulgarî: вода → bg (voda)
Bulî: waya
Burmayî: yei
Calabrisch: aqua, acqua
Bûrî: wae
Çamoroyî: aqua, hanom
Çekî: voda → cs m
Çînî: 水 → zh
Çîpewî: tú
Çûkî: chaan, kkónik
Dagarî: koɔ
Damariya rojava: 'vio
Damariya rojhilat: 'er
Danmarkî: vand → da
Dehûyî: medrixadra
Dobûyî: boasi
Dzoratâi: îguie
Elmanîşî: Wasser
Elzassisch: wàsser
Emayî: vai
Embalohî: danum
Endonezyayî: air → id
Erebî: ماء → ar (māʔ)
Ermenî: ջոլը (ǰolə)
Esperantoyî: akvo → eo
Estonî: vesi → et
Farisî: آب → fa (ab)
Ferî: vatn → fo
Ferrarees: aqua
Fîjî: wai → fj
Fînî: vesi → fi
Fransî: eau → fr m
Friyolî: aghe
Frîsî: wetter → fy
Futuna-anîwayî: vai
Galîsî: agua → gl m, auga → gl m
Ganeyî: waya
Gapapaywayî: okoa
Garî: ko
Gayoyî: wih
Gebeyî: wa
Gelayî: mbeti
Gêdagêdî: naz
Gorontaloyî: taluhu
grîko salentîno: nerò
Gujaratî: પાણી → gu (pāṇī)
Gurcî: წყალი → ka (c̣q̇ali)
Guwaranî: y → gn, î
Haîtî: dlo
Hawayî: wai
Hereroyî: iva
Hindî: पानी → hi (pānī)
Hitûyî: wael
Hîtîtî: 𒉿𒀀𒋻 (wa-a-tar)
Hoavayî: kuma heleana
Holendî: water → nl
Hopîyî: kuuyi
Îbanagî: danum
Îbranî: מים → he
Îdoyî: aquo → io
Îlîwunî: ēr, 'e
Îlokanoyî: danum
Îmroîngî: 'weje
Îngilîziya kevn: wæter → ang
Îngilîzî: water → en
Înterlîngua: aqua → ia
Înuîtî: imiq → iu
Îrarûtûyî: were
Îrlendî: uisce → ga
Îtalî: acqua → it m
Îzlendî: vatn → is, á → is, sjór → is
Japonî: 水 → ja, みず → ja
Javayî: banyu → jv, wway, wwe, bañu
Jaweyî: we
Kaloyî: pañí, clariosa, jurba
Kamberayî: wai
Kanakanabuyî: canúmu
Kapampanganî: danúm
Kapîngamarancîyî: wai
Kapverdî: águ
Karolînî: schaal
Katalanî: aigua → ca m
Kavalanî: ranúm
Kayrîrûyî: r̃yan
Kayupulauyî: na
Keçwayî: yaku → qu, unu
Kerînçî: ayey
Keyî: wear
Kêdangî: wei
Kîlîvîlayî: sopi-momon
Kîngalî: wathura
Kînyarwandayî: amazi → rw
Kîrîbatî: ran
Kîsarî: oiri
Kîsî: dan
Kodî: wèyo
Komorî: maji
Konkanî: उदाक (udāk)
Koreyî: 물 → ko (mul)
Kornî: dowr n
Korsîkayî: acqua → co
Kosraeyî: kof, sroano
Kovêyî: eau
Kowyayî: wálar
Ladînî: ega
Ladînoyî: agua
Lahananî: danum
Lamboyayî: we
Lamogayî: urí
Lampungî: way
Latînî: aqua → la m, liquor
Latviyayî: ūdens → lv
Lawî: kafo
Leccees: acqua
Leyponî: d̃an
Lênakelî: nu
Leonees: augua
Lêtîyî: w̃era
Li’oyî: aē
Lingalayî: mai → ln
Lîmbûrgî: water → li
Lîtwanî: vanduo → lt n
Louyî: wei
Luksembûrgî: waasser
Madurayî: aeŋ
Malagasî: rano → mg, siniben-drano, ráno
Malayalamî: പയസ്സ് → ml (payassŭ)
Malezî: air → ms
Maltayî: ilma → mt
Mambayî: era
Manamî: daŋ
Mançûyî: muke
Manksî: ushtey, ushtaghey
Mantuaans: aqua
Maorî: wai → mi, hane
Maranaoyî: ig
Maratî: पाणी → mr (pāṇī), जल → mr (jal)
Marşalî: ren, aiboj
Masayî: engare
Mayayiya yukatekî: ha'
Maysînî: yun
Mecarî: víz → hu, öntöz → hu
Mêkêoyî: fei
Mînangkabawî: aie
Mîrandî: auga
Modangî: hanguy
Modenees: aqua
Mohawkî: ohnekanos, ohneka
Mongolî: ус → mn (us)
Mono-alûyî: atele
Moûk-arîakî: aki
Mûrî: rarum
Mûssaû-emîrakî: ateio
Nahwatlî: atl → nah
Napolîtanî: acqua
Nawrûyî: ebok → na
Nedersaksî: water → nds
Nehanî: laur, kodom
Nîwî: vai
Norwecî: vann → no, vatn
Occidentaals Lombardisch: àcqua, àqua
Oksîtanî: aiga → oc
Oksîtanî: aiga
Pugliees: acque
Oromoyî: bishaan → om, biye
Paduaans: aqua
Palawanoyî: danum, danúm
Palawî: ralm, dáob
Papyamentoyî: awa
Parmezaans: acqua
Pazehî: dalúm, dalom, darūm
Piëmontees: eva
Polonî: woda → pl
Ponpeyî: pihl
Portugalî: água → pt m
Puncabî: ਪਾਣੀ → pa (pāṇī), ਜਲ (jal), ਆਬ → pa (āba)
Rapanuyî: vai
Rarotongî: vai
Romaniya vlaks: panì, staven
Romanî: aqua m
Romanyayî: apǎ m
Rusî: вода → ru m (voda)
Samiya bakurî: čáhci
Samoayî: vai → sm
Sanskrîtî: जल → sa (jala)
Sardînî: abba, àcua
Sebwanoyî: túbig
Sesotho: metsi
Sicîlî: acqua → scn, occa → scn, vuvù
Sirananî: watra
Sirboxirwatî:
Latînî: voda → sh
Kirîlî: вода
Skotî: uisge
Slovakî: voda → sk m
Slovenî: voda → sl
Sobeyî: rani
Somalî: biyo → so, waraabin
Sonsorolî: saru, tati
Sorbiya jorîn: woda m
Sotoyiya bakur: meetse
Spanî: agua → es m
Sundanî: cai → su
Sûmerî: 𒀀 (a)
Swahîlî: maji → sw
Swêdî: vatten → sv
Şonayî: mvura
Tagalogî: túbig → tl
Taivoaans: ralum
Taiwanees: chúi
Tamîlî: தண்ணீர் → ta (taṇṇīr)
Tarokoyî: kasia
Tayî: น้ำ → th (nám)
Teterî: su → tt
Tigrînî: mai
Tirkî: su → tr
Tirkmenî: suw → tk
Tobî: tat, tati, char, taht, tah'roo
Tohono O'odam: shuhthagi
Tokelawî: vai
Tokpisinî: wara → tpi
Tongî: vai
Tsongayî: Metsi
Tswanayî: metsi → tn
Tumbukayî: maji
Tupînambayî: 'y
Tzotzîlî: vo'
Urdûyî: آب → ur (āb)
Valenciaans: aigua
Ûkraynî: вода → uk m (voda)
ûrartûyî: 𒀀𒈨𒌍 (A.MEŠ)
Venîsî: aqua → vec, ensa, lensa
Viyetnamî: nước → vi
Vîtûyî: naru
Volapûkî: vat → vo
Walonî: aiwe → wa, êwe
Warayî: tubig
West-Indisch Creools: dlo
Weylsî: dŵr → cy, dwfr → cy
Wolofî: ndoh
Xosayî: amanzi Şablon:kl6
Yakamulî: riaŋ
Yapî: rawn, daay
Yidîşî: וואַסער → yi (vaser)
Yorubayî: omi
Yûnaniya kevn: ύδωρ (údōr)
Yûnanî: νερό (neró), υδρóβιóς (ydróviós)
Zazakî: ab
Zuluyî: amanzi

Îngilîzî

Kurtenav

av

kurtkirina ad valorem
- Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]
kurtkirina antivirus
- Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]
kurtkirina audiovisual
- Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]
kurtkirina avenue
- Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]
kurtkirina average
- Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]
kurtkirina avoirdupois
- Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]
kurtkirina have
- Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Norwecî

Bilêvkirin

Deng (Bærum, Norwêc)

Daçek

av

ji
- Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]
ji aliyê ... ve
- Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Etîmolojî

Ji proto-hindûewropî *h₂epo. Bo zêdegir agahiyan binêrin paşdaçeka ve ya kurdî.

Spanî

Kurtenav

av

Kurtkirina avenida
- Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Swêdî

Daçek

av

ji
- Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]
ji aliyê ... ve
- Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Etîmolojî

Ji proto-hindûewropî *h₂epo. Bo zêdegir agahiyan binêrin paşdaçeka ve ya kurdî.

Tirkî

Navdêr

av

nêçîr, rav, şikar, seyd
Babası ava gitmiş. ― Bavê wê çûye nêçîrê.

Bu gün avımız iyi. ― Îro nêçîra me baş e.

Etîmolojî

Ji osmanî آو‎ (av) ji tirkiya kevn 𐰉 (āb) ku herwiha serekaniya van peyvên bi heman maneyê ye: azerî ov, ozbekî ov, tirkmenî aaw, oygurî اۋ (aw), qazaxî ау (aw), kirgîzî уу (uu)...