reng

Kurdî

Bilêvkirin

• IPA^(kilîd): /rɛŋɡ/

• Deng (Wan)

• Kîtekirin: reng

Navdêr

Zayenda nêr a binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	reng	reng
Îzafe	rengê	rengên
Çemandî	rengî	rengan
Nîşandera çemandî	wî rengî	wan rengan
Bangkirin	rengo	rengino
Zayenda nêr a nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	rengek	rengin
Îzafe	rengekî	rengine
Çemandî	rengekî	renginan

Çend rengên cuda-cuda.

Çend rengên bingehîn û têkiliyên wan bi hev re.

reng nêr

1. Kesk û sor û zer û spî û reş û taybetiyên din yên ronahiyê.

   Hevmane: lewn, elwan, gon, boyax, sibox

   • Kişand axir bi bednamî
     Ji rengê Se'dî û Camî
     Ji şuhret pê hisîn 'amî — (— (Dîwana Melayê Cizirî ~1640, Melayê Cizîrî))
2. Cûn, cure, şikl.
   • ...lêbelê evana jî bi zevqeke xweş û bi rengeke luks hatibûn raxistin. — (Robert Louis Stevenson, (wergêr Ciwanmerd Kulek), Meseleya Seyr a Dr. Jekyll û Mr. Hyde, Avesta, 2020, r. 35, ISBN 978-605-2246-80-1)

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: ڕه‌نگ‎

Jê

 

• bireng
• birengî
• (rengdêr) bêreng
• bêrengî
• (navdêr) rengavêtin
• (lêker) reng avêtin
• (rengdêr) rengavêtî
• (lêker) reng dan
• (navdêr) rengdan
• rengdar
• rengdarî
• (rengdêr) rengdayî
• rengdêr
• rengdêrî
• renge-reng
• renge-rengî
• (lêker) reng girtin
• (navdêr) renggirtin
• (navdêr) rengjêçûn
• (rengdêr) rengjêçûyî
• (lêker) reng kirin
• (navdêr) rengkirin
• (rengdêr) rengkirî
• rengên avî
• rengên tarî
• rengên vebî
• rengîn
• rengînî

Binêre herwiha

Rengên kurdî

 

• belek
• beş
• bor
• firûze
• gevez
• gewr
• helesor
• kej
• kesk
• kever
• kew
• kinûşk
• micwer
• mor
• qemer
• qir
• reş
• sor
• spî
• sîs
• zer
• çal
• çûr
• şîn
• şîrik

Bide ber

• beng
• ceng
• çeng
• deng
• heng
• leng
• neng
• şeng
• veng
• weng
• zeng

Etîmolojî

• proto-hindûewropî: *(s)reg- ("reng dan")

• proto-îranî: *ra(n)j- ("reng dan")

pehlewî: rang ("reng")

farisî: razīdan ("reng dan"), rang ("reng")

belûçî: rajit ("qemirandin"), raxt ("reng dan") … ^{alfabeya arî}

peştûyî: rang ("reng")

kurmancî: reng ("reng")

soranî: reng ("reng")

zazakî: reng ("reng")

hewramî: renge ("reng") ...

sanskrîtî: raj- ("reng dan") ...

Çavkanî:

• Cheung, Johnny, Etymological Dictionary of the Iranian Verb, Leiden, 2007, r. 314
• MacKenzie, David Neil, The dialect of Awroman (Hawraman-i Luhon) Grammatical sketch, texts, and vocabulary, Kommissionaer: Munksgaard (København), 1966, r. 120
• Pokorny, Julius, Ferhenga etîmolojî ya hindûewropî ["Indogermanisches etymologisches Wörterbuch (bi almanî)"], Bern, 1959, r. 854

Bi zaravayên din

• Soranî: reng
• Hewramî: renge
• Zazakî: reng

Werger

• Sirboxirwatî: farba → sh mê, boja → sh mê
• Bretonî: liv livioù pirjimar
• Çekî: barva → cs mê
• Çînî: 颜色 (yánsè)
• Danmarkî: farve → da
• Almanî: Farbe → de mê, ^?blass → de, ^?Couleur → de m
• Erebî: لون‎ (lewn), ^?الجرم‎ → ar, ^?الجنس‎ → ar, ^?الدمام‎ → ar, ^?السبر‎ → ar, ^?الصبـغ‎ → ar, ^?الصنف‎ → ar, ^?الضرب‎ → ar, ^?الفتن‎ → ar, ^?اللون‎ → ar, ^?اللیاط‎ → ar, ^?اللیط‎ → ar, ^?النجار‎ → ar, ^?النمط‎ → ar, ^?النوع‎ → ar, ^?دهان‎ → ar
• Ermenî: ներկ (nerk)
• Esperantoyî: koloro → eo
• Farisî: رنگ‎ (reng), رنگ‎ → fa, گونه‎ → fa, جلب‎ → fa, نوع‎ → fa, رنگ پریده‎ → fa, رنگ باخته‎ → fa
• Fînî: väri → fi
• Fransî: couleur → fr mê
• Galîsî: color → gl
• Guwaranî: sa'y → gn
• Hindî: रंग (reng)
• Holendî: kleur → nl
• Mecarî: szín → hu
• Îbranî: צבע‎ (çêva)
• Indonezî: warna → id, rona → id
• Inglîzî: color → en, colour → en, dye → en, chromo- → en, colostrum → en, tincture → en, pigment → en, ^?hue → en, ^?tinct → en

Emerîkî: colour

Brîtanî: color

• Înterlîngua: color → ia
• Îtalî: colore → it nêr
• Japonî: 色 (いろ, iro)
• Katalanî: color → ca nêr
• Koreyî: 색 (saek)
• Sirboxirwatî: farba → sh mê, boja → sh mê
• Latînî: color → la, -oris → la
• Latviyayî: krāsa → lv mê
• Norwecî: farge → no
• Polonî: kolor → pl nêr, barwa → pl mê
• Portugalî: cor → pt mê
• Romanyayî: culoare → ro mê
• Rusî: цвет (çvêt)
• Sorbiya jorîn: barba → hsb mê
• Slovenî: barva → sl mê
• Soranî: ڕەنگ‎ → ckb (reng)
• Spanî: color → es nêr
• Swêdî: färg → sv
• Tirkî: renk → tr, solma → tr, soluk → tr, uçuklaşma → tr, beniz → tr, boya → tr, elvan → tr, kök kırmızısı → tr, bet → tr, solgun → tr, renk atmak → tr, ^?alizarin → tr, ^?kök boyası → tr, ^?kızıl boya → tr, ^?benzi geçmek → tr, ^?rengi atmak → tr, ^?solmak → tr
• Ûkraynî: барва (farva), колір (kolir)
• Volapûkî: köl → vo
• Yûnanî: χρώμα (chróma)
• Yidîşî: פאַרבּ‎ → yi (farb)

Daçek

reng

1. belkî, dibe ku, ihtimal e ku
   • Û berra kulekek heye jî heye, axleb dû jê diçe, nexwe reng e yek li wir dijî. — (Robert Louis Stevenson, (wergêr Ciwanmerd Kulek), Meseleya Seyr a Dr. Jekyll û Mr. Hyde, Avesta, 2020, r. 15, ISBN 978-605-2246-80-1)
   • Prof. Dr. Miktad Kadioglu, diyar kir ku sala 1998’an, di nava 1400 salên derbasbûyî de germtirîn sal bû, lê reng e ku dê sala 2007’an germtir be. — (Netkurd.com, 2/2007)
   • Nik me me'lûm e esîr î bêkes î 'aşiq li min
     Bê umîd î xeyrê min zanim ji insan û ji cin
     Reng e min weslek bida te bêdilê hesret-mezin
     Lê reqîb guhdarê ser me şubhê şeytanê recîm — (Dîwana Rûhî, Şêx 'Evdirehmanê Axtepî)

Herwiha

• reng e
• reng e ku
• reng e ko
• renge
• renge ku
• renge ko

Etîmolojî

  Etîmolojiya vê peyvê nehatiye nivîsîn. Eger tu bi rastî bizanî, kerem bike bişkoka "biguhêre" ya di ser van gotinan re bitikîne û etîmolojiya vê peyvê binivîse. Çavkaniyên ku te ew etîmolojî jê girtiye jî binivîse.

Werger

• Almanî: ^?vermutlich → de, ^?Es stellte sich heraus → de
• Erebî: من المحتمل‎ → ar
• Farisî: شاید‎ → fa
• Inglîzî: maybe → en, it is possible → en