KurdîBiguhêre

HejmarBiguhêre

  1. 30, jimare 30, XXX

HerwihaBiguhêre

EtîmolojîBiguhêre

proto-îranî:
avestayî: thrisat- ("sî, sih")
pehlewî: sīh ("sî, sih")
farisî: ("sî, sih")
kurmancî: sî, sih ("sî, sih")
soranî: ("sî, sih")
zazakî: hîris ("sî, sih")
sanskrîtî: trinśat ("sî, sih")
yûnanî: triákonta ("sî, sih")
latînî: trīgintā ("sî, sih")
inglîzî: thirty ...

Çavkanî: Horn p.168 | Pokorny: -

TêkildarBiguhêre

Binêre herwihaBiguhêre

Hejmarên sade yên kurdî

WergerBiguhêre

Navdêr 1Biguhêre

Zayenda mê ya binavkirî
Rewş Yekjimar Pirjimar
Navkî
Îzafe siya siyên
Çemandî siyê siyan
Nîşandera çemandî siyê wan siyan
Bangkirin siyê siyino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş Yekjimar Pirjimar
Navkî siyek siyin
Îzafe siyeke siyine
Çemandî siyekê siyinan
 
Siya çend mirovan (wateya 2)

  1. Sîber, gewratî, dera tav lê nade.
    Em li ber siya darê rûniştin.
  2. Sîtavk, dirûvê tarî yê tiştekî hemberî ronahiyê.

Ji wêjeya klasîkBiguhêre

  • Kefa behrê geha navê
    Siya mexmûr li ber tavê
    Spî bû reng û rûkar e
    (Feqiyê Teyran ~1620)

HerwihaBiguhêre

EtîmolojîBiguhêre

Hevreha soranî سێبه‌ر (ber), zazakî (sîye, sersî, versî, sîdare), belûçî ساہگ (sahig), farisî سایه‎ (sayê), pehlewî sayek, avestayî eseye-, sanskrîtî छाया (çaya), têkilî çadir û çetre, hemû ji proto-hindûewropî *kei- (rengê tarî) ku herwiha serekaniya hoar (gewr) ya inglîzî û Herr (birêz, hêja - bo mêran) ya almanî ye.

Biguhêre

WergerBiguhêre

Navdêr 2Biguhêre

Zayenda mê ya binavkirî
Rewş Yekjimar Pirjimar
Navkî
Îzafe siya siyên
Çemandî siyê siyan
Nîşandera çemandî siyê wan siyan
Bangkirin siyê siyino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş Yekjimar Pirjimar
Navkî siyek siyin
Îzafe siyeke siyine
Çemandî siyekê siyinan
 
Qûyek di avê de.

  1. , qubeqaz, şaho, qaza iraqî, qazquling, qebeqaz,
    firindeyek avîgir û gerdendirêj e
    (û bi gelemperî rengsîs in lê hin cûnên reş yan gewr jî hene)
    • Çar etrafan bi ref ref lê bi meş tên û qaz. — (Melayê Cizîrî)

EtîmolojîBiguhêre

Ihtimalen têkilî sîs û spî, ji zimanên îranî, ji proto-hindûewropî *ḱewk- (spî) (spî, sîs - k-ya Proto-hindûewropî di kurdî de dibe s/ş/z), bide ber yûnanî κύκνος ("kûknos" > latînî/zanistî Cygnus > fransî cygne, spanî cisne) ji eynî rehê proto-hindûewropî.

Biguhêre

Navê zanistîBiguhêre

WergerBiguhêre