kêm

 Binêre herwiha: kem

Kurmancî

Bilêvkirin

• (Rengdêr) IPA^(kilîd): /kˤeːm/
  • Deng (Qers)^ⓘ
  • Deng (Wan)^ⓘ
• (Navdêr)  IPA^(kilîd): /kʰeːm/
  • Deng (Qers)^ⓘ
  • Deng (Wan)^ⓘ
• Kîtekirin: kêm

Rengdêr

Pozîtîv	Komparatîv	Sûperlatîv
kêm	kêmtir	herî kêm (merkezî) tewrî kêm (rojavayî) kêmtirîn (soranîzm)

kêm, k-ya nerm

1. hindik, ne bes, ne têra tiştekî yan kesekî, tişta/ê beşek yan perçek yan çendek jê nîne, netemam, netêr:
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]
2. Ev kêm e, têra nake.
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]
3. ne mikemmel, ne niwaze, bi qisûr:

   Tiştek ji vê kêm e. (Ev ne temam e.)

Ji wêjeya klasîk

• Miskê reşandî ez dibêm
  Wan nuqteyan hin bûne kêm
  Lê xettê reyhanî li dêm — (Melayê Cizîrî, Dîwana Melayê Cizirî, ~1640)

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: کێم
• kurdî-krîlî: кем

Hevmane

• hindik
• piçek

Hoker

• kêmekê

Dijmane

• gelek
• pirr
• zehf
• zor
• zêde

Bide ber

• hin
• hindek
• hinek

Jê

• (lêker) kêm bûn
• (lêker) kêm kirin
• kêmanî
• kêmasî
• kêmatî
• (navdêr) kêmbûn
• (rengdêr) kêmbûyî
• kême-
• kêmendam
• kêmenetewe
• (navdêr) kêmkirin
• (rengdêr) kêmkirî
• kêmtir
• kêmtirîn
• kêmî
• kêmûkasî

Etîmolojî

Ji zimanên îranî, hevreha soranî کێم (kêm) û که‌م (kem), farisî کم (kam), pehlewî kem.

Hoker

kêm

1. hindik, piçek, hinekî, ne bes, ne têra xwe:

   Ew kêm kurdî dizane.

   Tu îro kêm diaxivî.

Werger

hindik, piçek

• Albanî: pak → sq
• Almanî: ein bisschen, ein wenig → de, etwas → de
• Altayiya başûrî: азулак (azulak)
• Azerî: biraz → az, azca
• Belarusî: тро́хі (tróxi), кры́ху́ (krýxú), няшма́т (njašmát), нямно́га (njamnóha)
• Bengalî: সামান্য (śamanjô)
• Bulgarî: ма́лко (málko)
• Burmayî: နည်းနည်း (nany:nany:), စိုးစဉ်း → my (cui:cany:), တစိ → my (ta.ci.), အနည်းငယ် → my (a.nany:ngai)
• Çekî: trochu → cs
• Çerokî: ᏍᏗᎩᏓ (sdigida)
• Çînî:

  Dunganî: йидяр (yidi͡ar)

  Mandarînî: 一點兒 / 一点儿 → zh (yīdiǎnr), 一點 / 一点 → zh (yīdiǎn), 有點 / 有点 → zh (yǒudiǎn)

• Danmarkî: lidt → da, en smule
• Endonezyayî: sedikit → id
• Erebî: قَلِيلًا (qalīlan)

  Erebiya cezayirî: شوية

  Erebiya misrî: شوية (šuwayya)

  Erebiya tunusî: دوبلاش (dūbillāš)

• Ermenî: մի քիչ (mi kʻičʻ)
• Esperantoyî: iom → eo, iomete
• Estonî: veidi → et, pisut
• Farisî: خرده → fa (xorde), کمی → fa (kami), یک کم → fa (yek kam), یک کمی → fa (yek kami), یه کمی (ye kami)
• Ferî: sindur
• Fînî: hieman → fi, hiukan → fi, vähän → fi, pikkuisen → fi
• Fransî: un peu → fr
• Frîsî: snjitsje
• Gaelîka skotî: caran
• Galîsî: un pouco n
• Gurcî: ცოტა (coṭa)
• Hindî: थोड़ी-थोड़ी (thoṛī-thoṛī), थोड़ा सा (thoṛā sā), थोड़ा-थोड़ा (thoṛā-thoṛā), ज़रा (zarā), थोड़ा → hi (thoṛā), कम → hi (kam)
• Hîlîgaynonî: diotay, gamay
• Hmongî: mentsis
• Holendî: een beetje → nl, wat → nl
• Îbranî: קְצָת (k'tsát)
• Îdoyî: poke → io
• Îngilîzî: a little → en
• Îrlendî: rud beag
• Îtalî: un po', un poco
• Îzlendî: smá, svolítið → is, örlítið, eilítið
• Japonî: ちょっと → ja (chotto), 少し → ja (すこし, sukoshi)
• Katalanî: una mica → ca, poc → ca
• Kirgizî: кичине → ky (kiçine), бир аз (bir az)
• Koreyî: 조금 → ko (jogeum), 좀 → ko (jom), 약간 → ko (yakgan)
• Latînî: paulum, sub-
• Latviyayî: nedaudz
• Lawsî: ໜ່ອຍນຶ່ງ (nǭi nưng)
• Lîtwanî: truputį
• Luksembûrgî: e bëssen
• Makedonî: ма́лку (málku), не́колку (nékolku)
• Malayalamî: കുറച്ച് → ml (kuṟaccŭ), അല്പം → ml (alpaṃ), ഒരല്പം (oralpaṃ)
• Malezî: sedikit → ms
• Mecarî: egy kicsit → hu, kicsit → hu, kissé → hu, egy kissé, némileg → hu, valamelyest → hu
• Mongolî: -хан (-xan), арай → mn (araj)
• Nedersaksî:

  Almaniya jêrîn a almanî: een Kitsken, een Tik n

• Nepalî: अलिकति → ne (alikati), इत्ति (itti), थोरै (thorai)
• Normandî: un brîn
• Norwecî:

  Norweciya bokmålî: litt → no

• Ozbekî: ozgina → uz, oz → uz
• Peştûyî: لږ → ps (lëģ)
• Polonî: trochę → pl, mało → pl
• Portugalî: um pouco → pt
• Qazaxî: азғана (azğana), азғантай (azğantai), аздап (azdap), біраз (bıraz)
• Romanyayî: puțin → ro, un pic
• Rusî: немно́го (nemnógo), чуть-чу́ть (čutʹ-čútʹ), чу́точку (čútočku), слегка → ru (slexka), немножечко → ru (nemnožečko), немножко → ru (nemnožko)
• Sirboxirwatî: malko → sh

  Kirîlî: мало

  Latînî: malo → sh

• Slovakî: trochu, trošku
• Slovenî: malo → sl
• Sorbî:

  Sorbiya jêrîn: tšochu

• Spanî: un poco, un poquito, un pelín
• Swahîlî: kidogo → sw
• Swêdî: lite → sv, lite grann → sv/lite grand → sv, en smula, litet → sv, litegrann → sv
• Tacikî: каме → tg (kame), камтар → tg (kamtar)
• Talysh:

  Talişî: کمی (kami)

• Tagalogî: kaunti, onti, medyo
• Tamîlî: சற்று → ta (caṟṟu)
• Tayî: หน่อย → th, นิดหน่อย → th
• Tirkiya kevn: 𐰀𐰕 (az /⁠āz⁠/)
• Tirkî: biraz → tr, çok az, azıcık → tr, az → tr
• Tirkmenî: biraz → tk
• Tîbetî: ཏོག་ཙམ (tog tsam)
• Udî: пӏатӏар (ṗaṭar)
• Urdûyî: ذرا (zarā), تھوڑا سا (thoṛā sā), کم (kam)
• Ûkraynî: тро́хи (tróxy), трі́шки (tríšky)
• Viyetnamî: một ít, ít → vi, một chút → vi, hơi → vi
• Walonî: ene miete → wa, on pô → wa
• Weylsî: ychydig → cy
• Wolofî: tuuti → wo
• Ximêrî: បន្តិច → km (bɑntəc)
• Yidîşî: אַ ביסל → yi (a bisl)
• Yûnanî: λίγο → el (lígo)

  Kevn: ὀλίγον (olígon), μικρῷ (mikrôi), ἦκα (êka)

• Zhuangî: loq

Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhartoya gotara a little a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.

Navdêr

Tewandina kêm
Zayenda mê ya binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	kêm	kêm
Îzafe	kêma	kêmên
Çemandî	kêmê	kêman
Nîşandera çemandî	wê kêmê	wan kêman
Bangkirin	kêmê	kêmino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	kêmek	kêmin
Îzafe	kêmeke	kêmine
Çemandî	kêmekê	kêminan

kêm m, k-ya req

1. nêm, îcran, xwîn an ava zer a li dora birîn an pizikan
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Etîmolojî

  Etîmolojiya vê peyvê nehatiye nivîsîn. Eger tu bi rastî bizanî, kerem bike bişkoka "biguhêre" ya di ser van gotinan re bitikîne û etîmolojiya vê peyvê binivîse. Çavkaniyên ku te ew etîmolojî jê girtiye jî binivîse.

Werger

ava li cihê kulbûyî/birînê

• Abxazî: а-ҭәа́ (ā-t°ā́)
• Aklanon: nana'
• Albanî: qelb → sq n
• Almanî: Eiter → de n
• Aromanî: pronjiu n, pronju, proanji, proanje
• Asamî: পূঁজ (pũz)
• Avarî: хьверд (x̂ʷerd), рецӏцӏ (reccʼ)
• Azerî: irin → az
• Baskî: zorne
• Başkîrî: эрен (eren)
• Batsbî: ნოტყ (noṭq̇)
• Belarusî: гной n (hnoj)
• Bengalî: পূঁয (pũjô)
• Bororoyî: adudu
• Bulgarî: гной → bg n (gnoj)
• Burmayî: ပြည် → my (prany)
• Çamicuroyî: kajshali
• Çeçenî: ноткъа (notqʼa)
• Çekî: hnis → cs n
• Çerokî: ᎤᎦ (uga)
• Çînî:

  Kantonî: 膿 / 脓 (nung⁴)

  Mandarînî: 膿 / 脓 → zh (nóng)

• Danmarkî: pus nt, materie g
• Endonezyayî: nanah → id
• Erebî: قَيْح n (qayḥ), صَدِيد n (ṣadīd), مِدَة m (mida)

  Erebiya misrî: مدة m (meda), صديد n (ṣadīd)

• Ermenî: թարախ → hy (tʻarax)
• Esperantoyî: puso
• Farisî: چرک → fa (čerk), استیم → fa (estim)
• Ferî: vágur n
• Fîjî: nana → fj
• Fînî: mätä → fi, märkä → fi, visva → fi
• Fransî: pus → fr n
• Galîsî: pus → gl n, brume → gl n, veleno n
• Gurcî: ჩირქი (čirki)
• Hindî: पीब (pīb), मवाद → hi (mavād), पस → hi n (pas), पीप → hi n (pīp), पूय → hi n (pūy)
• Holendî: etter → nl n, pus → nl nt
• Îbranî: מֻגְלָה m (muglá)
• Îdoyî: puso → io
• Îngilîzî: pus → en
• Îngûşî: наткъа (natqʼa)
• Înterlîngua: pus, pure
• Îrlendî: angadh n, braon n
• Îsnagî: nana
• Îtalî: pus → it n
• Îzlendî: gröftur → is n
• Japonî: 膿 → ja (うみ, umi), 膿 → ja (のう, nō)
• Javayiya kevn: nanah
• Katalanî: pus → ca n
• Keçwayî: giya, isgoi, pogro
• Kirgizî: ириң → ky (iriñ)
• Konkanî: पू (pū)
• Koreyî: 고름 → ko (goreum)
• Ladînî: mercia m
• Latînî: pūs nt
• Latviyayî: strutas → lv m p
• Lawsî: ໜອງ → lo (nǭng), ບຸບໂພ (bup phō)
• Lazî: თხომური (txomuri)
• Luksembûrgî: Eeter n
• Makedonî: гној n (gnoj)
• Malayalamî: ചലം → ml (calaṃ), പഴുപ്പ് → ml (paḻuppŭ)
• Malezî: nanah
• Maltayî: materja
• Mansakayî: nana
• Maorî: ero, tarawai
• Maranaoyî: nana'
• Mecarî: genny → hu
• Megrelî: თხომური (txomuri)
• Melanauyiya navendî: nanak
• Mongolî:

  Kirîlî: идээ → mn (idee), идээ бээр (idee beer)

  Mongolî: ᠢᠳᠡᠭᠡ (idege), ᠢᠳᠡᠭᠡ
  ᠪᠡᠭᠡᠷᠢ (idege begeri)

• Navajoyî: his
• Nedersaksî: Etter n
• Nepalî: पीप (pīp)
• Normandî: pouôrrituthe m
• Norsiya kevn: vágr n
• Norwecî:

  Norweciya bokmålî: puss → no n yan nt, verk → no n

  Norweciya nînorskî: puss → nn n yan nt, verk → nn n

• Ojibweyî: mini
• Oriyayî: ପୂଯ → or (pūjô)
• Osetî: хӕф (xæf)
• Oygurî: يىرىڭ (yiring)
• Ozbekî: yiring → uz
• Plodîşî: Padikj n
• Polonî: ropa → pl m
• Portugalî: pus → pt n
• Qazaxî: ірің (ırıñ)
• Romanyayî: puroi → ro nt
• Rusî: гной → ru n (gnoj)
• Sanskrîtî: पूय → sa n yan nt (pūya)
• Sirboxirwatî:

  Kirîlî: гно̑ј n

  Latînî: gnȏj → sh n

• Slovakî: hnis → sk n
• Slovenî: gnoj → sl n
• Somalî: malax
• Spanî: pus → es n
• Svanî: ფაქა̈რ (pakär), შალა̈̄რ (šalǟr), თა̈̄რ (tǟr)
• Swahîlî: usaha → sw
• Swêdî: var → sv nt
• Tacikî: чирк → tg (čirk)
• Tausugî: nana
• Tayî: หนอง → th
• Telûgûyî: చీము → te (cīmu), పూయము → te (pūyamu)
• Teterî: эрен → tt (eren)
• Tirkî: cerahat → tr, iltihap → tr, irin → tr
• Tirkmenî: iriň, çylpyk
• Tîbetî: རྣག (rnag)
• Toxarî B: sekwe
• Ûkraynî: гній n (hnij)
• Viyetnamî: mủ → vi
• Walonî: matire → wa m, pus → wa n
• Weylsî: madredd n, crawn n
• Ximêrî: ខ្ទុះ → km (khtuh), ទឹករងៃ (tœ̆krôngey)
• Yakutî: ириҥэ (iriŋe)
• Yidîşî: אייטער n (eyter)
• Yûnaniya kapadokyayî: ταράχι (taráchi)
• Yûnanî: πύον → el nt (pýon)

  Kevn: πύον nt (púon)

Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhartoya gotara pus a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.