pergal
KurdîBiguherîne
Biguherîne
| Zayenda mê ya binavkirî | ||||
|---|---|---|---|---|
| Rewş | Yekjimar | Pirjimar | ||
| Navkî | pergal | pergal | ||
| Îzafe | pergala | pergalên | ||
| Çemandî | pergalê | pergalan | ||
| Nîşandera çemandî | wê pergalê | wan pergalan | ||
| Bangkirin | pergalê | pergalino | ||
| Zayenda mê ya nebinavkirî | ||||
| Rewş | Yekjimar | Pirjimar | ||
| Navkî | pergalek | pergalin | ||
| Îzafe | pergaleke | pergaline | ||
| Çemandî | pergalekê | pergalinan | ||
pergal mê
- sîstem, nîzam, awa û şêweyê kirina tiştekî
- alav, alet, hacet, navgîn, tişta/ê tiştek pê têt kirin
- statû, rewş, hal
- Dema babê Besê jina xwe di wê pergala gelek nexweş de dîtî, yekser biryar stand (...) — (Sidqî Hirorî, Kurê Zinarê Serbilind, Weşanên Nûdem, Stokholm, 1996)
Bi alfabeyên dinBiguherîne
HerwihaBiguherîne
Bide berBiguherîne
EtîmolojîBiguherîne
Ihtimalen ji siryaniya klasîk ܦܘܪܩܢܐ (purqena, “çareserî, serbestî, azadî, silametî”), belkî bi rêya ermenî փրկիլ (pʿrkil), ji rehê ܦ-ܪ-ܩ (p-r-q-: cuda kirin, ji hev kirin, ferq kirin) ku hevreha "ferq" ya ji erebî ye. Bo guherîna "n > l" bide ber "nimêj > limêj, nivîn > livîn". Heman peyva "purqena" ya aramî serekaniya peyva Furqan (“bernavekî Qur'anê ye”) yê bi rêya erebî ye jî.
Bi maneya alav, amûr deyn ji farisî پرگار (pargâr),[1] ji proto-îranî, ji proto-hindûîranî. Hevreha sogdî [skrîpt hewce ye] (prγrs’y /parγarsē/, “girover”), sanskrîtî प्रकार (prakāra, “cure, form, sirûşt”), ji proto-îranî *pari- (“girover”), taliyê ji proto-hindûewropî *per- (“pêş”).
- Çavkanî:
- ↑ Michael L. Chyet, Ferhenga Birûskî: Ferhenga Kurmancî-Înglîzî, Kurmanji-English Dictionary, Transnational Press London, 2020, cild M-Z
JêBiguherîne
WergerBiguherîne
- Almanî: Anordnung → de mê, Aufstellung → de mê, Befehl → de nêr, System → de nêtar, Zustand → de nêr
- Erebî: ترتيب → ar, نظام → ar, تنظيم → ar, نظام → ar
- Farisî: سامان → fa, سامانه → fa, نظام → fa, نظم → fa
- Inglîzî: disarrange → en, disposal → en, scheme → en, system → en, regulation → en, prosopographic → en, ?elegance → en, ?layout → en, ?sheen → en, ?social order → en, ?way out → en
- Tirkî: âlet → tr, düzen → tr, rabıta → tr, rejim → tr, sıra → tr, sistem → tr, tertibat → tr, dizge → tr, kılık → tr, kıyafet → tr, nizam → tr, araç → tr, intizam → tr, statü → tr, ?kombinasyon → tr, ?kombine → tr