cuda

Kurmancî

Bilêvkirin

IPA^(kilîd): /d͡ʒʊˈdɑː/
Deng (Bidlîs)
Kîtekirin: cu·da

Rengdêr

Pozîtîv	Komparatîv	Sûperlatîv
cuda	cudatir	herî cuda (merkezî) tewrî cuda (rojavayî) cudatirîn (soranîzm)

cuda

cihê, ne mîna hev, ne wek hevdu, ne şibî êkdu
Ew hemî eynî ne lê ev cuda ye.
cihê, ne bi hev re, ne li gel hev, ne li gelêk, ne pêkve
Ew û jina xwe cuda bûne.
Êdî bi hev re najîn.

Ji wêjeya klasîk

Her yekî tesbîhekî xas û cuda
Daîma tesbîh dixwendin bo Xuda — (Mela Hesenê Bateyî, Mewlûda Kurdî, ~1720)

Herwiha

cida

Hevmane

Dijmane

Jê

Etîmolojî

proto-îranî *yew- ("cuda")

avestayî: yuta- ("cuda")

partî: yud ("cuda")

pehlewî: cudî ("cuda")

farisî: cuda ("cuda")

belûçî: cita ("cuda")

kurmancî: cuda, cida ("cuda")

soranî: ciya ("cuda")

zazakî: ciya ("cuda")

Bo hin nimûneyên din jî, ku tê de "y" dibe "c", binere: cejn, cihû. Çavkanî: Cheung p.216
Ji eynî rehî: cihê

Bi zaravayên din

Soranî: ciya, ciyawaz

Werger

ne eynî

Almanî: verschieden → de, unterschiedlich → de, different → de
Altayiya başûrî: башка (baška), экинчизи (ekinčizi)
Asamî: বেলেগ (beleg)
Astûrî: diferente
Azerî: başqa → az, ayrı → az
Başkîrî: башҡа (bašqa), бүтән (bütän), икенсе (ikense)
Belarusî: і́ншы → be (ínšy), адро́зны (adrózny)
Bojpûrî: अलग (alag)
Bretonî: disheñvel → br
Bulgarî: друг → bg (drug), разли́чен → bg (razlíčen)
Burmayî: တခြား → my (ta.hkra:)
Çekî: odlišný → cs, jiný → cs
Çerokî: ᏄᏓᎴᎢ (nudalei)
Çînî:
Kantonî: 唔同 (m⁴ tung⁴) 唔一樣 / 唔一样 (m⁴ jat¹ joeng⁶)

Hakkayî: 無共樣 / 无共样 (mò-khiung-yong), 無共款 / 无共款 (mò-khiung-khuán)

Mandarînî: 不一樣 / 不一样 → zh (bùyīyàng)

Minnanî: 無仝款 / 无仝款 (bô-kāng-khoán, bô-kâng-khoán), 無仝 / 无仝 → zh-min-nan (bô-kāng, bô-kâng)
Danmarkî: forskellig → da, anderledes, ulig
Endonezyayî: beda → id
Erebî: مُخْتَلِف → ar (muḵtalif)
Erebiya hîcazî: مُخْتَلِف (muḵtalif), غير (ḡēr)

Erebiya fasî: مختلف (maḵtalef), مغاير (mḡāyir)
Ermenî: տարբեր → hy (tarber), ուրիշ → hy (uriš)
Esperantoyî: nesama, malsama
Estonî: erinev
Ferî: øðrvísi
Fînî: erilainen → fi, toisenlainen → fi
Fransî: différent → fr
Gaelîka skotî: eadar-dhealaichte
Galîsî: diferente → gl
Gurcî: სხვა (sxva), სხვანაირი (sxvanairi), განსხვავებული (gansxvavebuli), სხვაგვარი (sxvagvari)
Haîtî: diferan
Hawayî: ʻokoʻa
Hindî: अलग → hi (alag)
Holendî: verschillend → nl, anders → nl, ongelijk → nl
Îbranî: שונה → he n (shoné), שונה → he m (shoná)
Îdoyî: diferanta → io
Îngilîziya kevn: unġelīċ
Îngilîziya navîn: different
Îngilîzî: different → en
Înterlîngua: distincte → ia
Îrlendî: éagsúil, difriúil
Îtalî: differente → it
Îzlendî: öðruvísi → is
Japonî: 異なる → ja (ことなる, kotonaru), 違う → ja (ちがう, chigau)
Katalanî: diferent → ca
Koreyî: 다른 → ko (dareun)
Kornî: dihaval
Latînî: differens → la
Latviyayî: atšķirīgs
Lawsî: ອື່ນ (ʼư̄n)
Lîtwanî: skirtingas, kitoks
Luksembûrgî: verschidden, ongläich, ënnerschiddlech
Makedonî: различен (različen), поинаков (poinakov), друг (drug)
Malayalamî: വ്യത്യസ്ത (vyatyasta)
Malezî: beza
Maltayî: differenti
Mançûyî: ᠠᡩᠠᠯᡳ
ᠠᡴᡡ, ᡝᠮᡠ
ᠠᡴᡡ
Maorî: kē
Mayayiya yukatekî: hela’an
Mecarî: eltérő → hu, különböző → hu, más → hu
Normandî: difféthent
Norwecî:
Norweciya bokmålî: forskjellig → no, ulik → no, annerledes → no

Norweciya nînorskî: forskjellig, ulik, annleis
Oksîtanî: diferent → oc
Polonî: różny → pl, inny → pl
Portugalî: diferente → pt n yan m
Romanyayî: diferit → ro, deosebit → ro
Rusî: друго́й → ru (drugój), не тако́й как (ne takój kak), отли́чный → ru (otlíčnyj) + от, ино́й → ru (inój)
Sirboxirwatî:
Kirîlî: други

Latînî: drugi → sh
Slovakî: odlišný, druhý → sk, iný
Slovenî: drugačen, drugi → sl
Spanî: diferente → es, distinto → es
Swahîlî: tofauti → sw
Swêdî: olik → sv, annorlunda → sv
Tagalogî: iba → tl
Tayî: อื่น → th (ʉ̀ʉn), ต่าง → th (dtàang)
Tirkî: ayrı → tr, farklı → tr, değişik → tr
Tokpisinî: narakain
Toxarî B: āläṃ
Urdûyî: الگ (alag)
Ûkraynî: і́нший → uk (ínšyj), відмі́нний → uk (vidmínnyj)
Venîsî: difarente
Viyetnamî: khác → vi
Weylsî: gwahanol → cy
Yidîşî: פֿאַרשיידן (farsheydn), פֿאַרשידן (farshidn)
Yûnanî: διαφορετικός → el n (diaforetikós)
Kevn: διάφορος (diáphoros), ἀλλοῖος (alloîos)
Zimanê destan ê emerîkî: 1@BackFinger-FingerAcross-1@CenterChesthigh-FingerAcross 1@SideChesthigh-1@SideChesthigh

ne wek piraniya yên din

Almanî: anders → de
Azerî: başqa cür
Başkîrî: башҡа (bašqa)
Belarusî: ро́зны (rózny), і́ншы → be (ínšy)
Burmayî: ထူး → my (htu:)
Çekî: jiný → cs, odlišný → cs
Çînî:
Mandarînî: 不同 → zh (bùtóng)
Danmarkî: anderledes
Erebî: آٰخَر → ar (ʾāāḵar)
Ermenî: տարբեր → hy (tarber)
Estonî: eriline → et
Fînî: erilainen → fi, omalaatuinen → fi, poikkeuksellinen → fi
Fransî: différent → fr
Gurcî: განსხვავებული (gansxvavebuli)
Haîtî: diferan
Holendî: anders → nl
Îbranî: שונה → he n (shoné), שונה → he m (shoná)
Îdoyî: diferanta → io
Îngilîziya kevn: unġelīċ
Îngilîzî: different → en
Îtalî: differente → it
Japonî: 特異 → ja (とくい, tokui), 変わった → ja (かわった, kawatta)
Katalanî: diferent → ca
Lawsî: ຕ່າງ (tāng)
Makedonî: поинаков (poinakov)
Malayalamî: വ്യത്യസ്ത (vyatyasta)
Mecarî: eltérő → hu, különböző → hu, más → hu
Normandî: difféthent
Norwecî:
Norwecî: annerledes → no

Norweciya nînorskî: annleis
Polonî: odmienny → pl, niezwykły → pl, rozmaity → pl, inny → pl
Portugalî: diferente → pt
Romanyayî: diferit → ro, deosebit → ro
Rusî: ра́зный → ru (ráznyj), разли́чный → ru (razlíčnyj), друго́й → ru (drugój), ино́й → ru (inój)
Sirboxirwatî:
Kirîlî: разан

Latînî: razan
Slovenî: drugačen
Spanî: diferente → es
Swêdî: annorlunda → sv
Tayî: ต่าง → th (dtàang)
Tirkî: başka → tr
Tokpisinî: narakain
Ûkraynî: рі́зний (ríznyj), і́нший → uk (ínšyj)
Weylsî: gwahanol → cy
Ximêrî: ខុស → km (kʰoh), ប្លែក → km (plaek)

jê veqetandî, ne pê re/ve

Afrîkansî: geskeide, aparte, afgesonderde
Almanî: einzeln → de, getrennt → de, separat → de
Altayiya başûrî: башка (baška)
Asamî: সুকীয়া (xukia)
Başkîrî: айырым (ayïrïm), башҡа (bašqa)
Belarusî: асо́бны → be (asóbny)
Bulgarî: отде́лен → bg (otdélen)
Çînî:
Mandarînî: 分開的 / 分开的 (fēnkāi de)
Çukçî: янракэн (janrakėn)
Erebî: مُنْفَصِل (munfaṣil)
Erebiya hîcazî: مَفْصول (mafṣūl), مُفَرَّق (mufarrag)
Ermenî: առանձին → hy (aṙanjin), անջատ → hy (anǰat)
Esperantoyî: malkuna
Fînî: erillinen → fi, eri → fi, irtonainen → fi
Fransî: séparé → fr n, séparée → fr m
Gaelîka skotî: air leth
Galîsî: xebre, estremado, separado, avulso
Hindî: अलग → hi (alag)
Holendî: afzonderlijk → nl, gescheiden → nl, afgezonderd → nl, afgezonderde → nl
Îngilîzî: separate → en
Îtalî: separato → it n, separata → it m
Îzlendî: aðkilinn
Japonî: 分れた (わかれた, wakareta)
Katalanî: separat → ca
Koreyî: 개개의 (gaegae-ui)
Latînî: distinctus, sēcrētus
Maorî: nahenahe, tūwehe
Mecarî: külön → hu, különálló → hu
Peştûyî: بېل → ps (bel), جلا → ps (jëlâ)
Polonî: oddzielny → pl, osobny → pl n
Portugalî: separado → pt
Puncabî: ਅਲਹਿਦਾ → pa (alahidā)
Romanyayî: separat → ro n yan nt, separată m
Rusî: отде́льный → ru (otdélʹnyj), обосо́бленный → ru (obosóblennyj)
Spanî: separado → es
Swêdî: avskild → sv, skiljd, separat → sv
Tamîlî: பிரி → ta (piri)
Telûgûyî: విడి → te (viḍi)
Tirkî: ayrı → tr
Urdûyî: الگ (alag)
Ûkraynî: окре́мий → uk (okrémyj)
Weylsî: gwahan

Ev qismê Wergerê ji malûmatên naveroka vê versiyona madeya separate a Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.

Ev qismê Wergerê ji malûmatên naveroka vê versiyona madeya different a Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.

Sicîlî

Navdêr

cuda

dûvik, kurî, terî, boçik
- Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Çavkanî

Ev made ji wergerên dûvik hatiye çêkirin. Dibe ku tê de xeletiya wergerê hebe.^{[rûpelên din]}