kar

 Binêre herwiha: kâr, Kar, -kar, û -kâr

Kurmancî

Bilêvkirin

• (Navdêr 1, Navdêr 2)  IPA^(kilîd): /kʰʌːɾ/

  • Deng (Amed)

  • Deng (Wan)

• (Navdêr 3)  IPA^(kilîd): /kʌːɾ/

  • Deng (Amed)

• Kîtekirin: kar

Navdêr 1

Zayenda nêr a binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	kar	kar
Îzafe	karê	karên
Çemandî	karî	karan
Nîşandera çemandî	wî karî	wan karan
Bangkirin	karo	karino
Zayenda nêr a nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	karek	karin
Îzafe	karekî	karine
Çemandî	karekî	karinan

kar nêr k-ya req

1. îş, ked, şol, xebat, çalakî, erk, vatinî,
   tiştê mirov dike.
   • "Ma remeyte îz remeyte" goşîdar
     Destê wî destê Xuda der kar û bar— (Mewlûda Kurdî ~1720, Mela Hesenê Bateyî)
2. amadekarî, amadehî, hazirî

   Me xwe bo çûnê kar kiriye.

3. sûde, kelk, feyde, qazanc, qezenc, kêr, mifa, berjewendî.

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: كار‎

Herwiha

• karûkisb

Bide ber

• ker
• kêr
• kir

• kîr
• kor
• kûr

Binere herwiha

 

• ar
• bar
• car
• dar
• gar
• har
• jar
• lar
• mar
• nar
• par
• qar
• sar
• war
• zar
• çar
• şar

Etîmolojî

Têkilî kirin, -ker

• proto-hindûewropî: *k^wer- ("kirin")

  proto-îranî: *kar- ("kirin")

farisî: kar ("kar") ...

kurmancî: kar ("kar")

soranî: kar ("kar")

hewramî: kar ("kar")

zazakî: kar ("kar")

sanskrîtî: karma ("bizav, hereket, kar") ...

Çavkanî:

• Cheung, Johnny, Etymological Dictionary of the Iranian Verb, Leiden, 2007, r. 237
• Watkins, Calvert, The American Heritage Dictionary of Indo-European Roots [arşîv], Houghton Mifflin Co., 2007, çapa 2em, r. 45

Jê

 

• bikar
• bikartî
• bikarî
• bikarîtî
• bêkar
• bêkartî
• bêkarî
• bêkarîtî
• -kar
• kardar
• kardartî
• kardarî
• kardarîtî
• karder
• kardertî
• karderî
• karderîtî
• kardêr
• kardêrtî
• kardêrî
• kardêrîtî
• kargir
• kargirtî
• kargirî
• kargirîtî
• kargêr
• kargêrî
• karker
• karkertî
• karkerî
• karkerîtî
• -karî
• karî
• karîgêr
• karîgêrtî
• karîgêrî
• karîgêrîtî

Werger

• Baskî: lan → eu
• Bretonî: labour → br nêr, oberenn → br mê
• bulgarî работа (rabota) mê
• Çekî: práce → cs mê
• Çînî: 工作 (gōngzuò)
• Albanî: punë → sq
• Almanî: arbeit → de mê, werk → de, Akt → de nêr, Angelegenheit → de mê, Arbeit → de mê, Beruf → de nêr, Beschäftigung → de mê, Einsatz → de nêr, Ertrag → de nêr, Fach → de nêr, Gewerbe → de nêr
• Erebî: عمل‎ ('emel), ^?ﺷﻐل‎ → ar, ^?شغل‎ → ar, ^?مهنة‎ → ar, ^?السوط‎ → ar, ^?الصنع‎ → ar, ^?الصنعة‎ → ar, ^?الطهو‎ → ar, ^?العمل‎ → ar, ^?الفعل‎ → ar, ^?الهیاة‎ → ar, ^?حرفة‎ → ar, ^?مكسب‎ → ar
• Esperantoyî: laboro → eo
• Farisî: کار‎ (kar), حرکت‎ → fa, رفتار‎ → fa, سند‎ → fa, ﺷﻐل‎ → fa, شغل‎ → fa, عمل‎ → fa, فعال‎ → fa, مطالعه‎ → fa, ^?احسان‎ → fa, ^?اعمال‎ → fa, ^?بزغاله‎ → fa, ^?پیشه‎ → fa, ^?ژیر‎ → fa, ^?عملکرد‎ → fa, ^?کار‎ → fa
• Fînî: työ → fi
• Fransî: travail → fr nêr
• Frîsî: wurk → fy nêtar
• Hindî: काम (kām), कार्य (kārya), कर्म (karma)
• Holendî: werk → nl, arbeid → nl
• Mecarî: munka → hu
• Îdoyî: laborajo → io, verko.
• Îbranî: עבודה‎ (avoda)
• Inglîzî: work, job, task, mission, benefit → en, acquirement → en, action → en, assignment → en, avocation → en, career → en, concernment → en, deed → endrudgery → en, enterprise → enfunction → en, ^?profession → en, ^?salina → en, ^?saltern → en
• Îrlendî: obair → ga mê
• Îtalî: lavoro → it nêr
• Japonî: 仕事 → ja (しごと, shigotó)
• Katalanî: treball → ca nêr
• Koreyî: 일 (il)
• Sirboxirwatî: rad → sh nêr
• Latînî: labora → la mê, opus → la nêtar
• Maratî: काम (kām), कार्य (kārya), कर्म (karma)
• Polonî: praca → pl mê, wyrób → pl nêr, wytwór → pl nêr, dzieło → pl
• Portugalî: trabalho → pt nêr
• Romanyayî: muncă → ro mê
• Rusî: работа (rabóta)
• Slovakî: robota → sk mê
• Slovenî: delo → sl
• Spanî: trabajo → es nêr
• Swahîlî: kazi → sw
• Swêdî: arbete → sv
• Telûgûyî: పని (pani), ఉద్యొగము (udyogamu), శ్రమ (srama)
• Tirkî: iş → tr, amal → tr, ameliyat → tr, emek → tr, faaliyet → tr, fiiliyat → tr, kâr → tr, kazanç → tr, mesai → tr, meyve → tr, pragma → tr, ^?meslek → tr, ^?ocak → tr, ^?teamül → tr, ^?ticaret → tr, ^?tuzla → tr
• Yûnanî: δουλειά → el (douleiá), εργασία → el (ergasía)

?

• Inglîzî:^?afair → en, ^?behoof → en, ^?doings → en, ^?goings-on → en, ^?hustle → en, ^?kid → en, ^?labor → en, ^?labour → en, ^?manpower → en, ^?occupation → en, ^?preoccupation → en, ^?setup → en, ^?toil → en, ^?vocation → en
• Almanî: ^?Arbeitsstelle → de m, ^?Gewinn → de m, ^?Handlung → de m, ^?Job → de m, ^?Kitz → de m, ^?Nutzen → de m, ^?Profession → de m, ^?Tätigkeit → de m, ^?Werk → de, ^?Zicklein → de m
• Tirkî: ^?umur → tr, ^?yavru → tr, ^?yumuş → tr
• Farisî: ^?مکسب‎ → fa, ^?وظیفه‎ → fa

Navdêr 2

Zayenda mê ya binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	kar	kar
Îzafe	kara	karên
Çemandî	karê	karan
Nîşandera çemandî	wê karê	wan karan
Bangkirin	karê	karino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	karek	karin
Îzafe	kareke	karine
Çemandî	karekê	karinan

kar mê k-ya req

1. Nêçîra ajelan (bi taybetî firindeyan) li zivistanê yan dema ku berf bariye û ajel qerimîne
   (nêçîrvan tomikî diavêtin ber wan û ajel nêzîk dibin û nêçîrvan wan digire yan dikuje.

Etîmolojî

Belkî ji tirkî kar (“berf”) yan jî ji zimanên îranî, hevreha farisî شکار‎ (şikar). Bo ketina şi- ji destpêka peyvê, bidin ber nasîn, bi farisî û zazakî şinas-.

Navdêr 3

kar k-ya nerm

1. Binêre: karik

Hewramî

Navdêr

kar

1. kar
2. lêker

Tirkî

Bilêvkirin

• Deng

Navdêr

kar

1. Berf, befr.