zar

Kurdî

Bilêvkirin

• Bi maneya "zarok"  IPA^(kilîd): /zɑ:r/ زاڕ, wek din IPA^(kilîd): /zɑːɾ/ زار
• Kîtekirin: zar

Navdêr 1

zar nêr

1. ziman, lîsan, luxet

   Zarê kurdî şirîn e.

2. zarava, lehce, diyalekt, devok
3. peyv, gotin, bêje, kelîme

Etîmolojî

Ji Pehlewî Zefer.

Ji wêjeya klasîk

• Şona gulan restîne xar
  Lew tên ji bilbil ah û zar
  Nêva cihê gulzarê çerx— (Dîwana Melayê Cizirî ~1640, Melayê Cizîrî)

Herwiha

• zahr (2)
• zehir (2)
• zehr (2)

Jê

• zarîker
• zarok
• zarîkerî
• zarekî
• zarî kirin
• zarîkirin
• zarîkirî
• zarvekar
• zarvekarî
• zarveker
• zarvekerî
• zarve kirin
• zarvekirin
• zarvekirî

Werger

• Almanî: Dialekt → de (zarava), Sprache → de mê
• Erebî: لسان‎ → ar, لغة‎ → ar
• Inglîzî: language → en, ^?lamenting → en, ^?wailing → en, ^?cube → en, ^?talking → en, ^?tongue → en, ^?peroral → en, ^?phonic → en, ^?pronunciational → en, ^?bewailing → en, ^?språk → en, ^?devil's bones → en
• Tirkî: çocuk → tr, çocukluk → tr, taklit → tr, lisan → tr, şive → tr, zeban → tr, ^?evlât → tr, ^?zar gibi → tr

Navdêr 2

zar mê

1. zarîkirin, zarvekirin, texlîd, çavlêkirin,
   mîna kesekî axiftin yan kirin
   (bi taybetî bi qerfî / ji henek ve / ji yarî ve / ji tirrane ve)

Navdêr 3

çend zar

zar mê

1. tiştek çendrexî (polîhedronî ye) û jimarkirî ye û di lîstikên nesîbî de têt bikaranîn

Jê

• zarî

Werger

• Bretonî: diñs → br nêr, diñsoù pirjimar
• Bulgarî: куб (kub)
• Çekî: kostka → cs mê
• Çînî: 骰子 (shaizi)
• Danmarkî: terning → da
• Albanî: zar → sq
• Almanî: Würfel → de nêr
• Erebî: نرد‎ → ar
• Estonî: täring → et
• Fînî: noppa → fi, arpakuutio → fi
• Fransî: dé → fr nêr
• Frîsî: dobbelstien → fy
• Holendî: dobbelsteen → nl, teerling (old)
• Mecarî: kocka → hu
• Îdoyî: lud-kubo → io
• Îbranî: קוביה (kubiya)
• Inglîzî: die (dice)
• Înterlîngue: dato → ie
• Îtalî: dado → it nêr
• Japonî: 賽子 → ja, 骰子 → ja (さいころ, saikoró)
• Katalanî: dau → ca nêr
• Koreyî: 주사위 (jusawi)
• Sirboxirwatî: kocka → sh mê
• Latînî: talus → la nêr, tessera → la mê
• Norwecî: terning → no
• Polonî: kość → pl mê, kostka → pl mê
• Portugalî: dado → pt nêr
• Romanyayî: zar → ro nêr
• Rusî: кость (kost’), кости (kósti) pirjimar
• Sirboxirwatî: коцка (kocka)
• Slovakî: kocka → sk mê
• Slovenî: kocka → sl mê
• Spanî: dado → es nêr
• Swêdî: tärning → sv
• Telûgûyî: పాచిక (paachika)
• Tirkî: zar → tr, taklit → tr
• Ûkraynî: кістка (kistka)
• Yûnanî: ζάρι (zári), ζάρια (zária) pirjimar; κύβος (kývos), κύβοι (kývoi) pirjimar

Navdêr 4

zar mê

1. (wek pirtek ji hin peyvan) rewş, hal:
   bêzar, tengezar

Navdêr 5

Du zar

zar mê û nêr

1. Ji bo guhertoya rastnivîsî binêre zarok.
2. Mirovên hê mezin nebûne:

   Hingê ew zar bû.

   • Şev îdî dereng bû, zara wê razabû. — (Egîdê Xudo, Dê û Dêmarî, Weşanên Nûdem)
3. Keç yan kurên kesekî:

   Wê çarr zar hene.

4. Sava, kesên pir biçûk
5. Kesa/ê negihiştî, kesa/ê ji hiş û aqilê xwe ve mîna zarokan
6. Zaroka/ê hê nehatiye dinyayê:

   Zarê wê ji ber çû.

Herwiha

• zarro
• zarok

Hevmane

• biçûk
• minal
• sebî

Bide ber

• baliq
• ciwan
• genc
• mezin
• pîr
• xort

Rengdêr

zar

1. girane, avis, ducan, bihemle, hamîle

Jê

• zarî
• zarîtî
• zartî
• (Lêker) zar girtin

• (Navdêr) zargirtin

Etîmolojî

Têkildarî zan, ji zimanên îranî.

Tirkî

Navdêr

zar

1. xavik
2. çar, şar
3. tovil, xaşe, tîvil, tûzik, pergî, perik, perde, pîstik

   arının zarı

   perikê mozê

   yumurta zarı

   tovila hêkê

   işkembenin üstündeki zar

   xaşeya ser hûr

   kulak zarı

   perdeya guh

4. tovil

   soğan zarı

   tovila pîvazê