gotin

Kurdî

Bilêvkirin

•  IPA^(kilîd): ɡoːˈtɪn

• Deng (Amed)

• Deng (Bidlîs)

• Kîtekirin: go·tin

Lêker

gotin (lêkera gerguhêz)
Rehê dema niha: -bêj-
RP. Niha
	ez	dibêjim
	tu	dibêjî
	ew	dibêje
	em, hûn, ew	dibêjin
Fermanî	Yekjimar	bibêje
	Pirjimar	bibêjin
Rehê dema borî: -got-
RP. Boriya sade
	min	got
	te	got
	wê/wî	got
	me, we, wan	got
Formên din: Tewandin:gotin

gotin lêkera xwerû, gerguhêz, t-ya nerm

1. Bi dengekî normal peyivîn (bêyî qîrîn, stirîn yan pistîn).
2. Anîn ziman, bi alîkariya ziman peyamek derbirin.

   Di nivîsê de tê gotin ku...

3. Eşkere kirin, xuya kirin, diyar kirin.

   Vê razê ji kesî re nebêje.

4. Ferman dan, emir kir.

   Wê got: du kîlo sêv bîne.

5. Texmîn kirin, bawer kirin.

   Ez dibêjim ku ew êdî nayê.

6. Peyamek giring ragihandin.

   Bi seetan diaxive lê tiştekî nabêje.

Ji wêjeya klasîk

• Her wekî hatiye gotin bê hîsab
  Lê neşêm bêjim jî tetwîla Kîtab — (— (Mewlûda Kurdî ~1720, Mela Hesenê Bateyî))

Gotinên pêşiyan

• dîtin û gotin nabe wek hev

Hevmane

• vêhtin
• vêtin

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: گۆتن

Jê

• -bêj
• -bêjî
• bêjer
• bêjerî
• galegot
• galegotik
• galegotikî
• galegotî

• gotar
• gotgot
• gotgotik
• gotgotikî
• gotgotk
• gotgotkî
• gotinî
• gotî
• (Lêker) gotin kirin
• (Navdêr) gotinkirin
• gotin di deva da bûn

Etîmolojî

GOTIN: Hevreha avestayî geob-, farisiya kevn geub-, bi pehlewî goften, guften, farisî guften, ji zimanên îranî. Li gor Chyet belkî hevreha weep/wept (girîn, rondik barandin) ya inglîzî be.

-BÊJ-: hevreha hewramî watey û rehê wê yê dema niha -waç-, zazakî vatene û rehê wê yê dema niha -vaj-, pehlewî waz- (binere: awaz), avestayî wac-, sanskrîtî वच् (vac: axivîn) û वक्ति (vakti: ew diaxive), latînî vox, hemû ji proto-hindûewropî *wekʷ-.

"Gotin" ya kurmancî, "gutin" ya soraniya Mukriyan û "guften" ya farisî hevreh in. "-uft-" ya farisî di kurmancî de wek "-ot-" e û di soranî de "-ut-" e. Bo nimûneyeke din jî: bi farisî "cuft" û bi kurmancî "cot" û bi soranî "cut" loma bi farisî "guften" û bi kurmancî "gotin" û bi soranî "gutin" e jî.

Rehê dema niha yê lêkera "gotin" hem di kurmancî de (di-BÊJ-im) û hem jî di soranî de (de-LÊ-m) awarte anku istisna ye. Lê di farisî de ne awarte ye "guften > mî-GUY-im).

Eger di kurmancî û soranî de rehê dema niha yê "go-tin"ê ne awarte bûya, ew ê di kurmancî de "-goj-" û di soranî de "-guj-" bûya wek çawa ku "avê-tin" dibe "-avêj-", "rêtin" dibe "-rêj-", "patin/pehtin" dibe "-pêj-" û "bêtin" (li bêjingê kirin) dibe "-bêj-" ku "bêjing" jî jê çêbûye.

"Watey" ya hewramî û rehê wê yê dema niha "-waç-" li gel "vatene" ya zazakî û rehê wê yê dema niha "-vaj-" ne awarte ne û herdu ji eynî rehî ne. Ew wek "rêtin, bêtin, patin" yên kurmancî ditewin anku rehê xwe yê dema niha digirin.

Forma rader/mesder "gotin" ya kurmancî û "gutin/wutin" yên soranî li gel formên demên borî (wek "got, gotiye, gotibû") ihtimal e ku ji farisî hatine û wan cihê "bêtin" (bi maneya "gotin") ya kurmancî û formên wê yên dema borî (wek *bêt, bêtiye, bêtibû) girtiye û ew winda kirine. Lê rehê dema niha "-bêj-" her maye.

"Bêtin" (eger hebûya) û rehê wê yê dema niha "-bêj-" hevrehên "watey/-waç-" ya hewramî û "vatene/-vaj-" ya zazakî ye ji ber ku li hemberî "b" ya kurmancî di hewramî de "w" û di zazakî de "v" heye:

• kurmancî: baran, hewramî: waran, zazakî: varan
• kurmancî: befr/berf, hewramî: wewre, zazakî: vewre

Herwiha "ê" ya kurmancî gelek caran di hewramî û zazakî de wek "a" ye, wek kurmancî "hêk", zazakî "hak".

Bi zaravayên din

• Soranî: witin
• Feylî: wetin
• Lekî: vitin
• Hewramî: watey
• Zazakî: vatene

Werger

• Talişî: vote → tly
• Afrîkansî: sê → af
• Bambarayî: fɔ → bm
• Bulgarî: казвам → bg (kazvam)
• Çekî: říct → cs
• Çînî: 说 → zh
• Danmarkî: sige → da
• Almanî: sagen → de, Kommentar → de m, Spruch → de m, sich ausdrücken → de, artikulieren → de, ausdrücken → de, bedeuten → de, hervorbringen → de, offenbaren → de, ^?aussagen → de, ^?Formulierung → de m, ^?Votum → de m, ^?von sich geben → de
• Erebî: قال (qal), ^?الإلقاء‎ → ar, ^?القول‎ → ar, ^?الكلام‎ → ar, ^?المقول‎ → ar, ^?مقال‎ → ar, ^?مقولة‎ → ar
• Esperantoyî: diri → eo
• Farisî: گفتن‎ → fa (goften), خواندن‎ → fa, روایت‎ → fa, گزارش‎ → fa, واژه‎ → fa, ^?اظهار‎ → fa, ^?اظهار داشتن‎ → fa, ^?سخنرانی‎ → fa, ^?مطلب‎ → fa, ^?معنی دادن‎ → fa
• Ferî: siga → fo
• filipînî: magsabi
• Fînî: sanoa → fi
• Fransî: dire → fr
• Frîsî: sizze → fy
• Gaelîka skotî: abair → gd, can → gd
• Guwaranî: 'e → gn
• Holendî: opgeven → nl, zeggen → nl
• Mecarî: mond → hu, szól → hu
• Îdoyî: dicar → io
• Indonezî: kata → id, sebut → id, tutur → id
• Inglîzî: say → en, tell → en, state → en, claim → en, lexico- → en, logo- → en, phrasing → en, utter → en, wording → en, ^?disquisition → en, ^?dissertation → en, ^?phrase → en, ^?pretense → en, ^?pronounce → en, ^?say-so → en, ^?speechification → en
• Inglîziya kevn: cweþan → ang, gesecgan → ang
• Înterlîngue: dicer → ie
• Îtalî: dire → it
• Îzlendî: segja → is
• Japonî: 言う → ja (いう, iu), 語る → ja (かたる, kataru), おっしゃる (ossharu)
• Katalanî: dir → ca
• Latînî: dicere → la
• Lojbanî: bacru
• Malezî: kata → ms
• mançûyî: (sembi), (hendumbi)
• Mayayiya yukatekî: a’alik
• Norwecî: si → no
• Papyamentoyî: bisa → pap
• Polonî: powiedzieć → pl
• Portugalî: dizer → pt, proferir → pt
• Romanyayî: spune → ro, zice → ro
• Rusî: говорить → ru (govoritʹ) (govorîti), сказать → ru (skazatʹ) (skazati)
• Sirananî: taki → srn
• Slovakî: povedať → sk
• Spanî: decir → es
• Swêdî: säga → sv
• Tirkî: söylemek → tr, demek → tr, açılmak → tr, anlatma → tr, çekmek → tr, eyitmek → tr, gır → tr, güfte → tr, hanek → tr, iğne → tr, irat → tr, ^?diyecek → tr, ^?deme → tr, ^?devi → tr, ^?hesaba katmak → tr, ^?ifade → tr
• Zuluyî: -thi → zu

Navdêr

Zayenda mê ya binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	gotin	gotin
Îzafe	gotina	gotinên
Çemandî	gotinê	gotinan
Nîşandera çemandî	wê gotinê	wan gotinan
Bangkirin	gotinê	gotinino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	gotinek	gotinin
Îzafe	gotineke	gotinine
Çemandî	gotinekê	gotininan

gotin mê

1. Peyv, kelîme, bêje, çeko.

   Maneya vê gotinê çi ye?

2. Axiftin, peyivîn.

   Min ti ji gotina wî fam nekir.

3. Peyam, mesaj.

   Gotina wî ji me re hat.

4. Pend, şîret.

   Divê zarrok bi gotina dêbavên xwe bikin.

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: گۆتن

Werger

peyv, bêje, kelîme:

• Afrîkansî: woord → af
• Aragonî: parabra → an; parola → an
• Bretonî: ger → br m
• Çekî: slovo → cs
• Çînî: 言 → zh
• Danmarkî: ord → da n
• Albanî: fjalë → sq
• Almanî: Wort → de n, Vokabel → de n
• Erebî: كلمة‎ → ar
• Esperantoyî: vorto → eo
• Ferî: orð → fo
• Fînî: sana → fi
• Fransî: mot → fr
• Frîsî: wurd → fy n
• Galîsî: palabra → gl
• Gaelîka skotî: facal → gd
• Haîtî: mò → ht; pawòl → ht
• Holendî: woord → nl, bewoording → nl
• Mecarî: szó → hu
• Indonezî: kata → id
• Inglîzî: word → en, ^?allege → en, ^?coddle → en, ^?disclosure → en, ^?divulge → en, ^?enounce → en, ^?enunciate → en, ^?locution → en, ^?mention → en, ^?phonate → en, ^?phonation → en, ^?stating → en, ^?term → en, ^?told → en, ^?utter erance → en, ^?utterance → en
• Inglîziya kevn: word → ang
• Îtalî: parola → it m
• Îzlendî: orð → is
• Japonî: 言葉 → ja, 単語 → ja
• Katalanî: mot → ca, paraula → ca
• Latînî: verbum → la, vocabulum → la
• Norwecî: ord → no n
• Noviyalî: vorde → nov
• Papyamentoyî: palabra → pap
• Polonî: słowo → pl; wyraz → pl
• Portugalî: palavra → pt m, vocábulo → pt, termo → pt
• Romanyayî: cuvînt → ro, vorbă → ro
• Rusî: слово → ru (slovo)
• Sicîlî: parola → scn m
• Sirananî: wortu → srn
• Somalî: aray → so
• Spanî: palabra → es m, palabro → es, vocablo → es
• Swahîlî: neno → sw
• Swêdî: ord → sv
• Tagalogî: salitá → tl, salitâ → tl
• Teterî: süz → tt
• Tirkî: söz → tr, sözcük → tr, ^?irat etmek → tr, ^?kal → tr, ^?kavil → tr, ^?kelâm → tr, ^?laf → tr, ^?lafız → tr, ^?lütfetme → tr, ^?lütfetmek → tr, ^?nutuk → tr, ^?diyecek → tr, ^?itiraz → tr, ^?okumak → tr, ^?sarf etmek → tr, ^?söyleme → tr
• Yûnanî: λέξη → el (léxi)
• Zuluyî: igama → zu