pîr

Ji proto-hindûewropî *pel- (“gewr”), hevreha پیر (pîr) ya soranî, ya farsî, pêr ya pehlewî, powruşe- ya avestayî, sanskrîtî पलित (pelîte: gewr), rusî пелёсый (pelyêsiy), πολιός (polyos: gewr), latînî palleō, pullus, pallidus, albanî plak, îngilîzî fallow... Bo têkiliya maneyê di navbera "pîrî" û "serokatiya dînî" de, bide ber peyvên "şêx" û keşîş ku eslê wan jî maneya "pîr" ya bi wateya "temenmezin" didin.

Ji wêjeyê

Mebîne pîr û kal im, tim dinalim, Di cengê de şepal im, pir xeroş im. — (w:Cegerxwîn)

Werger

êdî ne genc

Adîgeyî: жъы (ẑə)
Afrîkansî: ou → af
Albanî: plak → sq
Almanî: alt → de
Almaniya bilind a navîn: eltlich
Aragonî: biello, viello → an n
Asamî: বুঢ়া n (burha), বুঢ়ী m (burhi)
Astûrî: vieyu → ast
Azerî: qoca → az
Baskî: zahar, agure n, atso m
Başkîrî: ҡарт (qart)
Belarusî: стары́ (starý), пажылы́ (pažylý), у гада́х (u hadáx), немалады́ (njemaladý)
Bengalî: পুরোনো → bn (purono), প্রবীণ (prôbin)
Bruneyî: tua, beumur
Bulgarî: стар → bg (star), въ́зстар (vǎ́zstar), възста́р (vǎzstár), въ́зрастен → bg (vǎ́zrasten)
Burmayî: အို → my (ui)
Çamicuroyî: shashaka
Çekî: starý → cs
Çerokî: ᎠᎦᏴᎵ (agayvli)
Çîkasawî: sipokni
Çînî:
Kantonî: 老 (lou⁵)

Dunganî: ло (lo)

Mandarînî: 老 → zh (lǎo), 年老的 → zh (niánlǎo de), 老年的 → zh (lǎonián de)
Çuvaşî: ватӑ (vată)
Danmarkî: gammel → da
Endonezyayî: tua → id
Erebî: كَبِير اَلسِّنّ (kabīr as-sinn), مُسِنّ (musinn)
Erebiya misrî: عجوز n (ʿagōz)

Erebiya hîcazî: كَبير (kabīr), عجوز n (ʕajūz), شايب n (šāyib)

Erebiya başûrê şamê: كبير (kbīr)
Ermenî: ծեր → hy (cer), պառավ → hy (paṙav), տարեց → hy (tarecʻ)
Esperantoyî: maljuna, grandaĝa, olda → eo
Estonî: vana → et
Etrûskî: 𐌅𐌄𐌕𐌖𐌔 (vetus)
Evenî: хагди (hagʒi)
Evenkî: сагды (sagdi)
Farisî: پیر → fa (pir), کهنسال → fa (kohansâl), مسن → fa (mosen), زرمان (zarmân)
Fînî: vanha → fi
Frankoprovansî: vieu n
Fransî: vieux → fr
Friyolî: vieli
Frîsî: âld → fy
Gaelîka skotî: sean, aosda
Galîsî: vello → gl
Gotî: 𐌰𐌻𐌸𐌴𐌹𐍃 (alþeis), 𐍃𐌹𐌽𐌴𐌹𐌲𐍃 (sineigs), 𐍆𐌰𐌹𐍂𐌽𐌴𐌹𐍃 (fairneis)
Gurcî: მოხუცი (moxuci), ბებერი (beberi), ხანდაზმული (xandazmuli)
Hawayî: luahine, ʻelemakule
Hindî: बूढ़ा → hi (būṛhā)
Hîlîgaynonî: baúg
Holendî: oud → nl
Îbranî: זָקֵן → he (zakén), קָשִׁישׁ → he n (kashísh)
Îdoyî: olda → io
Îgboyî: agadi
Îngilîziya kevn: eald → ang, gamol
Îngilîzî: old → en
Îrlendî: sean → ga, aosta
Îtalî: vecchio → it, anziano → it
Îzlendî: gamall → is
Japonî: 年老いた (としおいた, toshioita), 老いた → ja (おいた, oita)
Javayiya kevn: tuha
Javayî: tuwa → jv
Kapverdî: bedju, bedje
Karaxanîdî: يَشْلِغْ (yašlïɣ)
Kaşûbî: stôri
Katalanî: vell → ca, gran → ca
Kirgizî: кары (karı)
Kîngalî: නාකි (nāki), වයසක (wayasaka)
Koreyî: 늙다 → ko (neukda), 나이들다 (naideulda), 연로하다 (yeollohada), 나이 많다 (nai manta)
Kreyoliya fransî ya Louisiana: vyé
Latînî: vetus → la, vetulus → la, senex → la, annosus
Latviyayî: vecs
Lawsî: ແກ່ → lo (kǣ)
Lîgûrî: vêgio
Lîtwanî: senas → lt
Lîvonî: vanā
Lombardî: vegg n, veggia m
Mòçenoyî: òlt
Makedonî: стар (star)
Malayalamî: പഴയ → ml (paḻaya), പഴയത് → ml (paḻayatŭ)
Malezî: tua → ms
Maltayî: xiħ n, xiħa m, xjuħ p
Mançûyî: ᠰᠠᡴ᠋ᡩ᠋ᠠ
Maratî: भुंडा (bhuṇḍā), म्हातारा → mr n (mhātārā)
Mecarî: öreg → hu, idős → hu
Mînangkabawî: tuo, gaek
Mongolî: хөгшин → mn (xögšin)
Nanayî: сагди (sagʒi)
Navajoyî: sání
Norwecî:
Norweciya bokmålî: gammel → no, gammal → no

Norweciya nînorskî: gamal, gammal
Oksîtanî: vièlh → oc
Osmanî: یاشلی (yaşlı)
Oygurî: قېرى (qëri)
Ozbekî: qari → uz
Papyamentoyî: bieu
Plodîşî: oolt
Polonî: stary → pl, niemłody → pl
Portugalî: velho → pt, idoso → pt
Puncabî: ਬੁੱਢਾ (buḍḍhā)
Qazaxî: кәрі → kk (kärı)
Rapanuyî: koroua, tuuai
Romancî: vegl
Romanî: phuro
Romanyayî: bătrân → ro
Rusî: ста́рый → ru (stáryj), пожило́й → ru (požilój), немолодо́й → ru (nemolodój), в лета́х (v letáx), в года́х (v godáx), в во́зрасте → ru (v vózraste)
Rusînî: стары́й (starŷ́j)
Samoayî: matua → sm
Sanskrîtî: वृद्ध → sa (vṛddha)
Sirboxirwatî:
Kirîlî: стар

Latînî: star → sh
Slaviya kevn:
Kirîlî: старъ (starŭ)
Slaviya rojavayî ya kevn: старъ (starŭ)
Slovakî: starý → sk, bývalý
Slovenî: stàr → sl
Sorbî:
Sorbiya jêrîn: stary
Spanî: anciano → es, viejo → es, provecto → es, añejo → es
Sundanî: sepuh
Swêdî: gammal → sv, åldrig → sv, ålderstigen → sv
Tacikî: пир (pir)
Tausugî: mas
Tayî: แก่ → th (gɛ̀ɛ)
Telûgûyî: ముసలి → te (musali)
Teterî: карт → tt (qart)
Tetûmî: katuas, ferik
Tirkî: yaşlı → tr
Tirkmenî: garry
Tongî: motuʻa
Toxarî B: ktsaitstse, śrāñ
Udmurtî: пересь (peresʹ)
Urdûyî: بوڑھا (būṛhā)
Ûkraynî: стари́й → uk (starýj), лі́тній → uk (lítnij), у літа́х (u litáx), немолоди́й (nemolodýj), підста́ркуватий (pidstárkuvatyj)
Venîsî: vècio → vec, vecio n
Viyetnamî: già → vi
Warayî: a-rug, lagas
Weylsî: hen → cy
Ximêrî: ចាស់ → km (cah)
Yidîşî: אַלט (alt), זקנדיק (zokndik), זקניש (zkeynish), יעריק (yerik)
Yûnanî: γηραιός → el n (giraiós), ηλικιωμένος → el n (ilikioménos)
Kevn: γηραιός (gēraiós)
Zhuangî: laux
Zimanê destan ê emerîkî: S@Chin S@FromChin

Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhartoya gotara old a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.

Navdêr 1

pîr n

serok, rêber, mezin (bi taybetî yên elewî û êzidiyan)
pîrên êzidiyan

Werger

Navdêr 2

Tewandina pîr
Zayenda mê ya binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	pîr	pîr
Îzafe	pîra	pîrên
Çemandî	pîrê	pîran
Nîşandera çemandî	wê pîrê	wan pîran
Bangkirin	pîrê	pîrino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	pîrek	pîrin
Îzafe	pîreke	pîrine
Çemandî	pîrekê	pîrinan

pîr m

dapîr, dapîrk, hilik, himalk, himîçk, hopik, hoçik, mak
- Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Werger

Îngilîzî: grandmother → en