Kurmancî biguhêre

Bilêvkirin biguhêre

Navdêr biguhêre

Zayenda nêr a binavkirî
Rewş Yekjimar Pirjimar
Navkî dil dil
Îzafe dilê dilên
Çemandî dilî dilan
Nîşandera çemandî dilî wan dilan
Bangkirin dilo dilino
Zayenda nêr a nebinavkirî
Rewş Yekjimar Pirjimar
Navkî dilek dilin
Îzafe dilekî diline
Çemandî dilekî dilinan
 
Sembola dilî.
 
Di Wîkîpediyaya kurmancî de gotarek li ser dilê mirov heye.

dil nêr

  1. (anatomî) Parçeya leşî ya ku li aliyê çepêsîngî ye û karê wî hilkişandina xwînê ye.
  2. (mecazî) Cihê hestan û evînê.
    Dilê min wê dibijîne.
    Ma dilê te pê naşewite?!
  3. (mecazî) yar, berdilî
    Tu dilê min î! (Ez pirr ji te hez dikim.)
  4. (mecazî) navend, merkez
    Di dilê Kurdistanê de.
  5. samîmî
    • ...mirov ji awirên wî têderdixist ku çiqas ji dil û can kêfa wî ji Mr. Utterson re dihat. — (Robert Louis Stevenson, (wergêr Ciwanmerd Kulek), Meseleya Seyr a Dr. Jekyll û Mr. HydeAvesta2020, r. 15, ISBN 978-605-2246-80-1)

Bi alfabeyên din biguhêre

Hevmane biguhêre

Etîmolojî biguhêre

Ji proto-hindûewropî *kerd- ye ku herwiha serkaniya دڵ(dił) ya soranî, دل(dêl) ya farisî, zerre ya zazakî, دل (zirid) ya avestayî, [skrîpt hewce ye] (dird) ya farisiya kevin, dil ya farisiya navîn, zird ya partî, zird û dil (ji farisî) ya belûçî, sirt ya ermenî, cordis ya latînî, сердце (serdtse) ya rusî, hrdeye ya sanskrîtî, heart ya îngilîzî, hjärt ya swêdî û Herz ya almanî ye. Forma "dil" bixwe ji farisî ye ku di zimanên îranî ên din de jî dil'a farisî pirraniya peyvên resen daqurtandiye. Heke di kurmanciya îro de hebûya, bibûya *zil/zill an jî *zir/zirr. Di zimanên wek dimilkî, goranî, gîlekî, teberî û hwd'ên ku ji zimanê pehlewanî tên de maye ji ber ku ew îzolêt in û tesîra farisî li ser wan zêde nabe.

Avestayî: zered- ("dil")
Pehlewî: dil ("dil")
Farisî: dil ("dil")
Belûçî: zirdē ("dil")
Osetî: zārdū ("dil") alfabeya arî
Kurmancî: dil ("dil")
Soranî: dił ("dil")
Hewramî: zil ("dil")
Zazakî: zerre ("dil")
Sanskrîtî: hṛd- ("dil")
Ermenî: sirt ("dil")
Yûnanî: kardiā ("dil")
Latînî: cord ("dil")
Almanî: Herz ("dil"
Îngilîzî: heart ("dil") ...
Çavkanî: Horn p.127, Watkins p.41, MacKenzie P.126, Etymonline

biguhêre

Bi zaravayên din biguhêre

Werger biguhêre

Tirkî biguhêre

Bilêvkirin biguhêre

Navdêr biguhêre

dil

  1. ziman