nav
KurdîBiguhêre
BilêvkirinBiguhêre
Biguhêre
Zayenda nêr a binavkirî | ||||
---|---|---|---|---|
Rewş | Yekjimar | Pirjimar | ||
Navkî | nav | nav | ||
Îzafe | navê | navên | ||
Çemandî | navî | navan | ||
Nîşandera çemandî | wî navî | wan navan | ||
Bangkirin | navo | navino | ||
Zayenda nêr a nebinavkirî | ||||
Rewş | Yekjimar | Pirjimar | ||
Navkî | navek | navin | ||
Îzafe | navekî | navine | ||
Çemandî | navekî | navinan |
nav nêr
- peyva ku kesek pê tê nasîn:
- - Navê te çi ye?
- Navê min Elî ye.
- - Navê te çi ye?
- peyveke taybet ku welat, bajarek an devereke din pê tê nasîn
- Navê paytextê Spanyayê çi ye? - Madrîd e.
- Navê gundê me Bêxebar bû.
- peyveke taybet ku heywanek pê tê nasîn:
- Navê kûçikê wan Beşo ye.
- Ma we ti nav li pisîka xwe nekirine?
- peyva ku tiştek an heyberek pê tê nasîn
- - Navê van gulan çi ye?
- Navê wan beybûn e. - - Navê vî amûrî bi kurdî çi ye?
- Navê wî çekûç e.
- - Navê van gulan çi ye?
- navûdeng, navdarî, meşhûrî
- Dûr bû ji wî zad û te’am,
Xizmet dikir daim mudam,
Navê wî çûbû şerq û şam,
Kamil ji qedr û qîmetê — (Feqiyê Teyran: Bersîsê Abid)
- Dûr bû ji wî zad û te’am,
- (rêzimanî) navdêr
Ji wêjeya klasîkBiguhêre
- Ma li ser lewhê nivîsî dem bi dem
Serxweş û şukranê Wî navê şêrîn
Paşî bi ilhamê Rebb-il 'alemîn— (Mewlûda Kurdî ~1720, Mela Hesenê Bateyî)
HerwihaBiguhêre
- naw (soranî, hin deverên kurmanciya rojhilatî)
Bi alfabeyên dinBiguhêre
- kurdî-erebî: ناڤ
JêBiguhêre
EtîmolojîBiguhêre
Ji proto-hindûewropî *h₁nómn̥. Hevreha soranî ناو (naw), kurdiya başûrî naw, lekî nam, hewramî name, zazakî name, belûçî û farisî نام (nam), tacikî û osetî ном (nom), peştûyî نوم (num), pehlewî 𐫗𐫀𐫖 (nam), partî 𐫗𐫀𐫖 (nʾm) / 𐭍𐭀𐭌 (nam), farisiya kevn 𐎴𐎠𐎶 (n-a-m /nāma/), avestayî 𐬥𐬁𐬨𐬀𐬥 (nāman)... sanskrîtî नामन् (nā́man), hindî नाम (nām), urdûyî نام (nām), maratî नाव (nāv), nepalî û sindhî नाउँ (nāũ)... hîtîtî 𒆷𒀀𒈠𒀭 (lāman)... almanî Name, holandî naam, inglîzî name, swêdî namn, norwecî namn / nav, danmarkî navn, îzlandî nafn... oskanî 𐌍𐌖𐌌𐌍𐌄𐌝𐌔 (numneís), umbriyayî 𐌍𐌏𐌌𐌄 (nome) û 𐌍𐌖𐌌𐌄𐌌 (numem), latînî nomen, îtalî û portugalî nome, fransî nom, romanî nume, spanî nombre... yûnaniya kevn όνομα (ónoma)... ermenî անուն (anun) (anun)... bretonî anv, îrlandî ianm... albanî êmën / emër... rusî и́мя (ímja) (íma), polonî imię, miano.
Bo guherîna M bi V di kurdî de, binêrin herwiha: dav, gav...
- Çavkanî:
- Beekes, Robert S. P. (2011): Comparative Indo-European Linguistics: An Introduction, revised by Michiel de Vaan.
- Chyet, Michael L. (2003): Kurdish-English Dictionary, Ferhenga Kurmancî-Inglîzî, Yale University Press.
- Horn, Paul. (1893): Grundriss der neupersischen Etymologie [Bingehê etîmolojiya farisî] (bi almanî). Strassburg
- Kloekhorst, Alwin (2008): Etymological Dictionary of the Hittite Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 5), Leiden, Boston: Brill.
- MacKenzie, David Neil, The dialect of Awroman (Hawraman-i Luhon) Grammatical sketch, texts, and vocabulary, Kommissionaer: Munksgaard (København), 1966
- Mackenzie, D. N. (1971), A Concise Pahlavi Dictionary, London, New York, Toronto: Oxford University Press.
- Pokorny, Julius, Ferhenga etîmolojî ya hindûewropî ["Indogermanisches etymologisches Wörterbuch (bi almanî)"], Bern, 1959
- Ringe, Donald (2006): From Proto-Indo-European to Proto-Germanic (A Linguistic History of English; 1), Oxford: Oxford University Press
- The Tower of Babel - An Etymological Database Project [Birca Babilê - Projeyeke Danegeha Etîmolojî] (bi inglîzî û rûsî): http://starling.rinet.ru/
- Tsabolov, R. L., Ferhenga etîmolojî ya zimanê kurdî ["Цаболов, Р. Л.: Эмцмолоƨцческцц̆ словарь курδскоƨо языка"], Moskova, 2001-2010
- Watkins, Calvert, The American Heritage Dictionary of Indo-European Roots [arşîv], Houghton Mifflin Co., 2007, çapa 2em
Bi zaravayên dinBiguhêre
WergerBiguhêre
- Afrîkansî: naam → af, benaming
- Albanî: emër → sq
- Almanî: Name → de
- Amganad ifugao: ngadan
- Astûrî: nome → ast
- Azerî: ad → az
- Baskî: izen
- Nom m :
- Belarusî: імя (imja)
- Bretonî: anv → br
- Bulgarî: име → bg (ime)
- Çaxatayî: ات
- Çekî: jméno → cs, název → cs
- Çînî: 名字 → zh (míngzì)
- Çolyanî: khatúnikh
- Damariya rojhilat: inanˈnarano
- Danmarkî: navn → da, benævnelse
- Erebî: اسم → ar (ism)
- Ermenî: անուն → hy (anun)
- Esperantoyî: nomo → eo
- Estonî: nimi → et
- Farisî: نام → fa (nam)
- Ferî: navn → fo
- Fînî: nimi → fi
- Fransî: nom → fr n
- Gaelîka skotî: ainm
- Galoyî: non
- Gaulisî: anman, anuan
- Gotî: 𐌽𐌰𐌼𐍉 (namō) nêr
- Gurcî: სახელი (saxeli)
- Haîtî: non
- Hindî: नाम → hi (nām)
- Holendî: naam → nl mê, benaming → nl
- Indonezî: nama → id
- Înesenyoyî: tï
- Inglîzî: name → en, appellation → en, denomination → en
- Inglîziya kevn: nama
- Îbranî: שם → he (shem)
- Îbranî: שם m
- Îdî: ben
- Îdoyî: nomo → io
- Înterlîngua: nomine
- Îrlendî: ainm → ga
- Îtalî: nome → it
- Îzlendî: nafn → is
- Japonî: 名前 → ja (namae)
- Katalanî: nom → ca
- Kendemî: nyɛn
- Kirgizî: ат → ky (at)
- Koreyî: 이름 → ko (ireum)
- Kornî: hanow
- Korsîkayî: nome → co m, casata → co m
- Latînî: nomen → la
- Latviyayî: vārds → lv
- Lîtwanî: vardis
- Makedonî: име (ime), назив (naziv)
- Malezî: nama → ms
- Maltayî: isem
- Mecarî: név → hu
- Weylsiya navîn: anu
- Nepalî: नाम → ne (nām)
- Frîsiya bakur: noome, nööm
- Norwecî: navn → no
- Oyratayî: neː, neːne
- Ozbekî: ism → uz, ot → uz
- Peştûyî: نوم → ps (nūm)
- Polonî: nazwa → pl, nazwisko → pl, imię → pl
- Portugalî: nome → pt
- Purîsîmenyoyî: tï
- Qazaxî: есім (esim), ат → kk (at)
- Romanyayî: nume → ro
- Rusî: имя → ru (imja)
- Samiya bakurî: namma
- Sicîlî: nomu → scn
- Sirboxirwatî: ime → sh, име → sh
- Slovakî: meno → sk
- Slovenî: ime → sl
- Spanî: nombre → es, apellido → es, denominación → es
- Swahîlî: jina → sw
- Swêdî: namn → sv
- Şawî: isem
- Şîngazîcayî: dzina, isimu
- Tagalogî: ngálan, pangálan
- Tamîlî: பெயர் → ta (peyar)
- Tatanayî: ngaran
- Tayî: ชื่อ → th (chùu), นาม → th (naam)
- Teterî: исем → tt (isem), ат → tt (at)
- Tirkî: ad → tr, isim → tr
- Tirkmenî: at → tk
- Ûkraynî: ім’я → uk (imʺja)
- Urdûyî: نام (nām)
- Venturenyoyî: tï
- Viyetnamî: tên → vi
- Volapûkî: nem → vo
- Walonî: no → wa m
- Weylsî: enw → cy
- Weylsiya kevn: anu
- Yidîşî: נאָמען (nomen)
- Yûnanî: όνομα → el (ónoma) nêr
Biguhêre
Zayenda mê ya binavkirî | ||||
---|---|---|---|---|
Rewş | Yekjimar | Pirjimar | ||
Navkî | nav | nav | ||
Îzafe | nava | navên | ||
Çemandî | navê | navan | ||
Nîşandera çemandî | wê navê | wan navan | ||
Bangkirin | navê | navino | ||
Zayenda mê ya nebinavkirî | ||||
Rewş | Yekjimar | Pirjimar | ||
Navkî | navek | navin | ||
Îzafe | naveke | navine | ||
Çemandî | navekê | navinan |
nav mê
- hindir, merkez, navend, nîvek, navber, daxil, beyn, navbeyn, di nav de, li gel, pê re
- li nav malê
- di nav me de.
- di nav kaxezê re.
- ji nav wan kesan.
- Li nav narê, evê pêtê,
Li ser sêlê xewa kê tê,
Ecel gurg e yeqîn kê tê,
Te ne fikr e û ne ew kar e... — (Feqiyê Teyran: Rabe dilo, dilo rabe!)
HerwihaBiguhêre
JêBiguhêre
EtîmolojîBiguhêre
Hevreha soranî ناو (naw), farisî ناف (naf) (navik), pehlewî 𐭭𐭠𐭯𐭪 (nāfag, nafeg: navik)... sanskrîtî नभ्य (nábhya) û नाभि (nā́bhi)... latviyayî naba... almanî Nabe, Nabel, holandî naaf, inglîzî nave, navel, swêdî nav, navel, danmarkî nav, navle... ermenî անիւ (anîw: çerx)... yûnaniya kevn ὀμφαλός (omphalós)... latînî umbilīcus, fransî nombril, ombilic, îtalî ombelico, portugalî umbigo, spanî ombligo... hemû ji proto-hindûewropî *h₃nobʰilos ji *h₃nebʰ- (nav, nîve; navik).
- Çavkanî:
- Chyet, Michael L. (2003): Kurdish-English Dictionary, Ferhenga Kurmancî-Inglîzî, Yale University Press.
- Mackenzie, D. N. (1971), A Concise Pahlavi Dictionary, London, New York, Toronto: Oxford University Press.
- Pokorny, Julius, Ferhenga etîmolojî ya hindûewropî ["Indogermanisches etymologisches Wörterbuch (bi almanî)"], Bern, 1959
- The Tower of Babel - An Etymological Database Project [Birca Babilê - Projeyeke Danegeha Etîmolojî] (bi inglîzî û rûsî): http://starling.rinet.ru/
- Tsabolov, R. L., Ferhenga etîmolojî ya zimanê kurdî ["Цаболов, Р. Л.: Эмцмолоƨцческцц̆ словарь курδскоƨо языка"], Moskova, 2001-2010
- Watkins, Calvert, The American Heritage Dictionary of Indo-European Roots [arşîv], Houghton Mifflin Co., 2007, çapa 2em
WergerBiguhêre
- Almanî: darin → de, innen → de, inwendig → de, hinein → de
- Angevinî: dedin
- Inglîzî: inside → en, interior → en
- Bulgarî: вътре → bg (vátre)
- Katalanî: dins → ca
- Çînî: 内 → zh (nèi)
- Kornî: a-bervedh
- Damariya rojhilat: laˈrahnano
- Danmarkî: indenfor, derinde
- Farisî: بین → fa, میان → fa
- Fînî: sisällä → fi
- Fransî: dedans → fr, intériur → fr
- Spanî: adentro → es
- Esperantoyî: interne
- Flamiya rojava: binn
- Galoyî: dden
- Gurcî: შიგ (šig), შიგნით (šignit)
- Yûnanî: μέσα → el (mésa)
- Mecarî: benn → hu
- Îstro-romanyayî: ănuntru
- Îtalî: dentro → it
- Komorî: moni
- Holendî: binnen → nl, daarbinnen → nl
- Norweciya bokmålî: innenfor → no
- Oksîtanî: dedins, dintre → oc
- Oyratayî: muʈu
- Papyamentoyî: aden, paden
- Pîrahayî: kaó
- Polonî: wewnątrz → pl, w środku
- Romanyayî: înăuntru → ro
- Rusî: внутри → ru (vnutri)
- Samiya bakurî: siste
- Şîngazîcayî: pvohari
- Swahîlî: ndani → sw
- Tirkî: ara → tr, iç → tr, dahil → tr
DaçekBiguhêre
nav
EtîmolojîBiguhêre
Binêre: nav (navdêr 2)
WergerBiguhêre
- Albanî: në
- Almanî: in → de
- Inglîzî: inside → en, aboard → en, into → en, in → en
- Bulgarî: в → bg (v), във (vǎv)
- Katalanî: en → ca
- Haîtî: nan
- Kreyoliya seyşelê: dan
- Spanî: en → es
- Esperantoyî: en → eo
- Fînî: -ssa → fi, -ssä → fi
- Flamiya rojava: binn
- Galoyî: den, dan
- Weylsî: mewn → cy
- Yûnaniya kevn: ἐν (en)
- Înterlîngua: in → ia
- Kotavayî: ko, koe
- Komorî: moni mwa, harimwa, moni na
- Holendî: in → nl
- Oksîtanî: en → oc, dins → oc, dens → oc, dinc → oc
- Farisî: در → fa (der), تو → fa (tû)
- Pîkardî: dins
- Samiya bakurî: siste
- Sawayî: min
- Şîngazîcayî: ho-harmwa, harmwa, harimwa, harumwa, ho-..-ni
- Slovakî: v → sk, vo
- Swêdî: i → sv
- Swahîlî: katika
- Çolyanî: bru-
- Bretoniya kevn: in
BretonîBiguhêre
HejmarBiguhêre
nav
DanmarkîBiguhêre
Biguhêre
nav
InglîzîBiguhêre
Biguhêre
nav
LuksembûrgîBiguhêre
LêkerBiguhêre
nav
NorwecîBiguhêre
Biguhêre
nav
SwêdîBiguhêre
Biguhêre
nav