taybet

Kurmancî

Bilêvkirin

• IPA^(kilîd): /tʰɑːjˈbɛt/
• Deng (Bidlîs)^ⓘ
• Kîtekirin: tay·bet

Rengdêr

Pozîtîv	Komparatîv	Sûperlatîv
taybet	taybettir	herî taybet (merkezî) tewrî taybet (rojavayî) taybettirîn (soranîzm)

taybet, t-ya req (1), t-ya nerm (2)

1. xas, awarte, radî, xusûsî, arizî, cuda, ferq, ne mîna yên din, ne wek yên dî,
   tiştek wisan hebûn ku yên din nîne,
   tiştek wisan tinebûn ku yên din heye
   • (...) di civatên min û wî yên taybet de, tim digot (...) — (Jan Dost, Mijabad^[1], tirej.info, Mijabad)
   • Berpirsyar, serbaz û parêzgehên taybetê hemû şûnde bezîn derve (...) — (Zeynelabidîn Zinar, Balafira Jînê, Weşanên Pencînar, 1993, ISBN 91 972090 3 1)
2. cihê, têvel, şexsî, prîvat, întîm, taybetî, ferdî^{[Ev rêz ji aliyê botê ve lê hatiye zêdekirin, ji kerema xwe re kontrol bike!].}
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Herwiha

• teybet

Dijmane

• adetî
• gelemper
• giştî
• normal

Jê

• (lêker) taybet kirin
• (navdêr) taybetkirin
• (rengdêr) taybetkirî
• bi taybetî
• taybetî
• taybetmend
• taybetmendî

Etîmolojî

Ji erebî طيبة (ṭeybe^t, “başî, qencî, hêjayî, jêhatîtî”) yan ji aramî ܛܝܒܘܬܐ (tˁaybuθɑ), îbrî טובה (tobe, tove: baş). Bo guherîna maneya bide ber "xas" ku di kurdiya başûrî de maneya "baş" wergirtiye yan zor ku di soranî de wateya "gelek, pirr" wergirtiye. Herwiha dikare ji طبيعة (ṭebî'e^t, “sirişt, xwerist, tebîet”) ku herwiha serekaniya "tebîet" ya kurdî ye jî; ji طبع (ṭeb', “muhr, teb', çap, dews, şûn, şop”). Bi metatezê "tebî'et > *te'îbet > taybet". Bo guherîna "e+eyn" bi "a" di kurdî de binêre: "aqil, alif, ala".

Werger

• Albanî: i veçantë → sq
• Almanî: speziell → de, Spezial-, ungewöhnlich → de, Sonder- → de, besondere → de
• Azerî: xüsusi → az, əlahiddə, xas, məxsus → az
• Baskî: berezi
• Belarusî: асаблі́вы → be (asablívy), спецыя́льны (spjecyjálʹny), вынятко́вы (vynjatkóvy)
• Bengalî: বিশেষ → bn (biśeś)
• Bulgarî: осо́бен → bg (osóben), специа́лен → bg (speciálen)
• Burmayî: ထူး → my (htu:)
• Çekî: zvláštní → cs, speciální → cs
• Çînî:

  Mandarînî: 特別的 / 特别的 → zh (tèbié de), 特殊的 → zh (tèshū de), 專門的 / 专门的 → zh (zhuānmén de)

  Kantonî: 特別 / 特别 (dak⁶ bit⁶)

• Danmarkî: speciel
• Endonezyayî: khusus → id, istimewa → id, khas → id
• Erebî: خَاصّ (ḵāṣṣ), خُصُوصِيّ (ḵuṣūṣiyy)

  Erebiya fasî: خاص (ḵaṣṣ)

• Ermenî: հատուկ → hy (hatuk)
• Esperantoyî: speciala → eo
• Estonî: eri-
• Farisî: ویژه → fa (viže), خاص → fa (xâs), مخصوص → fa (maxsus)
• Fînî: erikoinen → fi, omalaatuinen → fi, erikois-
• Fransî: spécial → fr
• Gaelîka skotî: sònraichte, àraidh, air leth
• Gurcî: განსაკუთრებული (gansaḳutrebuli), სპეციალური (sṗecialuri), საგანგებო (sagangebo)
• Hindî: ख़ास (xās), विशेष → hi (viśeṣ)
• Holendî: speciaal → nl
• Îbranî: מיוחד \ מְיֻחָד → he n (m'yukhád), ייחודי n (yikhudí)
• Îdoyî: specala → io
• Îngilîziya kevn: synderlīċ
• Îngilîzî: special → en
• Îrlendî: speisialta → ga, ar leith
• Îtalî: speciale → it, specifico → it
• Îzlendî: sérstakur → is
• Japonî: 特別な → ja (とくべつな, tokubetsu na), 特殊な → ja (とくしゅな, tokushu na)
• Katalanî: especial → ca
• Kirgizî: атайын → ky (atayın)
• Koreyî: 특별하다 → ko (teukbyeolhada), 특수하다 → ko (teuksuhada)
• Latgalî: sovins
• Latînî: eximius, praecipuus
• Latviyayî: īpašs
• Lawsî: ພິເສດ (phi sēt)
• Lîtwanî: ypatingas, nepaprastas
• Makedonî: посебен (poseben)
• Malezî: istimewa → ms, khas, khusus
• Maorî: motuhake
• Maratî: विशेष (viśeṣ)
• Mecarî: különleges → hu, speciális → hu, rendkívüli → hu, alkalmi → hu, külön- → hu, szakmai → hu, szak-
• Mongolî:

  Kirîlî: онцгой → mn (oncgoj), тусгай → mn (tusgaj)

• Navajoyî: spéshelígíí
• Norwecî:

  Norweciya bokmålî: spesiell → no, spesial

  Norweciya nînorskî: spesiell, spesial

• Oksîtanî: especial → oc n
• Oygurî: ئالاھىدە (alahide), خاس (xas)
• Ozbekî: maxsus → uz, alohida → uz, xos → uz
• Peştûyî: مخصوص (maxsús), خاص → ps (xās), خصوصي → ps (xosusí)
• Plodîşî: besonda
• Polonî: specjalny → pl, wyjątkowy → pl, osobliwy → pl
• Portugalî: especial → pt
• Qazaxî: арнайы (arnaiy), арнаулы (arnauly)
• Romanyayî: special → ro
• Rusî: осо́бый → ru n (osóbyj), осо́бенный → ru n (osóbennyj), специа́льный → ru n (speciálʹnyj)
• Sirboxirwatî:

  Kirîlî: по́себан, спе̏ција̄лан

  Latînî: póseban → sh, spȅcijālan → sh

• Slovakî: špeciálny, zvláštny
• Slovenî: poseben n
• Sorbî:

  Sorbiya jêrîn: wósebny

• Spanî: especial → es
• Swahîlî: maalum → sw
• Swêdî: speciell → sv, särskild → sv
• Tacikî: вижа → tg (viža), хос → tg (xos), махсус → tg (maxsus), алоҳида (alohida)
• Tayî: พิเศษ → th
• Teterî: махсус (maxsus)
• Tirkî: özel → tr, has → tr
• Tirkmenî: aýratyn → tk
• Urdûyî: خاص (xās), مخصوص (maxsūs)
• Ûkraynî: особли́вий (osoblývyj), спеціа́льний → uk (speciálʹnyj), ви́їмковий (výjimkovyj)
• Viyetnamî: đặc biệt → vi
• Weylsî: arbennig → cy
• Ximêrî: ពិសេស → km (piseeh)
• Yidîşî: ספּעציעל (spetsyel)

• Yûnanî: έκτακτος → el n (éktaktos)

Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhartoya gotara special a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.