def

Kurmancî

Bilêvkirin

• IPA^(kilîd): /dɛf/
• Kîtekirin: def

Navdêr 1

Zayenda mê ya binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	def	def
Îzafe	defa	defên
Çemandî	defê	defan
Nîşandera çemandî	wê defê	wan defan
Bangkirin	defê	defino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	defek	defin
Îzafe	defeke	define
Çemandî	defekê	definan

çend cûnên defan (wateya kurdî 1)

def mê

1. (muzîk) Amûreke muzîkê ye ku bi tibilan tê qutan ta ku deng jê derdikeve.
   • Kes dê vexwit îro bixef / Saqî bi çeng û nay û def / Ferfûriya mehtab-i da — (Melayê Cizîrî, Dîwana Melayê Cizirî, ~1640)
   • Ji dûr va dengê def, zirne û kilaman dihat. — (Sîma Semend, Xezal, Weşanên Nûdem, 1996)
   • Gava însan dengê defê dibihîse, welê bawer dike ko dîlan e, her tişt xweş û rind e — (Mehmed Uzun, Hawara Dîcleyê 1, Weşanên Nefel, 2003)

Herwiha

• dahf
• dahif
• daḧf
• daḧif
• dehf
• dehif
• deḧf
• deḧif
• de'f

Hevmane

• erbane
• dahol

Jê

• defçêker
• defçî
• defçîtî
• defî
• defjen
• defjenî

• defnas
• defnasî
• defsaz
• defsazî
• defzan
• defzanî

Etîmolojî

  Etîmolojiya vê peyvê nehatiye nivîsîn. Eger tu bi rastî bizanî, kerem bike bişkoka "biguhêre" ya di ser van gotinan re bitikîne û etîmolojiya vê peyvê binivîse. Çavkaniyên ku te ew etîmolojî jê girtiye jî binivîse.

Werger

• Afrîkansî: trommel → af
• Almanî: eine Tamburinart, Trommel → de m, ^?Pauke → de m, ^?Schellentrommel → de
• Esperantoyî: tamburo → eo
• Farisî: دف‎ → fa, ^?دُهل‎ → fa, ^?طبل‎ → fa
• Ferî: trumma → fo
• Fînî: tampuriini → fi
• Frîsî: tromme → fy, tromp → fy
• Holendî: trom → nl, bus → nl, rol → nl, trommel → nl
• Îngilîzî: Kurdish tambourine → en, ^?naker → en
• Katalanî: tambor → ca, timbal → ca
• Keçwayî: wanqara → qu
• Mayayiya yukatekî: tunk’ul
• moré: gangango
• Mecarî: dob → hu
• Papyamentoyî: tambòr → pap, tambora → pap, tambú → pap
• Portugalî: tambor → pt, caixa de rufo → pt
• Rusî: барабан → ru (baraban) (baraban)
• Samiya bakurî: trumbu → se
• Sotoyiya bakur: moropa → nso
• Spanî: tambor → es m
• Swahîlî: ngoma → sw
• Swazî: sí-gúbhu → ss
• Şonayî: ngoma → sn
• Tirkî: davul → tr, tamtam → tr, tef → tr, yan → tr, ^?nezdinde → tr
• Wolofî: sabarr → wo; junjuŋ → wo

Navdêr 2

def mê

1. pêşvelêdana, avêtina ber bi pêşve

   Defek bihêz lê da û avêt di çalê de.

   Derî bi defdanê vedibe, ne bi kêşanê.

Herwiha

• dahf
• dahif
• daḧf
• daḧif
• dehf

• dehif
• deḧf
• deḧif
• de'f

Jê

• (lêker) def dan
• (lêker) def kirin

• (navdêr) defkirin
• (navdêr) defdan

• (rengdêr) defdayî

Etîmolojî

  Etîmolojiya vê peyvê nehatiye nivîsîn. Eger tu bi rastî bizanî, kerem bike bişkoka "biguhêre" ya di ser van gotinan re bitikîne û etîmolojiya vê peyvê binivîse. Çavkaniyên ku te ew etîmolojî jê girtiye jî binivîse.

Werger

• Afrîkansî: dryf → af, aandryf → af, aandrywe → af
• Almanî: dringen → de, rücken → de, stoßen → de, treiben → de, anfeuern → de, jagen → de, vor sich hertreiben → de, Tamburin → de m
• Danmarkî: støde → da
• Esperantoyî: puŝi → eo, puŝekfunkciigi → eo, peli → eo
• Ferî: fíra → fo, trýsta → fo, reka → fo
• Fînî: työntää → fi
• Frîsî: dúste → fy, stjitte → fy, triuwe → fy, oanfiere → fy, oantriuwe → fy, driuwe → fy
• Holendî: duw → nl, stoot → nl
• Îngilîziya kevn: scufan, adræfan, dræfan
• Îngilîzî: to push → en, to thrust → en, to jolt → en, to drive away → en
• Îtalî: spingere → it
• Katalanî: empènyer → ca, acuitar → ca, arriar → ca, conduir → ca, empaitar → ca, foragitar → ca, impellir → ca
• Malezî: desak … mendesak → ms, dorong … mendorong → ms
• Mecarî: űz → hu
• Papyamentoyî: pusha → pap, stot → pap
• Portugalî: empurrar → pt, impelir → pt, tanger → pt, tocar → pt
• Romanyayî: apăsa → ro, împinge → ro
• Rusî: гнать → ru (gnatʹ)
• Sirananî: pusu → srn
• Spanî: empujar → es, acuciar → es, arrear → es, impeler → es
• Swêdî: puffa → sv, stöta → sv, driva → sv, fösa → sv
• Tagalogî: itúlak → tl
• Tirkî: def → tr, defetmek → tr

Navdêr 3

def mê

1. sîng, bersîng
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Herwiha

• dahf
• dahif
• daḧf
• daḧif
• dehf

• dehif
• deḧf
• deḧif
• de'f
• dep (2)

Etîmolojî

  Etîmolojiya vê peyvê nehatiye nivîsîn. Eger tu bi rastî bizanî, kerem bike bişkoka "biguhêre" ya di ser van gotinan re bitikîne û etîmolojiya vê peyvê binivîse. Çavkaniyên ku te ew etîmolojî jê girtiye jî binivîse.

Werger

• Afrîkansî: bors → af
• Albanî: gji → sq, kraharor → sq
• Almanî: Brust → de m, Busen → de m, Schoß → de m
• Bambarayî: diji → bm
• Danmarkî: bryst → da
• Esperantoyî: brusto → eo
• Ferî: bringa → fo
• Fînî: rinta → fi
• Fransî: poitrine → fr
• Frîsî: boarst → fy
• Holendî: boezem → nl, borst → nl
• Îngilîziya kevn: breost
• Îngilîzî: bosom → en, breast → en, chest → en
• Îtalî: petto → it
• Katalanî: pit → ca
• Malezî: dada → ms
• Mayayiya yukatekî: iim
• Mecarî: mell → hu, mellkas → hu
• Norwecî: bryst → no
• Papyamentoyî: pechu → pap
• Portugalî: colo → pt, peito → pt, seio → pt, tórax → pt
• Romanyayî: piept → ro
• Rusî: грудь → ru (grudʹ)
• Spanî: pecho → es
• Swahîlî: kifua → sw
• Swêdî: bröst → sv
• Tirkî: bağır → tr, göğüs → tr
• Yûnanî: στήθος → el (stíthos)

Navdêr 4

def, kurdî wateya 4)

def mê

1. pirça li pişta serî hatiye girêdan
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Herwiha

• dahf
• dahif
• daḧf
• daḧif
• dehf

• dehif
• deḧf
• deḧif
• de'f
• dep (2)

Etîmolojî

  Etîmolojiya vê peyvê nehatiye nivîsîn. Eger tu bi rastî bizanî, kerem bike bişkoka "biguhêre" ya di ser van gotinan re bitikîne û etîmolojiya vê peyvê binivîse. Çavkaniyên ku te ew etîmolojî jê girtiye jî binivîse.

Werger

• Almanî: eine Tamburinart, pferdeschwanz → de
• Çînî: 馬尾 → zh
• Fînî: ponihäntä → fi
• Fransî: queue de cheval → fr
• Holendî: paardenstaart → nl
• Îngilîzî: ponytail → en
• Japonî: ポニーテール → ja
• Spanî: cola de caballo

Daçek

def

2. Li gel kesekî yan li mala kesekî yan nêzî kesekî.

   Hevmane: nik, cem, bal, ba

   Ew hefteyekê li def min ma.

   • Gelek cara guhdariya dost û hevala dikirin ku bibine mêvan li def şêx û mela (...) — (Xelîl Duhokî, Antolojiya Çîroka Nû ya Kurmancên Başûr, Weşanên Nûdem, Stockholm, 1994)

Herwiha

• dev – Badînî (2)

Etîmolojî

  Etîmolojiya vê peyvê nehatiye nivîsîn. Eger tu bi rastî bizanî, kerem bike bişkoka "biguhêre" ya di ser van gotinan re bitikîne û etîmolojiya vê peyvê binivîse. Çavkaniyên ku te ew etîmolojî jê girtiye jî binivîse.

Werger

• Almanî: eine Tamburinart, bei → de
• Bambarayî: so → bm, bara → bm
• Fînî: (jonkin / jonkun) luo / luona / luokse
• Fransî: chez → fr
• Holendî: bij → nl
• Îdoyî: che → io
• Îngilîzî: at someone's home
• Portugalî: casa → pt
• Rusî: у → ru (u)
• Spanî: en casa de, donde → es
• Swêdî: hos → sv
• Tirkî: (bir kimsenin ya da bir şeyin) yanında

Zazakî

Navdêr

def

1. def, dahol
   • Çar hetanê Diyarbekirî ra vengê def û zirna bîne berz. — (Serdar Roşan, Dara gozê, Weşanxaneya Nefel, 2002)

     (Wergera kurmancî hewce ye) (biguhêre)

Îngilîzî

Kurtenav

def

1. kurteya van peyvan:

• deficit
• definitely
• definition

Sirboxirwatî

Navdêr

def

1. sentor
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Tirkî

Navdêr

def

1. def, qewirandin, qewitandin, jixwedûrxistin
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)