def

Kurmancî

Bilêvkirin

IPA^(kilîd): /dɛf/
Kîtekirin: def

Navdêr 1

Tewandina def
Zayenda mê ya binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	def	def
Îzafe	defa	defên
Çemandî	defê	defan
Nîşandera çemandî	wê defê	wan defan
Bangkirin	defê	defino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	defek	defin
Îzafe	defeke	define
Çemandî	defekê	definan

çend cûnên defan (wateya kurdî 1)

def m

(alava muzîkê) Amûreke muzîkê ye ku bi tibilan tê qutan ta ku deng jê derdikeve.
Hevmane: erbane, dahol
- Kes dê vexwit îro bixef / Saqî bi çeng û nay û def / Ferfûriya mehtab-i da — (Melayê Cizîrî, Dîwan, ~1640)
- Ji dûr va dengê def, zirne û kilaman dihat. — (Sîma Semend, Xezal, Weşanên Nûdem, 1996)
- Gava însan dengê defê dibihîse, welê bawer dike ko dîlan e, her tişt xweş û rind e — (Mehmed Uzun, Hawara Dîcleyê 1, Weşanên Nefel, 2003)

Herwiha

Jê

Etîmolojî

Etîmolojiya vê peyvê nehatiye nivîsîn. Eger tu bi rastî bizanî, kerem bike bişkoka "biguhêre" ya di ser van gotinan re bitikîne û etîmolojiya vê peyvê binivîse. Çavkaniyên ku te ew etîmolojî jê girtiye jî binivîse.

Werger

Afrîkansî: trommel → af
Almanî: eine Tamburinart, Trommel → de m, ^?Pauke → de m, ^?Schellentrommel → de
Esperantoyî: tamburo → eo
Farisî: دف → fa, ^?دُهل → fa, ^?طبل → fa
Ferî: trumma → fo
Fînî: tampuriini → fi
Frîsî: tromme → fy, tromp → fy
Holendî: trom → nl, bus → nl, rol → nl, trommel → nl
Îngilîzî: Kurdish tambourine → en, ^?naker → en
Katalanî: tambor → ca, timbal → ca
Keçwayî: wanqara → qu
Mayayiya yukatekî: tunk’ul
Mecarî: dob → hu
Papyamentoyî: tambòr → pap, tambora → pap, tambú → pap
Portugalî: tambor → pt, caixa de rufo → pt
Rusî: барабан → ru (baraban) (baraban)
Samiya bakurî: trumbu → se
Sotoyiya bakur: moropa → nso
Spanî: tambor → es m
Swahîlî: ngoma → sw
Swazî: sí-gúbhu → ss
Şonayî: ngoma → sn
Tirkî: davul → tr, tamtam → tr, tef → tr, yan → tr, ^?nezdinde → tr
Wolofî: sabarr → wo; junjuŋ → wo

Navdêr 2

def m

pêşve lêdana, avêtina ber bi pêşve
Defek bihêz lê da û avêt di çalê de.

Derî bi defdanê vedibe, ne bi kêşanê.

Herwiha

Jê

(lêker) def dan
(lêker) def kirin
(navdêr) defdan
(rengdêr) defdayî
(navdêr) defkirin

Etîmolojî

Etîmolojiya vê peyvê nehatiye nivîsîn. Eger tu bi rastî bizanî, kerem bike bişkoka "biguhêre" ya di ser van gotinan re bitikîne û etîmolojiya vê peyvê binivîse. Çavkaniyên ku te ew etîmolojî jê girtiye jî binivîse.

Werger

Afrîkansî: dryf → af, aandryf → af, aandrywe → af
Almanî: dringen → de, rücken → de, stoßen → de, treiben → de, anfeuern → de, jagen → de, vor sich hertreiben → de, Tamburin → de m
Danmarkî: støde → da
Esperantoyî: puŝi → eo, puŝekfunkciigi → eo, peli → eo
Ferî: fíra → fo, trýsta → fo, reka → fo
Fînî: työntää → fi
Frîsî: dúste → fy, stjitte → fy, triuwe → fy, oanfiere → fy, oantriuwe → fy, driuwe → fy
Holendî: duw → nl, stoot → nl
Îngilîziya kevn: scufan, adræfan, dræfan
Îngilîzî: to push → en, to thrust → en, to jolt → en, to drive away → en
Îtalî: spingere → it
Katalanî: empènyer → ca, acuitar → ca, arriar → ca, conduir → ca, empaitar → ca, foragitar → ca, impellir → ca
Malezî: desak … mendesak → ms, dorong … mendorong → ms
Mecarî: űz → hu
Papyamentoyî: pusha → pap, stot → pap
Portugalî: empurrar → pt, impelir → pt, tanger → pt, tocar → pt
Romanyayî: apăsa → ro, împinge → ro
Rusî: гнать → ru (gnatʹ)
Sirananî: pusu → srn
Spanî: empujar → es, acuciar → es, arrear → es, impeler → es
Swêdî: puffa → sv, stöta → sv, driva → sv, fösa → sv
Tagalogî: itúlak → tl
Tirkî: def → tr, defetmek → tr

Navdêr 3

def m

sîng, bersîng
- Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Herwiha

Etîmolojî

Etîmolojiya vê peyvê nehatiye nivîsîn. Eger tu bi rastî bizanî, kerem bike bişkoka "biguhêre" ya di ser van gotinan re bitikîne û etîmolojiya vê peyvê binivîse. Çavkaniyên ku te ew etîmolojî jê girtiye jî binivîse.

Werger

Afrîkansî: bors → af
Albanî: gji → sq, kraharor → sq
Almanî: Brust → de m, Busen → de m, Schoß → de m
Bambarayî: diji → bm
Danmarkî: bryst → da
Esperantoyî: brusto → eo
Ferî: bringa → fo
Fînî: rinta → fi
Fransî: poitrine → fr
Frîsî: boarst → fy
Holendî: boezem → nl, borst → nl
Îngilîziya kevn: breost
Îngilîzî: bosom → en, breast → en, chest → en
Îtalî: petto → it
Katalanî: pit → ca
Malezî: dada → ms
Mayayiya yukatekî: iim
Mecarî: mell → hu, mellkas → hu
Norwecî: bryst → no
Papyamentoyî: pechu → pap
Portugalî: colo → pt, peito → pt, seio → pt, tórax → pt
Romanyayî: piept → ro
Rusî: грудь → ru (grudʹ)
Spanî: pecho → es
Swahîlî: kifua → sw
Swêdî: bröst → sv
Tirkî: bağır → tr, göğüs → tr
Yûnanî: στήθος → el (stíthos)

Navdêr 4

def, kurdî wateya 4)

def m

pirça li pişta serî hatiye girêdan
- Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Herwiha

Etîmolojî

Etîmolojiya vê peyvê nehatiye nivîsîn. Eger tu bi rastî bizanî, kerem bike bişkoka "biguhêre" ya di ser van gotinan re bitikîne û etîmolojiya vê peyvê binivîse. Çavkaniyên ku te ew etîmolojî jê girtiye jî binivîse.

Werger

Almanî: eine Tamburinart, pferdeschwanz → de
Çînî: 馬尾 / 马尾 → zh
Fînî: ponihäntä → fi
Fransî: queue de cheval → fr
Holendî: paardenstaart → nl
Îngilîzî: ponytail → en
Japonî: ポニーテール → ja
Spanî: cola de caballo

Daçek

def

Li gel kesekî yan li mala kesekî yan nêzî kesekî.
Hevmane: nik, cem, bal, ba

Ew hefteyekê li def min ma.
- Gelek cara guhdariya dost û hevala dikirin ku bibine mêvan li def şêx û mela (...) — (Xelîl Duhokî, Antolojiya Çîroka Nû ya Kurmancên Başûr, Weşanên Nûdem, Stockholm, 1994)

Herwiha

dev — Badînî (2)

Etîmolojî

Etîmolojiya vê peyvê nehatiye nivîsîn. Eger tu bi rastî bizanî, kerem bike bişkoka "biguhêre" ya di ser van gotinan re bitikîne û etîmolojiya vê peyvê binivîse. Çavkaniyên ku te ew etîmolojî jê girtiye jî binivîse.

Werger

Almanî: eine Tamburinart, bei → de
Bambarayî: so → bm, bara → bm
Fînî: (jonkin / jonkun) luo / luona / luokse
Fransî: chez → fr
Holendî: bij → nl
Îdoyî: che → io
Îngilîzî: at someone's home
Portugalî: casa → pt
Rusî: у → ru (u)
Spanî: en casa de, donde → es
Swêdî: hos → sv
Tirkî: (bir kimsenin ya da bir şeyin) yanında

Zazakî

Navdêr

def

def, dahol
- Çar hetanê Diyarbekirî ra vengê def û zirna bîne berz. — (Serdar Roşan, Dara gozê, Weşanxaneya Nefel, 2002)
  (Wergera kurmancî hewce ye) (biguhêre)

Îngilîzî

Kurtenav

def

Sirboxirwatî

Navdêr

def

sentor
- Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Tirkî

Navdêr

def

def, qewirandin, qewitandin, jixwedûrxistin
- Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]