dûr
Kurmancî biguhêre
Bilêvkirin biguhêre
Rengdêr biguhêre
| Pozîtîv | Komparatîv | Sûperlatîv |
|---|---|---|
| dûr | dûrtir | herî dûr dûrtirîn |
dûr
- Ne nêzîk, ne nêz; cihê ku bo gihiştina wî divê mirov rêyeke dirêj biçe.
- Cihekî dûr.
- Şkefteke ji gundî dûr.
- Karê min du kîlometreyan ji mala min dûr e.
- Mala wan gelek ji vê derê dûr e.
- Armanca me dûr' e. (em bi hêsanî nagihin hedefa xwe)
- Ew Hebîbê Min di pişta te zuhûr
Lew Melek têne temaşeyê ji dûr. — (Mela Hesenê Bateyî, Mewlûda Kurdî, ~1720)
Herwiha biguhêre
Dijmane biguhêre
Têkilî biguhêre
Jê biguhêre
Etîmolojî biguhêre
hevreha soranî دوور (dûr), kurdiya başûrî dür, lekî dür, goranî/hewramî dür, zazakî dûr, farisî دور (dûr), tacikî дур (dur), avestayî 𐬛𐬏𐬭𐬁𐬝 (dūrāt̰: ji dûr ve), sanskrîtî दूर (dūrá), hindî दूर (dūr), ûrdûyî دور (dûr), hîtîtî tūwa, yûnaniya kevn δηρός (dērós: dirêj), latînî dūrus (dijwar, req) û dūrare ("demek dirêj vekêşan / man") ... hemû ji proto-hindûewropî *duh₂-ró-s (dirêj, dûr)
- Çavkanî:
- Chyet, Michael L. (2003): Kurdish-English Dictionary, Ferhenga Kurmancî-Inglîzî, Yale University Press.
- Horn, Paul. (1893): Grundriss der neupersischen Etymologie [Bingehê etîmolojiya farisî] (bi almanî). Strassburg
- MacKenzie, David Neil, The dialect of Awroman (Hawraman-i Luhon) Grammatical sketch, texts, and vocabulary, Kommissionaer: Munksgaard (København), 1966
- Pokorny, Julius, Ferhenga etîmolojî ya hindûewropî ["Indogermanisches etymologisches Wörterbuch (bi almanî)"], Bern, 1959
- Watkins, Calvert, The American Heritage Dictionary of Indo-European Roots [arşîv], Houghton Mifflin Co., 2007, çapa 2em
Bide ber biguhêre
Bi zaravayên din biguhêre
- Soranî: dûr
- Kurdiya başûrî: dür
- Goranî/Hewramî: dür
- Zazakî: dûr
Werger biguhêre
- Aghwanî: 𐔽𐔰𐕀𐔼 (ˁaxi)
- Albanî: larg → sq
- Almanî: fern → de, weit entfernt → de, weit weg
- Amamî-oşimayiya bakurî: 遠さり (と゚ぅーさり, θūsari)
- Amamî-oşîmayiya başûrî: 遠さむっ (とぅーさむっ, tūsam)
- Amharî: ሩቅ → am (ruḳ)
- Aşkunî: sadu
- Aynuyî: トゥイマ (tuyma)
- Azerî: uzaq → az
- Başkîrî: алыҫ (alïθ), йыраҡ (yïraq)
- Belarusî: далёкі (daljóki)
- Bengalî: দুরে (dure), দূর → bn (dur)
- Bîkoliya naverast: harayo
- Bruneyî: jauh
- Bukidnon manoboyiya rojavayî: meziyu'
- Bulgarî: дале́чен (daléčen)
- Burmayî: ဝေးကွာ → my (we:kwa)
- Buryatî: холо (xolo)
- Buyî: jail
- Çekî: daleký → cs
- Çerokî: ᎢᎾ (ina)
- Çînî:
- Danmarkî: langt borte, fjern → da
- Erebî: بَعِيد → ar (baʿīd)
- Ermenî: հեռու → hy (heṙu)
- Esperantoyî: fora
- Estonî: kauge
- Evenî: гор (gor)
- Evenkî: горо (goro)
- Farisî: دور → fa (dur)
- Fînî: kaukainen → fi, kaukana oleva, etäinen → fi
- Fransî: lointain → fr, éloigné → fr, reculé → fr
- Friyolî: lontan
- Frîsî: fier → fy
- Galîsî: remoto, afastado
- Gurcî: შორეული (šoreuli)
- Guwaranî: mombyry
- Haîtî: lontan
- Hawayî: mamao
- Higaononî: madiyo
- Hindî: दूर → hi (dūr)
- Hmongî: deb
- Holendî: ver → nl
- Indonezî: jauh → id
- Îbranî: רחוק → he (rakhók)
- Îdoyî: distanta → io
- Îgboyî: anya
- Îngilîzî: far → en
- Îrlendî: fada
- Îtalî: lontano → it
- Îzlendî: fjarri
- Japonî: 遠い → ja (とおい, tōi), 遥かな → ja (はるかな, haruka na)
- Kamkata-viriyî: bādūř
- Kaşûbî: daleczi
- Katalanî: llunyà → ca
- Keçwayî: karu
- Khinalugî: узах (uzaχ)
- Kikaiyî: 遠さい (と゚ぅーさい, θūsai)
- Koreyî: 먼 → ko (meon), 멀다 → ko (meolda)
- Krytsî: йукъта
- Kumikî: узакъдагъы (uzaqdağı), йыракъдагъы (yıraqdağı)
- Kunigamî: 遠せん (とぅーせん, tūsen)
- Ladînoyî: leshos, londji
- Latgalî: tuols, tuoleims n, tuoleima m
- Latînî: procul → la, remotus → la
- Latviyayî: tāls, tālu
- Lawsî: ໄກ → lo (kai)
- Lezgînî: йаргъа (jarġa)
- Lîtwanî: tolimas
- Lueyî: ᦺᦂ (k̇ay)
- Maguindanaoyî: mawatan
- Makedonî: далечен (dalečen)
- Malezî: jauh → ms
- Maltayî: bgħid n, mbiegħed n.
- Mambayî: ro
- Mançûyî: ᡤᠣᡵᠣ (goro)
- Maranaoyî: mawatan
- Mecarî: messze → hu, messzi → hu
- Melanauyiya navendî: jauk
- Miyakoyî: 遠 (とぅー, tū)
- Mongolî: хол → mn (hol)
- Monî: ဇ္ၚဲ (jṅay)
- Nahwatlî: ueca → nah
- Napolîtanî: luntano
- Norwecî: langt borte, fjern → no
- Ohloniya bakur: wat̄inik
- Oki-no-erabu: 遠さん (とぅーさん, tūsan)
- Okînawanî: 遠さん (とぅーさん, tūsan)
- Oksîtanî: luènh → oc
- Ozbekî: uzoq → uz
- Papyamentoyî: leu
- Peştûyî: لرې (lëre)
- Polonî: daleki → pl n
- Portugalî: longe → pt, distante → pt
- Qazaxî: алыс → kk (alys)
- Romanî: dur
- Romanyayî: departe → ro, îndepărtat → ro
- Rusî: далёкий → ru (daljókij), да́льний (dálʹnij)
- Sanskrîtî: दूर → sa (dūrá)
- Sebwanoyî: layo
- Sêriyî: aamo
- Sicîlî: luntanu → scn
- Sirboxirwatî:
- Skotî: faur
- Slovakî: ďaleký
- Slovenî: dáleč → sl
- Somalî: fog, dheer
- Sorbî:
- Spanî: lejano → es
- Sundanî: tebih
- Swahîlî: mbali → sw
- Swêdî: fjärran → sv, långt bort → sv, avlägsen → sv
- Tacikî: дур → tg (dur)
- Talysh:
- Talişî: دور (dur)
- Tagalogî: malayo
- Tamîlî: தூரமான (tūramāṉa)
- Tarantinoyî: lundane
- Tayî: ไกล → th (gail)
- Telûgûyî: దూరము → te (dūramu)
- Teteriya krîmî: erek
- Tetûmî: dook
- Tigreyî: ሩዩም (ruyum)
- Tirkî: uzak → tr, ırak → tr
- Tirkmenî: uzak
- Toku-no-şîmayî: 遠さい (とぅーさい, tūsai)
- Toxarî B: akañce
- Tregamî: sudu
- Udî: аъхиъл (a̱χi̱l)
- Urdûyî: دور (dūr)
- Ûkraynî: дале́кий (dalékyj)
- Viyetnamî: xa → vi, xa xôi → vi
- Waigalî: sūdi
- Walonî: å lon → wa nt
- Weylsî: pell → cy
- Ximêrî: ឆ្ងាយ → km (chngaay)
- Yaeyamayî: 遠さん (とぅーさん, tūsan)
- Yakutî: ыраах (ıraax)
- Yonagunî: 遠ん (とぅーん, tūn)
- Yoronî: 遠さん (とぅーさん, tūsan)
- Yorubayî: jinnà
- Yûnanî: μακριά → el (makriá)
- Zêlandî: varre
- Zhuangî: gyae
- Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.
Zazakî biguhêre
Rengdêr biguhêre
dûr nêr (forma mê dûre)
- dûr
Friyolî biguhêre
Rengdêr biguhêre
dûr
