dereng

Kurmancî

Bilêvkirin

•  IPA^(kilîd): /dɛˈɾɛŋɡ/
• Kîtekirin: de‧reng

Rengdêr

Pozîtîv	Komparatîv	Sûperlatîv
dereng	derengtir	herî dereng (merkezî) tewrî dereng (rojavayî) derengtirîn (soranîzm)

Derengî şevê dinya tarî ye.

dereng

1. piştî dema pêdivî yan asayî, dijwateya "zû"

   Ez dereng bûm. ― dereng hatin/man/ketin

   Civînê dereng vekêşa.

   Bûye derengî şevê.

   Payiza dereng.

   • Weh ko bê şahid û mehbûbê te 'umrê xwe biwar
     Karikê rabe bike weqt e ko êvar e dereng
     Berê meqsûdê ji tobê negirîn me'lûm e — (Melayê Cizîrî, Dîwana Melayê Cizirî, ~1640)

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: ده‌ره‌نگ

Herwiha

• direng
• dreng

Hevmane

• gîro
• texîr

Bide ber

• taloq

Jê

• dereng bûn (lêker)
• dereng kirin (lêker)
• dereng man
• dereng xistin
• derengbûn (navdêr)
• derengbûyî (rengdêr)
• derengketin
• derengkirin (navdêr)
• derengkirî (rengdêr)
• derengman (navdêr)
• derengmayî
• derengxistin
• derengî

Etîmolojî

Ji proto-hindûewropî *del- (“dirêj”), proto-îranî *derge- û *dergent-, hevreha kurmancî dirêj, hevreha zazakî erey, farisî درنگ (direng), soranî دره‌نگ (direng). Herwiha hevreha दीर्घ (dîrghe, “dirêj”) ya sanskrîtî, [skrîpt hewce ye] (delukî) ya hîtîtî, долгий (dolgiy) ya rusî, δολιχός (dolikhós, “dirêj”) ya yûnaniya kevn, longus (“dirêj; dûr”) ya latînî, long (“dirêj”) ya fransî û îngilîzî, {{q|de|lang]] ya almanî, lång ya swêdî... Bo nimûneyên din binere: dirêj.

Werger

• Afrîkansî: laat → af
• Albanî: i vonë → sq
• Almanî: spät → de
• Altayiya başûrî: соҥ (soŋ)
• Aromanî: tãrdzãu, tãrdziu
• Azerî: gec → az
• Başkîrî: һуң (huñ)
• Belarusî: по́зні (pózni)
• Bulgarî: къ́сен (kǎ́sen)
• Burmayî: နှောင်း → my (hnaung:)
• Çekî: pozdní → cs
• Çînî:

  Mandarînî: 晚 → zh (wǎn)

  Min dongî: 遲 / 迟 (dì)

• Dalmatî: tierč
• Danmarkî: sen → da
• Erebî: مُتَأَخِّر (mutaʾaḵḵir)
• Ermenî: ուշ → hy (uš)
• Farisî: دیر → fa (dir)
• Ferî: síðla, seint
• Fînî: myöhäinen → fi
• Fransî: tard → fr
• Frîsiya saterlandî: leet
• Gotî: 𐍃𐌴𐌹𐌸𐌿𐍃 (seiþus)
• Haîtî: ta
• Hindî: देर → hi (der)
• Holendî: laat → nl, late → nl
• Îbranî: מאוחר \ מְאֻחָר (m'ukhár)
• Îngilîziya kevn: læt
• Îngilîzî: late → en
• Înterlîngua: tarde
• Îtalî: tardo → it
• Îzlendî: seint → is nt
• Japonî: 晩い → ja (おそい, osoi)
• Katalanî: tard → ca
• Kirgizî: кеч → ky (keç)
• Koreyî: 늦다 → ko (neutda)
• Kreyoliya morîtanî: tar
• Latînî: tardus → la
• Latviyayî: vēls → lv, sebu, sebs
• Lawsî: ຊ້າ (sā)
• Lîtwanî: vėlus n, vėlyvas
• Makedonî: доцен (docen)
• Malezî: lambat → ms
• Mecarî: késő → hu, késői → hu, kései → hu
• Nedersaksî: laat, loot

  Almaniya jêrîn a almanî: late

• Norwecî: sein → no
• Ozbekî: kech → uz
• Polonî: późny → pl n
• Portugalî: tarde → pt
• Qazaxî: кеш (keş)
• Romancî: tard
• Romanyayî: târziu → ro
• Rusî: по́здний (pózdnij)
• Salarî: uda
• Sardînî: taldu, tardu
• Sirboxirwatî:

  Kirîlî: ка̏сан

  Latînî: kȁsan → sh

• Slovakî: neskorý
• Slovenî: pôzen
• Spanî: tarde → es
• Swêdî: sen → sv
• Tacikî: дер → tg (der)
• Tayî: สาย → th (sǎai)
• Tirkî: geç → tr
• Tirkmenî: giç
• Urdûyî: دیر (der)
• Ûkraynî: пі́зній (píznij)
• Viyetnamî: muộn → vi, trễ → vi
• Walonî: tård → wa
• Ximêrî: យឺត → km (yɨɨt)
• Yidîşî: שפּעט (shpet)
• Yûnanî: αργά → el (argá)

Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhartoya gotara late a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.

Hoker

dereng

1. piştî demeke diyarkirî, ne di dema xwe de, ne li dema xwe
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Herwiha

• direng

Werger

• Afrîkansî: laat → af
• Almanî: spät → de
• Altayiya başûrî: кеч (keč)
• Aromanî: ntardu, tardu
• Azerî: gec → az
• Baskî: berandu
• Başkîrî: һуң (huñ)
• Belarusî: по́зна (pózna)
• Bengalî: দেরী → bn (derī), দিরঙ্গ (dirôṅgô), দেরেঙ্গ → bn (dereṅgô)
• Bulgarî: къ́сно (kǎ́sno)
• Çekî: pozdě → cs
• Çînî:

  Mandarînî: 晚 → zh (wǎn), 遲 / 迟 → zh (chí), 遲到 / 迟到 (chídào)

  Min dongî: 迟 (di)

• Danmarkî: sen → da
• Erebî: مُتَأَخِّرًا (mutaʾaḵḵiran)
• Esperantoyî: malfrue
• Estonî: hilja
• Farisî: دیر → fa (dir)
• Fînî: myöhään → fi, myöhässä → fi
• Fransî: tard → fr

  Fransiya kevn: tart

• Gurcî: გვიან (gvian)
• Hindî: देर से → hi (der se)
• Holendî: laat → nl
• Îdoyî: tarda → io
• Îngilîziya kevn: late
• Îngilîzî: late → en
• Îtalî: tardi → it
• Îzlendî: seinn → is
• Japonî: 遅刻に → ja (ちこくに, chikoku ni), 遅く → ja (おそく, osoku)
• Katalanî: tard → ca
• Koreyî: 늦다 → ko (neutda), 지각하다 (jigakhada)
• Latînî: sērō → la, tarde → la
• Latviyayî: vēlu
• Lîtwanî: vėlai
• Makedonî: доцна (docna)
• Mecarî: későn → hu
• Norsiya kevn: síðla
• Oksîtanî: tard → oc
• Polonî: późno → pl
• Portugalî: tarde → pt
• Qazaxî: кеш (keş)
• Romanyayî: târziu → ro
• Rusî: по́здно (pózdno)
• Sirboxirwatî:

  Kirîlî: ка̏сно, позно

  Latînî: kȁsno → sh, pozno → sh

• Slovakî: neskoro
• Slovenî: pôzno → sl
• Sorbiya jêrîn: pózdźe
• Spanî: tarde → es
• Swêdî: sent → sv, för sent → sv
• Telûgûyî: ఆలస్యంగా (ālasyaṅgā)
• Tirkî: geç → tr
• Urdûyî: دیر سے (der se)
• Ûkraynî: пі́зно (pízno)
• Ximêrî: យឺតពេល (yɨɨt peil)
• Yidîşî: שפּעט (shpet)
• Yûnanî: αργά → el (argá)

  Kevn: ὀψέ (opsé)

Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhartoya gotara late a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.