dereng

Kurdî

Bilêvkirin

•  IPA^(kilîd): /dɛˈɾɛŋɡ/
• Kîtekirin: de·reng

Rengdêr

Pozîtîv	Komparatîv	Sûperlatîv
dereng	derengtir	herî dereng derengtirîn

Derengî şevê dinya tarî ye.

dereng

1. piştî dema pêdivî yan asayî, dijwateya "zû"

   Ez dereng bûm. (dereng hatin/man/ketin)

   Civînê dereng vekêşa.

   Bûye derengî şevê.

   payiza dereng

   • Weh ko bê şahid û mehbûbê te 'umrê xwe biwar
     Karikê rabe bike weqt e ko êvar e dereng
     Berê meqsûdê ji tobê negirîn me'lûm e — (Melayê Cizîrî, Dîwana Melayê Cizirî, ~1640)

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: ده‌ره‌نگ‎

Herwiha

• direng
• dreng

Hevmane

• texîr
• texîr
• gîro

Bide ber

• taloq

Jê

• (Lêker) dereng bûn
• (Lêker) dereng kirin
• dereng man
• dereng xistin
• (Navdêr) derengbûn
• (Navdêr) derengkirin
• (Navdêr) derengman
• derengxistin
• derengketin
• (Rengdêr) derengbûyî
• (Rengdêr) derengkirî
• derengmayî
• derengî

Etîmolojî

Ji proto-hindûewropî *del- (“dirêj”), proto-îranî *derge- û *dergent-, hevreha kurmancî dirêj, hevreha zazakî erey, farisî درنگ‎ (direng), soranî دره‌نگ‎ (direng). Herwiha hevreha दीर्घ (dîrghe, “dirêj”) ya sanskrîtî, [skrîpt hewce ye] (delukî) ya hîtîtî, долгий (dolgiy) ya rusî, δολιχός (dolixos, “dirêj”) ya yûnaniya kevn, longus (“dirêj; dûr”) ya latînî, long (“dirêj”) ya fransî û îngilîzî, {{q|de|lang]] ya almanî, lång ya swêdî... Bo nimûneyên din binere: dirêj.

Werger

• Afrîkansî: laat → af
• Albanî: i vonë → sq
• Almanî: spät → de
• Altayiya başûrî: соҥ (soŋ)
• Aromanî: tãrdzãu, tãrdziu
• Azerî: gec → az
• Başkîrî: һуң (huñ)
• Belarusî: по́зні (pózni)
• Bulgarî: къ́сен (kǎ́sen)
• Burmayî: နှောင်း → my (hnaung:)
• Çekî: pozdní → cs
• Çînî:

  Mandarînî: 晚 → zh (wǎn)

  Min dongî: 遲 (dì)

• Dalmatî: tierč
• Danmarkî: sen → da
• Erebî: مُتَأَخِّر‎ (mutaʾaḵḵir)
• Ermenî: ուշ → hy (uš)
• Farisî: دیر‎ → fa (dir)
• Ferî: síðla, seint
• Fînî: myöhäinen → fi
• Fransî: tard → fr
• Frîsiya saterlandî: leet
• Gotî: 𐍃𐌴𐌹𐌸𐌿𐍃 (seiþus)
• Haîtî: ta
• Hindî: देर → hi (der)
• Holendî: laat → nl, late → nl
• Îbranî: מאוחר \ מְאֻחָר‎ (m'ukhár)
• Îngilîziya kevn: læt
• Îngilîzî: late → en
• Înterlîngua: tarde
• Îtalî: tardo → it
• Îzlendî: seint → is nt
• Japonî: 晩い → ja (おそい, osoi)
• Katalanî: tard → ca
• Kirgizî: кеч → ky (keç)
• Koreyî: 늦다 → ko (neutda)
• Kreyoliya morîtanî: tar
• Latînî: tardus → la
• Latviyayî: vēls → lv, sebu, sebs
• Lawsî: ຊ້າ (sā)
• Lîtwanî: vėlus n, vėlyvas
• Makedonî: доцен (docen)
• Malezî: lambat → ms
• Mecarî: késő → hu, késői → hu, kései → hu
• Nedersaksî: laat, loot

  Almaniya jêrîn a almanî: late

• Norwecî: sein → no
• Ozbekî: kech → uz
• Polonî: późny → pl n
• Portugalî: tarde → pt
• Qazaxî: кеш (keş)
• Romancî: tard
• Romanyayî: târziu → ro
• Rusî: по́здний (pózdnij)
• Salarî: uda
• Sardînî: taldu, tardu
• Sirboxirwatî:

  Kirîlî: ка̏сан

  Latînî: kȁsan → sh

• Slovakî: neskorý
• Slovenî: pôzen
• Spanî: tarde → es
• Swêdî: sen → sv
• Tacikî: дер → tg (der)
• Tayî: สาย → th (sǎai)
• Tirkî: geç → tr
• Tirkmenî: giç
• Urdûyî: دیر‎ (der)
• Ûkraynî: пі́зній (píznij)
• Viyetnamî: muộn → vi, trễ → vi
• Walonî: tård → wa
• Ximêrî: យឺត → km (yɨɨt)
• Yidîşî: שפּעט‎ (shpet)
• Yûnanî: αργά → el (argá)

Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.

Hoker

dereng

1. piştî demeke diyarkirî, ne di dema xwe de, ne li dema xwe

Herwiha

• direng

Werger

• Afrîkansî: laat → af
• Almanî: spät → de
• Altayiya başûrî: кеч (keč)
• Aromanî: ntardu, tardu
• Azerî: gec → az
• Baskî: berandu
• Başkîrî: һуң (huñ)
• Belarusî: по́зна (pózna)
• Bengalî: দেরী → bn (derī), দিরঙ্গ (dirôṅgô), দেরেঙ্গ → bn (dereṅgô)
• Bulgarî: къ́сно (kǎ́sno)
• Çekî: pozdě → cs
• Çînî:

  Mandarînî: 晚 → zh (wǎn), 遲 → zh (chí), 遲到 (chídào)

  Min dongî: 迟 (di)

• Danmarkî: sen → da
• Erebî: مُتَأَخِّرًا‎ (mutaʾaḵḵiran)
• Esperantoyî: malfrue
• Estonî: hilja
• Farisî: دیر‎ → fa (dir)
• Fînî: myöhään → fi, myöhässä → fi
• Fransî: tard → fr

  Fransiya kevn: tart

• Gurcî: გვიან (gvian)
• Hindî: देर से → hi (der se)
• Holendî: laat → nl
• Îdoyî: tarda → io
• Îngilîziya kevn: late
• Îngilîzî: late → en
• Îtalî: tardi → it
• Îzlendî: seinn → is
• Japonî: 遅刻に → ja (ちこくに, chikoku ni), 遅く → ja (おそく, osoku)
• Katalanî: tard → ca
• Koreyî: 늦다 → ko (neutda), 지각하다 (jigakhada)
• Latînî: sērō → la, tarde → la
• Latviyayî: vēlu
• Lîtwanî: vėlai
• Makedonî: доцна (docna)
• Mecarî: későn → hu
• Norsiya kevn: síðla
• Oksîtanî: tard → oc
• Polonî: późno → pl
• Portugalî: tarde → pt
• Qazaxî: кеш (keş)
• Romanyayî: târziu → ro
• Rusî: по́здно (pózdno)
• Sirboxirwatî:

  Kirîlî: ка̏сно, позно

  Latînî: kȁsno → sh, pozno → sh

• Slovakî: neskoro
• Slovenî: pôzno → sl
• Sorbiya jêrîn: pózdźe
• Spanî: tarde → es
• Swêdî: sent → sv, för sent → sv
• Telûgûyî: ఆలస్యంగా (ālasyaṅgā)
• Tirkî: geç → tr
• Urdûyî: دیر سے‎ (der se)
• Ûkraynî: пі́зно (pízno)
• Ximêrî: យឺតពេល (yɨɨt peil)
• Yidîşî: שפּעט‎ (shpet)
• Yûnanî: αργά → el (argá)

  Kevn: ὀψέ (opsé)

Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.