sol

Kurmancî

Bilêvkirin

• IPA^(kilîd): /soːl/
• Kîtekirin: sol

Navdêr 1

Tewandina sol
Zayenda mê ya binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	sol	sol
Îzafe	sola	solên
Çemandî	solê	solan
Nîşandera çemandî	wê solê	wan solan
Bangkirin	solê	solino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	solek	solin
Îzafe	soleke	soline
Çemandî	solekê	solinan

cotek solan

sol m

1. Tiştek e mirov dikin herdu piyên xwe daku piyên xwe ji êşînê biparêzin dema li derve digerrin.

   Hevmane: pêlav, şekal, kewş, postal, meres

   Sol cot in. Cotê solan ji du kitan pêk tên ku yek kita piyê rastê û yek jî kita piyê çepê ye.

   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Bide ber

• gore
• xufik

Etîmolojî

Ji latînî solea (“binê pêlavê, sandele”) ji solum (“bin, erd, ax”) ji proto-hindûewropî *swol- (“binê piyan”) ku herwiha serekaniya peyva soil (“ax, erd”) e.

Peyva latînî solea (“binê piyan”) serekaniya peyvên bi eynî maneyên yên bi gelek zimanên din e jî: îtalî suola, spanî suela, portugalî solha, sólea, fransî û îngilîzî sole, almanî Sohle, holendî zool, danmarkî sål, norwecî såle, swêdî sul, fransî seuil (“1. derazînk 2. merhele”).

Herwiha bide ber aramî ܨܵܘܸܠܬܵܐ (ṣāwiltā, “sol, pêlav”), pirhejmar ܨܵܘ̈ܠܹܐ‎ (ṣāwlē) ji ܨܵܠܵܐ‎ (ṣālā‎, “çerm, post”).

Binêre herwiha

Cûnên solan

• cezme
• kalik
• qupik
• qûndere
• sendele
• şimik

Werger

• Abxazî: ашьапымаҭәата (āš̍āṗəmāt°āṭā)
• Adîgeyî: цуакъэ (cʷaqɛ)
• Afrîkansî: skoen → af
• Akanî: asepatere
• Albanî: këpucë → sq
• Almanî: Schuh → de n, Lackschuh → de n
• Amharî: ጫማ (č̣ama)
• Aramî:

  Siryaniya klasîk: ܡܣܐܢܐ n (məsānā)

• Aromanî: cundúrã m
• Asamiya zû: পানৈ (panoi)
• Asamî: জোতা (züta)
• Astûrî: zapatu → ast n
• Aynuyî: ケイㇾ (keyr), ケㇾ (ker)
• Azerî: ayaqqabı → az, başmaq → az, tufli, botinka
• Baskî: zapata, oinetako
• Başkîrî: аяҡ кейеме (ayaq keyeme)
• Belarusî: чараві́к n (čaravík)
• Bengalî: জুতা → bn (juta)
• Bretonî: botez → br m
• Bruneyî: kasut
• Bulgarî: обу́вка → bg m (obúvka)
• Burmayî: ခြေနင်း → my (hkrenang:), ဖိနပ် → my (hpi.nap), ရှူးဖိနပ် → my (hru:hpi.nap)
• Çakmayî: 𑄎𑄧𑄘 (jadā)
• Çeçenî: мача (mača)
• Çekî: bota → cs m
• Çerokî: ᎠᎳᏑᎶ (alasulo)
• Çîçewayî: nsapato
• Çînî:

  Kantonî: 鞋 (haai⁴), 鞋仔 (haai⁴ zai²)

  Dunganî: хэҗүә (hežüə), хэ (he)

  Hakkayî: 鞋仔 (hài-è)

  Jinî: 鞋 (hai¹)

  Mandarînî: 鞋子 → zh (xiézi), 鞋 → zh (xié)

  Min beî: 鞋 (ǎi)

  Min dongî: 鞋 (à̤)

  Minnanî: 鞋 → zh-min-nan (ôe / ê), 鞋仔 → zh-min-nan (ê-á / ôe-á)

  Wuyî: 鞋子, 鞋

• Danmarkî: sko → da g
• Endonezyayî: sepatu → id
• Erebî: حِذَاء → ar n (ḥiḏāʾ), نَعْل n (naʿl)

  Erebiya misrî: جزمة m (gazma)

  Erebiya kendavî: جُوتِي n (jūti)

  Erebiya hîcazî: جزمة m (jazma)

  Erebiya misrî: قندرا m (qundara)

  Erebiya fasî: سبّاط n (sebbaṭ)

• Ermenî: կոշիկ → hy (košik)
• Esperantoyî: ŝuo → eo
• Estonî: king → et
• Evenkî: унта (unta)
• Eweyî: afɔkpa
• Farisî: کفش → fa (kafš)
• Ferî: skógvur n, skógvar m p
• Fînî: kenkä → fi
• Fransî: chaussure → fr m, soulier → fr n
• Friyolî: scarpa m
• Frîsiya bakur: Skoch g
• Frîsî: skoech g
• Gaelîka skotî: bròg m
• Galîsî: zapato → gl n, galorcho n, abarca → gl m
• Gotî: 𐍃𐌺𐍉𐌷𐍃 n (skōhs)
• Gujaratî: જૂતા m (jūtā)
• Gurcî: ფეხსაცმელი (pexsacmeli)
• Hawayî: kāmaʻa
• Hawsayî: takalmi → ha n
• Hindî: जूता → hi n (jūtā)
• Hîlîgaynonî: sapatos
• Hmongî: khau
• Holendî: schoen → nl n
• Îbranî: נַעַל → he n (náal)
• Îdoyî: shuo → io, boteto → io
• Îlokanoyî: sapatos
• Îngilîziya kevn: scōh n
• Îngilîzî: shoe → en
• Înterlîngua: scarpa
• Îrlendî: bróg → ga m

  Îrlendiya kevn: bróc m, accrann m

• Îtalî: scarpa → it m, calzatura → it m
• Îzlendî: skór → is n
• Japonî: 靴 → ja (くつ, kutsu), シューズ → ja (shūzu)
• Kabardî: вакъэ (vaqɛ)
• Kalencînî: kweok
• Kannadayî: ಕೆರ → kn (kera)
• Karokî: yukúkuh
• Katalanî: sabata → ca m, calçat → ca n
• Kinaray-ayî: sapatos
• Kirgizî: бут кийим (but kiyim), туфли → ky (tufli), ботинки → ky p (botinki), батинке → ky (batinke)
• Kîkûyûyî: kiratu
• Kîngalî: සපත්තු (sapattu)
• Koreyî: 신발 → ko (sinbal), 신 → ko (sin)
• Ladînoyî: kondurya, sapato, kalsado
• Lakotayî: háŋpa
• Latînî: calceus n, sotular n
• Latviyayî: kurpes m p, kurpe → lv
• Lawsî: ເກີບ → lo (kœ̄p), ປາທຸກາ (pā thu kā)
• Lîtwanî: kurpė m
• Lîvonî: kǟnga
• Lombardî: scarp m
• Luhyayî: siraro
• Luksembûrgî: Schong n
• Maguindanaoyî: talumpa
• Makedonî: чевел n (čevel), чевли p (čevli), кондура m (kondura), кондури p (konduri), обувка m (obuvka)
• Malagasî: kiraru
• Malayalamî: ചെരുപ്പ് → ml (ceruppŭ)
• Malezî: kasut → ms, sepatu
• Maltayî: żarbuna m
• Mançûyî: ᠰᠠᠪᡠ
• Manksî: braag m
• Maorî: hū
• Maranaoyî: talompa'
• Maratî: बूट (būṭ)
• Mayayiya yukatekî: xanab
• Mecarî: cipő → hu
• Meruyî: kiratu, kiratu
• Mîrandî: çapato
• Mongolî: шаахай → mn (šaaxaj), гутал → mn (gutal) Şablon:qual, ботинк (botink) Şablon:qual
• Nahwatlî: cactli → nah
• Namayî: ǁharodi
• Nanayî: ота (ota)
• Navajoyî: ké
• Nepalî: जूता (jūtā)
• Normandî: sôler n
• Norwecî:

  Norweciya bokmålî: sko → no n

  Norweciya nînorskî: sko n

• Ojibweyî: makizin
• Okînawanî: 靴 (ふや, fuya)
• Oksîtanî: sabata → oc m, cauçadura → oc m
• Oriyayî: ଜୋତା (jota)
• Oromoyî: kophee
• Osageyî: hǫǫpé
• Oygurî: ئاياق (ayaq), كەش (kesh), بەتىنكە (betinke)
• Ozbekî: tufli → uz, botinka → uz
• Papyamentoyî: sapatu
• Peştûyî: پڼې → ps m p (рaṇé), بوټ → ps n (boṭ)
• Pîpîlî: kakti, -kak
• Plodîşî: Schoo m
• Polabî: criv n
• Polonî: but → pl n
• Portugalî: calçado → pt n, sapato → pt n
• Puncabî: ਜੁੱਤੀ m (juttī)
• Qazaxî: аяқ киім → kk (aäq kiım), туфли (tufli), бәтеңке p (bäteñke)
• Qiptî:

  Bohaîrî: ⲑⲱⲟⲩⲓ n (thōoui)

  Sahîdî: ⲧⲟⲟⲩⲉ n (tooue)

• Rohingyayî: zuta
• Romancî: chalzer n, calzer n, s-charpa m
• Romanî: papuka m
• Romanyayî: pantof → ro n, gheată → ro m, încălțăminte → ro m
• Rusî: ту́фля → ru m (túflja), боти́нок → ru n (botínok), полуботи́нок → ru n (polubotínok), башма́к → ru n (bašmák), о́бувь → ru m (óbuvʹ)
• Samiya bakurî: skuovva, gáma
• Samoayî: seʻevae
• Sangisarî: چمش (čamaš)
• Sebwanoyî: sapatos
• Semaî: kasot
• Sicîlî: scarpa → scn m
• Sirananî: s'su
• Sirboxirwatî: crijevlja m

  Kirîlî: обућа m, ципела m, постола m

  Latînî: obuća → sh m, cìpela → sh m, postòla → sh m

• Sîlhetî: ꠎꠥꠔꠣ (zuta)
• Skotî: shae
• Slaviya kevn:

  Kirîlî: чрѣвии (črěvii), сапогъ n (sapogŭ)

• Slaviya rojavayî ya kevn: черевикъ n (čerevikŭ)
• Slovakî: topánka → sk m
• Slovenî: čevelj → sl n
• Somalî: kab → so
• Sorbî:

  Sorbiya jêrîn: crjej n

• Sotoyiya başûr: seeta → st
• Spanî: zapato → es n
• Swahîlî: kiatu → sw
• Swêdî: sko → sv g
• Şîngazîcayî: nkabwa, koshi
• Tacikî: кафш → tg (kafš)
• Tagalogî: sapatos → tl
• Tahîtî: tamaʻa, tiaʻa
• Taiya başûrî: เกือก
• Talişî: کفش (kafš)
• Tamîlî: காலணி → ta (kālaṇi)
• Taosî: kə̀obénemą
• Tarifitî: tsirit m
• Tayî: รองเท้า → th, เกือก → th (gʉ̀ʉak)
• Telûgûyî: చెప్పు → te (ceppu), షూ → te (ṣū)
• Teteriya krîmî: ayaqap
• Teterî: башмак → tt (başmaq)
• Tigrînî: ጫማ (č̣ama)
• Tirkî: kundura → tr, ayakkabı → tr
• Tirkmenî: aýakgap → tk
• Tîbetî: ལྷམ (lham), ཇུར་རྟ (jur rta), ལྷམ་གོ (lham go), ཞབས་ཕྱགས (zhabs phyags)
• Unamî: chipakw
• Urdûyî: جوتا n (jūtā)
• Ûkraynî: череви́к n (čerevýk)
• Viyetnamî: giày → vi
• Volapûkî: juk → vo, laigajuk
• Walonî: solé → wa
• Warayî: sapatos
• Weylsî: esgid → cy m
• Ximêrî: ស្បែកជើង (sbaekcəəng)
• Yamî: tokap
• Yidîşî: שוך n (shukh)
• Yupîkiya navendî: cap'akiq, masmakiq, pasmakiq
• Yûnanî: παπούτσι → el nt (papoútsi), υπόδημα → el nt (ypódima)

  Kevn: ὑπόδημα nt (hupódēma), ἀρβύλη m (arbúlē)

• Zhuangî: haiz

Navdêr 2

sol m

1. gava pêncê ya muzîkê bi pîvana solfejê:
   Do, Re, Mî, Fa, So(l), La, Tî (or Si), Do
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Navdêr 3

sol m

1. navê pareyê dewleta Perûyê
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Zazakî

Navdêr

sol

1. xwê
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Etîmolojî

Ji rusî соль (sol, “xwê”).

Astûrî

Navdêr

sol n

1. tav, roj
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Azerî

Rengdêr

sol

1. çep
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Çavkanî

Ev peyv ji wergerên çep hatiye çêkirin. Dibe ku tê de xeletiya wergerê hebe.^{[rûpelên din]}

Danmarkî

Navdêr

sol

1. tav, roj
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Fransî

Bilêvkirin

• Deng (Lyon, Fransa)^ⓘ
• Deng (Parîs, Fransa)^ⓘ
• Deng (Lorraine, Fransa)^ⓘ
• Deng (Parîs, Fransa)^ⓘ
• Deng (Parîs, Fransa)^ⓘ
• Deng (Parîs, Fransa)^ⓘ
• Deng (Cornimont, Fransa)^ⓘ
• Deng (Valais, Swîsre)^ⓘ
• Deng (Vosges, Fransa)^ⓘ

Navdêr

sol

1. ax, erd, xak
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]
2. (muzîk) so, sol
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]
3. sol, pareyê Perûyê
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Galîsî

Navdêr

sol n

1. tav, roj
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Holendî

Navdêr

sol

1. (muzîk) so, sol
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Endonezyayî

Navdêr

sol

1. binê pî
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Îngilîzî

Bilêvkirin

• Deng (Başûrê Îngilistanê, QY)^ⓘ
• Deng (Teksas, DYA)^ⓘ

Navdêr

sol

1. (muzîk) so, sol
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]
2. (astronomî) tav, hetav, roj, xur, xurşîd
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Înterlîngua

Navdêr

sol

1. tav, hetav, roj, xur, xurşîd
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Rengdêr

sol

1. tenê, bi tenê, tek
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]
2. yekta, unîk
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Kapverdî

Navdêr

sol

1. tav, roj
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Katalanî

Bilêvkirin

• Deng (Ketelonya, Spanya)^ⓘ
• Deng (El Prat de Llobregat, Spanya)^ⓘ

Navdêr

sol

1. tav, hetav, roj, xur, xurşîd
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Rengdêr

sol

1. tenê, bi tenê, tek
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]
2. yekta, unîk
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Latînî

Bilêvkirin

•  IPA: /soːl/
• Kîtekirin: sol, Pirjimar: so‧les
• sol^ⓘ

Navdêr

-	Yekjimar	Pirjimar
Nomînatîv	sōl	sōlēs
Vokatîv	sōl	sōlēs
Akuzatîv	sōlem	sōlēs
Genetîv	sōlis	sōlum
Datîv	sōlī	sōlibus
Ablatîv	sōle	sōlibus

sol (genetîv -is)

1. tav, hetav, roj, xur, xurşîd
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Norwecî

Bilêvkirin

• Deng (Bærum, Norwêc)^ⓘ

Navdêr

sol

1. tav, roj
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Ozbekî

Navdêr

sol

1. (navgîn) kelek
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Çavkanî

Ev peyv ji wergerên kelek hatiye çêkirin. Dibe ku tê de xeletiya wergerê hebe.^{[rûpelên din]}

Piedmontîsî

Navdêr

sol n

1. tav, roj
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Portugalî

Bilêvkirin

• Deng (Porto, Portûgal)^ⓘ
• Deng (DYA)^ⓘ

Navdêr

sol

1. tav, hetav, roj, xur, xurşîd
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Romanyayî

Navdêr

sol

1. qasid, peyamber, ragihîner
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Sirboxirwatî

Navdêr

sol

1. xwê
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Spanî

Bilêvkirin

• Deng (Fransa)^ⓘ
• Deng (Spanya)^ⓘ
• Deng (Meksîk)^ⓘ

Navdêr

sol

1. tav, hetav, roj, xur, xurşîd
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Swêdî

Navdêr

sol

1. tav, hetav, roj, xur, xurşîd
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Tirkî

Bilêvkirin

• Deng^ⓘ
• Deng^ⓘ

Rengdêr

sol

1. çep
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Dijmane

• sağ