hûn

 Binêre herwiha: Hûn

Kurmancî

Bilêvkirin

• IPA^(kilîd): /huːn/
• Deng (Bidlîs)^ⓘ
• Kîtekirin: hûn

Cînav

	Yekjimar	Pirjimar
Mê û nêr	tu	hûn

hûn

1. kesên jê re tê axiftin

   Hûn werin?

2. kesê jê re tê axiftin û yên li gel wî beşdarî tiştekî

   Hûn çend kes in wir dixebitin?

3. (Tirkmancî) li şûna "tu" bo rêzgirtinê

   Rêzdar Serok, hûn bi xêr hatin. (Dema "serok" bi tenê be jî.)

Ji wêjeya klasîk

• Jêrê alaya te bim roja 'esîr
  Ger divêtin hûn ji narê bin necat
  Bi 'işq û şewqek hûn bibêjin esselat — (Mela Hesenê Bateyî, Mewlûda Kurdî, ~1720)

Herwiha

• wîn
• hîn (4)
• hon
• hun
• huyn
• win
• wun

Tewandî

• we yan hewe: We ta niha çi kiriye?

Têkildar

Cînavên kesîn

		Yekjmar			Pirjimar
		Navkî	Çemandî		Navkî	Çemandî
Kesê 1em		ez	min		em	me
Kesê 2em		tu	te		hûn	we
Kesê 3em	Dûr	ew	nêr	wî	ew	wan
			mê	wê
	Nêzik	ev	nêr	vî	ev	van
			mê	vê

Etîmolojî

Ji proto-hindûewropî *yū́ ku herwiha serekaniya bo nimûne you ya îngilîzî ye. Guherîna H/W/Y di kurmancî de diyardeyeka berbelav e. Ji heman rehî: we, tu, te. Ji formeke berê wek "*yuşneh", hevreha evistayî 𐬫𐬏𐬲𐬆𐬨 (yûjim). Ew forma han paşê wisan peresiyaye: *yuşne > *yuşn > *yuhn > *yûn > *ûn > hûn/wûn. Bo guherîna ş>h binêrin çav, guh; bo zêdebûna h/w di pêşiya peyvan de binêrin hiş, hirç. Bi devokî, mihtemelen wek *yuşmeh jî hebûye (bo guherîna dengên m-n di zimanên kurmancî û ên ku ji pehlewanî çêbûne binêre zazakî "miyan" û kurmancî nav) û ew jî bûye *yuşma (guherîna dengê eh>a diyardeyek berbelav e di nav zimanên îranîkî de) ku paşê bûye *yişma > işma(h) ku di pehlewanî de wisa hatiye qeydkirin û di hin zimanên kurdî ên din de bûye şima/şime. êwe'a soranî reng e ku ji tesîra ême wisanî guheriye.

Bi wateya li şûna tu bo rêzgirtinê ji zimanên ewropî hatiye wergirtin.

Bi zaravayên din

• Soranî: êwe
• Kurdiya başûrî: îwe
• Lekî: hûme
• Hewramî: şime
• Zazakî: şima
• Luriya bakurî: şuma

Werger

Li jêr formên biker tên dan. Bo forma berkar, binêrin: we.

• Abxazî: шәара (š°ārā)
• Afarî: isin
• Afrîkansî: julle → af
• Aghwanî: 𐕛𐔽𐔰𐕎 (vˁan)
• Akanî: mo
• Albanî: ju → sq
• Almaniya jêrîn a navîn: gî
• Almanî: ihr → de ; Sie → de
• Amharî: እናንተ (ʾənantä)
• Aragonî: busatros, busatras
• Aramî:

  Siryanî: ܐܢܬܘܢ n p (’antōn), ܐܢܬܝܢ m p (’antēn)

  Îbranî: אנתון n p (’antōn), אנתין m p (’antēn)

• Asamî: তহঁত (tohõt), তোমালোক (tümalük), আপোনালোক (apünalük)
• Astûrî: vosotros → ast n p, vosotres → ast m p, vós → ast n p yan m p
• Avarî: нуж (nuž)
• Avestayî: 𐬫𐬏𐬲𐬆𐬨 (yūžəm)
• Aymarayî: jumanaka
• Azerî: siz → az, sizlər
• Bambarayî: aw
• Baskî: zuek
• Başkîrî: һеҙ (heð)
• Belarusî: вы → be (vy)
• Bengalî: তোরা → bn (tora), তোমরা → bn (tomra), আপনারা → bn (apnara)
• Bîkoliya naverast: kamo
• Bretonî: c'hwi → br
• Bulgarî: ви́е (víe)
• Burmayî: နင်တို့ (nangtui.), မင်းတို့ (mang:tui.), ခင်ဗျားတို့ (hkangbya:tui.), ရှင်တို့ (hrangtui.)
• Buryatî: та (ta)
• Çeçenî: шу (šu)
• Çeçenî: шо (šo)
• Çekî: vy → cs
• Çîçewayî: inu
• Çînî:

  Kantonî: 你哋 (nei⁵ dei⁶)

  Dunganî: ниму (nimu)

  Ganî: 你們 / 你们 (n³ miin)

  Hakkayî: 你兜 (ngì-têu, ǹg-têu, ǹ-têu), 你這兜 / 你这兜 (ngì-iá-têu, ǹg-iá-têu, ǹ-iá-têu), 你等 (ǹg-tên, ǹg-nên), 你等這兜 / 你等这兜 (ǹg-tên-iá-têu, ǹg-nên-iá-têu), 你兜人 (ǹg-têu-ngìn), 你兜儕 / 你兜侪 (ǹg-têu-sà), 你等人 (ǹg-tên-ngìn), 你等儕 / 你等侪 (ǹg-nên-sà)

  Jinî: 你們 / 你们 (ni² me)

  Mandarînî: 你們 / 你们 → zh (nǐmen)

  Min dongî: 汝各儂 / 汝各侬 (nṳ̄-gáuk-nè̤ng)

  Minnanî: 恁 → zh-min-nan (lín)

  Teochew: 恁 → zh-min-nan (ning²)

  Wuyî: 㑚

  Xiangî: 你們 / 你们 (nyi³ men)

• Çuvaşî: эсир (esir)
• Dalmatî: vu
• Danmarkî: I → da, De → da
• Diyirbalî: ŋubalaɖi, ŋuraɖi
• Elwîrî-wîderî: شیمه (šime)
• Endonezyayî: kalian → id
• Erebî: أَنْتُمَا g du (ʾantumā), أَنْتُم n p (ʾantum), أَنْتُنَّ m p (ʾantunna), حَضْرَتْكُم (ḥaḍratkum)

  Erebiya misrî: إنتوا p (íntu)

  Erebiya başûrê şamê: إنتوا p (ʾintu)

  Erebiya tunusî: اِنْتُومَا n p yan m p (ʾintūmā)

• Ermenî: դուք → hy (dukʻ)

  Ermeniya kevn: դուք (dukʻ)

• Esperantoyî: vi → eo
• Estonî: teie → et, te → et
• Evenî: ху (hu)
• Evenkî: су (su)
• Eweyî: mi, miawo
• Farisî: شما → fa (šomâ), شماها → fa (šomâ-hâ)
• Ferî: tit → fo
• Fîjî: kemudrau du, kemudou, kemuni → fj p
• Fînî: te → fi, teidän → fi
• Fransî: vous → fr, vous autres → fr

  Fransiya navîn: vous

  Fransiya kevn: vos

• Frîsî: jimme → fy, jo → fy
• Gaelîka skotî: sibh
• Galîsî: vós → gl, vosoutros n, vosoutras m
• Gurcî: თქვენ (tkven)
• Guwaranî: peẽ
• Hadzayî: ethebee m, ithibii n
• Havasupaî-walapaî-yavapaî: ma
• Hawayî: ʻolua, ʻoukou
• Hawsayî: kúu
• Hindî: तुम → hi (tum), आप → hi (āp)
• Hirî motuyî: umui
• Hîrî motuyî: umui
• Holendî: jullie → nl, gijlieden → nl, u → nl, gij → nl, gijlie, gijle → nl, gulder
• Îbranî: אֲתֶּם n p (attém), אֲתֶּן m p (attén)
• Îdoyî: vu → io
• Îngilîziya kevn: ġē, ġit → ang
• Îngilîziya navîn: ye
• Îngilîzî: you → en (plural, subject)
• Îngriyî: töö
• Înterlîngua: vos → ia
• Îrlendî: sibh, sibhse

  Îrlendiya kevn: síi, sib

• Îtalî: voi → it, Loro → it
• Japanese: (discourteous if used for a superior) 貴方達 (あなたたち, anatatachi), 貴方方 (あなたがた, anatagata), お前達 (おまえたち, omaetachi), 君達 (きみたち, kimitachi), 貴様等 (きさまら, kisamara), お前ら (omaera)
• Îzlendî: þið → is
• Kalalîsûtî: ilissi
• Kannadayî: ನೀವು → kn (nīvu)
• Karaxanîdî: سز (siz)
• Katalanî: vosaltres → ca, vostès → ca, vós → ca
• Keçwayî: qamkuna → qu
• Kirgizî: силер → ky (siler), сиздер → ky (sizder)
• Kîngalî: ඔයාලා (oyālā), ඔබ සියල්ලන් (oba siyallan)
• Koreyî: 너희 → ko (neohui), 여러분 → ko (yeoreobun), 너희 → ko (neohui), 당신들 (dangsindeul), 이놈들 (inomdeul), 니네 (nine), 니들 (nideul), 자네들 (janedeul)
• Kornî: hwi
• Kreyoliya fransî ya Louisiana: vouzòt, ouzòt, zòt, zo
• Latgalî: jius
• Latînî: vōs → la
• Latviyayî: jūs → lv, Jūs → lv
• Lawsî: ເຈົ້າ → lo (chao)
• Lîtwanî: jūs → lt, Jūs
• Lîvonî: tēg
• Lueyî: ᦑᦱᧃᧈ (taan¹), ᦉᦴ (ṡuu), ᦉᦴᦑᦱᧃᧈ (ṡuutaan¹), ᦉᦴᦈᧁᧉ (ṡuuṫsaw²)
• Luksembûrgî: dir → lb
• Mòçenoyî: ir
• Makedonî: вие (vie)
• Malayalamî: നിങ്ങൾ → ml (niṅṅaḷ)
• Malezî: kalian → ms, kau orang, korang → ms
• Maltayî: intkom
• Mançûyî: ᠰᡠᠸᡝ
• Manksî: shiu, shiuish
• Maorî: koe → mi y, kōrua du, koutou p
• Mazenderanî: شما (šëmâ)
• Mecarî: ti → hu, önök → hu, maguk → hu, -tok, -tek, -tök, -nak, -nek
• Mongolî:

  Kirîlî: та нар → mn (ta nar)

• Monî: ဗှ်ေ တံ (pɛ̀h tɔʔ)
• Morî bawah: komiu
• Nahwatliya klasîk: amehhuān, amehhuāntin
• Nanayî: суэ (sue)
• Napolîtanî: vuje
• Navajoyî: nihí, danihí, tʼáá ánółtso
• Nepalî: तिमीहरू (timīharū)
• Normandî: ou
• Norwecî:

  Norweciya bokmålî: dere → no, I → no, Dere → no

  Norweciya nînorskî: de → nn, De → nn, dokker → nn

• Ojibweyî: giinawaa
• Oksîtanî: vosautres → oc
• Oriyayî: ତୁମେମାନେ (tumemane), ଆପଣମାନେ (apôṇômane)
• Osetî: сымах (symax)
• Osmanî: سز (siz)
• Oygurî: سەنلەر (senler), سىلەر (siler), سىزلەر (sizler)
• Ozbekî: siz → uz
• Papyamentoyî: bo
• Peştûyî: تاسې → ps (tāsé)
• Piedmontîsî: vus
• Pijînî: iufala
• Pîpîlî: anmejemet, anmehemet, an-, anh-
• Pîtkarnî-norfolkî: yorle
• Pîttcantcatcarayî: nyuntupula, nyuntulupula; nyuntu, nyuntulu
• Polonî: wy → pl, Państwo → pl
• Portugalî: vós → pt, vocês → pt, os senhores n, as senhoras m
• Prakrit:

  Prakrîtiya aşokanît: 𑀢𑀼𑀨𑁂 (tuphe)

• Qazaxî: сендер (sender), сіздер (sızder)
• Rapanuyî: korua
• Romancî: vus, vous, vusoters n, vusotras m, Els n, Ellas m
• Romanî: tumen
• Romanyayî: voi → ro, dumneavoastră → ro
• Rusî: вы → ru (vy)
• Rusînî: вы (vŷ)
• Samiya bakurî: doai, dii
• Sicîlî: vuiàtri, vuàutri → scn
• Sirananî: unu
• Sirboxirwatî:

  Kirîlî: ви̑

  Latînî: vȋ

• Skotî: ye, yez, yiz, youz
• Slaviya kevn:

  Kirîlî: ва du (va), вꙑ p (vy)

  Glagolîtîk: ⰲⰰ du (va), ⰲⱏⰺ p (vy)

• Slaviya rojavayî ya kevn: вꙑ (vy)
• Slovakî: vy
• Slovenî: ví → sl
• Somalî: idinka
• Sorbî:

  Sorbiya jêrîn: wej du, wy p

  Sorbiya jorîn: wój du, wy p

• Sotoyiya başûr: lona → st
• Spanî: vosotros → es n, vosotras → es m, ustedes → es
• Sundanî: aranjeun
• Swahîlî: ninyi
• Swêdî: ni → sv
• Tacikî: шумо → tg (šumo)
• Tagalogî: ninyo, inyo, kayo, niyo
• Talişî: شما (šəmâ)
• Taosî: ę̋
• Tayiya bakurî: ᨧᩮᩢ᩶ᩣ (chao)
• Tayî: คุณ → th (kun)
• Telûgûyî: నువ్వు → te (nuvvu), మీరు → te (mīru)
• Teteriya krîmî: siz
• Teterî: сез → tt (sez)
• Tetûmî: ó, imi, Ita, Ita-Boot, Ita-Na’i
• Tigrînî: ንስኻትኩም n (nəsxatkum), ንስኻትክን m (nəsxatkn); ንስኹም n (nəsxum), ንስኽን m (nəsxn); ኣቱም n (ʾatum), ኣተን m (ʾatän)
• Tirkiya kevn: 𐰾𐰃𐰕 (s²iz)
• Tirkî: siz → tr, sizler → tr
• Tirkmenî: siz
• Tokpisinî: yutupela du, yutripela, yupela p
• Tuvanî: силер (siler)
• Udî: ваън (va̱n)
• Urdûyî: تو (tū), آپ → ur (āp)
• Ûkraynî: ви → uk (vy)
• Venîsî: voaltri → vec
• Viyetnamî: li şûna cînavan, hin peyvên rêzgirtinê yên xizmatiyê tên bikaranîn
• Volapûkî: ols → vo
• Weylsî: chi, chwi
• Wolofî: yeen
• Yagnobî: шумох (šumox)
• Yakutî: эһиги (ehigi)
• Yidîşî: איר (ir)
• Yiyiya siçuwayî: ꆍ (nop)
• Yorubayî: ệyin
• Yupîkiya navendî: elpetek g du, elpeci g p
• Yûnanî: εσείς → el p (eseís)
• Zêlandî: julder
• Zhuangî: dohmwngz
• Zimanê destan ê emerîkî: 1@InsideChesthigh-RadialUp
• Zuluyî: nina
• ǃXóõ: ūh, ūhʻū

Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhartoya gotara you a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.