ez

Kurmancî

Bilêvkirin

•  IPA^(kilîd): /ɜz/

• Deng (Amed)

  • Deng (Êlih)

    • Deng (Bidlîs)

• Kîtekirin: ez

Cînav

	Yekjimar	Pirjimar
Mê û nêr	ez	em

Du kes bi hev re diavixin û cînavên "ez, min" û "tu, te" bi kar tînin.

ez

1. kesa/ê ku dipeyive dema ku behsa xwe dike,
   kesa/ê ku tiştekî dibêje,
   kesê yekem yê yekjimar

   Ez û tu.

   Ez te dibînim.

   Ez neçûm.

   Wê ez nasîm.

   • Ez şefî'ê wî me roja mehşerê
     Dê vexwit ew tasek ava kewserê — (Mela Hisênê Bateyî: Mewlûd)

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: ئه‌ز
• kurdî-krîlî: әз

Herwiha

• e (sivikkirî)
• es (nadir e)
• wez (di stran û helbestan de)

Forma çemandî

• min

Jornav

• cînav

Têkildar

Cînavên kesîn

		Yekjmar			Pirjimar
		Navkî	Çemandî		Navkî	Çemandî
Kesê 1em		ez	min		em	me
Kesê 2em		tu	te		hûn	we
Kesê 3em	Dûr	ew	nêr	wî	ew	wan
			mê	wê
	Nêzik	ev	nêr	vî	ev	van
			mê	vê

Etîmolojî

Hevreha zazakî ez, goranî/hewramî ez, tatî ez, talîşî ez, partî 𐫀𐫉‎‎ (ʾz), pehlewî 𐫀𐫗‎‎ (ʾn‎) (/ez/, /en/), osetî ӕз (æz), sogdî 𐫀𐫉𐫇‎‎ (əzú), peştûyî زه‎‎ (ze), avestayî 𐬀𐬰𐬆‎ (ezə) û 𐬀𐬰𐬇𐬨‎‎ (ezə̄m), hexamenişî 𐎠𐎭𐎶 (a-d-m, /edem/), sanskrîtî अहम् (ahám), ermenî ես (es), latviyayî es, lîtwanî aš, slaviya kevn ꙗзъ (yazŭ), bulgarî аз (az), novgorodiya kevn ѧꙁо (ęzo), rûsî я (ya), yûnanî εγώ (egó), latînî ego, portugalî eu, îtalî io, spanî yo, fransî je, norwecî eg / jeg, danmarkî jeg, swêdî jag, almanî ich, inglîziya kevn iċ, inglîziya niha I (bixwîne: ay)... hemû ji proto-hindûewropî *éǵh₂.

Bo guherîna *ǵ ya proto-hindûewropî bi Z di zimanên îranî de, binêrin bo nimûne: zanîn, zer, mezin.

Di goranî/hewramî de peyv tenê di helbestên klasîk de maye, ji axiftina rojane winda bûye. Di soranî û farisî de ez ya bi wateya "ez" ya kurmancî nemaye lê min (bi farisî من‎ (men)) cihê wê jî girtiye.

Peyv bi forma xwe ya latînî ego wek peyveke derûnnasiyê ketiye piraniya zimanan û kurdî jî.

Çavkanî:

• Paul, Ludwig. (1998) "The Position of Zazaki Among West Iranian languages" University of Hamburg. pdf.

• Novák, Ľubomír (2013) Problem of Archaism and Innovation in the Eastern Iranian Languages (PhD dissertation)‎[[1]], Prague: Univerzita Karlova v Praze, filozofická fakulta.
• Watkins, Calvert, The American Heritage Dictionary of Indo-European Roots [arşîv], Houghton Mifflin Co., 2007, çapa 2em, r. 22
• The Tower of Babel - An Etymological Database Project [Birca Babilê - Projeyeke Danegeha Etîmolojî] (bi inglîzî û rûsî): http://starling.rinet.ru/
• Etymonline. Online English Etymology Dictionary. <etymonline.com> by Douglas Harper.

Bi zaravayên din

• Soranî: من‎ (min)
• Kurdiya başûrî: min
• Hewramî: min
• Zazakî: ez

Werger

wek biker

• Abaknonî: ako
• Abay-sembwakî: au
• Afrîkansî: ek → af
• Altayiya başûrî: мен (men)
• Aragonî: yo → an
• Aramî: ܐܢܐ‎ (’inā’)
• Azerî: mən → az
• Babariya başûr-rojhilat: ˈurn
• Bambarayî: ne, n’
• Baskî: ni → eu
• Başkîrî: мин (min)
• Bayerî: i
• Belarusî: я → be (ja)
• Sirboxirwatî: ja
• Bretonî: me → br
• Karo batakî: aku
• Bulgarî: аз → bg (az)
• Galîbî karîbî: awu
• Çekî: já → cs
• Çerokî: ᎠᏯ → chr (aya)
• Çînî: 我 → zh (wǒ)
• Kreyoliya seyşelê: mwan
• Çuvaşî: эпĕ (epĕ)
• Elfdalî: ig
• Damariya rojhilat: ˈau
• Almanî: ich → de
• Erebî: أنا‎ (ena)
• Erebiya misrî: أنا‎ (ena)
• Ermenî: էս → hy (ēs)
• Esperantoyî: mi → eo
• Estonî: ma → et
• Farisî: من‎ → fa (men)
• Ferî: eg → fo
• Fînî: minä → fi
• Fransî: je → fr
• Gagawzî: bän
• Galîsî: eu → gl
• Gotî : 𐌹𐌺 (ik)
• Gurcî: მე → ka (me)
• Haîtî: mwen
• Hindî: मैं → hi (ma͠i)
• Holendî: ik → nl
• Îbranî: אני‎ → he (any)
• Indonezî: aku → id, saya → id, hamba → id, beta → id, gua → id, gue → id
• Inglîzî: I → en
• Înuîtî: ᐅᕙᖓ (uvanga)
• Îtalî: io → it
• Îzlendî: ég → is
• Japonî: 私 → ja (watashi, watakushi, atashi), 儂 → ja (washi), 僕 → ja (boku), 俺 → ja (ore)
• Karaçay-balkarî: мен
• Katalanî: jo → ca
• Kirgizî: мен → ky (men)
• Kendayanî: aku
• Koreyî: 나 → ko (na)
• Kornî: my
• Kotavayî: jin, jinye, jinya
• Okolodî: au
• Kumikî: мен (men)
• Kalabakanî: aku
• Yakutî: мин (min)
• Latînî: ego → la
• Latviyayî: es → lv
• Lawsî: ຂ້ອຍ → lo (khony)
• Lazî: მა (ma)
• Lîmbûrgî: ich → li
• Lîtwanî: àš → lt
• Luksembûrgî: ech → lb
• Malezî: aku → ms, saya → ms
• Maltayî: jiena → mt, jien → mt
• Mecarî: én → hu
• Mohawkî: í:'i
• Mongolî: би → mn (bi)
• Nlûyî: na, ng
• Nogayî: мен (men)
• Norweciya bokmålî: jeg → no
• Norweciya nînorskî: eg → no
• Oksîtanî: ieu → oc, jo → oc
• Oyratayî: ˈandri
• Pîtkarnî-norfolkî: ai
• Pîrahayî: ti
• Paluanî: aku
• Polonî: ja → pl
• Portugalî: eu → pt
• Qazaxî: мен → kk (men)
• Romancî: eau
• Romanyayî: eu → ro
• Rusî: я → ru (ya)
• Samiya bakurî: mun ; mon
• Sanskrîtî: अहम् → sa (aham)
• Sawayî: ya
• Şawî: nečč (netch)
• Sembakung murutî: aku
• Sindhî: آئُون‎ → sd
• Sirboxirwatî: ја → sh
• Selungaî murutî: au
• Slovakî: ja → sk
• Slovenî: jaz → sl
• Şorî: мен
• Spanî: yo → es
• Serudung murutî: aku
• Swêdî: jag → sv g
• Tacikî: ман → tg (man)
• Tagalogî: ako → tl
• Tamîlî: நான் → ta (nāṉ)
• Tayî: ผม → th m (pom) ; ดิฉัน m (dichan) ; ฉัน → th g (chan)
• Teterî: мин → tt (min)
• Teteriya krîmî: men
• Tirkî: ben → tr
• Tofalarî: мен
• Tuvanî: мен (men)
• Ûkraynî: я → uk (ya)
• Ûrûmî: мен
• Viyetnamî: tôi → vi
• Weylsî: mi
• Xakasî: мин (min)
• Sirboxirwatî: ja → sh
• yokuçî: naʔ
• yorûbayî: mo, n, mi, mà
• yukatekî: tehn
• Yûnanî: εγώ → el (egó)
• Yûnaniya kevn: ἐγώ (egố)
• yûpikî: wiinga
• zunyî: hoˀ

Navdêr

ez

1. Wek berkar; binêre min.

Zazakî

Cînav

ez

1. ez