ketin

Kurdî

Bilêvkirin

•  IPA: /kʰæˈtɘn/

• Deng (Amed)

• Kîtekirin: ke·tin

Lêker

ketin (lêkera negerguhêz)
Rehê dema niha: -kev-
RP. Niha
	ez	dikevim
	tu	dikevî
	ew	dikeve
	em, hûn, ew	dikevin
Fermanî	Yekjimar	bikeve
	Pirjimar	bikevin
Rehê dema borî: -ket-
RP. Boriya sade
	ez	ketim
	tu	ketî
	ew	ket
	em, hûn, ew	ketin
Formên din: Tewandin:ketin

ketin lêkera xwerû, negerguhêz

1. (bêhemdî xwe) Hatin xwarê, nizm bûn, dahatin.
   • Kewkeban seyra muxalif girt û têkil kir hisab
     Vêk ketin Şems û Zuhel îro di birca 'Eqrebê
     Seyf-i çû destê Merîxê mulkê dil lew bû xerab— (Dîwana Melayê Cizirî ~1640, Melayê Cizîrî)
   • Ew ji ser darê ket erdê û gelek êşiya.
2. Xwe li ser piyên xwe negirtin.
3. Çûn di derekê ve.
   • Ketin hindir
   • Ketin zanîngehê.
   • Diz ketin mala wan.
4. bûn bara yekî/ê, bûn behra yekî/ê
   • Xanî bo birayê min ket.
5. Ne eleqedar bûn
   • (Mecazî) Wekî ez çum û ew malne nehatin, êdî ewê tu dizanî û axa dizane, ew xeberê bi min ne ketîye.— (Mele Mehmûdê Bazîdî, Tûhfetu'l-Xîlan Fî Zimanê Kurdan, Weqfa Mezopotamyayê, 2019, çapa 1em, r. 103, ISBN 978-605-80975-1-3)
6. kêm bûn
   • Wek hawê ricafekê bi min digirt, û nebza min diket.— (Robert Louis Stevenson (wergêr Ciwanmerd Kulek), Meseleya Seyr a Dr. Jekyll û Mr. Hyde, Avesta, 2020, r. 69, ISBN 978-605-2246-80-1)

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: که‌تن

Herwiha

• keftin
• kevtin
• kewten
• kewtiş

Tewîn

Lêker:

• [-kev-]

Jê

• ketî
• ketober

Biwêj:

• bi hev ketin
• bi ser ketin
• tê ketin
• lê ketin
• ber ketin
• ser ketin
• paş ketin
• pêş ketin
• tê ketin
• pê ketin
• çav pê ketin
• da ketin
• dûv ketin

Etîmolojî

• proto-hindûewropî: *kop- ("ketin")

proto-îranî: *kep- ("ketin")

partî: k'f- ("ketin")

lekî: ("kein")

pehlewî: k'f-, kp- ("ketin")

belûçî: kep- ("ketin") … ^{alfabeya arî}

kurmancî: ketin, keftin, kevtin (-kev-) ("ketin")

soranî: kewtin (-kew-) ("ketin")

kurdiya başûr: keftin ("ketin")

hewramî: kew- ("ketin") ("ketin")

zazakî: kewten (-kew-)

rusî: kopat ("kolandin")

yûnanî: kopto ("lê dan, pê ketin") ...

Çavkanî: Cheung p.234, Watkins p.43, Etymonline

Hevreh: kevn

Werger

• lekî: ketin
• Albanî: bie ^→ asq
• Afrîkansî: val ^→ af, afval ^→ af
• Danmarkî: falde ^→ da
• Erebî: ^?الإنهیـار ^→ ar, ^?الخور ^→ ar, ^?السقطة ^→ ar, ^?العثرة ^→ ar, ^?المسقط ^→ ar, ^?الهفوة ^→ ar, ^?الوقوع ^→ ar, ^?إنهواء ^→ ar, ^?خواء ^→ ar
• Almanî: fallen ^→ de, abfallen ^→ de, abstürzen ^→ de, herunterrutschen ^→ de, stürzen ^→ de, ^?hinstürzen ^→ de
• Esperantoyî: fali ^→ eo
• Farisî: افت ^→ fa, افتادن ^→ fa, افت کردن ^→ fa, زمین خوردن ^→ fa, برزمين خوردن ^→ fa, شکسته شدن ^→ fa, پير شدن ^→ fa, ^?درافتادن ^→ fa
• Ferî: falla ^→ fo
• Fînî: pudota ^→ fi
• Fransî: tomber ^→ fr
• Frîsî: drippe ^→ fy, falle ^→ fy
• Gaelîka skotî: tuit ^→ gd
• Holendî: vallen ^→ nl, afvallen ^→ nl, neervallen ^→ nl, verschieten ^→ nl
• Mecarî: esik ^→ hu
• Îdoyî: falar ^→ io
• Îbranî: נפל ^→ he m
• Indonezî: peleset ^→ id, terpeleset ^→ id
• Inglîzî: to fall ^→ en, to drop ^→ en, to lapse ^→ en, accession ^→ en, descend ^→ en, downfall ^→ en, drop down ^→ en, drop off ^→ en, droplet ^→ en, duck ^→ en, dump ^→ en, fall down ^→ en, fall off ^→ en, go downhill ^→ en, tumble ^→ en, dropping ^→ en, receive ^→ en
• Inglîziya kevn: feallan ^→ ang
• Îzlendî: falla ^→ is
• Katalanî: caure ^→ ca
• Latînî: cadere ^→ la
• Norwecî: falle ^→ no
• Norsiya kevn: falla ^→ non
• Papyamentoyî: kai ^→ pap, dal abou ^→ pap
• Portugalî: cair ^→ pt, desabar ^→ pt, tombar ^→ pt, ruir ^→ pt
• Romanyayî: cădea ^→ ro
• Sirananî: fadon ^→ srn
• Spanî: caer ^→ es
• Swêdî: falla ^→ sv, ramla ^→ sv
• Tagalogî: mahúlog ^→ tl
• Tirkî: düşmek ^→ tr, bitkin düşmek ^→ tr, çakılmak ^→ tr, değmek ^→ tr, devrilmek ^→ tr, dökülmek ^→ tr, düşkünleşmek ^→ tr, girme ^→ tr, girmek ^→ tr, inhitat ^→ tr, izmihlal ^→ tr, sokulmak ^→ tr, sokuluş ^→ tr, sukut etmek ^→ tr, tedeni ^→ tr, tedeni etmek ^→ tr, tükeniş ^→ tr, tükenme ^→ tr, tükenmek ^→ tr, vurmak ^→ tr, yığılıp kalmak ^→ tr, yığılma ^→ tr

Navdêr

Zayenda mê ya binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	ketin	ketin
Îzafe	ketina	ketinên
Çemandî	ketinê	ketinan
Nîşandera çemandî	wê ketinê	wan ketinan
Bangkirin	ketinê	ketinino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	ketinek	ketinin
Îzafe	ketineke	ketinine
Çemandî	ketinekê	ketininan

Ketina gogekê.

ketin mê

1. (bêhemdî xwe) Hatin xwarê, nizm bûn, dahatin.
2. Xwe li ser piyên xwe negirtin.
3. Çûn di derekê ve.
4. bûn bara yekî/ê, bûn behra yekî/ê
5. Çalakiyek ji hilweşandinê.
   • Ketina navenda bazirganiya cîhanê rûreş bû.
6. Çalakiyek ji Dawiyê.
   • Şoreşê ketina dîktatoriyê gengaz kir.

Jê

• bihevketin
• biserketin
• têketin
• lêketin
• berketin
• serketin
• paşketin
• pêşketin
• têketin
• pêketin
• çavpêketin
• daketin
• dûvketin

Werger

• Almanî: Fall ^→ de, Absturz ^→ de
• Fînî: putoaminen ^→ fi
• Fransî: chute ^→ fr
• Holendî: val ^→ nl
• Inglîzî: fall (act of moving lower)
• Inglîziya kevn: hryre ^→ ang
• Înterlîngua: cadita ^→ ia
• Îtalî: caduta ^→ it
• Japonî: 落下 (rakka)
• Norwecî: fall nêtar
• Polonî: spadek ^→ pl, spadanie ^→ pl
• Portugalî: queda ^→ pt
• Romanyayî: cădere ^→ ro
• Rusî: падение ^→ ru
• Slovenî: padec ^→ sl
• Spanî: caída ^→ es
• Swêdî: fall ^→ sv
• Tirkî: düşme ^→ tr