ber

 Binêre herwiha: berr, bêr, û -ber

Kurmancî

Bilêvkirin

• IPA^(kilîd): /bɛɾ/
• (Daçek) (Navdêr 2) (Navdêr 3) (Navdêr 4) Deng (Bidlîs)^ⓘ
• (Navdêr 6) Deng (Bidlîs)^ⓘ
• Kîtekirin: ber
• Navdêr 5 û 6  IPA^(kilîd): /bɛr/ r-ya req

Daçek

ber

2. pêş, pêşber, miqabil, hember

   Li ber malê.

3. sîng

Ji wêjeya klasîk

• Hêdî bi lefzê hal bibêj
  Ber “Mîm û Hê û Dal” bibêj
  Şerh û beyana kaxetê — (Feqiyê Teyran, , ~1620)

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: به‌ر
• kurdî-krîlî: бәр

Jê

• beraber
• beramber
• ber bi ...
• ber bi ... de
• ber bi ... ve
• berî
• hember
• hemberî
• hevber
• hevberî
• pêşber
• ji berê xwe

Etîmolojî

Ji proto-îranî *pari- (“dor”), ji proto-hindûewropî *peri (“dor”). Pêşî ramana li dor daye, bi pirranî wek pêşlêkerekê; di hemû zimanên kurdî de wek pêş guherriye.

Hevreha soranî بەر (ber), zazakî ver, Ji îraniya navîn per, hevreha farisiya navîn [skrîpt hewce ye] (per-) (pêşlêkereke bi ramana dor).

Guherîna wateyî di serdema îraniya navîn pêk hatibû. Bi partî li şûna ped (îro bi) bi asayî per bi kar dihat, ne mîna farisiya navîn. Di serdemên bê de jî bûye pêş. Ramana dor di bêjeyên wek navber, dorber da dikare bê dîtin.

Werger

• Farisî: پیش → fa, قبل → fa
• Îngilîzî: in front of → en, before → en

Navdêr 1

ber n

2. Kevir, malzemeyên req yên ne maden.

   Berek li serê wî da û xwîn jê hat.

3. çîya
   • Fîlhal xwe ji berî avet û telef bû. — (1857, Mela Mûsayê Hekarî, Amadekar: Hêmin Omer, Durrû’l Mecalîs, sala weşandinê: 2022, r. 100)

Herwiha

• berd

Bide Ber

• bertelaş

Nêzîk

• ferş
• teht
• helan
• zinar

Jê

• berî
• berîn

Etîmolojî

Hevreha soranî soranî به‌رد (berd), osetî wir, vir, ji zimanên îranî (verte-) ji proto-hindûewropî *wel-.^{[çavkanî hewce ye]}

Werger

• Almanî: ^?Vorderteil, Stein → de n
• Erebî: حجر → ar
• Farisî: سنگ → fa
• Îngilîzî:stone → en, ^?receipt → en
• Tirkî: ^?ön → tr, ^?pala → tr, ^?semere → tr, ^?sergi → tr, ^?sili → tr, ^?taife → tr, ^?taş → tr, ^?uğur → tr, ^?ürün → tr, ^?üst → tr, ^?verim → tr, ^?yamaç → tr, ^?yan → tr, ^?yön → tr

Navdêr 2

ber n

2. rû, serûçav, dêm

   Berê xwe da min. ― Li min nerî

Jê

• berê xwe danê

Etîmolojî

Ji proto-hindûewropî *wer-.

Werger

• Farisî: رو → fa, چهره → fa

Navdêr 3

ber n

1. Derî yan dev.

   Berê tifengê da me. ― Cihê fîşek jê derdikevin bi nik me ve kir.

Jê

• bere
• berg
• berok

Etîmolojî

  Etîmolojiya vê peyvê nehatiye nivîsîn. Eger tu bi rastî bizanî, kerem bike bişkoka "biguhêre" ya di ser van gotinan re bitikîne û etîmolojiya vê peyvê binivîse. Çavkaniyên ku te ew etîmolojî jê girtiye jî binivîse.

Werger

• Îngilîzî: door → en, mouth → en, barrel (of a gun)

Navdêr 4

ber n

2. Berhem, dahat, tişta/ê ji tiştekê/î çêbûye yan çêdibe.

   Îsal zeviyên me bêber in. ― Ti berhem nedaye.

Jê

• ber-
• berdar
• berdarî
• berdarîtî
• berdartî
• berder
• berderî
• berderîtî
• berdertî
• berdêr
• berdêrî
• berdêrîtî
• berdêrtî
• berê
• berhem
• berî
• bêber
• bêberî
• bêberîtî
• bêbertî
• biber
• biberî
• biberîtî
• bibertî

Etîmolojî

  Etîmolojiya vê peyvê nehatiye nivîsîn. Eger tu bi rastî bizanî, kerem bike bişkoka "biguhêre" ya di ser van gotinan re bitikîne û etîmolojiya vê peyvê binivîse. Çavkaniyên ku te ew etîmolojî jê girtiye jî binivîse.

Werger

• Erebî: ثمار
• Farisî: محصول → fa, بار → fa
• Îngilîzî: fruit → en

Navdêr 5

ber cins hewce ye (c=m: mê, c=n: nêr, c=mn: mê û nêr, c=nt: nêtar)

1. deşt, şepal (sehra), hişkî (ku derya xelas bibe, dibe hişkî ango ber)

Herwiha

• berr

Etîmolojî

Ji peyva Erebî [بر "ber"] ya bi wateya zemîn/ bejayî.

Navdêr 6

ber m

1. (ku, xawlî, xalîçe, kilîm) Guhartoyeke berik.

Hoker 1

ber

1. (hê ku tiştek nebûye) Binêre: berî

Hoker 2

ber

1. (demek berî niha) Binêre: berê

Hoker 3

ber

1. (ber bi ... de/ve) Binêre: ber bi ... ve û ber bi ... de

Zazakî

Navdêr

ber

1. derî, dergeh

Mîrandî

Lêker

ber

1. dîtin

Papyamentoyî

Navdêr

ber

1. (heywan) hirç

Volapûkî

Navdêr

ber

1. (heywan) hirç

Weylsî

Rengdêr

ber

1. kurt, kin