asin
Bikarhênerek dixwaze ev peyv were standardkirin. Ji kerema xwe tevlî nîqaşa li ser Daxwazên standardkirinê bibin.(+) | |
asin / hesin / hesinker / asinker |
Kurmancî biguhêre
Bilêvkirin biguhêre
biguhêre
Zayenda nêr a binavkirî | ||
---|---|---|
Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
Navkî | asin | asin |
Îzafe | asinê | asinên |
Çemandî | asinî | asinan |
Nîşandera çemandî | wî asinî | wan asinan |
Bangkirin | asino | asinino |
Zayenda nêr a nebinavkirî | ||
Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
Navkî | asinek | asinin |
Îzafe | asinekî | asinine |
Çemandî | asinekî | asininan |
asin nêr
- kanzayek magnetîk yê qurs û qayîm yê rengzîvî ye lê jengarî jî dibe
(jimareya wî ya atomî 26 e û sembola wî ya kîmyayî Fe ye)- 1683, Ehmedê Xanî, Nûbihara Biçûkan:
- سمع بهستن بصر دیتن و نیرین نظر
هیڤینمایی کیه مبلس و آیس قنوط
آسن و پولا چنه هردو انیث و ذکر
Semiʿ bihistin; beṣer dîtin, u nêrîn neẓer
Hêvî-nemayî kî ye: mublis u ayis qenûṭ
Asin u pola çi ne: herdu unîs̤ u z̤eker
- سمع بهستن بصر دیتن و نیرین نظر
- 1683, Ehmedê Xanî, Nûbihara Biçûkan:
Herwiha biguhêre
Bi alfabeyên din biguhêre
- kurdî-erebî: ئاسن (klasîk: آسن)
- kurdî-krîlî: асьн
Bide ber biguhêre
Kanzayin din biguhêre
Etîmolojî biguhêre
Herwiha hesin, bi soranî û zazakî asin, ji proto-hindûewropî *h₂eyos (“madenek, bronz, mis, paxir, sifir”), proto-îranî *eyes-, hevreha sanskrîtî अयस् (eyes: bronz yan sifir), avestayî eyeh, parsî asun, pehlewî asîn, belûçî آسن (asin), farisî آهن (ahen), latînî aes (eyes: bronz yan sifir; pare), îngilîzî ore (kan, maden)... Hêjayî gotinê ku tevî nêzîkiya dengî ya "asin/hesin" ya kurdî û Eisen (bixwîne: aysin) ya almanî û iron (bixwîne: ayron) ya îngilîzî, ew ne hevreh in.
Jê biguhêre
Werger biguhêre
- Afrîkansî: yster → af
- Alabamayî: ochana
- Albanî: hekur → sq
- Almanî: Eisen → de nt
- Avestayî: ayanghaênaca (ayanghaênaca)
- Baskî: burdina → eu
- Belarusî: жалеза (žaléza)
- Bengalî: loha (loha)
- Boinen: ətak
- Bretonî: houarn → br, hern / houarnoù
- Bulgarî: желязо (željázo)
- Çekî: železo → cs
- Çerokî: ᏔᎷᎩᏍᎩ (talugisgi)
- Çînî: (tiě)
- Danmarkî: jern → da
- Dawida: chuma
- Endonezyayî: besi → id
- Erebî: حديد (ħedîd), ?السحم, ?حدید
- Ermenî: երկաթ (erkat‘)
- Esperantoyî: fero → eo
- Estonî: raud → et
- Farisî: اهن (ahen), آهن → fa
- Ferî: jarn
- Fînî: rauta → fi
- Fransî: fer → fr
- Friyolî: fier
- Frîsî: izer
- Gaelîka skotî: iarrnaig
- Greek (Modern): σίδηρος (sídiros)
- Galîsî: ferro → gl
- Gurcî: რკინა (rkina)
- Hawayî: hao
- Hindî: लोहा → hi (lohā)
- Hîlîgaynonî: salsalon
- Holendî: ijzer / ijzer
- Îbranî: ברזל (barzel)
- Îngilîzî: iron → en, ?irksome → en
- Înterlîngua: ferro
- Îrlendî: iarann → ga
- Îtalî: ferro
- Îzlendî: járn → is
- Japonî: 鉄 → ja (てつ, tetsú)
- Karuk: áyan
- Katalanî: ferro → ca
- Katcha: ndhalele
- Keçwayî: khilla
- Keşmîrî: żelazło
- Kibosho: minya
- Kiha: ichuuma
- Kilegi: echuma
- Kimochi: pasi
- Kîrîbatî: monei
- Kiseri: menya
- Kivinza: ikyuma
- Koreyî: 철 (jeol)
- Kornî: horn
- Latînî: ferrum → la, -i
- Lema: ipati
- Lîtwanî: dzelzs → lt, geležis → lt
- Lugandayî: kyuma
- Luhyia: shibia
- Luksembûrgî: eisen
- Lumasaaba: sikyuma, siibyaa, sisiuma
- Lungwa: ichela
- Mabia: sitali
- Makedonî: железо (železo)
- Malezî: besi → ms, ferum
- Maltayî: ħadid → mt
- Mamba: chuma
- Mambwe: ichela
- Manda: kyo ma
- Manksî: yiarn
- Maorî: rino
- Maragoli: kivya, kichuma
- Meruimenti: ithaga, chuma
- Merutig: ithaa
- Mkuu: menya
- Mkwaya: ekyuma
- Mecarî: vas
- Mongolî: төмөр (tömör)
- Munyarwand: ichyuma, ubutare
- Namwaga: ichela
- Nata: ekyoma
- Napolîtanî: ffierro
- Navajoyî: béésh (metal), béésh dit'óódígíí (cast iron)
- Ndari: ichela
- Ndengeleko: kiuma
- Nepalî: phalam (phalam)
- Nguungule: chuma
- Norwecî: jern → no
- Ntuzu: chUma, gIsInza
- Nyaturucha: ichuria
- Nyaturuwil: ichuma
- Nyiramba: ishuka
- Ojibweyî: biiwaabik
- Ozbekî: темир (temir)
- Palî: aya
- Pilipino: bakal
- Polonî: żelazo → pl
- Portugalî: ferro → pt
- Qazaxî: темир (temir)
- Kerebe: echoma
- Romanyayî: fier
- Rungu: fweta
- Runyambo: echoma
- Runyankore: ekyoma
- Runyoro: obutare
- Rusî: железо (želézo), феррум (férrum)
- Rutooro: ekyoma
- Saami: rouvdi
- Sambaa: kiama
- Samialugwe: esibya
- Sashi_siz: ikyuma
- Samoayî: u'amea
- Sebwanoyî: puthaw
- Sêriyî: enim
- Siha: minya, shuma
- Sirboxirwatî: gvožđe → sh
- Sirboxirwatî: željezo → sh
- Sirboxirwatî: гвожђе (gvožđe)
- Slovakî: železo → sk
- Slovenî: železo → sl
- Sonjo: gexoji
- Spanî: hierro → es
- Subdovian: gelzâ
- Swahîlî: chuma → sw
- Swêdî: järn → sv
- Tacikî: ohan
- Tagalogî: bakal → tl
- Tamîlî: இரும்பு (irumpu)
- Tarawan: biti
- Tayî: เหล็ก (lek)
- Tirkî: demir
- Tirkmenî: demir
- Tîbetî: lcags (lcags)
- Ûkraynî: залiзо (zalízo)
- Viyetnamî: sát → vi, sắt → vi
- Weylsî: haearn → cy
- Wolofî: feer → wo, weñ → wo
- Wungu: ichuma
- Yidîşî: eizn (eizn)
- Zigua: zuma
Zazakî biguhêre
Mane biguhêre
Soranî biguhêre
biguhêre
asin
biguhêre
Girêdek biguhêre
asin
Bruneyî biguhêre
Rengdêr biguhêre
asin
Çavkanî biguhêre
Endonezyayî biguhêre
Rengdêr biguhêre
asin
Çavkanî biguhêre
Javayî biguhêre
Bilêvkirin biguhêre
Rengdêr biguhêre
asin
Çavkanî biguhêre
Malezî biguhêre
Rengdêr biguhêre
asin
Çavkanî biguhêre
Ojibweyî biguhêre
biguhêre
asin
Çavkanî biguhêre
Romanyayî biguhêre
biguhêre
asin nêr