hem

Kurdî

Bilêvkirin

• IPA^(kilîd): /hɛm/

• Deng (Wan)

• Kîtekirin: hem

Hoker

hem

1. herwiha, herwisan, wek hev, û, jî

   Hem ez û hem tu (em herdu)

2. heman, eynî, her ew, her mîna wê / wî

Ji wêjeya klasîk

• Qedrê Mewlûdê bizanin hûn kebîr
  Hem ji bo Bekr û 'Umer hat ev xeber— (Mewlûda Kurdî ~1720, Mela Hesenê Bateyî)

Herwiha

• him

Bide ber

• hem-
• hema
• heman
• hev

Jê

• (Lêker) hem kirin
• (Navdêr) hemkirin

Etîmolojî

• proto-hindûewropî: *som-o("heman, eynî")

  proto-îranî:

avestayî: ham("heman, eynî")

farisiya kevn: ham("heman, eynî")

pehlewî: ham ("heman, eynî")

farisî: ham ("heman, eynî")

kurdî: ham ("heman, eynî")

belûçî: ham ("heman, eynî")

osetî: ām ("heman, eynî") ...

(zazakî: ham) ^{alfabeya arî}

sanskrîtî: sama("heman, eynî")

ermenî: ham ("heman, eynî")

yûnanî: homo ("heman, eynî")

latînî: similis ("heman, eynî")

inglîzî: same ("heman, eynî") ...

Çavkanî: Horn p.246, Watkins p.75, Etymonline
Hevreh: heman

Werger

• Almanî: auch → de, ebenfalls → de
• Farisî: هم‎ → fa
• Tirkî: ^?taş → tr, ^?hap → tr, ^?-daş → tr, ^?daş, taş → tr

Inglîzî

Bilêvkirin

• Deng (DYA)

Navdêr

hem

1. daw, dawên, dehmen, livîn, perawêz, hindav

Swêdî

Navdêr

hem

1. mal, xanî

Werger

• Almanî: ebenfalls → de, auch → de