êş

 Binêre herwiha: es û eş

Kurmancî

Bilêvkirin

•  IPA^(kilîd): /eːʃ/
• Deng (Amed)^ⓘ
  • Deng (Bidlîs)^ⓘ
• Kîtekirin: êş

Navdêr

Zayenda mê ya binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	êş	êş
Îzafe	êşa	êşên
Çemandî	êşê	êşan
Nîşandera çemandî	wê êşê	wan êşan
Bangkirin	êşê	êşino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	êşek	êşin
Îzafe	êşeke	êşine
Çemandî	êşekê	êşinan

êş mê

1. jan, azar, ezyet, ezab, şkence, tazîb, nexweşî, kul, derd, elem, nesaxî
   • Ah-i eyyamên wisalê weko xweş borîn û çûn
     Ew şeraba 'êş û noşê ma li pêşber min serab — (Melayê Cizîrî, Dîwana Melayê Cizirî, ~1640)

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: ئێش‎

Jê

 

• biêş
• biêştî
• biêşî
• biêşîtî
• bê-êş
• bê-êştî
• bê-êşî
• bê-êşîtî
• didanêş
• didanêşî
• hinavêş
• hinavêşî
• serêş
• serêşî
• zikêş
• zikêşî
• êşandin
• êşandî
• êşdar
• êşdarî
• êşdayî
• êşder
• êşderî
• êşewî
• êşewîtî
• êşiyayî
• êşok
• êşokî
• êşî
• êşîn

Etîmolojî

Hevreha [skrîpt hewce ye] (ext, “pîs, kirêt, nexweş”) ya pehlewî û 𐬀𐬑𐬙𐬌‎ (extî, “bijan”) ya avestayî, hemû ji proto-hindûewropî. Wek ախտ (axt, “êş, nexweşî”) ketiye ermenî jî.

Werger

• Abxazî: ахьаа (āx̍āā)
• Adîgeyî: узы (wzə), уз (wz)
• Afrîkansî: pyn
• Albanî: dhembje → sq m pj
• Almanî: Schmerz → de n
• Altayiya bakurî: аарыг (aarïg)
• Altayiya başûrî: оору (ooru), сыс (sïs)
• Amharî: ጣረሞት (ṭarämot)
• Aromanî: dor → roa-rup n
• Asamî: বিষ (bix)
• Astûrî: dolor n
• Azerî: ağrı → az, acı → az
• Baskî: min
• Başkîrî: ауыртыу (awïrtïw)
• Belarusî: боль → be n (bolʹ)
• Bengalî: ব্যথা → bn (bjôtha)
• Bretonî: poan → br m
• Bulgarî: бо́лка m (bólka)
• Burmayî: ဝေဒနာ → my (weda.na), ဒုက္ခ → my (dukhka.)
• Çeçenî: лазар (lazar)
• Çekî: bolest → cs m
• Çerokî: ᎠᎩᏟᏱ (agitliyi)
• Çînî:

  Dunganî: тын (tɨn)

  Mandarînî: 疼痛 → zh (téngtòng), 苦痛 → zh (kǔtòng), 疼 → zh (téng), 痛 → zh (tòng), 痛苦 → zh (tòngkǔ)

• Çuvaşî: ырату (yratu)
• Danmarkî: smerte → da g
• Endonezyayî: nyeri → id, sakit → id
• Erebî: أَلَم‎ n (ʾalam), وَجَع‎ (wajaʿ)

  Erebiya misrî: ألم‎ n (ʾalam)

• Ermenî: ցավ → hy (cʻav)
• Esperantoyî: doloro
• Estonî: valu → et
• Farisî: درد‎ → fa (dard)
• Ferî: pína m, ilska m, verkur n, sviði n
• Fînî: kipu → fi, kärsimys → fi, särky → fi, tuska → fi, piina → fi, jomotus → fi
• Fransî: douleur → fr m, mal → fr n

  Fransiya kevn: peine m, dolor m

• Friyolî: dolôr n
• Frîsiya saterlandî: Kwoal m
• Gaelîka skotî: pian m, cràdh n
• Gagawzî: aarı
• Galîsî: dor → gl m
• Gujaratî: પીડા m (pīḍā)
• Gurcî: ტკივილი (ṭḳivili)
• Guwaranî: rasy, tasy
• Hawayî: ʻeha
• Hindî: दर्द → hi n (dard), पीड़ा → hi m (pīṛā), व्यथा → hi m (vyathā)
• Hmongî: mob
• Holendî: pijn → nl n an m
• Îbranî: כְּאֵב‎ n (ke'év)
• Îdoyî: doloro → io
• Îngilîziya kevn: sār nt
• Îngilîzî: pain → en
• Îngriyî: vaiva, kipu
• Îrlendî: pian → ga m
• Îstriyotî: dulur
• Îtalî: dolore → it n
• Îzlendî: sársauki → is n, verkur → is n
• Japonî: 痛み → ja (いたみ, itami), 苦痛 → ja (くつう, kutsū)
• Kalalîsûtî: anniaat
• Kannadayî: ನೋವು → kn (nōvu), ಬೇನೆ → kn (bēne)
• Kaşûbî: bòlesc m
• Katalanî: dolor → ca n an m
• Keçwayî: nanay
• Kirgizî: оору → ky (ooru)
• Kîngalî: වේදනාව (wēdanāwa)
• Komî-permyakî: висьӧм (visʹöm)
• Koreyî: 아픔 → ko (apeum), 통증 → ko (tongjeung), 고통 → ko (gotong)
• Ladînoyî:

  Îbranî: דולור‎ m

  Latînî: dolor m

• Latgalî: suope m
• Latînî: dolor → la n
• Latviyayî: sāpes m pj
• Lawsî: ຄວາມເຈັບ (khuām chep)
• Lîtwanî: skausmas n, kančia m, gėla m
• Luksembûrgî: Péng m
• Makedonî: болка m (bolka)
• Malayalamî: വേദന → ml (vēdana)
• Malezî: sakit → ms
• Maltayî: uġigħ n
• Maorî: mamae
• Mayayiya yukatekî: k'iinam
• Mecarî: fájdalom → hu, kín → hu
• Mongolî:

  Kirîlî: өвчин → mn (övčin)

  Mongolî: ᠡᠪᠡᠳᠴᠢᠨ (ebedčin)

• Mwanî: malwazo
• Napolîtanî: dulore n
• Navajoyî: diniih
• Nedersaksî:

  Almaniya jêrîn a almanî: Wehdag n, Wehdaag n

• Nepalî: पीडा (pīḍā)
• Norwecî:

  Norweciya bokmålî: smerte → no n

  Norweciya nînorskî: smerte → nn m

• Oksîtaniya kevn: pena m, dolor n
• Oksîtanî: dolor → oc n an m
• Oriyayî: ପିଠ → or (piṭhô), କ୍ଳେଶ → or (kḷeśô)
• Osetî: рыст (ryst), рис (ris)
• Oygurî: ئاغرىق‎ (aghriq), ئەلەم‎ (elem), دەرد‎ (derd)
• Ozbekî: ogʻriq → uz, alam → uz, dard → uz
• Palî: vedanā m
• Papyamentoyî: doló
• Peştûyî: درد‎ → ps n (dard), دړد‎ → ps n (daṛd)
• Pîttcantcatcarayî: pika
• Plodîşî: Wee nt
• Polonî: ból → pl n
• Portugaliya kevn: door m
• Portugalî: dor → pt m
• Puncabî: ਦਰਦ m (darad), پِیڑ‎ m (pīṛ), دَرد‎ n (dard), ڈول‎ m (ḍol)
• Qazaxî: ауру (auru), жара (jara), сыздау (syzdau)
• Romancî: dolur n, dalur, dolour, dulur
• Romanî: dukh n
• Romanyayî: durere → ro m, chin → ro nt
• Rusî: боль → ru m (bolʹ)
• Rusînî: боль n (bolʹ), біль n (bilʹ)
• Sanskrîtî: पीडा → sa m (pīḍā), व्यथा → sa m (vyathā), बाधा → sa m (bādhā)
• Sicîlî: duluri → scn n, ruluri → scn, diluri → scn, riluri → scn
• Sindhî: سور‎
• Sirboxirwatî:

  Kirîlî: бо̑л n an m, му̏ка m

  Latînî: bȏl → sh n an m, mȕka → sh m

• Slaviya kevn:

  Kirîlî: боль m (bolĭ)

• Slaviya rojavayî ya kevn: боль m (bolĭ)
• Slovakî: bolesť m
• Slovenî: bolečina → sl m
• Slovînsî: bȯ́u̯l n
• Sorbî:

  Sorbiya jêrîn: ból m

  Sorbiya jorîn: ból n

• Spanî: dolor → es n
• Swahîlî: umwa → sw
• Swêdî: smärta → sv g
• Şîngazîcayî: ndroso 9 an 10
• Tacikî: дард‍ (dard‍)
• Tagalogî: sakit → tl, pananakit
• Tamîlî: வலி → ta (vali), வேதனை → ta (vētaṉai), நோவு → ta (nōvu)
• Tayî: ความเจ็บ → th
• Telûgûyî: నొప్పి → te (noppi)
• Teteriya krîmî: ağrı, accı
• Teterî: ачы (açı), авырту (awırtu), сызлау (sızlau), авырту (awırtu)
• Tigrînî: ቃንዛ → ti (ḳanza)
• Tirkî: acı → tr, ağrı → tr
• Tirkmenî: ajy → tk, agyry → tk
• Tîbetî: ཟུག (zug)
• Toxarî B: lakle
• Tuvanî: аарыг (aarıg), аарышкылыы (aarışkılıı)
• Urdûyî: درد‎ n (dard), پیڑا‎ m (pīṛā)
• Ûkraynî: біль → uk n (bilʹ)
• Venîsî: dolor, dołor
• Viyetnamî: đau → vi, sự đau đớn → vi
• Warayî: ul-ul, su-ol
• Weylsî: poen → cy n an m, dolur → cy n an m
• Wolofî: metit
• Ximêrî: ជំហឺ (cumhəɨ), ការឈឺចាប់ (kaachɨɨcap)
• Yakutî: ыарыы (ıarıı)
• Yidîşî: ווייטיק‎ n (veytik), וויי‎ n (vey), יסורים‎ pj (yesurim), פּײַן‎ (payn), מיחוש‎ n (meykhesh), ווייעניש‎ nt (veyenish)
• Yûnanî: πόνος → el n (pónos)

  Kevn: ἄλγος nt (álgos), ὀδύνη m (odúnē)

• Zhuangî: in, indot, inget

Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.

Formeke navdêrê

êş nêr (forma pirjimar aşan)

1. Rewşa çemandî ya yekjimar a binavkirî ya aş.

   Ez çûm êş. ― Ez çûm aşî.

Herwiha

• aşî