aş
Kurmancî biguhêre
Bilêvkirin biguhêre
biguhêre
Zayenda nêr a binavkirî | ||
---|---|---|
Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
Navkî | aş | aş |
Îzafe | aşê | aşên |
Çemandî | aşî, êş | aşan |
Nîşandera çemandî | wî aşî | wan aşan |
Bangkirin | aşo | aşino |
Zayenda nêr a nebinavkirî | ||
Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
Navkî | aşek | aşin |
Îzafe | aşekî | aşine |
Çemandî | aşekî | aşinan |
aş nêr
- Amûrek e pê genim têt hêran daku bibe ar (bi hêza avê yan bayî dixebite).
- Fi'lê di Bekir meger nizanîn
Em qismê emîr qismê aş în
Pirfetl û ger în û pêş û paş în — (Ehmedê Xanî, Mem û Zîn, ~1692)
- Fi'lê di Bekir meger nizanîn
Bi alfabeyên din biguhêre
Nêzîk biguhêre
Pîrepend biguhêre
- An naçe aşî, an diçe aşvanî dikuje
- Derdê qeraşî her av biçe aşî
Têkildar biguhêre
Jê biguhêre
Etîmolojî biguhêre
Hevreha soranî ئاش (aş), asaw (“"aş-av" = aşê avê”), farisî آسیاب (asyab, as-y-ab, “aşê avê”), zazakî ayre / arê, avestayî 𐬀𐬯𐬏𐬭𐬀 (asūra, “tûj”), latviyayî ass (“tûj”) û ašs (“lezgîn”), yûnaniya kevn ὀξύς (oxús, “tûj”), ingilîzî edge (“kinar”)... proto-hindûewropî *h₂eḱ- (“tûj”). Bo guherîna dengê ş/s bi farisî û zimanên kurdî binêre paş û پس(pes).
Werger biguhêre
- Adîgeyî: шъхьалы (ŝḥālə)
- Albanî: thyese m, mulli → sq n
- Almaniya bilind a kevn: mulin m
- Almanî: Mühle → de m, Mahlwerk → de nt
- Almaniya Pennsylvania: Miehl m
- Amazîxiya fasî: ⴰⵣⵔⴳ n (azrg), ⴰⵣⵔⴳ ⵏ ⵡⴰⵎⴰⵏ n (azrg n waman)
- Aramî:
- Aromanî: moarã m
- Astûrî: molín → ast n
- Avarî: гьобо (hobo)
- Azerî: dəyirman → az
- Baskî: errota → eu, eihera → eu
- Başkîrî: тирмән (tirmän)
- Belarusî: млын n (mlyn)
- Bengalî:
- Bretonî: milin → br m
- Bulgarî: ме́лница → bg m (mélnica)
- Burmayî:
- Buryatî: тээрмэ (teerme)
- Çeçenî: хьера (ḥera)
- Çekî: mlýn → cs n
- Çerokî: ᏍᏙᏍᎩᏱ (sdosgiyi)
- Çînî:
- Çuvaşî: арман (arman)
- Danmarkî: mølle → da g
- Dargwayî: шинкьа (šinq̇a)
- Endonezyayî: kincir → id
- Erebî: مَطْحَنَة m (maṭḥana)
- Erebiya fasî: رحى m (rḥā)
- Ermenî: աղաց → hy (ałacʿ), ջրաղաց → hy (ǰrałacʿ)
- Erzayî: ведьгев (vedʹgev)
- Esperantoyî: muelilo
- Estonî: veski
- Farisî: آسیا → fa (âsyâ), آس → fa (âs), آسیو (âsiyow)
- Ferî: mylla m, mylna m
- Fînî: mylly → fi
- Fransî: moulin → fr n
- Friyolî: mulìn n, mulin n
- Frîsî: mûne g
- Gaelîka skotî: muileann n an m
- Galîsî: muíño → gl n
- Gurcî: წისქვილი → ka (c̣iskvili)
- Haîtî: moulen
- Hindî: चक्की → hi m (cakkī)
- Holendî: molen → nl n
- Hunsrikî: Mihl m
- Îbranî: טַחֲנָה → he m (takhánah)
- Îdoyî: muelilo → io
- Îngilîziya navîn: mylne
- Îngilîzî: mill → en (gringding aparatus)
- Îngûşî: хьайра (ḥajra)
- Îrlendî: muileann n
- Îtalî: mulino → it n, macinatoio → it n, mola → it m, macina → it m
- Jamtîşî: kvæðn m
- Japonî: 粉砕機 (ふんさいき, funsaiki), ミル (miru), 製粉所 (せいふんじょ, seifunjo)
- Kaşûbî: młin n
- Katalanî: molí → ca n
- Kirgizî: тегирмен → ky (tegirmen)
- Koreyî: 방아 → ko (bang-a), 방앗간 → ko (bang-atgan), 제분소(製粉所) (jebunso)
- Kornî: melin m
- Lakî: гьарахъалу (haraqalu)
- Lakotayî: onákpaŋ
- Latînî: mola
- Latviyayî: malējs
- Lawsî: ໂຮງສີ (hōng sī)
- Lezgînî: регьв (rehv)
- Lîtwanî: malūnas → lt n
- Luksembûrgî: Millen m
- Mòçenoyî: mil m
- Makedonî: млин n (mlin), ме́лница m (mélnica)
- Malagasî: bakaka → mg
- Manksî: mwyllin m
- Maorî: mira
- Mecarî: daráló → hu, őrlő → hu, passzírozó
- Mokşayî: ведькев (vedʹkev)
- Mongolî: тээрэм → mn (teerem)
- Norwecî:
- Oksîtanî: molin → oc n
- Osetî: куырой (k°yroj)
- Osmanî: دگرمن (değirmen), آسیا (asya), رحی (raha)
- Oygurî: تۈگمەن (tügmen)
- Ozbekî: tegirmon → uz
- Peştûyî: ژرنده → ps n (žranda)
- Polonî: młyn → pl m inan
- Portugalî: moenda m, moinho → pt n
- Qazaxî: диірмен (diırmen)
- Romagnolî: mulén n
- Romancî: mulin n, mulegn n
- Romanî: asiav n
- Romanyayî: moară → ro
- Rusî: ме́льница → ru m (mélʹnica), дроби́лка → ru m (drobílka)
- Samî:
- Sardînî: molinu, mulinu
- Sicîlî: mulinu → scn n
- Sirananî: miri
- Sirboxirwatî:
- Slovakî: mlyn n
- Slovenî: mlin → sl n
- Spanî: molino → es n
- Swêdî: kvarn → sv g, mölla → sv g
- Şonayî: chigayo 7
- Şorî: тербен (terben)
- Tacikî: осиё (osiyo), осиёб (osiyob)
- Tayî: โรงสี
- Telûgûyî: గానుగ → te (gānuga)
- Teteriya krîmî: degirmen, termen
- Teterî: тегермән → tt (tegermän)
- Tirkî: değirmen → tr
- Tirkmenî: degirmen
- Torwalî: ژان (žān)
- Tswanayî: tshilô 9
- Udmurtî: вуко (vuko)
- Urdûyî: چَکّی m (cakkī)
- Ûkraynî: млин n (mlyn)
- Venîsî: molin n, mulin n, mułin n
- Viyetnamî: cối xay → vi
- Walonî: molén → wa n
- Warayî: gilingan
- Weylsî: melin → cy m
- Wîlamowî: mejł m
- Xakasî: тербен (terben)
- Ximêrî: ម៉ាស៊ីនកិនស្រូវ (maasiinkənsrəw)
- Yakutî: миэлиҥсэ (mieliŋse)
- Yidîşî: מיל m (mil)
- Yûnanî: μύλος → el n (mýlos), αλεστική μηχανή m (alestikí michaní)
- Yûnaniya kevn: μύλη m (múlē)
biguhêre
aş mê
Bikaranîn biguhêre
Di kurdî de tenê wek pêşgirekê tê bikaranîn, ne wek peyveke serbixwe.
Jê biguhêre
Etîmolojî biguhêre
Ji yan hevreha farisî آش (aş), herdu ihtimalen ji zimanekî tirkîkî, bo nimûne ji azerî aş, hevreha tirkî aş, başkîrî аш (aš) û yakûtî ас (as). Carinan tê idiakirin ku hevreha sanskrîtî आश (āśa) ye lê li gor dîroka dengnasiyê ev ne mimkin e.
Werger biguhêre
Rengdêr biguhêre
aş
- Guhartoyeke aşt.
Tirkî biguhêre
Bilêvkirin biguhêre
biguhêre
aş