ron

Kurmancî

Bilêvkirin

Rengdêr 1

Pozîtîv	Komparatîv	Sûperlatîv
ron	rontir	herî ron rontirîn

ron

geş, pertewdar, rewneqdar, rewşen, ronîdar, ne tarî, cihê ronahî lê heye
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
aşkera, diyar, xwiya, zelal, berçav, wazih kirin
- Weko evan dayê avê, melayê dît ku çar pîstêd biçûk ronê bir ser avê ketiyê têtin. — (Mele Mehmûdê Bazîdî, Cami’eya Riseleyan û Hikayetan Bi Zimanê Kurmancî, Lîs, 2010, çapa 1em, r. 59, ISBN 978-605-5683-27-6)
- Cemal Nebez, berevajî rastiya ron, di ferhenga xwe de idia dike ku bo nimûne peyvên wek ”silav, welat, wijdan” ne ji erebî ”selam, wilayet, wicdan” in lê ”welat” bi ”war” ve, ”silav” bi ”salute” ya latînî ve û ”wijdan” jî bi ”wisdom” ya inglîzî ve girê dide bêyî ku ti bingehekî rastiyê ji van gotinan re hebe. — (Husein Muhammed:”Ferhenga etîmolojiya kurdî” ya ”Keça Kurd”, kovara Kanîzar, hejmar 4/2015)
xweş
Paşerojeke ron li benda me ye.

Herwiha

Jê

Etîmolojî

Têkildarî peyva roj, ro

proto-hindûewropî *leuk- (“biriqîn, ron bûn”) > *louk-sno- ("ron")

Proto-Aryayi ra *rewxşin- ("biriqîn, ron bûn")

Avarî: rewxşne- ("ron")

Partî: wruşn- ("biriqîn")

Farisiya navîn: roşen- ("ron")

sogdî: ruxšin- ("ron")

Farisî: roşen- ("ron")

Osetî: roxs ("ron")

Kurmancî: ron ("ron")

Soranî: ronak, roşin ("ron") ...

Hewramî: roşin ("ron") ...

Zazakî: roşn ("ron")

Latînî: lūna ("heyv") ...

Çavkanî: Cheung p.321, Horn p.140, Watkins p.49, MacKenzie P.128, Etymonline

Hevreh: roj

Bi zaravayên din

Soranî: rûn, rûnak, roşin
hewramî: roşin
Zazakî: roşn, roşin

Werger

Almanî: glänzend → de, hell → de, strahlend → de
Başkîrî: яҡты (yaqtï), асыҡ (asïq), баҙыҡ (baðïq), сағыу (sağïw)
Belarusî: я́ркі → be (járki), све́тлы → be (svjétly)
Bengalî: রওশন → bn (rôośôn)
Bruneyî: tarang
Bulgarî: светъл → bg (svetǎl), ярък → bg (jarǎk)
Çamicuroyî: tsenewa
Çeçenî: къегина (q̇egina)
Çekî: jasný → cs, světlý → cs
Çerokî: ᎤᏍᎪᏍᏗ (usgosdi)
Çînî:
Mandarînî: 亮 → zh (liàng), 明 → zh (míng), 明亮 → zh (míngliàng)

Çîniya klasîk: 皞
Danmarkî: funklende, klar → da, lys → da
Erebî: لَامِع‎ (lāmiʿ), نَيِّر‎ (nayyir), سَاطِع‎ (sāṭiʿ)
Erebiya misrî: منور‎ n (menawar), لامع‎ n (lāmiʕ), نير‎ n (nayyir)
Ermenî: պայծառ → hy (paycaṙ)
Evenkî: ңэрипчу (ңəripçu)
Farisî: فروزان‎ → fa (foruzân), روشن‎ → fa (rowšan), تابناک‎ → fa (tâbnâk)
Ferî: bjartur
Fînî: kirkas → fi
Fransî: brillant → fr, clair → fr, luisant → fr
Gaelîka skotî: soilleir
Galîsî: brillante → gl
Gotî: 𐌱𐌰𐌹𐍂𐌷𐍄𐍃 (bairhts)
Gurcî: კაშკაშა (ḳašḳaša), ელვარე (elvare)
Guwaranî: hesakã
Hindî: चमकीला → hi (camkīlā), उज्ज्वल → hi (ujjval), रौशन → hi (rauśan)
Holendî: fel → nl, helder → nl
Îbranî: בהיר‎ → he n (bahyr), בהירה‎ m (behira)
Îlokanoyî: nalawag, naraniag
Îngilîziya kevn: beorht → ang
Îngilîzî: bright → en
Îngûşî: къаьга (q̇äga)
Înterlîngua: brillante
Îrlendî: án → ga, geal, gléineach, spéiriúil, lonrach
Îtalî: brillante → it, luminoso → it, lucente → it
Îzlendî: bjartur → is, ljómandi → is, skær → is, skínandi → is
Japonî: 明るい → ja (あかるい, akarui)
Kapampanganî: masala
Katalanî: brillant → ca, clar → ca, lluent → ca
Kirgizî: жарык → ky (carık), жаркыраган → ky (carkıragan), жаркырап турган → ky (carkırap turgan)
Koreyî: 밝다 → ko (bakda), 환하다 → ko (hwanhada)
Kornî: spladn, splann
Latgalî: gaišs, spūdrys
Latînî: lucidus n
Latviyayî: gaišs, spilgts, spožs
Lîtwanî: ryškus, šviesus
Lubuagan kalingayî: mampadcha
Luksembûrgî: blénkeg, fénkeleg, hell
Makedonî: светол (svetol)
Malezî: terang → ms
Mançûyî: ᡤᡝᠩᡤᡳᠶᡝᠨ (genggiyen), ᡤᡝᡥᡠᠨ (gehun)
Manksî: sullyr
Mecarî: világos → hu
Norwecî: lys → no
Norweciya bokmålî: knall-
Oksîtanî: brilhant → oc, clar → oc
Osetî: ирд (ird)
Polonî: jasny → pl
Portugalî: brilhante → pt, claro → pt, luminoso → pt, radiante → pt
Qazaxî: жарқын (jarqyn)
Romanyayî: clar → ro, luminos → ro, strălucitor → ro
Rusî: я́ркий → ru (járkij), я́сный → ru (jásnyj), све́тлый → ru (svétlyj), сия́ющий → ru (sijájuščij)
Sanskrîtî: अर्जुन → sa (arjuna), उज्ज्वल → sa (ujjvala)
Sirboxirwatî:
Kirîlî: светао, свијетао

Latînî: svetao → sh, svijetao → sh
Skotî: bricht
Slovakî: jasný, svetlý
Slovenî: svetel → sl
Spanî: brillante → es, claro → es, lucio → es, luminoso → es, resplandeciente → es
Swêdî: ljus → sv
Tacikî: равшан → tg (ravšan)
Tagalogî: maliwanag
Telûgûyî: ప్రకాశవంతమైన → te (prakāśavantamaina)
Tirkî: aydınlık → tr, parlak → tr
Toxarî B: lakᵤtse
Tupînambayî: endypuk
Tuwali ifugaoyî: hiy'o
Urdûyî: چمکیلا‎ (camkīlā), روشن‎ (rauśan), اججول‎ (ujjval)
Ûkraynî: яскра́вий → uk (jaskrávyj), сві́тлий → uk (svítlyj)
Viyetnamî: sáng → vi, sáng sủa → vi
Warayî: mahayag, masuna
Weylsî: hoyw → cy
Yagnobî: рахшин
Yakutî: сырдык (sırdık)
Yidîşî: העל‎ (hel), ליכטיק‎ (likhtik)
Yûnanî: λαμπερός → el (lamperós), λαμπρός → el (lamprós), φωτεινός → el (foteinós)
Kevn: λαμπρός (lamprós), φιαρός (phiarós), φωτεινός (phōteinós)

Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.

Rengdêr 2

ron

ne req, avî, wek avê herikbar, şil, heliyayî
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Herwiha

Jê

(Lêker) ron bûn
(Lêker) ron kirin
(Navdêr) ronbûn
(Navdêr) ronkirin
(Rengdêr) ronbûyî
(Rengdêr) ronkirî
ronahî
ronatî
ronatî
ronî
ronîtî
rontî

Werger

Fînî: nestemäinen → fi, ron → fi, ruhn
Îngilîzî: fluid → en, liquid → en, ^?illumination → en, ^?agleam → en, ^?aglow → en, ^?evident → en, ^?gauzy → en, ^?limpid → en, ^?pellucid → en, ^?radiant → en
Tirkî: sıvı → tr, sulu → tr

Javayiya kevn

Navdêr

ron

pel (parçeya nebatan)
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Çavkanî

Ev peyv ji wergerên pel hatiye çêkirin. Dibe ku tê de xeletiya wergerê hebe.^{[rûpelên din]}

Javayî

Bilêvkirin

Deng (Îndonezya (Cava))

Navdêr

ron

pel (parçeya nebatan)
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Çavkanî

Ev peyv ji wergerên pel hatiye çêkirin. Dibe ku tê de xeletiya wergerê hebe.^{[rûpelên din]}