ron

Kurmancî

Bilêvkirin

• IPA^(kilîd): /roːn/
• (Rengdêr) Deng (Bidlîs)^ⓘ
• Kîtekirin: ron

Rengdêr 1

Pozîtîv	Komparatîv	Sûperlatîv
ron	rontir	herî ron (merkezî) tewrî ron (rojavayî) rontirîn (soranîzm)

ron

1. geş, pertewdar, rewneqdar, rewşen, ronîdar, ne tarî, cihê ronahî lê heye
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]
2. aşkera, diyar, xwiya, zelal, berçav, wazih kirin
   • Weko evan dayê avê, melayê dît ku çar pîstêd biçûk ronê bir ser avê ketiyê têtin. — (Mele Mehmûdê Bazîdî, Cami’eya Riseleyan û Hikayetan Bi Zimanê Kurmancî, Lîs, 2010, çapa 1ê, r. 59, ISBN 978-605-5683-27-6)
   • Cemal Nebez, berevajî rastiya ron, di ferhenga xwe de idia dike ku bo nimûne peyvên wek "silav, welat, wijdan" ne ji erebî "selam, wilayet, wicdan" in lê "welat" bi "war" ve, "silav" bi "salute" ya latînî ve û "wijdan" jî bi "wisdom" ya inglîzî ve girê dide bêyî ku ti bingehekî rastiyê ji van gotinan re hebe. — (Husein Muhammed: Ferhenga etîmolojiya kurdî ya Keça Kurd, kovara Kanîzar, hejmar 4/2015)
3. xweş

   Paşerojeke ron li benda me ye.

Herwiha

• rohin
• rohn
• ruhin
• ruhn

Jê

• (lêker) ron bûn
• (lêker) ron kirin
• ronahî
• ronahîdar
• ronahîdarî
• ronahîder
• ronahîderî
• ronahîker
• ronahîkerî
• ronahînas
• ronahînasî
• ronahîzan
• ronahîzanî
• ronakbîr
• ronakbîrî
• ronatî
• ronayî
• (lêker) ronbûn
• (lêker) ronbûyî
• (lêker) ronkirin
• (lêker) ronkirî
• ronî

Etîmolojî

Têkildarî peyva roj, ro.

proto-hindûewropî *leuk- (“biriqîn, ron bûn”) > *louk-sno- ("ron")

Proto-Aryayi ra *rewxşin- ("biriqîn, ron bûn")

Avarî: rewxşne- ("ron")

Partî: wruşn- ("biriqîn")

Farisiya navîn: roşen- ("ron")

sogdî: ruxšin- ("ron")

Farisî: roşen- ("ron")

Osetî: roxs ("ron")

Kurmancî: ron ("ron")

Soranî: ronak, roşin ("ron") ...

Hewramî: roşin ("ron") ...

Zazakî: roşn ("ron")

Latînî: lūna ("heyv") ...

Çavkanî: Cheung p.321, Horn p.140, Watkins p.49, MacKenzie P.128, Etymonline

Hevreh: roj

Bi zaravayên din

• Soranî: rûn, rûnak, roşin
• Hewramî: roşin
• Zazakî: roşn, roşin

Werger

• Almanî: glänzend → de, hell → de, strahlend → de
• Başkîrî: яҡты (yaqtï), асыҡ (asïq), баҙыҡ (baðïq), сағыу (sağïw)
• Belarusî: я́ркі → be (járki), све́тлы → be (svjétly)
• Bengalî: রওশন → bn (rôośôn)
• Bruneyî: tarang
• Bulgarî: светъл → bg (svetǎl), ярък → bg (jarǎk)
• Çamicuroyî: tsenewa
• Çeçenî: къегина (qʼegina)
• Çekî: jasný → cs, světlý → cs
• Çerokî: ᎤᏍᎪᏍᏗ (usgosdi)
• Çînî:

  Mandarînî: 亮 → zh (liàng), 明 → zh (míng), 明亮 → zh (míngliàng)

  Çîniya klasîk: 皞

• Danmarkî: funklende, klar → da, lys → da
• Erebî: لَامِع (lāmiʿ), نَيِّر (nayyir), سَاطِع (sāṭiʿ)

  Erebiya misrî: منور n (menawar), لامع n (lāmiʕ), نير n (nayyir)

• Ermenî: պայծառ → hy (paycaṙ)
• Evenkî: ңэрипчу
• Farisî: فروزان → fa (foruzân), روشن → fa (rowšan), تابناک → fa (tâbnâk)
• Ferî: bjartur
• Fînî: kirkas → fi
• Fransî: brillant → fr, clair → fr, luisant → fr
• Gaelîka skotî: soilleir
• Galîsî: brillante → gl
• Gotî: 𐌱𐌰𐌹𐍂𐌷𐍄𐍃 (bairhts)
• Gurcî: კაშკაშა (ḳašḳaša), ელვარე (elvare)
• Guwaranî: hesakã
• Hindî: चमकीला → hi (camkīlā), उज्ज्वल → hi (ujjval), रौशन → hi (rauśan)
• Holendî: fel → nl, helder → nl
• Îbranî: בהיר → he n (bahyr), בהירה m (behira)
• Îlokanoyî: nalawag, naraniag
• Îngilîziya kevn: beorht → ang
• Îngilîzî: bright → en
• Îngûşî: къаьга (qʼäga)
• Înterlîngua: brillante
• Îrlendî: án → ga, geal, gléineach, spéiriúil, lonrach
• Îtalî: brillante → it, luminoso → it, lucente → it
• Îzlendî: bjartur → is, ljómandi → is, skær → is, skínandi → is
• Japonî: 明るい → ja (あかるい, akarui)
• Kapampanganî: masala
• Katalanî: brillant → ca, clar → ca, lluent → ca
• Kirgizî: жарык → ky (carık), жаркыраган → ky (carkıragan), жаркырап турган → ky (carkırap turgan)
• Koreyî: 밝다 → ko (bakda), 환하다 → ko (hwanhada)
• Kornî: spladn, splann
• Latgalî: gaišs, spūdrys
• Latînî: lucidus n
• Latviyayî: gaišs, spilgts, spožs
• Lîtwanî: ryškus, šviesus
• Lubuagan kalingayî: mampadcha
• Luksembûrgî: blénkeg, fénkeleg, hell
• Makedonî: светол (svetol)
• Malezî: terang → ms
• Mançûyî: ᡤᡝᠩᡤᡳᠶᡝᠨ, ᡤᡝᡥᡠᠨ
• Manksî: sullyr
• Mecarî: világos → hu
• Norwecî: lys → no

  Norweciya bokmålî: knall-

• Oksîtanî: brilhant → oc, clar → oc
• Osetî: ирд (ird)
• Polonî: jasny → pl
• Portugalî: brilhante → pt, claro → pt, luminoso → pt, radiante → pt
• Qazaxî: жарқын (jarqyn)
• Romanyayî: clar → ro, luminos → ro, strălucitor → ro
• Rusî: я́ркий → ru (járkij), я́сный → ru (jásnyj), све́тлый → ru (svétlyj), сия́ющий → ru (sijájuščij)
• Sanskrîtî: अर्जुन → sa (arjuna), उज्ज्वल → sa (ujjvala)
• Sirboxirwatî:

  Kirîlî: светао, свијетао

  Latînî: svetao → sh, svijetao → sh

• Skotî: bricht
• Slovakî: jasný, svetlý
• Slovenî: svetel → sl
• Spanî: brillante → es, claro → es, lucio → es, luminoso → es, resplandeciente → es
• Swêdî: ljus → sv
• Tacikî: равшан → tg (ravšan)
• Tagalogî: maliwanag
• Telûgûyî: ప్రకాశవంతమైన → te (prakāśavantamaina)
• Tirkî: aydınlık → tr, parlak → tr
• Toxarî B: lakᵤtse
• Tupînambayî: endypuk
• Tuwali ifugaoyî: hiy'o
• Urdûyî: چمکیلا (camkīlā), روشن (rauśan), اججول (ujjval)
• Ûkraynî: яскра́вий → uk (jaskrávyj), сві́тлий → uk (svítlyj)
• Viyetnamî: sáng → vi, sáng sủa → vi
• Warayî: mahayag, masuna
• Weylsî: hoyw → cy
• Yagnobî: рахшин (raxšin)
• Yakutî: сырдык (sırdık)
• Yidîşî: העל (hel), ליכטיק (likhtik)
• Yûnanî: λαμπερός → el (lamperós), λαμπρός → el (lamprós), φωτεινός → el (foteinós)

  Kevn: λαμπρός (lamprós), φιαρός (phiarós), φωτεινός (phōteinós)

Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhartoya gotara bright a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.

Rengdêr 2

ron

1. ne req, avî, wek avê herikbar, şil, heliyayî
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Herwiha

• rohin
• rohn
• ruhin
• ruhn

Jê

• (lêker) ron bûn
• (lêker) ron kirin
• ronahî
• ronatî
• (navdêr) ronbûn
• (rengdêr) ronbûyî
• (navdêr) ronkirin
• (rengdêr) ronkirî
• rontî
• ronî
• ronîtî

Werger

• Fînî: nestemäinen → fi, ron → fi, ruhn
• Îngilîzî: fluid → en, liquid → en, ^?illumination → en, ^?agleam → en, ^?aglow → en, ^?evident → en, ^?gauzy → en, ^?limpid → en, ^?pellucid → en, ^?radiant → en
• Tirkî: sıvı → tr, sulu → tr

Zazakî

Bilêvkirin

•  IPA: [ˈɾon]

Navdêr

ron n

1. Guhartoyeke ruwen (“rûn”).

Javayiya kevn

Navdêr

ron

1. pel (parçeya nebatan)
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Çavkanî

Ev peyv ji wergerên pel hatiye çêkirin. Dibe ku tê de xeletiya wergerê hebe.^{[rûpelên din]}

Javayî

Bilêvkirin

• Deng (Cava, Îndonezya)^ⓘ

Navdêr

ron

1. pel (parçeya nebatan)
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Çavkanî

Ev peyv ji wergerên pel hatiye çêkirin. Dibe ku tê de xeletiya wergerê hebe.^{[rûpelên din]}