şil

Kurmancî

Bilêvkirin

• IPA^(kilîd): /ʃɪl/
• Deng (Bidlîs)^ⓘ
• Kîtekirin: şil

Rengdêr 1

Pozîtîv	Komparatîv	Sûperlatîv
şil	şiltir	herî şil şiltirîn

şil

1. Tişta/ê av pê ve,
   tişta/ê av yan ronatiyek din ketiye ser,
   tişta/ê di avê yan ronatiyek din hilandin.

   Cilên min li ber baranê şil bûn.

2. Nixte, baranî.

Ji wêjeya klasîk

• Xweş dibû wê saetê
  Pê xweş dibû sed lal û şil
  Pê ron dibû sed çav û dil — (Feqiyê Teyran, )

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: شل‎

Hevmane

• terr (2)

Dijmane

• ziwa

Bide ber

• hişk

Jê

• (Lêker) şil bûn
• (Lêker) şil kirin
• (Navdêr) şilbûn
• (Navdêr) şilkirin
• (Rengdêr) şilbûyî
• (Rengdêr) şilkirî
• şilav
• şilavî
• şile
• şiledar
• şiledarî
• şilek
• şileyî
• şilemenî
• şilî
• şilîtî
• şilokî
• şilore
• şil-û-av
• şipîşil

Etîmolojî

Ji proto-hindûewropî *sṷēid- (“şîr; şilî”), hevreha ksviḍ (şil bûn) ya sanskrîtî. Herwiha hevreha şîr ya kurmancî, sanskrîtî क्षीर (kṣîre: şîr), avestayî xşvid- (şîr) farisiya kevn şift- (şîr), farisî شیر‎ (şîr: şîr), soranî شیر‎ (şîr) / şîr, zazakî şid / şit, hewramî şot. Herwiha hevreha şil (ruhn, şilî, têrav) ya kurmancî û rehê ksviḍ (şil bûn) ya sanskrîtî.

Bi zaravayên din

• Soranî: terr

Werger

• Afrîkansî: nat → af
• Albanî: qullur → sq, lagur → sq
• Almanî: nass → de, feucht → de
• Altayiya başûrî: су (su), чыкту (čïktu)
• Aromanî: ud
• Asamî: তিঁতা (tĩta), ভিজা (bhiza)
• Astûrî: moyáu → ast
• Azerî: islaq, yaş → az, sulu → az, nəm → az
• Balînî: belus
• Başkîrî: еүеш (yeweš), дымлы (dïmlï), сей (sey)
• Bau bidayuh: bisa
• Belarusî: мо́кры (mókry), вільго́тны (vilʹhótny)
• Bengalî: ভিজা → bn (bhija)
• Bretonî: gleb → br
• Bulgarî: мо́кър → bg (mókǎr), вла́жен → bg (vlážen)
• Burmayî: စို → my (cui)
• Çamicuroyî: sawa
• Çamiya rojhilatî: ꨟꨀꨳꨩ, ꨚꨔꩍ (pathah)
• Çeçenî: тӏеда (ṭeda)
• Çekî: mokrý → cs, vlhký → cs
• Çepangî: न्‍यात्‌सा
• Çerokî: ᎦᏚᎵᏓ (gadulida)
• Çîkasawî: lhayita
• Çînî:

  Kantonî: 濕//溼//湿 (sap¹)

  Mandarînî: 濕//溼//湿 (shī)

  Minnanî: 澹 → zh-min-nan (tâm)

• Dalmatî: joit, duot
• Danmarkî: våd → da
• Drungî: shaq
• Endonezyayî: basah → id
• Erebî: مَبْلُول‎ (mablūl), مُبْتَلّ‎ (mubtall)

  Erebiya misrî: مبلول‎ (mablūl)

  Erebiya fasî: فازڭ‎ n (fāzag), فازڭة‎ m (fāzga)

• Ermenî: թաց → hy (tʿacʿ)
• Esperantoyî: malseka
• Estonî: märg → et
• Farisî: خیس‎ → fa (xis)
• Ferî: vátur → fo
• Fînî: märkä → fi
• Fransî: mouillé → fr
• Frîsiya bakur: wiat
• Gaelîka skotî: fliuch
• Galîsî: mollado → gl
• Galûrîsî: infustu
• Gotî: *𐌵𐍂𐌰𐌼𐌼𐍃 (*qramms)
• Gurcî: სველი (sveli), ნოტიო (noṭio), ტენიანი (ṭeniani)
• Hawayî: pulu
• Hindî: गीला → hi (gīlā)
• Hîlîgaynonî: basa
• Hmongî: ntub
• Holendî: nat → nl, vochtig → nl
• Îbranî: רטוב‎ → he n (ratóv), רטובה‎ m (retuvá)
• Îdoyî: humida → io
• Îlokanoyî: nabasa
• Îngilîziya kevn: wǣt
• Îngilîzî: wet → en
• Înterlîngua: humide
• Îrlendî: fliuch
• Îtalî: bagnato → it, impregnato → it
• Îu mienî: ndorn
• Îzlendî: votur → is, blautur → is
• Japonî: 湿っぽい (shimeppoi)
• Jarayî: pơsah
• Javayî: teles → jv
• Kapverdî: modjadu, moióde
• Kaşûbî: mòkri
• Katalanî: moll → ca, mullat → ca, xop → ca
• Keçwayî: juq'u
• Kirgizî: нымдуу → ky (nımduu), суу → ky (suu)
• Koreyî: 젖은 (jeojeun), 젖다 → ko (jeotda)
• Kornî: glyb
• Kumikî: сув (suw), изгъар (izğar), дым (dım), йибиген (yibigen), бавукъ (bawuq)
• Latgalî: slapnis n, volgons n
• Latînî: udus, umidus, madidus, ūvidus
• Latviyayî: slapjš → lv, mitrs n
• Lawsî: ປຽກ (pīak)
• Lîtwanî: šlapias
• Luksembûrgî: naass
• Maguindanaoyî: mawasa
• Makasarî: a'masa'
• Makedonî: мокар (mokar), влажен (vlažen)
• Malezî: basah → ms
• Maltayî: mxarrab
• Maorî: whekuwheku, pōteretere, mākū, monoku
• Mbya guaraniyî: akỹ
• Mecarî: nedves → hu
• Melanauyiya navendî: basak
• Mongolî: чийг → mn (čijg), нойтон → mn (nojton)
• Nanayî: чакпа
• Navajoyî: ditłééʼ
• Nepalî: भिजेको (bhijeko)
• Normandî: mouoilli
• Norsiya kevn: vátr, blautr
• Norwecî: våt → no, bløt → no
• Oksîtanî: mòl → oc, mòlh
• Ozbekî: hoʻl → uz, shilta → uz
• Pacohî: dyuq, dyíp
• Peştûyî: لوند‎ → ps (lund)
• Pîttcantcatcarayî: wiita, winytju
• Plodîşî: naut
• Polonî: mokry → pl, wilgotny → pl
• Portugalî: molhado → pt
• Qazaxî: дымқыл (dymqyl), су → kk (su)
• Rapanuyî: lali
• Romanyayî: ud → ro, umed → ro
• Rusî: мо́крый → ru n (mókryj)
• Sanskrîtî: आर्द्र → sa (ārdra)
• Sardinian:

  Sardînî: infustu

  Sardînî: infustu

• Sassarîsî: infùsu
• Sebwanoyî: basa
• Sicîlî: vagnatu → scn n, assappanatu n, acculintatu n, culenti n an m, nzunziatu n
• Sirboxirwatî:

  Kirîlî: мокар, влажан

  Latînî: mokar → sh, vlažan → sh

• Slovakî: mokrý, vlhký
• Slovenî: moker → sl, vlažen → sl
• Somalî: qoyan
• Sorbî:

  Sorbiya jêrîn: mokšy

  Sorbiya jorîn: mokry

• Spanî: mojado → es
• Sundanî: baseuh → su
• Swahîlî: kimaji
• Swêdî: våt → sv, blöt → sv
• Tagalogî: basa → tl
• Tausugî: basa
• Tayî: เปียก → th (bpìiak), ฉ่ำ → th (chàm), ชุ่มชื้น → th
• Telûgûyî: తడి → te (taḍi)
• Teteriya krîmî: cibitmek
• Tetûmî: bokon
• Tirkî: ıslak → tr
• Tirkmenî: ezmek, öllemek
• Urdûyî: گیلا‎ (gīlā)
• Ûkraynî: мо́крий (mókryj), воло́гий (volóhyj)
• Viyetnamî: ướt → vi
• Walonî: frexh → wa n, frexhe → wa m
• Weylsî: gwlyb → cy
• Ximêrî: ទទឹក → km (tɔɔ tɨk), សើម → km (saəm)
• Yidîşî: נאַס‎ (nas)
• Yûnanî: υγρός → el n (ygrós)

  Kevn: ὑγρός (hugrós)

• Zêlandî: nat

Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.

Rengdêr 2

şil

2. felc, şelal, seqet

   Şil û kor.

Herwiha

• şel (2)

Werger

• Îngilîzî: paralytic → en, ^?flabby → en, ^?sloppy → en, ^?soaked → en, ^?soppy → en