dîwar

Kurmancî

Bilêvkirin

• IPA^(kilîd): /diːˈwɑːɾ/
• Deng (Bidlîs)^ⓘ
• Kîtekirin: dî·war

Navdêr

Tewandina dîwar
Zayenda nêr a binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	dîwar	dîwar
Îzafe	dîwarê	dîwarên
Çemandî	dîwarî	dîwaran
Nîşandera çemandî	wî dîwarî	wan dîwaran
Bangkirin	dîwaro	dîwarino
Zayenda nêr a nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	dîwarek	dîwarin
Îzafe	dîwarekî	dîwarine
Çemandî	dîwarekî	dîwarinan

dîwarek ji der ve

dîwar n

1. Taq, rexên xanî, aliyên odeyê; yên ku bi gelemperî pace anku pencere lê ne; rexê serî û yê binî ne tê de.
   • شێرزادی کرە غار بەرەڤ پشیکێ چۆ و پشیکێ کرە غار ژ جھەکی بۆ جھەکی ھەتا چوویە ل پشت دیوارەکی...‎ — (Leylan Îsmeîl, Bêrîvan û Hîvî (Çîrokêt Zarokan), Çapxana Xanî, Dihok, 2012, r. 29)

     Şêrzadî kire ẍar berev pişîkê ço û pişîkê kire ẍar ji cihekî bo cihekî heta çûye li pişt dîwarekî...

2. kele, kelhe, asar, asêgeh, qele
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Ji wêjeya klasîk

• Tu hudûsê we mebîn qenc-i nezer dê carekê
  Li esasê qidemê daniye dîwarê hudûs — (Melayê Cizîrî, Dîwana Melayê Cizirî, ~1640)

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: دیوار

Herwiha

• diwêr
• dîwêr

Têkildar

• ban
• derî
• erd
• pace
• pencere

Bide ber

• dewar

Jê

• bidîwar
• bidîwarî
• bêdîwar
• bêdîwarî
• (lêker) dîwar kirin
• dîwark
• (navdêr) dîwarkirin
• (rengdêr) dîwarkirî
• dîwarî

Etîmolojî

Hevreha دیوار (dîwar) ya soranî, دیوال (dîwal) ya belûçî, دیوار (dîvar) ya farisî, [skrîpt hewce ye] (dîvar) ya pehlewî, diẍe-vare- ji diẍe- (libin) + vare- (-war) ji proto-hindûewropî द्वार (dvā́ra) ya sanskrîtî, дворъ (dvoru) ya slavoniya kevn, dvãras ya lîtwanî û forum ta latînî, hemû ji proto-hindûewropî *dʰeigʰ- (sitirandin - hevîr û gêç û tiştên wisa)

Werger

• Abxazî: аҭʒамц (ātʒāmc), агәар (āg°ār)
• Afrîkansî: wand → af
• Aklanon: dingding
• Albanî: mur → sq n
• Almanî: Wand → de m, Mauer → de m
• Aromanî: mur n, greb nt, stizmã m
• Astûrî: parea m, paré m, parede m
• Belarusî: сцяна́ m (scjaná)
• Bengalî: দেওয়াল (deoẏal)
• Berawanî: dicing
• Bretonî: moger → br m
• Bulgarî: стена́ m (stená), зид → bg n (zid), дува́р n (duvár)
• Çekî: zeď → cs m, stěna → cs m
• Çînî:

  Dunganî: чён (či͡on)

  Mandarînî: 牆壁 / 墙壁 → zh (qiángbì)

• Danmarkî: væg → da g
• Dupaningan agtayî: padding
• Embalohî: siring
• Endonezyayî: dinding → id
• Erebî: جِدَار → ar n (jidār)

  Erebiya misrî: حيط n (ḥēṭ)

  Erebiya kendavî: طوفة m (ṭōfa)

  Erebiya hîcazî: جُدار n (judār)

  Erebiya iraqî: حايط n

  Erebiya fasî: حيط n (ḥayṭ, ḥīṭ)

• Ermenî: պատ → hy (pat)
• Esperantoyî: vando
• Estonî: sein → et
• Farisî: دیوار → fa (divâr)
• Ferî: veggur n
• Fînî: seinä → fi
• Fransî: mur → fr n, paroi → fr m
• Friyolî: parêt m
• Frîsî: muorre → fy g, wâl
• Gaelîka skotî: balla n
• Galîsî: parede → gl m, penal → gl n
• Gurcî: კედელი → ka (ḳedeli)
• Hindî: दीवार → hi m (dīvār), भीत → hi m (bhīt)
• Hmongî: phab ntsa
• Holendî: muur → nl n, wand → nl n
• Iştihardî: دیفال (difâl)
• Îbanî: dinding
• Îbranî: קיר → he n (kir)
• Îngilîziya kevn: weall n
• Îngilîzî: wall → en
• Îrlendî: balla → ga n
• Îtalî: muro → it n, parete → it m
• Îzlendî: veggur → is n
• Japonî: 壁 → ja (かべ, kabe)
• Kalalîsûtî: iigaq
• Kapverdî: paredi
• Katalanî: paret → ca m, envà → ca n
• Kirgizî: дубал → ky (dubal), стена (stena), кереге (kerege)
• Kîmaragangî: tobon
• Latgalî: sīna
• Latînî: pariēs → la n
• Latviyayî: siena → lv m
• Lawsî: ຝາກັ້ນ (fā kan), ຝາ → lo (fā)
• Lezgînî: цал (cal)
• Lîtwanî: siena → lt m
• Luksembûrgî: Wand m, Mauer → lb m
• Makedonî: ѕид n (dzid)
• Malayalamî: മതിൽ → ml (matil)
• Malezî: dinding → ms
• Maratî: भिंत m (bhinta)
• Mecarî: fal → hu
• Melanauyiya navendî: didieng
• Misrî: (jnb n)
• Mongolî:

  Kirîlî: хана → mn (xana)

• Nahwatlî: tenamitl → nah, tenantli
• Nepalî: भित्ता (bhittā)
• Norwecî:

  Norweciya bokmålî: vegg → no n

  Norweciya nînorskî: vegg → nn n

• Ojibweyî: aasamisag
• Oksîtanî: pared
• Oygurî: تام (tam)
• Ozbekî: devor → uz
• Papyamentoyî: muraya
• Plodîşî: Schetzel nt, Scheedunk m
• Polonî: ściana → pl m
• Portugalî: parede → pt m
• Qazaxî: қабырға → kk (qabyrğa)
• Romancî: mir n, meir n, mür n, paraid m, preit m, pare m
• Romanyayî: perete → ro n
• Rusî: стена́ m (stená)
• Sardînî: parada
• Sebopî: de
• Sirboxirwatî:

  Kirîlî: зи̑д n

  Latînî: zȋd → sh n

• Skotî: wa
• Slovakî: stena m
• Slovenî: zid → sl n, stena → sl m
• Sorbî:

  Sorbiya jêrîn: sćěna m

• Spanî: pared → es m, tabique → es n, muralla → es m
• Swahîlî: kuta → sw
• Swêdî: vägg → sv g
• Tabasaranî: цал (cal)
• Tagalogî: dinding
• Taşelhitî: ⴰⴳⴰⴷⵉⵔ n (agadir), ⴰⵖⵔⴰⴱ n (aɣrab)
• Tausugî: dinding
• Tayî: ผนัง → th, ฝา → th (fǎa)
• Teterî: дивар (diwar)
• Tetûmî: didin
• Tirkî: duvar → tr
• Tirkmenî: diwar
• Udî: бару (baru)
• Udmurtî: борд (bord)
• Ûkraynî: стіна́ m (stiná)
• Viyetnamî: tường → vi
• Walonî: meur → wa n
• Weylsî: gwal m, mur → cy n
• Ximêrî: ជញ្ជាំង → km (cŭəñcĕəng)
• Yakutî: истиэнэ (istiene)
• Yidîşî: וואַנט m (vant), מויער n yan m (moyer)
• Yûnanî: τοίχος → el n (toíchos)

  Kevn: τοῖχος (toîkhos), τειχίον (teikhíon), ὑποδομή (hupodomḗ)

• Zhuangî: bangxciengz, ciengz