bi-

Binêre herwiha: bi, bî, Bi, -bi, -bî, û bî-

Kurmancî

Pêşgir

bi-

pêşgir fermanî
bike, bixwin, bide!
pêşgira bilanî (subjunktîv)
Eger ez bi-kim / tu bi-çî / ew bi-xwe / em bi-din...
pêşgir e dikeve dikeve gel navdêran û rengdêrên bi maneya tiştek heye / xwediya/ê tiştekî ye jê çêdike
biav, bireng, bizewq
pêşgireke dêrîn/archaic e wateya liva ji dûrî an ji bilî/cihêyî tiştek ve dide.
bişaftin, bihûrîn, bijartin, bihoştin... Herwiha binêre pi-.
du-
bisiklet (duçerxe)

Dijmane

bê-

Etîmolojî

Pêşgira bilanî û fermanî

Ji îraniya navîn *bê bi ramana der, dûr, ra- (> îro: bê), herwiha qertafa pêşlêkerî a bi wateyên din ên nediyar; ji proto-hindûewropî *bʰe. Guherrîna wateya bi rewşa bilanî ji peywendkirina bi (daçek) bi der hatiye, bide ber di-.

Pêşgira navdêran

Ji bi.

Pêşgira lêkeran

Herwiha pi-, hevreha soranî bi-/pi-, zazakî vi- (wek di viraştene, viyartene de), farisî گـ‎ (gu-) (wek di ‎ (guzarden) de), farisiya navîn wi- (wek di [skrîpt hewce ye] (widarden, “bihûrîn”) de), ji proto-îranî *wí-, ji proto-hindûîranî *wí-, ji proto-hindûewropî *wi (“cihê, ji hev dûr, bil”). Bide ber wêde.