şkestin

Kurmancî

Bilêvkirin

• IPA^(kilîd): /ʃkɛsˈtɪn/
• Kîtekirin: şkes·tin

Lêker

şkestin (lêkera negerguhêz)
Rehê dema niha:
RP. Niha
	ez	dişkêm
	tu	dişkêyî
	ew	dişkê
	em, hûn, ew	dişkên
Fermanî	Yekjimar	bişkê
	Pirjimar	bişkên
Rehê dema borî:
RP. Boriya sade
	ez	şkestim
	tu	şkestî
	ew	şkest
	em, hûn, ew	şkestin
Formên din:

Şûşeyeke şkestî.

şkestin lêkera xwerû, negerguhêz, k-ya nerm, t-ya nerm

1. parçe-parçe bûn, hûr-hûr bûn (bi taybetî tiştek req)

   şûşe şkestin

2. ziyan gihiştin parçeyek leşî (bi taybetî hestî)

   Serê wî şkest û gelek xwîn jê hat. ― xwîn jê anîn

3. ziyan gihiştin makîneyekê

   Ez nikarim e-peyaman ji te re binivîsim ji ber ku kompûtera min şkestî ye. (naxebite)

4. sinor yan astengek derbas kirin

   Ev trên sinorê lezgîniyê dişkêne.

5. têr bûn

   Tîna min şkest. ― Min ewqas av vexwar ku êdî ne tî me.

6. çerx bûn, zivirîn, viz bûn

   Li wir çem hinekî bi hêla rastê ve dişkest.

7. xusirîn, xusaretbûn, ji dest dan, windabûn, ji dest çûn.

   Bila ev şkestine ne bîte egerê bêhêziya hewe.

   • ...leşkerê herkiyan dişkên û direvin — (Mele Mehmûdê Bazîdî, Cami’eya Riseleyan û Hikayetan Bi Zimanê Kurmancî, Lîs, 2010, çapa 1em, r. 102, ISBN 978-605-5683-27-6)

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: شكه‌ستن‎

Herwiha

• şikestin
• şikeştin
• şikênan
• şikîn
• şkeştin
• şkênan
• şkîn

Tewîn

• -şkê-

Jê

• şkestî
• şkêbar
• şkêber

Têkildar

• şkandin
• şkênandin

Etîmolojî

Ji proto-hindûewropî *sek-, proto-îranî: *sçend- / *skend- ("şkandin, parçe kirin"), avestayî: scind- ("şkestin"), pehlewî: şkyn- /şken-/ ("şkestin"), farisî: şikestan- / şikan- ("şkestin"), kîrîbatî: işkänēn / işkän- ("şkestin") ... ^{alfabeya arî}, sîvendî: eşkend / şken- ("şkestin"), kurmancî: şkestin- / -şkê- ("şkestin"), soranî: şkestin- / -şkê- ("şkestin"), zazakî: şiknāyan / şik- ("şkestin")

Ji proto-hindûewropî *sek- (“birîn, ker kirin, şeq kirin, jê kirin - anku "şkeft" beşeke şeqkirî ya çiyayî ye”), hevrehên kurmancî şeq û şkandin, soranî ئه‌شکه‌وت‎ (eşkewt) (şkeft), شکان‎ (şkan) (şkestin) û شکاندن‎ (şkandin), zazakî eşkewt, farisî شکفت‎ (şikeft) û شکستن‎ (şikesten, “şkestin, şkandin”), latînî secare (“birîn”), slaviya kevn сѣщи (sêşti, “jê kirin, şeq kirin”), îngilîzî saw (“birrek, mişar”)...

Çavkanî: Cheung p.342

Werger

• Afrîkansî: breek → af
• Albanî: thyej → sq
• Almanî: zerbrechen → de, kaputtgehen → de, brechen → de

  Almaniya bilind a kevn: brehhan

• Aromanî: arup, frãngu, aspargu
• Assamese:

  Asamî: ভাঙা (bhaṅa)

  Asamî: ভঙা (bhoṅa)

• Azerî: sınmaq, qırılmaq → az
• Baskî: puskatu → eu, hautsi, apurtu
• Belarusî: лама́цца impf (lamácca), злама́цца pf (zlamácca); разбіва́цца impf (razbivácca), разбі́цца pf (razbícca)
• Bextiyarî: اشکندن‎ (eškanden)
• Bulgarî: чу́пя се → bg (čúpja se)
• Çekî: rozbít → cs se, zlomit → cs se
• Çînî:

  Mandarînî: 打破 → zh (dǎpò)

• Danmarkî: gå i stykker, gå itu
• Endonezyayî: patah → id
• Erebî: اِنْكَسَرَ‎ (inkasara)
• Ermenî: ջարդվել → hy (ǰardvel), կոտրվել → hy (kotrvel)
• Esperantoyî: rompi → eo, rompiĝi
• Farisî: خرد کردن‎ → fa (xord kardan), شکستن‎ → fa (šekastan)
• Fînî: särkyä → fi, mennä rikki → fi, hajota → fi, murtua → fi
• Fransî: se rompre → fr, se casser → fr, se briser → fr
• Frîsiya bakur:

  Frîsiya bakur: breeg

  Frîsiya bakur: breek

  Frîsiya bakur: breege

• Frîsiya kevn: breka
• Frîsî: brekke
• Gaelîka skotî: bris
• Galîsî: romper → gl
• Gurcî: ტყდომა (ṭq̇doma), მტვრევა (mṭvreva)
• Holendiya navîn: breken
• Holendî: breken → nl
• Îbranî: נשבר‎ (nishbár)
• Îdoyî: ruptar → io
• Îngilîziya kevn: brecan
• Îngilîziya navîn: breken, chynen
• Îngilîzî: break → en
• Îrlendî: bris
• Îtalî: rompersi → it, spezzarsi → it
• Îzlendî: brotna
• Japonî: 割れる → ja (われる, wareru), 散らばる → ja (ちらばる, chirabaru)
• Katalanî: trencar-se → ca, rompre's → ca
• Keçwayî: p'akiy
• Kirgizî: сындыруу → ky (sındıruu), сынуу (sınuu)
• Komorî: ufusiha, upasuha
• Koreyî: 부러지다 → ko (bureojida)
• Kornî: krackya
• Kreyoliya jameîkî: mash up
• Latgalî: lyuzt
• Latînî: cōnfringō, frangō → la, rumpō, frangere → la
• Latviyayî: salūzt, lūzt
• Lîtwanî: sulaužyti
• Makedonî: ломи (lomi)
• Maltayî: nkiser
• Mecarî: törik → hu, eltörik → hu, összetörik → hu, szakad → hu, elszakad → hu
• Mongolî: хагарах → mn (hagarah)
• Nedersaksî: breken → nds

  Almaniya jêrîn a almanî: briäken

• Oriyayî: ଭାଙ୍ଗିବା → or (bhaṅgiba)
• Polonî: łamać się → pl impf, złamać się → pl pf, rozbić się → pl, połamać się
• Portugalî: quebrar → pt, partir → pt, romper → pt
• Qazaxî: сындыру (syndyru), сыну (synu)
• Rusî: лома́ться → ru impf (lomátʹsja), слома́ться → ru pf (slomátʹsja); разбива́ться → ru impf (razbivátʹsja), разби́ться → ru pf (razbítʹsja)
• Saksoniya kevn: brekan
• Slovakî: rozbiť sa, zlomiť sa
• Slovenî: zlomiti se, razbiti se
• Spanî: romperse → es
• Sundanî: pites
• Swêdî: gå sönder → sv
• Şîngazîcayî: uvundziha
• Tagalogî: mabasag
• Tayî: แตก → th (dtɛ̀ɛk), พัง → th (pang), หัก → th (hàk)
• Telûgûyî: విరుచు → te (virucu), విరగగొట్టు (viragagoṭṭu)
• Tirkî: kırılmak → tr
• Tokpisinî: bruk
• Viyetnamî: bị bể
• Ximêrî: បាក់ → km (bak), បែក → km (baek)
• Yidîşî: צעברעכן‎ (tsebrekhn)
• Yûnanî: σπάω → el (spáo)

  Kevn: ῥήγνυμαι (rhḗgnumai)

Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.

Navdêr

Zayenda mê ya binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	şkestin	şkestin
Îzafe	şkestina	şkestinên
Çemandî	şkestinê	şkestinan
Nîşandera çemandî	wê şkestinê	wan şkestinan
Bangkirin	şkestinê	şkestinino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	şkestinek	şkestinin
Îzafe	şkestineke	şkestinine
Çemandî	şkestinekê	şkestininan

şkestin mê

1. pirtikîn, hûrbûn, parçebûn:

   Ketin û şkestina şûşeyan.

Werger

• Almanî: Bruch → de n
• Bulgarî: счу́пване → bg nt (sčúpvane)
• Danmarkî: brud → da nt
• Fînî: särkyminen → fi, rikkoutuminen → fi, murtuminen → fi, murtuma → fi, rikko → fi
• Fransî: casse → fr m
• Galîsî: crebadura m, quebradura m
• Îbranî: שְׁבִירָה‎ m (sh'virá)
• Îngilîzî: breaking → en
• Latviyayî: lūšana m
• Manksî: brishey n
• Norwecî:

  Norweciya bokmålî: brudd nt

• Portugalî: quebra → pt m
• Romanyayî: întrerupere → ro m, rupere → ro m, ruptură → ro m, fractură → ro m
• Slovakî: lom, zlom, zlomenina
• Spanî: ruptura → es m
• Swêdî: brott → sv nt

Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.