şeq

Kurmancî

Navdêr 1

şeq m

1. navran, navbera herdu lingan
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]
2. navbera her tiştê ku li derekê yek parçe lê li wek din cihek vala dikeve navbera wan

   Pêlava min şeq bûye. (Derek wê dirriyaye.)

3. ker, parçe
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]
4. alî, hêl, rex, mil, teref
   • ...ku şeqek di dîwarê şikeftê de vedibû. — (J.R.R. Tolkien (wergêr Samî Hêzil), Hobbit, Cervantes, 2023, çapa 1ê, r. 67, ISBN 9786257724838)

Ji wêjeya klasîk

• Muhbetê hingavt û şeq bû ew qelem
  Ma li ser lewhê nivîsî dem bi dem — (Mela Hesenê Bateyî, Mewlûda Kurdî, ~1720)

Herwiha

• şeqe

Jê

• (lêker) şeq bûn (ji hev vebûn lê ne bi temamî)
• (lêker) şeq kirin
• (navdêr) şeqbûn
• (navdêr) şeqkirin
• (rengdêr) şeqbûyî
• (rengdêr) şeqkirî
• şeqber
• şeqitandin
• şeqitîn
• şeqî
• şeqker

Etîmolojî

Ji proto-hindûewropî *sek- (“birîn, ker kirin, şeq kirin, jê kirin - anku "şkeft" beşeke şeqkirî ya çiyayî ye”), hevrehên kurmancî şkestin û şkandin, soranî ئه‌شکه‌وت (eşkewt) (şkeft), شکان (şkan) (şkestin) û شکاندن (şkandin), zazakî eşkewt, farisî شکفت (şikeft) û شکافتن (şikaften, “şeq kirin, ker kirin”), latînî secare (“birîn”), slaviya kevn сѣщи (sêşti, “jê kirin, şeq kirin”), îngilîzî saw (“birrek, mişar”)...

Werger

• Albanî: bigëzim → sq
• Almanî: gabelung m, Bein → de m, Gabelung → de m, Klaps → de m, Kluft → de m, ^?Sprung → de m
• Bulgarî: чатал (çatal)
• Çekî: rozkrok → cs, vidlice
• Çînî: 裤裆
• Danmarkî: tvege, gaffel → da
• Erebî: شق, منفرج بين اجرين, منشعب, قطعة, جزء → ar, طرف → ar, جانب, ^?ساق (sāq), ^?صفعة, ^?الشرق → ar, ^?الفلع
• Farisî: ساق پا, سیلی → fa, لغزش → fa, شق → fa
• Fînî: haara → fi
• Fransî: fourche → fr
• Holendî: gaffel → nl
• Îbranî: מפשעע
• Îngilîzî: crotch → en, prong → en, fork → en, blow → en, slap → en, slapdash → en, slapping → en, smack → en, spank → en, spanking → en, ^?clack → en, ^?clacking → en
• Îtalî: forca → it
• Japonî: 股座, 股 → ja, 叉 → ja, 小股, 付け根 → ja, 俣 → ja
• Koreyî: 가랑이 → ko (garang-i)
• Norwecî: skritt → no
• Portugalî: bifurcação → pt
• Romanyayî: crãcanã, bifurcare → ro
• Rusî: развилина → ru (razvilina)
• Swêdî: vinkel → sv, skrev → sv, klyka → sv
• Tirkî: ağ → tr, dokuma tezgahı → tr, dokuma tarağı, sille → tr, şak → tr, tokat → tr, çalışkan → tr, yarım → tr, çatlak → tr, bacak → tr, ^?apış → tr
• Yûnanî: καβάλοσ (kaválos), διχάλα → el (dichála), διάσκελο (diáskelo)

Navdêr 2

şeq cins hewce ye (c=m: mê, c=n: nêr, c=mn: mê û nêr, c=nt: nêtar)

1. (lêdana bi kefa destî) Binêre: şimaq