çek
Bilêvkirin
biguhêreNavdêr 1
biguhêreçek bi gelemperî pirrjimarî
- (leşkerî) Tiştên şer pê tê kirin (wek: tifeng, top, moşek, şûr).
- Çek û rextên kuştiyan jî hema wisan bi terkiya hespên wan va girêdayî bûn. — (Perwîz Cihanî, Bilîcan, Nefel, 2002, ISBN 91-89687-12-4)
- Loma kurdan jî, ji bo parastina welêt, çek hildan û ketin nav refên ordiya Osmanî. — (Mehmed Uzun, Bîra qederê, Weşanên Nefel, 2002)
- Ekrad hesp û çekêd xwe, memnû'e(qedexe ye)eslen bi emanet nadine birayê xwe jî. Ekrad dibêjin mirov jina xwe emanet biditin, ne ko hesp û alatêd xwe î herbê bi emnanet biditin. — (Mele Mehmûdê Bayezîdî, Amadekar: Jan Dost Adat û Rusûmatnameê Ekradiye, Weşanxaneya Nûbihar, 2010, r. 90, ISBN 9789944360678)
Bi alfabeyên din
biguhêreHevmane
biguhêreJê
biguhêreCûnên çekan
biguhêreEtîmolojî
biguhêreJi ermenî զենք (zenkʻ) (zenk': çek, sîleh) ji ermeniya kevn զէնք (zênk) ku forma pirrhejmar ji զէն (zên: sîleh) e ku bi xwe ji zimanên îranî ye, bide ber pehlewî zên (> kurdî zindan) û avestayî zeêne- (sîleh, çek). Herwiha dikare hevreha çekûç û çeqo be, ji proto-îranî *çekus-, ji proto-hindûewropî *kekos. Herwiha bide ber akadî kekku (çek, daredest).
Werger
biguhêre- Abxazî: абџьар (ābǯ̍ār)
- Adîgeyî: ӏашэ (ʾāšă), ашэ (āšă)
- Afrîkansî: wapen → af
- Albanî: armë → sq m, shkluhë m
- Almaniya jêrîn a navîn: wapen (wâpen)
- Almanî: Waffe → de m
- Amharî: የጦር መሣሪያ (yäṭor mäśariya)
- Aragonî: arma
- Aramî:
- Aromanî: armã m, tufeche
- Astûrî: arma m
- Avarî: ярагъ (jaraġ)
- Azerî: silah → az, yaraq
- Baskî: arma → eu
- Başkîrî: ҡорал (qoral)
- Belarusî: збро́я m (zbrója), ару́жжа nt (arúžža)
- Bengalî: অস্ত্র → bn (ôśtr), হাতিয়ার (hatiẏar)
- Bretonî: arm → br n
- Bulgarî: оръ́жие → bg nt (orǎ́žie)
- Burmayî: လက်နက် → my (laknak)
- Buryatî: зэбсэг (zebseg)
- Çeçenî: герз (gerz)
- Çekî: zbraň → cs m
- Çînî:
- Çukçî: ирвын (irvyn)
- Dalmatî: jarma m
- Danmarkî: våben → da nt
- Endonezyayî: senjata → id
- Erebî: سِلَاح n (silāḥ)
- Erebiya misrî: سلاح n (silāḥ)
- Ermenî: զենք → hy (zenkʻ)
- Esperantoyî: armilo
- Estonî: relv → et
- Extremaduranî: arma
- Farisî: سلاح → fa (selâh)
- Ferî: vápn nt
- Fînî: ase → fi, astalo → fi
- Fransî: arme → fr m
- Friyolî: arme m
- Frîsiya saterlandî: Woapen nt
- Frîsî: wapen
- Gaelîka skotî: arm → gd n
- Galîsî: arma → gl m
- Gotî: 𐍅𐌴𐍀𐌽 nt (wēpn)
- Gujaratî: શસ્ત્ર → gu (śastra)
- Gurcî: იარაღი (iaraɣi), საჭურველი (sač̣urveli)
- Guwaranî: mboka
- Hindî: हथियार → hi n (hathiyār), शस्त्र → hi n (śastra), आयुध → hi n (āyudh)
- Hîlîgaynonî: hinganiban
- Holendî: wapen → nl nt
- Îbranî: כְּלִי נֶשֶׁק → he n (kli néshek)
- Îdoyî: armo → io
- Îlokanoyî: igam
- Îngilîziya kevn: wǣpn nt
- Îngilîzî: weapon → en
- Îngûşî: герз (gerz)
- Înterlîngua: arma
- Îrlendî: arm
- Îsnagî: ixam
- Îtalî: arma → it m
- Îzlendî: vopn → is nt
- Japonî: 武器 → ja (ぶき, buki), 兵器 → ja (へいき, heiki)
- Kalalîsûtî: sakku
- Kannadayî: ಆಯುಧ → kn (āyudha)
- Karaçay-balkarî: сауут (sawut)
- Katalanî: arma → ca m
- Kirgizî: курал → ky (kural), курал-жарак (kural-carak), жарак → ky (carak)
- Kîkongoyî: buta
- Koreyî: 무기 → ko (mugi), 병기 → ko (byeonggi)
- Kumikî: савут (sawut)
- Ladînî: erma m
- Latînî: tēlum nt, arma → la nt pj
- Latviyayî: ierocis n
- Lawsî: ຄຳເພິງ (kham phœng), ອາວຸດ → lo (ʼā wut)
- Lîtwanî: ginklas n
- Lueyî: ᦁᦱᦞᦴᧉᦒ (ʼaavuu2th)
- Luksembûrgî: Waff → lb m
- Makedonî: оружје nt (oružje)
- Malayalamî: ആയുധം → ml (āyudhaṃ)
- Malezî: senjata → ms
- Maltayî: arma m
- Maratî: शस्त्र (śastra)
- Mecarî: fegyver → hu
- Misrî:
(jry),
(ꜥḥꜣw) - Mîrandî: arma
- Mongolî:
- Nedersaksî: Wapen nt
- Nenetsiya tundra: мирв (ḿirw°)
- Nogayî: савыт (savıt)
- Norsiya kevn: vápn nt
- Norwecî:
- Oksîtanî: arma → oc m
- Oriyayî: ଶସ୍ତ୍ର → or (śôstrô)
- Oygurî: قورال (qoral)
- Ozbekî: qurol → uz, yarogʻ → uz
- Palî: āvudha nt
- Peştûyî: وسله → ps m (waslá), اسلحه → ps m (aslehá)
- Polonî: broń → pl m, oręż n
- Portugaliya kevn: arma
- Portugalî: arma → pt m
- Puncabî: ਹਥਿਆਰ (hathiāra)
- Qazaxî: қару (qaru)
- Romancî: arma m
- Romanyayî: armă → ro m
- Rusî: ору́жие → ru nt (orúžije)
- Samiya bakurî: vearju
- Sanskrîtî: आयुध → sa nt (āyudha)
- Sardînî: àrma m
- Sebwanoyî: hinagiban
- Sicîlî: arma → scn m
- Sirboxirwatî:
- Skotî: wapyn, wappen
- Slaviya kevn:
- Kirîlî: орѫжиѥ nt (orǫžije)
- Slaviya rojavayî ya kevn: оружие nt (oružie)
- Slovakî: zbraň → sk m
- Slovenî: orožje nt
- Sorbî:
- Spanî: arma → es m
- Swahîlî: silaha → sw
- Swêdî: vapen → sv nt an nt pj
- Şanî: လၢၵ်ႈၼၢၵ်ႈ (lāak nāak), ၵွင်ႈၵၢင်ႇ (kōang kàang)
- Tacikî: силоҳ → tg (siloh), яроқ (yaroq), аслиҳа pj (asliha)
- Tagalogî: sandata
- Tamîlî: ஆயுதம் → ta (āyutam)
- Taosî: hų́łoliną
- Tayî: อาวุธ → th
- Telûgûyî: ఆయుధము → te (āyudhamu)
- Teterî: корал → tt (qoral)
- Tigrînî: ብረት (bərät)
- Tirkî: silah → tr, yarak → tr, savut → tr
- Tirkmenî: ýarag
- Tîbetî: མཚོན་ཆ (mtshon cha), གོ་མཚོན (go mtshon)
- Tupînambayî: popesûara
- Urdûyî: ہتھیار n (hathiyār), اسلحہ (asliha)
- Ûkraynî: збро́я → uk m (zbrója), ору́жжя nt (orúžžja)
- Venîsî: arma → vec
- Viyetnamî: vũ khí → vi, binh khí → vi
- Weylsî: arf → cy n an m, erfyn n
- Ximêrî: គ្រឿងអាវុធ (krɨəngʼaavut), អាវុធ → km (ʼaavut)
- Yidîşî: וואָפֿן n an nt (vofn), כּלי־זיין n an nt (klezayen)
- Yûnanî: όπλο → el nt (óplo)
- Zhuangî: cungqcax, vujgi
- Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.
Navdêr 2
biguhêreçek mê
- Kaxezek e tê dagirtin û îmzekirin bo ku kesek bikare tevavek pareyan ji bankeyê pê wergire.
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
Jê
biguhêreEtîmolojî
biguhêreJi zimanên îranî, hevreha soranî چهک (çek), farisî چک (çek), pehlewî [skrîpt hewce ye] (çekk), têkilî peyva şah. صَكّ (ṣekk) ya erebî, çek ya tirkî, check û cheque yên îngilîzî, chèque ya fransî, almanî Scheck, cheque ya spanî û portugalî, чек (çêk) ya rusî... ji zimanên îranî hatine wergirtin.
Werger
biguhêre- Afrîkansî: tjek
- Almanî: Bankanweisung, Scheck → de nêr
- Danmarkî: bankanvisning
- Esperantoyî: ĉeko
- Fînî: šekki → fi
- Holendî: cheque → nl
- Îngilîzî: cheque → en, ?drafting draught, ?wardrobe → en
- Îtalî: assegno → it, assegno bancario → it
- Katalanî: xec → ca
- Mecarî: csekk → hu
- Norwecî: sjekk
- Papyamentoyî: chèk
- Polonî: czek → pl
- Portugalî: cheque → pt
- Spanî: cheque → es
- Swêdî: check → sv
- Tirkî: çek → tr, ?kırıcı → tr
- Yûnanî: επιταγύ (epitagý)
- Zuluyî: ilisheke, isheke
Navdêr 3
biguhêre- Tiştên mirov li ber xwe dike, tiştên mirov dike ber xwe, tiştên mirov li xwe dike
(wek: çakêt, gumlek, saqo, kiras, şelwal, derpî).- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
Hevmane
biguhêreJê
biguhêre- (lêker) çek kirin ber (xwe yan kesek din)
- çek li (xwe yan kesek din) kirin
- çek ji (xwe yan ji kesek din) kirin
Etîmolojî
biguhêre- Etîmolojiya vê peyvê nehatiye nivîsîn. Eger tu bi rastî bizanî, kerem bike bişkoka "biguhêre" ya di ser van gotinan re bitikîne û etîmolojiya vê peyvê binivîse. Çavkaniyên ku te ew etîmolojî jê girtiye jî binivîse.
Werger
biguhêre- Almanî: Kleidung → de mê
- Çînî: 衣服 (yīfu)
- Danmarkî: tøj → da nêtar
- Erebî: ملابس (melábis)
- Esperantoyî: vestaĵo → eo
- Fînî: vaatteet → fi
- Fransî: vêtements → fr
- Holendî: kleren → nl
- Îngilîzî: clothes → en
- Îtalî: vestiti → it
- Japonî: 衣類 → ja (いるい, irui)
- Koreyî: 옷 (ot)
- Mecarî: ruha → hu, ruhák → hu
- Portugalî: roupa → pt mê
- Rusî: одежда (odêjda)
- Spanî: ropa → es mê
- Swêdî: kläder → sv
- Tirkî: elbise → tr