penîr

Kurmancî

Bilêvkirin

IPA^(kilîd): /pɛˈniːɾ/, /pˤɛˈnɪːɾ/
Deng (Qamişlo)
Kîtekirin: pe·nîr

Navdêr

Zayenda nêr a binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	penîr	penîr
Îzafe	penîrê	penîrên
Çemandî	penîrî	penîran
Nîşandera çemandî	wî penîrî	wan penîran
Bangkirin	penîro	penîrino
Zayenda nêr a nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	penîrek	penîrin
Îzafe	penîrekî	penîrine
Çemandî	penîrekî	penîrinan

çendîn cûnên penîrî

kerek penîrê spî

penîr nêr

berhemekî şîrî yê nîv-hişk yê bi tirşkirinê tîrkirî û givaştî
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Herwiha

Bi alfabeyên din

kurdî-erebî: په‌نیر‎
kurdî-krîlî: пәнир

Têkilî

dew
firû

Qafiye

Jê

Etîmolojî

Hevreha soranî په‌نێر‎ (penêr), kurdiya başûrî penêr, zazakî penîr, gîlekî belûçî پنیر‎ (penêr), farisî/gîlekî/mazenderanî پنیر‎ (penîr), tacikî панир (panir), pehlewî pnyl (/penîr/)... hemû ji zimanên îranî, bi îraniya kevn *pati- (pê, bi) + *nai- (kan, kilandin).

Herwiha bidin ber farisî پینو‎ (pînû) (nîvişk), avestayî 𐬞𐬀𐬌𐬌𐬀𐬵‎ (paiiah, /peyeh/: şîr), sanskrîtî पयस् (páyas: şîr), lîtwanî píenas (şîr), latviyayî piens (şîr)... hemû ji proto-hindûewropî *peyʰ- (şîr, rûn).

Peyv ji zimanên îranî ketiye gelek zimanên Rojhilata Navîn, Kafkasyayê û Başûrê Asyayê, bo nimûne: tirkiya osmanî پنیر‎‎ (penîr) û پینیر‎ (peynîr), tirkiya niha peynir (bi devokî herwiha pendir), azerî pendir, ermenî պանիր (panîr), tirkmen(istan)î peýnir / пейнир, ûrdûyî پنیر‎‎ (penîr), hindî पनीर (panîr), punjabî ਪਨੀਰ (panīr), bengalî পনির (pônir)...

Heman peyv bi wateya cûreyekî penîrê nerm ketiye piraniya zimanên ewropî jî, bo nimûne: fransî/îngilîzî/îtalî/portugalî/spanî/swêdî paneer, almanî Panir.

Çavkanî:

Cheung, Johnny, Etymological Dictionary of the Iranian Verb, Leiden, 2007
Chyet, Michael L. (2003): Kurdish-English Dictionary, Ferhenga Kurmancî-Inglîzî, Yale University Press.
Horn, Paul. (1893): Grundriss der neupersischen Etymologie [Bingehê etîmolojiya farisî] (bi almanî). Strassburg
Mackenzie, D. N. (1971), A Concise Pahlavi Dictionary, London, New York, Toronto: Oxford University Press.
Tsabolov, R. L., Ferhenga etîmolojî ya zimanê kurdî ["Цаболов, Р. Л.: Эмцмолоƨцческцц̆ словарь курδскоƨо языка"], Moskova, 2001-2010

Bi zaravayên din

Kurmancî: penîr
- Behdînî: pênîr
- Reşwî: penêr
Soranî: په‌نێر‎ (penêr), penîr
Kurdiya başûrî: penêr
Zazakî: penîr, pendir

Werger

Abxazî: ашә (āš°)
Adîgeyî: къуае (q°āe), кхъуайэ (q°ājă), хъуае (χ°āe)
Afrîkansî: kaas → af
Albanî: djathë → sq n
Almaniya bilind a kevn: kāsi n
Almanî: Käse → de n
Elmanîşî: Chääs n
Altayiya başûrî: быштак (bïštak), пыштақ (pïštaқ)
Amharî: ፎርማጆ (formaǧo), አይብ (ʾäyb)
Apaçî:
Apaçiya rojava: ibeʼ nestʼógi
Amuzgoyî: kesò
Aragonî: queso
Aromanî: cash, brãndzã
Asamî: পনিৰ (ponir)
Astûrî: quesu → ast n, formayu n
Aymarayî: kisu
Azerî: pendir → az
Banyumasanî: keju
Baskî: gazta → eu
Başkîrî: сыр (sïr)
Bayerî: Kas n, Kaas n
Belarusî: сыр → be n (syr)
Belûçî: پنیر‎
Bengalî: পনির (pônir), পনীর → bn (pônir)
Bîslamayî: jis
Bretonî: keuz → br n, formaj n
Bulgarî: си́рене → bg nt (sírene), кашкава́л → bg n (kaškavál)
Burmayî: ဒိန်ခဲ → my (dinhkai:)
Buryatî: бисалаг (bisalag), биһалаг (bihalag)
Conxayî: པ་ནིར (pa nir), དར་ཚི (dar tshi)
Çeçenî: нехча (neχča)
Çekî: sýr → cs n
Çerokî: ᎤᏅᏗ ᎦᏚᏅ (unvdi gadunv)
Çeyenî: he'koneame
Çîçewayî: tchizi
Çînî:
Kantonî: 芝士 (zi¹ si^6-2)

Dunganî: нэло (nelo)

Hakkayî: 起士 (chhí-sṳ̀)

Mandarînî: 酪 → zh (lào), 乾酪 → zh (gānlào), 乳酪 → zh (rǔlào), 奶酪 → zh (nǎilào), 芝士 → zh (zhīshì), 起司 → zh (qǐsī), 起士 → zh (qǐshì), 吉士 → zh (jíshì)

Minnanî: 奶酪 (ni-lo̍k)

Wuyî: 起司
Çuvaşî: чӑкӑт (čăkăt)
Dalmatî: chis n
Danmarkî: ost → da g
Divehî: ޗީޒު‎ (cīzu)
Elfdalî: kęse
Emilî: furmâj n, furmàj n
Endonezyayî: keju → id
Erebî: جُبْن‎ → ar n (jubn)
Erebiya misrî: جبنة‎ m (gebna)

Erebiya kendavî: جبن‎ n (jibin)

Erebiya hîcazî: جبنة‎ m (jubna), جُبُن‎ n pj (jubun)

Erebiya fasî: جبن‎ n (jban), فروماج‎ (fromāž)
Ermenî: պանիր → hy (panir)
Esperantoyî: fromaĝo → eo
Estonî: juust → et, sõir
Eteocretanî: ιϻαλαβρε (isalabre)
Eweyî: notsi babla, notsi kpẽke
Extremaduranî: quesu n
Falayî: quexio n
Farisî: پنیر‎ → fa (panir)
Ferî: ostur n
Fîjî: jisi → fj
Fînî: juusto → fi
Frankoprovansî: tôma m, fromâjo n
Fransiya kevn: furmage n
Fransî: fromage → fr n
Friyolî: formadi n
Frîsiya bakur: Aast
Frîsî: tsiis → fy n
Fulahî:
Adlamî: 𞤬𞤮𞤪𞤥𞤢𞥄𞤧‎

Latînî: formaas
Gaelîka skotî: càise n
Galîsî: queixo → gl n, formallo n, formaxe n
Galoyî: fórmaij n
Gujaratî: આમિક્ષા (āmikṣā), પનીર (panīr)
Gurcî: ყველი (q̇veli)
Guwaranî: kesu
Haîtî: fromaj
Hawayî: waiūpaʻa, waiūpakapaʻa
Hawsayî: cuku
Hindî: पनीर → hi n (panīr)
Holendî: kaas → nl n
Îbranî: גְּבִינָה‎ → he m (g'viná)
Îdoyî: fromajo → io
Îgboyî: chiz
Îlokanoyî: keso
Îngilîziya kevn: ċīese n
Îngilîziya navîn: chese
Îngilîzî: cheese → en
Îngriyî: sььra
Îngûşî: нахча (naχča)
Înterlîngua: caseo
Îrlendî: cáis → ga m
Îrlendiya kevn: cáise n
Îstriyotî: furmajo n
Îtalî: formaggio → it n, cacio → it n
Îzlendî: ostur → is n
Japonî: チーズ → ja (chīzu), 酪 → ja (らく, raku), 乾酪 → ja (かんらく, kanraku)
Javayî: kèju → jv
Kabardî: кхъуей (kχ°ej)
Kabîlî: takemmart m
Kalalîsûtî: immussuaq
Kalmîkî: ээзгә (eezgä)
Kannadayî: ಗಿಣ್ಣು → kn (giṇṇu)
Kapampanganî: kesu
Katalanî: formatge → ca n
Keçwayî: kisu, masara
Kirgizî: сыр → ky (sır)
Ladin:
Ladînî: ciajuel n

Ladînî: ciajó n

Ladînî: formai n
Kîngalî: චීස් (cīs), කේජු (kēju)
Kînyarwandayî: ifromaje 9 an 10, iforomaji
Kîrîbatî: titi
Koreyî: 치즈 → ko (chijeu), 건락 (geollak)
Kornî: keus n
Korsîkayî: casgiu n, furmagliu n
Ladînoyî: kézo n
Latgalî: sīrs
Latînî: caseus n; fōrmāticum nt, fōrmāgium nt
Latviyayî: siers → lv n
Lawsî: ເບີແຂງ → lo (bœ̄ khǣng), ນະວະນີດ (na wa nīt), ເນີຍແຂງ (nœ̄i khǣng)
Lazî: ყვალი (q̇vali)
Lezgînî: ниси (nisi)
Lîmbûrgî: kieës → li n
Lîtwanî: sūris → lt n
Lombardî: formagg n, furmai n, furmàcc n
Lugandayî: bongo
Luksembûrgî: Kéis → lb n
Mòçenoyî: kas n
Maithilî: छुर्पी (churpī)
Makedonî: сирење nt (sirenje)
Malagasî: foromazy → mg
Malayalamî: ചീസ് (cīsŭ), പനീര്‍ (panīr‍)
Malezî: keju → ms, panir
Maltayî: ġobon n
Mançûyî: ᡝᠵᡳᡥᡝ (ejihe)
Manksî: caashey n
Maorî: tīhi → mi
Maorî: Sies
Maratî: चीझ (cījh)
Marî:
Mariya rojhilatî: сыр

Mariya rojavayî: тара (tara)
Mayayiya yukatekî: kéex
Mecarî: sajt → hu
Megrelî: ჸვალი (ʾvali)
Mînangkabawî: keju
Mîrandî: queiso n
Mongolî:
Kirîlî: бяслаг → mn (bjaslag)
Nahwatlî: tlatetzauhtli
Napolîtanî: caso n, furmaggio n
Navajoyî: géeso
Nedersaksî:
Saksoniya jêrîn ya holendî: keze

Almaniya jêrîn a almanî: Kees n, Käes n, Käse n
Nepalî: पनिर (panir)
Normandî: fronmage n, fromage n, frumaj n
Norsiya kevn: ostr n
Norwecî:
Norweciya bokmålî: ost → no n

Norweciya nînorskî: ost n
Oksîtanî: formatge → oc n
Oriyayî: ଛେନା → or (chena)
Oromoyî: baaduu
Osetî: цыхт (cyxt)
Osmanî: پنیر‎ (penir), جبن‎ (cübn)
Oygurî: پىشلاق‎ → ug (pishlaq)
Ozbekî: pishloq → uz, sir → uz
Papyamentoyî: keshi
Peştûyî: پوڅه‎ → ps m (poča), خيدک‎ → ps n (xaidək)
Piedmontîsî: formagg n, furmagg n
Plodîşî: Kjees n
Polonî: ser → pl n
Portugalî: queijo → pt n
Puncabî: ਪਨੀਰ (panīr)
Qazaxî: ірімшік → kk (ırımşık)
Qiptî:
Bohaîrî: ⲁⲗⲱⲙ n (alōm)

Sahîdî: ϩⲁⲗⲱⲙ n (halōm)
Romagnolî: furmài n, furmàj n, furmâj n
Romancî: chaschiel n, caschiel n, chaschöl n
Romanî: kiral n
Romanî: ciral n

Romanî: šajto n
Romanyayî: brânză → ro m, caș → ro nt, cașcaval → ro nt
Rusî: сыр → ru n (syr), творо́г → ru n (tvoróg), тво́рог → ru n (tvórog)
Rusînî: сыр n (sŷr)
Samiya bakurî: vuostá
Samiya skoltî: vuâstt
Samogîtî: sūris n
Sardînî: càsu
Sebwanoyî: keso
Sêriyî: quiiz
Sicîlî: furmaggiu → scn n, frumaggiu → scn n, frummaggiu → scn n
Sindhî: پنير‎ (panīru)
Sirboxirwatî:
Kirîlî: си̏р n

Latînî: sȉr → sh n
Siryaniya klasîk: ܓܒܬܐ‎ m (gḇettānū)
Skotî: cheese
Slaviya kevn:
Kirîlî: сꙑръ n (syrŭ)
Slaviya rojavayî ya kevn: сꙑръ n (syrŭ)
Slovakî: syr → sk n
Slovenî: sir → sl n
Somalî: jiss, farmaajo m
Sorbî:
Sorbiya jêrîn: twarožk n
Sotoyiya başûr: kase → st, dikase
Spanî: queso → es n
Svanî: თა̈შ (täš)
Swahîlî: jibini → sw, chizi → sw
Swêdî: ost → sv g
Tabasaranî: нис (nis)
Tacikî: панир → tg (panir)
Tagalogî: keso → tl
Tamîlî: பாலாடைக்கட்டி → ta (pālāṭaikkaṭṭi)
Taosî: kàsu’úna
Tarantinoyî: frummàgge n
Tarifitî: kisu n
Tayî: เนยแข็ง → th, ชีส → th (chîis)
Telûgûyî: జున్ను → te (junnu)
Teteriya krîmî: penir, qaşqaval
Teterî: сыр → tt (sır)
Tetûmî: keiju
Tigrînî: ጅብና (ǧəbna)
Tirkî: peynir → tr, erimcik
Tirkmenî: peýnir
Tîbetî: ཆུར་བ (chur ba), ཕྱུ་ར (phyu ra), ཕྱུར་བ (phyur ba)
Tokpisinî: sis
Tongî: siisi
Tswanayî: kase, tshise
Tuvanî: быштак (bıştak)
Udmurtî: сыр (syr)
Urdûyî: پنیر‎ n (panīr)
Ûkraynî: сир n (syr)
Venîsî: formai → vec n, formajo → vec n
Vepsî: sagud
Viyetnamî: pho mát → vi, phó mát → vi, phô mai → vi, phô ma → vi
Volapûkî: fromad → vo
Voroyî: juust
Votî: juusso
Walonî: froumadje → wa n
Weylsî: caws → cy n
Wîlamowî: kȳz n
Wolofî: foromaas
Ximêrî: ហ្វ្រូម៉ាហ្ស (froumaahsɑɑ), ប្រូម៉ាស (proumaah)
Xosayî: itshizi 5 an 6
Yagnobî: панир (panir)
Yidîşî: קעז‎ n (kez)
Yorubayî: wàràkàsì
Yûnaniya mariupol: тыри́ nt
Yûnanî: τυρί → el nt (tyrí)
Kevn: τυρός n (turós)

Yûnaniya mîkenî: 𐀶𐁊 (tu-ryo), 𐂤 (𐂤)
Zuluyî: ushizi → zu 1a an 2a

Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.

Soranî

Navdêr

penîr

penîr
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Zazakî

Navdêr

penîr nêr

penîr
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)