kef

Kurmancî

Bilêvkirin

• Deng (Bidlîs)^ⓘ

Navdêr 1

Zayenda mê ya binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	kef	kef
Îzafe	kefa	kefên
Çemandî	kefê	kefan
Nîşandera çemandî	wê kefê	wan kefan
Bangkirin	kefê	kefino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	kefek	kefin
Îzafe	kefeke	kefine
Çemandî	kefekê	kefinan

kefa avê

kef mê, k-ya req

1. ava sabûn yan tayêt di nav de
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
2. ava pêlan ya wek ava sabûnê dixwiye
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Ji wêjeyê

• Hem kelî ew behr û kef da û dûxan,
  Kef bûye erd û dûxan bû asîman — (w:Mela Hisênê Bateyî)

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: كه‌ف‎

Bi alfabeya kurdî

• kurdî-erebî: که‌ف‎

Bide ber

• kêf
• kif
• kîf

Bikaranîn

Lêker:

• kef dan
• kef bûn

Navdêr:

• kefdan
• kefgirtin
• kefkirin
• kefbûn

Rengdêr:

• kefdayî
• kefgirtî

Etîmolojî

Ji proto-hindûewropî *koph₂o- (çilm, kilmûş, lîk), proto-îranî *kepe-, hevreha avestayî kefe, pehlewî kef, farisî kef, osetî xef(e) (kilmûş), sanskrîtî kefe (çilm)

Jê

• bêkef
• bêkefî
• bêkefahî
• bêkefatî
• bêkefayî
• bikef
• bikefî
• bikefahî

• bikefatî
• bikefayî
• kefdar
• kefdarî
• kefdarîtî
• kefdartî
• kefder
• kefderî

• kefderîtî
• kefdertî
• kefdêr
• kefdêrî
• kefdêrîtî
• kefdêrtî
• kefî

Werger

kefa vê, sabûnê û hwd.

• Afrîkansî: skuim
• Albanî: shkumë → sq m
• Almanî: Schaum → de n

  Elmanîşî: Schuum n

  Bayerî: schaum

• Aromanî: spumã m
• Asamî: ফেন (phen), ফেনা (phena)
• Azerî: köpük → az
• Baskî: apar → eu
• Başkîrî: күбек (kübek)
• Belarusî: пе́на m (pjéna)
• Bengalî: ফেনা (phena)
• Berberî:

  Taşelhitî: aluffi n

• Bîkoliya naverast: subo
• Bulgarî: пя́на m (pjána)
• Burmayî: အမြှုပ် → my (a.hmrup), အ‌မြှုပ် (a.‌hmrup)
• Çekî: pěna → cs m
• Çepangî: भोप्‌
• Çerokî: ᎤᏬᎩᏟ (uwogitli)
• Çeyenî: é'távo
• Çînî:

  Mandarînî: 泡沫 → zh (pàomò), 沫 → zh (mò), 泡 → zh (pào)

• Çuvaşî: кӑпӑк (kăpăk)
• Dalmatî: sploima m
• Danmarkî: skum nt
• Endonezyayî: busa → id
• Erebî: رَغْوَة‎ m (raḡwa), زَبَد‎ n (zabad), زَبَد البَحْر‎ n (zabad al-baḥr)

  Erebiya misrî: ريم‎ n (rīm), رغوة‎ m (raḡwa)

  Erebiya hîcazî: رَغْوَة‎ m (raḡwa), زَبَد‎ m (zabad)

  Erebiya fasî: كشكوشة‎ m (keškuša)

• Ermenî: փրփուր → hy (pʻrpʻur)
• Esperantoyî: ŝaŭmo → eo
• Estonî: vaht → et
• Farisî: کف‎ → fa (kaf)
• Ferî: skúm nt
• Fîjî: vuso
• Fînî: vaahto → fi
• Fransî: écume → fr m, mousse → fr m
• Friyolî: sbrume m
• Frîsî: skom
• Gaelîka skotî: cobhar, cop
• Galîsî: escuma → gl m, foula → gl m, babuxa → gl m, cachón → gl n, bogada m, cuspia m
• Gotî: 𐍈𐌰𐌸𐍉 m (ƕaþō)
• Gurcî: ქაფი (kapi)
• Hawayî: huʻa
• Hindî: झाग → hi n (jhāg), कोप → hi n (kop), फेन → hi (phen)
• Hmongî: npuas
• Holendî: schuim → nl nt
• Îbranî: קֶצֶף‎ n (ketsef)
• Îdoyî: spumo → io
• Îngilîziya kevn: fām nt
• Îngilîziya navîn: fom
• Îngilîzî: foam → en
• Îngûşî: чоп (čop)
• Îrlendî: sobal n, cúr → ga n
• Îtalî: schiuma → it m
• Îzlendî: froða → is m
• Japonî: 泡 → ja (あわ, awa), 泡 → ja (あぶく, abuku)
• Katalanî: escuma → ca m
• Kirgizî: көбүк → ky (köbük)
• Koreyî: 거품 → ko (geopum)
• Latînî: spūma m
• Latviyayî: putas → lv m pj
• Lawsî: ຟອງ (fǭng), ລະລອກ (la lǭk), ໂຟມ (fōm)
• Lezgînî: каф (kaf)
• Lîtwanî: puta m
• Makedonî: пе́на m (péna)
• Malayalamî: പത → ml (pata)
• Malezî: busa
• Maltayî: ragħwa m
• Mançûyî: ᠣᠪᠣᠩᡤᡳ (obonggi), ᡥᠣᡶᡠᠨ (hofun)
• Maorî: hukanga, pūtai, pūpūtai
• Mecarî: hab → hu
• Mongolî: хөөс → mn (höös)
• Napolîtanî: scumma m
• Nedersaksî:

  Almaniya jêrîn a almanî: Schuum

• Norwecî:

  Norweciya bokmålî: skum → no nt

  Norweciya nînorskî: skum → nn nt

• Oksîtanî: escuma → oc m
• Oromoyî: hoomacha
• Osetî: фынк (fynk)
• Osmanî: كوپوك‎ (köpük), كف‎ (kef)
• Oygurî: كۆپۈك‎ (köpük)
• Ozbekî: koʻpik → uz
• Plodîşî: Schum n
• Polonî: piana → pl m
• Portugalî: espuma → pt m
• Qazaxî: көбік (köbık), көпіршік (köpırşık)
• Romanyayî: spumă → ro m
• Rusî: пе́на m (péna)
• Samoayî: piapia
• Sanskrîtî: फेन → sa n an nt (phena)
• Sardînî: sprumma m, spuma, ispruma
• Sicîlî: scuma → scn
• Sirboxirwatî:

  Kirîlî: пена m, пјена m

  Latînî: pena → sh m, pjena → sh m

• Sîlhetî: ꠚꠦꠘ (féno)
• Slovakî: pena → sk m
• Slovenî: pena → sl m
• Spanî: espuma → es m
• Swahîlî: povu → sw
• Swêdî: skum → sv nt
• Şorî: кӧбӱк (köbük)
• Tacikî: кафк (kafk)
• Tagalogî: bula
• Tamîlî: நுரை → ta (nurai)
• Tarifitî: kuffu n
• Tayî: ฟอง → th (fɔɔng), โฟม → th (foom)
• Telûgûyî: నురగ (nuraga)
• Teterî: күбек → tt (kübek)
• Tirkî: köpük → tr
• Tirkmenî: köpük
• Udmurtî: шукы (šuky)
• Urdûyî: جھاگ‎ n (jhāg)
• Ûkraynî: пі́на m (pína)
• Venîsî: sbiùma
• Viyetnamî: bọt → vi
• Walonî: schome → wa m
• Waxiyî: xuf
• Weylsî: ewyn → cy n
• Ximêrî: ពពុះ → km (pɔpuh)
• Yagnobî: хаф (xaf)
• Yamanayî: sia
• Yidîşî: פּינע‎ m (pine), שוים‎ n (shoym)
• Yûnanî: αφρός → el n (afrós)

  Kevn: ἀφρός n (aphrós), ἄχνη m (ákhnē)

Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.

Navdêr 2

Zayenda mê ya binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	kef	kef
Îzafe	kefa	kefên
Çemandî	kefê	kefan
Nîşandera çemandî	wê kefê	wan kefan
Bangkirin	kefê	kefino
Zayenda mê ya nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	kefek	kefin
Îzafe	kefeke	kefine
Çemandî	kefekê	kefinan

kefa destî

kef mê

1. çalika destî, pişka destî ya mirov tiştan dike tê de
   • Rûyê xwe xistibû nava kefa destên xwe... — (Mîran Janbar, Qolyeya Cécileê, Weşanxaneya Lîs, 2012, çapa 1em, r. 71, ISBN 9786054497010)

Etîmolojî

Ji erebî كف‎ (keff), hevreha maltî keff, îbrî כף (kef), aramî ܟܦܐ (keppa), akadî 𒀉 (kappu), ugarî 𐎋𐎔 (k-p), hemû ji proto-samî *kapp-

Werger

lep, kefa destî

• Albanî: pëllëmbë → sq m, pllâmë m
• Almanî: Handfläche → de m, Handteller → de n
• Altayiya başûrî: алакан (alakan)
• Aromanî: palmã m
• Asamî: হাতৰ তলুৱা (hator tolua), কৰতল (korotol), তলুৱা (tolua)
• Astûrî: palma → ast m
• Avarî: хъат (q̄at)
• Azerî: ovuc → az, kəfə, aya
• Başkîrî: ус (us)
• Belarusî: дало́нь m (dalónʹ)
• Bengalî: করতল (kôrôtôl)
• Bîkoliya naverast: palad
• Bretonî: boz → br
• Bulgarî: длан → bg m (dlan)
• Burmayî: ဖဝါး → my (hpa.wa:), လက်ဝါး → my (lak-wa:)
• Buryatî: альган (alʹgan)
• Çekî: dlaň → cs m
• Çîçewayî: chikato
• Çînî:

  Kantonî: 手板 (sau² baan²)

  Mandarînî: 手掌 → zh (shǒuzhǎng)

• Dalmatî: puolma m
• Danmarkî: håndflade → da g
• Dusuniya navendî: palad
• Endonezyayî: telapak tangan
• Erebî: رَاحَة‎ m (rāḥa), كَف‎ n (kaf)

  Erebiya misrî: بَطْن إِيد‎ m (baṭn ʔīd)

• Ermenî: ափ → hy (apʻ)
• Esperantoyî: manplato → eo, polmo → eo
• Estonî: kämmal
• Evenkî: ханңга (hanңga)
• Farisî: کف‎ → fa (kaf)
• Ferî: lógvi n
• Fînî: kämmen → fi
• Fransî: paume → fr m
• Friyolî: palme m
• Frîsî: bal → fy, hânpalm
• Gaelîka skotî: bas m, cròg m
• Galîsî: palma → gl m
• Gotî: 𐌻𐍉𐍆𐌰 n (lōfa)
• Gurcî: ხელისგული (xelisguli)
• Higaononî: palad
• Hindî: हथेली → hi m (hathelī)
• Hmongî: xib teg
• Holendî: palm → nl n, handpalm → nl n
• Îbranî: כַּף יָד‎ m (kaf yád), כַּף‎ m (kaf)
• Îdoyî: palmo → io
• Îlokanoyî: dakulap
• Îngilîziya kevn: handbred nt
• Îngilîzî: palm → en (part of hand)
• Îngriyî: kämmen
• Îrlendî: bos m, dearna m
• Îtalî: palmo → it n
• Îzlendî: lófi → is n
• Japonî: 手のひら (てのひら, tenohira), 掌 → ja (てのひら, tenohira)
• Kalingayiya başûrî: parad, agpar
• Kalmîkî: альхн (al'xn)
• Karakalpakî: alaqan
• Katalanî: palmell → ca n
• Keçwayî: maki pampan
• Kirgizî: алакан → ky (alakan)
• Koreyî: 손바닥 → ko (sonbadak)
• Latgalî: plauksts n
• Latînî: palma → la m, palpus n
• Latviyayî: plauksta → lv m, delna → lv m
• Lawsî: ຝ່າ (fā)
• Lîtwanî: delnas n
• Makedonî: дланка m (dlanka)
• Malezî: tapak tangan → ms, telapak tangan
• Mançûyî: ᡶᠠᠯᠠᠩᡤᡡ (falanggū)
• Maratî: तळहात (taḷhāt)
• Mecarî: tenyér → hu, marok → hu
• Misrî: (šzp n)
• Mongolî: алга → mn (alga)
• Nahwatliya klasîk: mācpalli
• Nanayî: пайнга
• Navajoyî: álátłʼááh
• Nepalî: हत्केला (hatkelā)
• Nogayî: ая (aya)
• Normandî: paûmé n, paumet n
• Norsiya kevn: lófi n
• Norwecî:

  Norweciya bokmålî: håndflate → no n an m, handflate n an m

  Norweciya nînorskî: handflate m

• Oksîtanî: palma → oc m, pauma → oc m
• Osetî: армытъӕпӕн (armyt’æpæn)
• Osmanî: كف‎ (keff), آیا‎ (aya)
• Oygurî: ئالقان‎ (alqan)
• Ozbekî: kaft → uz
• Peştûyî: خپړ‎ → ps m (xapᶕṛ), کف‎ n (kaf)
• Polonî: dłoń → pl m
• Portugalî: palma → pt m, palma da mão m
• Qazaxî: алақан (alaqan)
• Qiptî: ϣⲟⲡ n (šop), ϩⲓⲟⲙⲉ m (hiome)
• Romanyayî: palmă → ro m
• Rusî: ладо́нь m (ladónʹ), до́лонь m (dólonʹ), длань → ru m (dlanʹ)
• Sardînî: palma m, parma, prama
• Sebwanoyî: palad
• Sicîlî: palma → scn m, pamma → scn m, pàlma m, parma → scn m
• Sirboxirwatî:

  Kirîlî: дла̏н n

  Latînî: dlȁn → sh n

• Slaviya kevn:

  Kirîlî: длань m (dlanĭ)

• Slovakî: dlaň → sk m
• Slovenî: dlan → sl m
• Sorbî:

  Sorbiya jêrîn: dłoń m

  Sorbiya jorîn: dłóń m

• Spanî: palma → es m, palma de la mano m
• Swahîlî: kikofi → sw, kiganja → sw
• Swêdî: handflata → sv g
• Şorî: алаққан (alaqqan)
• Tacikî: каф → tg (kaf)
• Tagalogî: palad
• Tamîlî: உள்ளங்கை → ta (uḷḷaṅkai)
• Tausugî: pad
• Tayî: ฝ่า → th (fàa)
• Telûgûyî: అరచేయి → te (aracēyi)
• Ternateyî: saha
• Teterî: уч → tt (uç)
• Tigrînî: ከብዲ ኢድ (käbdi ʾid)
• Tirkî: aya → tr, avuç içi → tr
• Tirkmenî: aýa → tk
• Tupînambayî: poapytera
• Ugarîtî: 𐎋𐎔 (kp)
• Urdûyî: ہتھیلی‎ m (hatheli)
• Ûkraynî: доло́ня m (dolónja), доло́нь m (dolónʹ)
• Venîsî: palma m
• Viyetnamî: gan bàn tay, lòng bàn tay → vi
• Volapûkî: namakev → vo
• Weylsî: cledr m
• Wolofî: ténq
• Xakasî: айа (aya)
• Ximêrî: ប្រអប់ដៃ (brâʼâbdai), បាតដៃ (baatday)
• Xosayî: intende
• Yakutî: ытыс (ıtıs)
• Yidîşî: דלאָניע‎ m (dlonye)
• Yûnanî: παλάμη → el m (palámi)

  Kevn: παλάμη m (palámē), θέναρ nt (thénar)

• Zuluyî: ukhweshe → zu 11 an 10

Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.

Navdêr 3

kef (destgorkên nojdarî)

kef mê

1. destgork yên ku nojdar di emeliyatan an jî dermankirina birînan de bikartînin
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: کەف‎

Werger

• Îngilîzî: surgical glove → en

Navdêr 4

kef mê

1. Berpala çiyê, ciyê hevraz

   kefa pişt gund.

   Zeviya li kefê.

Soranî

Navdêr

kef

1. kef
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)