vîn
Bilêvkirin
biguhêreLêker
biguhêrevîn (lêkera gerguhêz) | ||
---|---|---|
Rehê dema niha: -vê- | ||
RP. Niha | ||
ez | divêm | |
tu | divêyî | |
ew | divê | |
em, hûn, ew | divên | |
Fermanî | Yekjimar | bivê |
Pirjimar | bivên | |
Rehê dema borî: | ||
RP. Boriya sade | ||
min | viya | |
te | viya | |
wê/wî | viya | |
me, we, wan | viya | |
Formên din: Tewandin:vîn |
vîn lêkera xwerû, gerguhêz
- îrade, tişta/ê ku mirovî divê, tişta/ê mirov dixwaze, tişta/ê mirov hez dike
- Me divê periya dilberê / Lê hê li uslûba berê — (Melayê Cizîrî, Dîwana Melayê Cizirî, ~1640)
- gerek bûn, divê, lazim bûn, pêdivî bûn, pêwîst bûn
- Divê em kurd bibin yek. ― Lazim e kurd bibin yek.
- evîn
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
- xwezî anîn, xwezî bûn
- Min diviya ew kiçik wekî te ba... Min diviya ji ciwanya te ba... Ji giyanê te ba... — (Xelîl Duhokî, Antolojiya Çîroka Nû ya Kurmancên Başûr, Weşanên Nûdem, Stockholm, 1994)
Bi alfabeyên din
biguhêreHerwiha
biguhêreJê
biguhêreNêzîk
biguhêreBikaranîn
biguhêre- 1) Mîna lêkerên şên û dêrîn (bi maneya hebûn, xwedî bûn), dema niha a neyînî li hin cihan na- nîne lê ne- ye. Wek divê/navê na lê divê/nevê.
- 2) Bi ramana xwestinê, tenê bo xwestina bûyeran, rûdanan û kirina lêkeran tê karanîn; ne ji bo xwestina bireserekê. Bo bireseran xwestin li kar e. Anku "ez sêvekî divêm/min sêvekî viya" nayê gotin, "ez divêm sêvekî bixwim/ez viyam sêvekî bixwim".
- 3) Bi wateya pêwîst bûn, bi pê tê bikaranîn. Wek "bi min divê" (bi min hewce ye, bi min pêwîst dibe); gelek caran bi tê daqurtandin. Di vê kontekstê de, kirde dibe ê/a ku hewce ye; anku "bi min tu divêyî", "bi te ez divêm"...
Etîmolojî
biguhêreJi epayesten a pehlewî bi wateya pêwîstin Evîn, hevîn, hewîstin, wîstin,
Werger
biguhêre- Almanî: müssen → de, sollen → de
- Erebî: إرادة → ar (ʾirāda), رغبة, رغبة شديدة, حماسة, حب → ar, هوى → ar, غرام, لازم, يجب, ?عشق → ar, ?الشیئة, ?الصداقة, ?مصادقة, ?مودة
- Farisî: اراده → fa, عشق → fa, گراییدن → fa, اراده کردن, آرزو کردن → fa, ?سفید داشتن
- Îngilîzî: desire → en, have → en, like → en, want → en
- Spanî: querer → es, gustar → es, desear → es
- Tirkî: istemek → tr, gerektirmek → tr, terettüp etmek → tr, dilemek → tr
Navdêr
biguhêreZayenda mê ya binavkirî | ||
---|---|---|
Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
Navkî | vîn | vîn |
Îzafe | vîna | vînên |
Çemandî | vînê | vînan |
Nîşandera çemandî | wê vînê | wan vînan |
Bangkirin | vînê | vînino |
Zayenda mê ya nebinavkirî | ||
Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
Navkî | vînek | vînin |
Îzafe | vîneke | vînine |
Çemandî | vînekê | vîninan |
vîn mê
- îrade, daxwaz, tişta/ê ku mirovî divê, tişta/ê mirov dixwaze, tişta/ê mirov hez dike
- A rast, Cécileê baş bi xwe dizanibû, hewildanên ji derveyê vîna wê ew dienitand. — (Mîran Janbar, Qolyeya Cécileê, Weşanxaneya Lîs, 2012, çapa 1em, r. 75, ISBN 9786054497010)
Etîmolojî
biguhêre- Etîmolojiya vê peyvê nehatiye nivîsîn. Eger tu bi rastî bizanî, kerem bike bişkoka "biguhêre" ya di ser van gotinan re bitikîne û etîmolojiya vê peyvê binivîse. Çavkaniyên ku te ew etîmolojî jê girtiye jî binivîse.
Werger
biguhêre- Almanî: Lust → de m, Begehr → de m, ?Begier → de, avidity → en, ?covet → en,
- Îngilîzî: ambition → en, desire → en, eagerness → en, fancy → en, inclination → en, itch → en, keenness → en, ?vim → en, ?volition → en, ?wishing → en, ?intending → en, will → en
- Tirkî: irade → tr, istenç → tr, terettüp → tr, heves → tr, arzu → tr, istek → tr, ?gerektirme → tr, ?isteme → tr