giyan

Kurdî

Bilêvkirin

• IPA^(kilîd): /ɡɪˈjɑːn/
• Kîtekirin: gi·yan

Navdêr

Zayenda nêr a binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	giyan	giyan
Îzafe	giyanê	giyanên
Çemandî	giyanî	giyanan
Nîşandera çemandî	wî giyanî	wan giyanan
Bangkirin	giyano	giyanino
Zayenda nêr a nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	giyanek	giyanin
Îzafe	giyanekî	giyanine
Çemandî	giyanekî	giyaninan

giyan nêr

1. can, ruh, rewan, rih
2. di ol û dîn de diyarîya ku xweda dida mirov gava jidayîk dibe û ger mir ji laşê wê/wî derdikeve

Ji wêjeya klasîk

• Mi ji bihriyan pir naliyan şev tariyan ceng bû meyan
  Wer kuştiyan ji wan yengiyan bi wan tiliyan xweş ke giyan
  Kir şefqe mîr anîme bîr berdan mi tîr kirme esîr — (Melayê Cizîrî, Dîwana Melayê Cizirî, ~1640)

Hevmane

• can
• rewan
• rih

Herwiha

• gîyan

Etîmolojî

• proto-hindûewropî: *ane- ("nefes kêşan")

  proto-îranî: *an- ("nefes kêşan")

avestayî: viiānayā (”giyan, ruh”)

pehlewî: gyān (”giyan, ruh”)

partî: gyān (”giyan, ruh”)

farisî: ǰān (”giyan, ruh”)

xunsarkî: giyūn (”giyan, ruh”)

sîvendî: gān (”giyan, ruh”) ... ^{alfabeya arî}

kurmancî: cān, giyan (”giyan, ruh”)

soranî: giyān (”giyan, ruh”)

zazakî: gīyān (”giyan, ruh”)

sanskrîtî: ān ("nefes kêşan")

yûnanî: anemos ("ba")

latînî: animus ("nefes kêşan") ...

Çavkanî:

• Cheung, Johnny, Etymological Dictionary of the Iranian Verb, Leiden, 2007, r. 161
• Watkins, Calvert, The American Heritage Dictionary of Indo-European Roots [arşîv], Houghton Mifflin Co., 2007, çapa 2em, r. 4
• Etymonline. Online English Etymology Dictionary. <etymonline.com> by Douglas Harper.

Dûnde

• → Lîşana denî: גיאנא‎

Jê

• bêgiyan
• bêgiyanî
• bigiyan
• bigiyanî
• giyandar
• giyandarî
• giyander
• giyanderî
• Giyangir = Ezraîl, Ruhstîn
• giyanî
• giyannas
• giyannasî
• Giyanstîn = Ezraîl, Ruhstîn

Werger

• Afrîkansî: gees → af, animo → af
• Almanî: Seele → de m, Gemüt → de n, Geist → de m, Herz → de n, Triebfeder → de, Sprit → de m
• Çekî: duše → cs
• Çînî: 灵魂 → zh (línghún)
• Danmarkî: vid → da
• Erebî: روح (rúħ), نفس (nefes)
• Esperantoyî: animo → eo
• Estonî: hing → et
• Farisî: روح‎ → fa, نفس‎ → fa, جان‎ → fa
• Ferî: sál → fo
• Fînî: sielu → fi
• Fransî: âme → fr
• Frîsî: geast → fy, siel → fy
• Holendî: ziel → nl m, geest → nl, gemoed → nl
• Indonezî: arwah → id
• Îbranî: נֶפֶשׁ‎ → he
• Îdoyî: anmo → io
• Îngilîziya kevn: mod → ang
• Îngilîzî: soul → en, atman → en, ghost → en, mental → en, spirit → en, pneumat- → en, psycho- → en, reincarnate → en, ^?psyche → en
• Îtalî: anima → it
• Japonî: 霊魂 → ja (reikon)
• Katalanî: ànima → ca
• Koreyî: 영혼 → ko (yeonghon)
• Latînî: anima → la, animus → la, cor → la
• Lingalayî: molímo → ln
• Mecarî: lélek → hu
• Norwecî: sjel → no
• Papyamentoyî: alma → pap
• Polonî: dusza → pl
• Portugalî: alma → pt, ânimo → pt, espírito → pt
• Romanyayî: suflet → ro, spirit → ro, inimă → ro
• Spanî: alma → es, ánimo → es
• Swêdî: själ → sv
• Tirkî: ruh → tr, can → tr, dirim → tr, erişim → tr, tayf → tr, tin → tr, eriş → tr
• Yûnanî: ψυχή → el (psychí)

Lêker

giyan lêkera xwerû, negerguhêz

1. Guhartoyeke gihiştin.