diyarî

 Binêre herwiha: Diyarî

Kurmancî

Bilêvkirin

• IPA^(kilîd): /dɪjɑːˈɾiː/
• Deng (Bidlîs)^ⓘ
• Kîtekirin: di·ya·rî

Navdêr 1

diyarî m

1. Tişta/ê ku kesek belaş dide kesek din (ji ber hevaltiyê anku dostaniyê, ne bi firotin).
   • Paşa çi dixwaze bera bixwaze, ji malan, mal, ji canan, can, lê ez diyariya xwe nadim wî. — (Çiyayê Agirî, Yaşar Kemal, Weşanxana Çanda Kurdî)
   • Rûha wî dibû li cismî xalib
     Esrar dibûn li wî diyarî
     Nêçîr dikir li 'erşê barî — (Ehmedê Xanî, Mem û Zîn, ~1692)

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: دیاری

Herwiha

• dîyarî

Hevmane

• hediye

Jê

• diyarî dan (lêker)
• diyarî kirin (lêker)
• diyarîdan (navdêr)
• diyarîker
• diyarîkerî
• diyarîkirin (navdêr)
• diyarîkirî (rengdêr)

Etîmolojî

Nevebirrî. Dûr nîn e ji diyar (“dîdar, hevdîtin, civîn”) +‎ -î, wek ku meriv biçite dîdar û mêvaniyê û adeten tiştekî bi xwe ra bibe yên dîtî ku diyariya wan bide; yan berevajiyê.

Herewsan dibe ku girêdayî dan, ku di zimanên din ên hindûewropî da jî bêjeya boyî "diyarî" ji lêkira dayîn tête dariştin; bide ber rusî дар (dar), yûnaniya kevn δῶρον (dôron), ermeniya kevn տուր (tur) (> ermenî տուրք (turkʻ))... Hemû ji proto-hindûewropî *déh₃rom (“diyarî”), ev bixwe ji *deh₃- (“dan”), ku bêjeyeke ewsanî hêsan î veavakirin e ku xwedêgiravî ev pareke çanda Proto-Hindû-Ewropî a kevnar bûye.

Werger

• Afrîkansî: donasie → af, geskenk → af
• Almanî: Geschenk → de n, Präsent → de n, Angebinde → de n, Gabe → de m, Spende → de m, Vermächtnis → de n
• Danmarkî: gave → da
• Erebî: هدية → ar, عطية → ar, هبة → ar
• Esperantoyî: donaco → eo
• Ferî: gáva → fo
• Fînî: lahja → fi
• Fransî: cadeau → fr, présent → fr, don → fr
• Frîsî: kado → fy, skinking → fy
• Holendî: cadeau → nl, donatie → nl, schenking → nl, geschenk → nl, gift → nl
• Îbranî: זֵבֶד → he, מַתָן → he, מַתָנָה, מִגְדָּנות
• Îngilîziya kevn: gift → ang
• Îngilîzî: present → en, gift → en, donation → en
• Îtalî: dono → it, presente → it, regalo → it
• Îzlendî: gjöf → is
• Japonî: プレゼント → ja
• Katalanî: regal → ca
• Latînî: donum → la
• Malezî: pemberian → ms
• Mayayiya yukatekî: siibil
• Norwecî: gave → no, presang → no
• Papyamentoyî: opsekio → pap, regaldo → pap
• Polonî: podarunek → pl
• Portugalî: brinde → pt, dádiva → pt, mimo → pt, presente → pt
• Sirananî: presenti → srn
• Spanî: regalo → es, obsequio → es, presente → es
• Swêdî: gåva → sv, present → sv, skänk → sv
• Tirkî: hediye → tr, armağan → tr, bağış → tr
• Zuluyî: isipho → zu

Navdêr 2

diyarî m

1. diyarbûn, xuyabûn, berçavî, eşkereyî
   • Nimûneyekê lê zêde bike [ biguhêre ]

Etîmolojî

Ji diyar +‎ -î